ἐξάντης: Difference between revisions
Ὁ κόσμος σκηνή, ὁ βίος πάροδος· ἦλθες, εἶδες, ἀπῆλθες → The world is a stage, life is your entrance: you came, you saw, you departed (Democritus fr. 115 D-K)
m (Text replacement - " :" to ":") |
|||
| (5 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=eksantis | |Transliteration C=eksantis | ||
|Beta Code=e)ca/nths | |Beta Code=e)ca/nths | ||
|Definition= | |Definition=ἐξάντες, of patients,<br><span class="bld">A</span> [[out of danger]], [[healthy]], ἐ. γίνεται Hp.''Morb.'' 3.3, ''Mul.''1.41; ἐξάντη ποιεῖν τινα [[Plato|Pl.]]''[[Phaedrus|Phdr.]]''244e.<br><span class="bld">b</span> [[harmless]], <b class="b3">ἐξάντη φάσκοντες ποιήσειν</b> (''[[sc.]]'' <b class="b3">μῆνιν Ἑκάτης</b>) D.Chr.4.90.<br><span class="bld">2</span> c. gen., [[free from]], κακοῦ Ael.''NA''3.5; νούσου Hp.''Morb.''1.14, cf. ''Com.Adesp.''1279 (= ''Trag.Adesp.''151); δειλίας Jul.''Or.''6.192b.<br><span class="bld">3</span> = [[ἐξεστηκώς]], [[μαινόμενος]], ''EM''346.42. | ||
}} | |||
{{DGE | |||
|dgtxt=-ες<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>[[libre de]] c. gen. γενέσθαι τῆσδέ μ' ἐξάντη νόσου <i>Trag.Adesp</i>.151, (ζωή) ἐ. πάσης ἀσελγείας Plu.<i>Fr</i>.47, τοῦ κακοῦ πεποίηκε τὸν ἄνθρωπον ἐξάντη Ael.<i>NA</i> 16.28, τῆς μήνιδος τῆς ἐκ τοῦ θεοῦ Ael.<i>Fr</i>.83, δειλίας Iul.<i>Or</i>.9.195b, τῆς ἐπιληψίας Orib.45.30.13, κινδύνων Eust.756.16<br /><b class="num">•</b>abs., cont. medic. o mág. [[libre de peligro]], [[curado]], [[sano]] ἢν δ' [[ἄρα]] ἀφίκηται (ἐς τὰς ἑπτὰ ἡμέρας), ἐ. γίνεται Hp.<i>Morb</i>.3.3, cf. 1.14, <i>Mul</i>.1.41, Hsch., frec. ref. curaciones mágicas ἐξάντη ποιῆσαι curar</i> Pl.<i>Phdr</i>.244e, D.Chr.4.90, Synes.<i>Insomn</i>.4<br /><b class="num">•</b>fig. νόμων τιμωρίαις ἐξάντεις τοὺς μιαιφόνους κατέστησαν sanaron a los asesinos mediante castigos establecidos por las leyes</i> Eus.<i>PE</i> 4.16.21.<br /><b class="num">2</b> [[que está fuera de sí]], [[enloquecido]], <i>EM</i> 346.42G.<br /><b class="num">II</b> neutr. sg. ἐξάντες como adv. [[enfrente]] Hsch. | |||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0870.png Seite 870]] ες ([[ἄντα]], Andere von ἄτη), außerhalb des Gesichtskreises, nicht ausgesetzt, bes. ohne Krankheit, gesund; Hippocr.; unversehrt, ἐξάντη ἐποίησε ἡ [[μανία]] τὸν ἑαυτῆς ἔχοντα Plat. Phaedr. 244 e; [[ἐξάντης]] [[λεύσσω]] τοὐμὸν κακὸν ἄλλον ἔχοντα Zenob. 3, 95; [[ἐξάντης]] κακοῦ, frei davon, Ael. H. A. 3, 5; bei E. M. 346, 42 steht der Vers ὦ Ζεῦ [[γενέσθαι]] τῆσδέ μ' ἐξάντην νόσου. | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0870.png Seite 870]] ες ([[ἄντα]], Andere von ἄτη), außerhalb des Gesichtskreises, nicht ausgesetzt, bes. ohne Krankheit, gesund; Hippocr.; unversehrt, ἐξάντη ἐποίησε ἡ [[μανία]] τὸν ἑαυτῆς ἔχοντα Plat. Phaedr. 244 e; [[ἐξάντης]] [[λεύσσω]] τοὐμὸν κακὸν ἄλλον ἔχοντα Zenob. 3, 95; [[ἐξάντης]] κακοῦ, frei davon, Ael. H. A. 3, 5; bei E. M. 346, 42 steht der Vers ὦ Ζεῦ [[γενέσθαι]] τῆσδέ μ' ἐξάντην νόσου. | ||
}} | }} | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=ου (ὁ, ἡ)<br /><i>acc.</i> ἐξάντην;<br />exempt de, gén..<br />'''Étymologie:''' [[ἄντα]]. | |btext=ου (ὁ, ἡ)<br /><i>acc.</i> ἐξάντην;<br />exempt de, gén..<br />'''Étymologie:''' [[ἄντα]]. | ||
}} | }} | ||
{{ | {{elru | ||
| | |elrutext='''ἐξάντης:''' [[огражденный от бед]], [[невредимый]] (ἐξάντη ποιεῖν τινα Plat.). | ||
}} | |||
{{ls | |||
|lstext='''ἐξάντης''': -ες, (πρβλ. [[κατάντης]], [[προσάντης]]), «ὁ τῆς νόσου ἔξω ὤν» (Ἡσύχ.), ὑγιής, Ἱππ. 488. 39· ἐξάντη ἐποίησε τὸν ἑαυτῆς ἔχοντα Πλάτ. Φαῖδρ. 244Ε. 2) μετὰ γεν., [[ἐξάντης]] γίνεται τοῦ κακοῦ, ἀπαλλάσσεται, Αἰλ. π. Ζ. 3. 5· νόσου Κωμικ. Ἀνώνυμ. 72. | |||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=[[ἐξάντης]], -ες (Α)<br /><b>1.</b> αυτός που βρίσκεται έξω από [[κάθε]] κύκλο, [[κυρίως]] έξω από [[κάθε]] [[ασθένεια]], ο [[υγιής]], ο [[αβλαβής]]<br /><b>2.</b> [[ακίνδυνος]], [[αβλαβής]] («ἐξάντη φάσκοντες ποιήσειν», Δίων Χρυσ.)<br /><b>3.</b> (με γεν.) απαλλαγμένος από [[κάτι]] («[[ἐξάντης]] γίνεται τοῦ κακοῦ», Αιλ.)<br /><b>4.</b> [[μανιακός]], μαινόμενος<br /><b>5.</b> (<b>το ουδ. ως επίρρ.</b>) [[ἐξάντες]]<br />[[εξεναντίας]] (<b>Ησύχ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>εξ</i> <span style="color: red;">+</span> [[άντα]] «[[απέναντι]]»]. | |mltxt=[[ἐξάντης]], -ες (Α)<br /><b>1.</b> αυτός που βρίσκεται έξω από [[κάθε]] κύκλο, [[κυρίως]] έξω από [[κάθε]] [[ασθένεια]], ο [[υγιής]], ο [[αβλαβής]]<br /><b>2.</b> [[ακίνδυνος]], [[αβλαβής]] («ἐξάντη φάσκοντες ποιήσειν», Δίων Χρυσ.)<br /><b>3.</b> (με γεν.) απαλλαγμένος από [[κάτι]] («[[ἐξάντης]] γίνεται τοῦ κακοῦ», Αιλ.)<br /><b>4.</b> [[μανιακός]], μαινόμενος<br /><b>5.</b> (<b>το ουδ. ως επίρρ.</b>) [[ἐξάντες]]<br />[[εξεναντίας]] (<b>Ησύχ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>εξ</i> <span style="color: red;">+</span> [[άντα]] «[[απέναντι]]»]. | ||
}} | }} | ||
{{etym | {{etym | ||
Latest revision as of 11:56, 18 September 2023
English (LSJ)
ἐξάντες, of patients,
A out of danger, healthy, ἐ. γίνεται Hp.Morb. 3.3, Mul.1.41; ἐξάντη ποιεῖν τινα Pl.Phdr.244e.
b harmless, ἐξάντη φάσκοντες ποιήσειν (sc. μῆνιν Ἑκάτης) D.Chr.4.90.
2 c. gen., free from, κακοῦ Ael.NA3.5; νούσου Hp.Morb.1.14, cf. Com.Adesp.1279 (= Trag.Adesp.151); δειλίας Jul.Or.6.192b.
3 = ἐξεστηκώς, μαινόμενος, EM346.42.
Spanish (DGE)
-ες
I 1libre de c. gen. γενέσθαι τῆσδέ μ' ἐξάντη νόσου Trag.Adesp.151, (ζωή) ἐ. πάσης ἀσελγείας Plu.Fr.47, τοῦ κακοῦ πεποίηκε τὸν ἄνθρωπον ἐξάντη Ael.NA 16.28, τῆς μήνιδος τῆς ἐκ τοῦ θεοῦ Ael.Fr.83, δειλίας Iul.Or.9.195b, τῆς ἐπιληψίας Orib.45.30.13, κινδύνων Eust.756.16
•abs., cont. medic. o mág. libre de peligro, curado, sano ἢν δ' ἄρα ἀφίκηται (ἐς τὰς ἑπτὰ ἡμέρας), ἐ. γίνεται Hp.Morb.3.3, cf. 1.14, Mul.1.41, Hsch., frec. ref. curaciones mágicas ἐξάντη ποιῆσαι curar Pl.Phdr.244e, D.Chr.4.90, Synes.Insomn.4
•fig. νόμων τιμωρίαις ἐξάντεις τοὺς μιαιφόνους κατέστησαν sanaron a los asesinos mediante castigos establecidos por las leyes Eus.PE 4.16.21.
2 que está fuera de sí, enloquecido, EM 346.42G.
II neutr. sg. ἐξάντες como adv. enfrente Hsch.
German (Pape)
[Seite 870] ες (ἄντα, Andere von ἄτη), außerhalb des Gesichtskreises, nicht ausgesetzt, bes. ohne Krankheit, gesund; Hippocr.; unversehrt, ἐξάντη ἐποίησε ἡ μανία τὸν ἑαυτῆς ἔχοντα Plat. Phaedr. 244 e; ἐξάντης λεύσσω τοὐμὸν κακὸν ἄλλον ἔχοντα Zenob. 3, 95; ἐξάντης κακοῦ, frei davon, Ael. H. A. 3, 5; bei E. M. 346, 42 steht der Vers ὦ Ζεῦ γενέσθαι τῆσδέ μ' ἐξάντην νόσου.
French (Bailly abrégé)
ου (ὁ, ἡ)
acc. ἐξάντην;
exempt de, gén..
Étymologie: ἄντα.
Russian (Dvoretsky)
ἐξάντης: огражденный от бед, невредимый (ἐξάντη ποιεῖν τινα Plat.).
Greek (Liddell-Scott)
ἐξάντης: -ες, (πρβλ. κατάντης, προσάντης), «ὁ τῆς νόσου ἔξω ὤν» (Ἡσύχ.), ὑγιής, Ἱππ. 488. 39· ἐξάντη ἐποίησε τὸν ἑαυτῆς ἔχοντα Πλάτ. Φαῖδρ. 244Ε. 2) μετὰ γεν., ἐξάντης γίνεται τοῦ κακοῦ, ἀπαλλάσσεται, Αἰλ. π. Ζ. 3. 5· νόσου Κωμικ. Ἀνώνυμ. 72.
Greek Monolingual
ἐξάντης, -ες (Α)
1. αυτός που βρίσκεται έξω από κάθε κύκλο, κυρίως έξω από κάθε ασθένεια, ο υγιής, ο αβλαβής
2. ακίνδυνος, αβλαβής («ἐξάντη φάσκοντες ποιήσειν», Δίων Χρυσ.)
3. (με γεν.) απαλλαγμένος από κάτι («ἐξάντης γίνεται τοῦ κακοῦ», Αιλ.)
4. μανιακός, μαινόμενος
5. (το ουδ. ως επίρρ.) ἐξάντες
εξεναντίας (Ησύχ.).
[ΕΤΥΜΟΛ. < εξ + άντα «απέναντι»].
Frisk Etymological English
-ες See also: s. ἄντα
Frisk Etymology German
ἐξάντης: -ες
{eksántēs}
Meaning: genesen, gesund, frei von m. Gen. (z. B. νούσου. Hp., Pl. Phdr. 244e, späte Prosa).
Etymology: Medizinischer Ausdruck, der Bildung nach zu προσ-, κατ-, ἀνάντης usw. stimmend. Es wäre somit eig. "mit der Vorderseite, dem Angesicht weg", d. h. abgewendet, frei von; vgl. zu ἄντα und ἀντί, außerdem Schwyzer-Debrunner 441f. m. Lit. — Verfehlt Ehrlich Sprachgesch. 40; s. Kretschmer Glotta 4, 349.
Page 1,528
