ἐνδυναστεύω: Difference between revisions
Θνητὸς πεφυκὼς τοὐπίσω πειρῶ βλέπειν → Homo natus id, quod instat, ut videas, age → Als sterblich Wesen mühe dich zu seh'n, was folgt
(7 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=endynasteyo | |Transliteration C=endynasteyo | ||
|Beta Code=e)ndunasteu/w | |Beta Code=e)ndunasteu/w | ||
|Definition= | |Definition=<span class="bld">A</span> [[to have power]] or [[exercise dominion in]] or [[among]], τισί [[Aeschylus|A.]]''[[The Persians|Pers.]]''691; παρά τισι [[Plato|Pl.]]''[[Republic|R.]]'' 516d; ἐ. ἐν τῷ σώματι Hp.''VM''20, cf. Iamb.''Myst.''3.28: abs., Eus.Mynd.39.<br><span class="bld">II</span> [[procure by one's authority]] or [[influence]], ἐνδυναστεύει Ἐπαμεινώνδας ὥστε μὴ φυγαδεῦσαι τοὺς κρατίστους X.''HG''7.1.42. ἐνδυνέω, ἐνδύνω, v. [[ἐνδύω]]. | ||
}} | |||
{{DGE | |||
|dgtxt=(ἐνδῠναστεύω) <b class="num">1</b> c. suj. de pers. [[tener poder]], [[reinar sobre]], [[tener el dominio sobre]] c. dat. o prep. c. dat. ἐκείνοις ἐνδυναστεύσας ἐγὼ ἥκω A.<i>Pers</i>.691, τῆς Καρχηδόνος ... ἐνδυναστευούσης τῇ θαλάττῃ Anon.ined.Vat.3.3, τις ἐνδυναστεύων ... ἐν αὐτῇ (Ἐρυθρᾷ θαλάσσῃ) D.C.68.28.3<br /><b class="num">•</b>abs. [[ser poderoso]], [[tener autoridad]], [[ejercer influencia]] ἐνδυναστεύει ὁ Ἐπαμεινώνδας ὥστε μὴ φυγαδεῦσαι τοὺς κρατίστους X.<i>HG</i> 7.1.42, οἱ ... τιμώμενοι τε καὶ ἐνδυναστεύοντες Pl.<i>R</i>.516d, cf. Arr.<i>Parth</i>.71.<br /><b class="num">2</b> fig., c. suj. de cosa o abstr. [[ejercer un dominio en o entre]] c. dat. c. o sin prep. ὁ ... χυμὸς ... μᾶλλον ἐνδυναστεύων ἐν τῷ σώματι Hp.<i>VM</i> 20, οὐκ ἐάσας ἐνδυναστεῦσαι τῇ ψυχῇ τὴν δεσποτείαν τῶν ἡδονῶν Lib.<i>Or</i>.12.101, cf. Chrys.M.47.388<br /><b class="num">•</b>abs., a veces c. giro prep. [[dominar]] εἰ ... τὸ ἓν τούτων ἐνδυναστεύοι κατὰ τὸν βίον si la unidad dominara en la vida</i> Damippus <i>Pyth.Hell</i>.69.9, πλοῦτος μοῦνος ... ἐνδυναστεύσας Eus.Mynd.39 (τὸ γένος φυσικόν) ἐνδυναστεύει παρὰ πᾶσαν τὴν ... διακόσμησιν Iambl.<i>Myst</i>.3.28, τὸ πέρας ἐνδυναστεύει κατὰ τὴν μῖξιν Procl.<i>Inst</i>.159. | |||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0836.png Seite 836]] darin, darüber herrschen; ἐκείνοις, über jene, Aesch. Pers. 677; οἱ παρ' ἐκείνοις τιμώμενοι καὶ ἐνδυναστεύοντες Plat. Rep. VII, 516 d; Sp. – Bei Xen. Hell. 7, 1, 42 ἐνδυναστεύει, [[ὥστε]] μὴ φυγαδεῦσαι, durch sein Ansehen es dahin bringen, daß. | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0836.png Seite 836]] darin, darüber herrschen; ἐκείνοις, über jene, Aesch. Pers. 677; οἱ παρ' ἐκείνοις τιμώμενοι καὶ ἐνδυναστεύοντες Plat. Rep. VII, 516 d; Sp. – Bei Xen. Hell. 7, 1, 42 ἐνδυναστεύει, [[ὥστε]] μὴ φυγαδεῦσαι, durch sein Ansehen es dahin bringen, daß. | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=être puissant sur <i>ou</i> parmi : τινί régner sur qqn ; <i>avec</i> [[ὥστε]] et l'inf. obtenir par son crédit que.<br />'''Étymologie:''' [[ἐν]], [[δυναστεύω]]. | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''ἐνδῠναστεύω:'''<br /><b class="num">1</b> [[господствовать]], [[владычествовать]], [[повелевать]] (τισί Aesch. и [[παρά]] τισι Plat.);<br /><b class="num">2</b> [[достигать своей властью или влиянием]] ([[ὥστε]] … Xen.). | |||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''ἐνδυναστεύω''': [[δυναστεύω]] ἐν, ἔχω δύναμιν [[παρά]] τινι, [[ἀπολαύω]] [[τιμῆς]]. χοὶ κατὰ χθονὸς θεοὶ λαβεῖν ἀμείνους εἰσὶν ἢ μεθιέναι [[ὅμως]] δ’ ἐκείνοις ἐνδυναστεύσας ἐγὼ ἥκω «μέγα ἐγὼ δυνηθεὶς ἐν τοῖς [[κάτω]] θεοῖς οἷα [[βασιλεύς]], καὶ παρ’ ἐκείνων τιμώμενος καὶ μὴ λογιζόμενος ὡς οἱ λοιποὶ τῶν τεθνεώτων ἥκω» (Σχόλ.), Αἰσχύλ. Πέρσ. 691· τοὺς παρ’ ἐκείνοις τιμωμένους τε καὶ ἐνδυναστεύοντας Πλάτ. Πολ. 516D· χυμὸς [[μᾶλλον]] ἐνδυναστεύων ἐν τῷ σώματι, ὑπερισχύων, Ἱππ. π. Ἀρχ. Ἰητρ. 17. ΙΙ. κατορθώνω διὰ τοῦ ἀξιώματός μου. ἐνδυναστεύει Ἐπαμεινώνδας [[ὥστε]] μὴ φυγαδεῦσαι τοὺς κρατίστους Ξεν. Ἑλλην. 7.1, 42. | |lstext='''ἐνδυναστεύω''': [[δυναστεύω]] ἐν, ἔχω δύναμιν [[παρά]] τινι, [[ἀπολαύω]] [[τιμῆς]]. χοὶ κατὰ χθονὸς θεοὶ λαβεῖν ἀμείνους εἰσὶν ἢ μεθιέναι [[ὅμως]] δ’ ἐκείνοις ἐνδυναστεύσας ἐγὼ ἥκω «μέγα ἐγὼ δυνηθεὶς ἐν τοῖς [[κάτω]] θεοῖς οἷα [[βασιλεύς]], καὶ παρ’ ἐκείνων τιμώμενος καὶ μὴ λογιζόμενος ὡς οἱ λοιποὶ τῶν τεθνεώτων ἥκω» (Σχόλ.), Αἰσχύλ. Πέρσ. 691· τοὺς παρ’ ἐκείνοις τιμωμένους τε καὶ ἐνδυναστεύοντας Πλάτ. Πολ. 516D· χυμὸς [[μᾶλλον]] ἐνδυναστεύων ἐν τῷ σώματι, ὑπερισχύων, Ἱππ. π. Ἀρχ. Ἰητρ. 17. ΙΙ. κατορθώνω διὰ τοῦ ἀξιώματός μου. ἐνδυναστεύει Ἐπαμεινώνδας [[ὥστε]] μὴ φυγαδεῦσαι τοὺς κρατίστους Ξεν. Ἑλλην. 7.1, 42. | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
Line 27: | Line 30: | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''ἐνδῠναστεύω:''' μέλ. <i>-σω</i>,<br /><b class="num">I.</b> [[ασκώ]] [[εξουσία]] πάνω ή [[ανάμεσα]] σε ανθρώπους, με δοτ., σε Αισχύλ.<br /><b class="num">II.</b> [[κατορθώνω]] μέσα από το αξίωμά μου, μέσα από την [[εξουσία]] μου, με τη δύναμή μου, σε Ξεν. | |lsmtext='''ἐνδῠναστεύω:''' μέλ. <i>-σω</i>,<br /><b class="num">I.</b> [[ασκώ]] [[εξουσία]] πάνω ή [[ανάμεσα]] σε ανθρώπους, με δοτ., σε Αισχύλ.<br /><b class="num">II.</b> [[κατορθώνω]] μέσα από το αξίωμά μου, μέσα από την [[εξουσία]] μου, με τη δύναμή μου, σε Ξεν. | ||
}} | }} | ||
{{mdlsj | {{mdlsj | ||
|mdlsjtxt=fut. σω<br /><b class="num">I.</b> to [[exercise]] [[dominion]] in or [[among]] [[people]], c. dat., Aesch.<br /><b class="num">II.</b> to [[procure]] by one's [[authority]], Xen. | |mdlsjtxt=fut. σω<br /><b class="num">I.</b> to [[exercise]] [[dominion]] in or [[among]] [[people]], c. dat., Aesch.<br /><b class="num">II.</b> to [[procure]] by one's [[authority]], Xen. | ||
}} | }} |
Latest revision as of 10:42, 17 February 2024
English (LSJ)
A to have power or exercise dominion in or among, τισί A.Pers.691; παρά τισι Pl.R. 516d; ἐ. ἐν τῷ σώματι Hp.VM20, cf. Iamb.Myst.3.28: abs., Eus.Mynd.39.
II procure by one's authority or influence, ἐνδυναστεύει Ἐπαμεινώνδας ὥστε μὴ φυγαδεῦσαι τοὺς κρατίστους X.HG7.1.42. ἐνδυνέω, ἐνδύνω, v. ἐνδύω.
Spanish (DGE)
(ἐνδῠναστεύω) 1 c. suj. de pers. tener poder, reinar sobre, tener el dominio sobre c. dat. o prep. c. dat. ἐκείνοις ἐνδυναστεύσας ἐγὼ ἥκω A.Pers.691, τῆς Καρχηδόνος ... ἐνδυναστευούσης τῇ θαλάττῃ Anon.ined.Vat.3.3, τις ἐνδυναστεύων ... ἐν αὐτῇ (Ἐρυθρᾷ θαλάσσῃ) D.C.68.28.3
•abs. ser poderoso, tener autoridad, ejercer influencia ἐνδυναστεύει ὁ Ἐπαμεινώνδας ὥστε μὴ φυγαδεῦσαι τοὺς κρατίστους X.HG 7.1.42, οἱ ... τιμώμενοι τε καὶ ἐνδυναστεύοντες Pl.R.516d, cf. Arr.Parth.71.
2 fig., c. suj. de cosa o abstr. ejercer un dominio en o entre c. dat. c. o sin prep. ὁ ... χυμὸς ... μᾶλλον ἐνδυναστεύων ἐν τῷ σώματι Hp.VM 20, οὐκ ἐάσας ἐνδυναστεῦσαι τῇ ψυχῇ τὴν δεσποτείαν τῶν ἡδονῶν Lib.Or.12.101, cf. Chrys.M.47.388
•abs., a veces c. giro prep. dominar εἰ ... τὸ ἓν τούτων ἐνδυναστεύοι κατὰ τὸν βίον si la unidad dominara en la vida Damippus Pyth.Hell.69.9, πλοῦτος μοῦνος ... ἐνδυναστεύσας Eus.Mynd.39 (τὸ γένος φυσικόν) ἐνδυναστεύει παρὰ πᾶσαν τὴν ... διακόσμησιν Iambl.Myst.3.28, τὸ πέρας ἐνδυναστεύει κατὰ τὴν μῖξιν Procl.Inst.159.
German (Pape)
[Seite 836] darin, darüber herrschen; ἐκείνοις, über jene, Aesch. Pers. 677; οἱ παρ' ἐκείνοις τιμώμενοι καὶ ἐνδυναστεύοντες Plat. Rep. VII, 516 d; Sp. – Bei Xen. Hell. 7, 1, 42 ἐνδυναστεύει, ὥστε μὴ φυγαδεῦσαι, durch sein Ansehen es dahin bringen, daß.
French (Bailly abrégé)
être puissant sur ou parmi : τινί régner sur qqn ; avec ὥστε et l'inf. obtenir par son crédit que.
Étymologie: ἐν, δυναστεύω.
Russian (Dvoretsky)
ἐνδῠναστεύω:
1 господствовать, владычествовать, повелевать (τισί Aesch. и παρά τισι Plat.);
2 достигать своей властью или влиянием (ὥστε … Xen.).
Greek (Liddell-Scott)
ἐνδυναστεύω: δυναστεύω ἐν, ἔχω δύναμιν παρά τινι, ἀπολαύω τιμῆς. χοὶ κατὰ χθονὸς θεοὶ λαβεῖν ἀμείνους εἰσὶν ἢ μεθιέναι ὅμως δ’ ἐκείνοις ἐνδυναστεύσας ἐγὼ ἥκω «μέγα ἐγὼ δυνηθεὶς ἐν τοῖς κάτω θεοῖς οἷα βασιλεύς, καὶ παρ’ ἐκείνων τιμώμενος καὶ μὴ λογιζόμενος ὡς οἱ λοιποὶ τῶν τεθνεώτων ἥκω» (Σχόλ.), Αἰσχύλ. Πέρσ. 691· τοὺς παρ’ ἐκείνοις τιμωμένους τε καὶ ἐνδυναστεύοντας Πλάτ. Πολ. 516D· χυμὸς μᾶλλον ἐνδυναστεύων ἐν τῷ σώματι, ὑπερισχύων, Ἱππ. π. Ἀρχ. Ἰητρ. 17. ΙΙ. κατορθώνω διὰ τοῦ ἀξιώματός μου. ἐνδυναστεύει Ἐπαμεινώνδας ὥστε μὴ φυγαδεῦσαι τοὺς κρατίστους Ξεν. Ἑλλην. 7.1, 42.
Greek Monolingual
ἐνδυναστεύω (AM)
1. άρχω, έχω δύναμη («ἐκείνους ἐνδυναστεύσας ἐγώ ἥκω», Αισχύλ.)
2. επικρατώ, υπερισχύω
3. πετυχαίνω, κατορθώνω κάτι με το κύρος του αξιώματός μου.
Greek Monotonic
ἐνδῠναστεύω: μέλ. -σω,
I. ασκώ εξουσία πάνω ή ανάμεσα σε ανθρώπους, με δοτ., σε Αισχύλ.
II. κατορθώνω μέσα από το αξίωμά μου, μέσα από την εξουσία μου, με τη δύναμή μου, σε Ξεν.
Middle Liddell
fut. σω
I. to exercise dominion in or among people, c. dat., Aesch.
II. to procure by one's authority, Xen.