ἐνηής: Difference between revisions

From LSJ

Θνητὸς πεφυκὼς τοὐπίσω πειρῶ βλέπειν → Homo natus id, quod instat, ut videas, age → Als sterblich Wesen mühe dich zu seh'n, was folgt

Menander, Monostichoi, 249
(1ab)
(1b)
Line 39: Line 39:
{{mdlsj
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[[ἐνηής]], ές gen. ἐνηέος<br />[[kind]], [[gentle]], Hom. [Perh. [[akin]] to [[ἀπηνής]], [[προσηνής]].]
|mdlsjtxt=[[ἐνηής]], ές gen. ἐνηέος<br />[[kind]], [[gentle]], Hom. [Perh. [[akin]] to [[ἀπηνής]], [[προσηνής]].]
}}
{{FriskDe
|ftr='''ἐνηής''': (''IG'' 14, 1648, 8; metrische Grabinschrift),<br />{enēḗs}<br />'''Forms''': Gen. und Akk. sg. ἐνηέος, -έα (Hom., Hes.), Nom. pl. -ῆες, -έες (Opp.)<br />'''Meaning''': [[mild]], [[sanft]], [[wohlwollend]].<br />'''Derivative''': Davon [[ἐνηείη]] [[Milde]], [[Wohlwollen]] (Ρ 670, Opp.).<br />'''Etymology''' : Nicht sicher erklärt. Bildungen wie [[ἐντελής]] (zu [[τέλος]]) lassen ein Hinterglied *ἦος vermuten, das für urgr. *ἆϝος stehen kann und sich unter dieser Voraussetzung nur im Ablaut von aind. ''ávas''-, aw. ''avah''- n. [[Gunst]], [[Wohlwollen]], [[Hilfe]] (wozu noch lat. ''aveō'' usw.) unterscheidet; [[ἐνηής]] somit eig. [[Wohlwollen in sich habend]], [[mit Wohlwollen versehen]] (vgl. Schwyzer-Debrunner 456). Zum Ablaut vgl. [[ἄγος]] gegenüber aind. ''ā́gas''- (kompositionelle Dehnung ist nicht wahrscheinlich). Andere, noch unsicherere Möglichkeiten werden bei Strömberg Prefix Studies 115 erörtert. — Auch [[ἀΐτης]] [[Geliebter]] wird seit alters mit [[ἐνηής]] verbunden; dabei wäre indessen von einem kurzvokalischen Grundwort, *ἄ(ϝ)ος o. ä., auszugehen. Weitere Formen mit Lit. bei WP. 1, 19, Pok. 77f., W.-Hofmann s. ''aveō''. Ältere Lit. bei Bechtel Lex. s. v.<br />'''Page''' 1,515-516
}}
}}

Revision as of 14:40, 2 October 2019

Click links below for lookup in third sources:
Full diacritics: ἐνηής Medium diacritics: ἐνηής Low diacritics: ενηής Capitals: ΕΝΗΗΣ
Transliteration A: enēḗs Transliteration B: enēēs Transliteration C: eniis Beta Code: e)nhh/s

English (LSJ)

ές, Ep. Adj.

   A kind, gentle, ἑταῖρον . . ἐνηέα τε κρατερόν τε Il.17.204; ἑτάροιο ἐνηέος ὀστέα λευκά 23.252; ἑταῖρον ἐ., of Athena, Od.8.200; μευ ἀεὶ μέμνησαι ἐνηέος Il.23.648; φιλότητος ἐνηέος Hes. Th.651: later in nom. ἐνηής IG14.1648.8; etym. of Ἐνυώ, Corn.ND21: pl., ἐνηῆες Opp.C.2.89; ἐνηέες Id.H.2.644; of stars, propitious, Max.262, al. (ἐν and -ηής, cf. Skt. άυας 'help', 'favour', άυατι 'he helps'.)

German (Pape)

[Seite 840] ές (Ggstz ἀπηνής, also statt ἐνηνής), wohlwollend, mild u. freundlich, VLL. πρᾷος, προσηνής, ἀγαθός; ἑταῖρος Il. 21, 96. 12, 204 Od. 8, 200; φιλότης Hes. Th. 651; ähnl. bei sp. D., wie Ap. Rh. 2, 1199; Opp. Cyn. 2, 89 in der Form ἐνηῆες.

Greek (Liddell-Scott)

ἐνηής: ἐς, Ἐπ. ἐπίθ., σώφρων, ἀγαθός, προσηνής, πρᾶος, ἐν Ἰλ. ἐπὶ τοῦ Πατρόκλου (πρβλ. ἐνηείη), τοῦ δὴ ἑταῖρον ἔπεφνες ἐνηέα τε κρατερόν τε Ἰλ. Ρ. 204· κλαίοντες δ’ ἑτάροιο ἐνηέος ὀστέα λευκὰ Ψ. 352: οὕτως ἐπὶ τοῦ Νέστορος, ὥς μου ἀεὶ μέμνησαι ἐνηέος Ψ 648· ἐπὶ τῆς Ἀθηνᾶς, Ὀδ. Θ. 200· ὡσαύτως. φιλότητος ἐνηέος Ἡσ. Θ. 651· ἡ ἑνικὴ ὀνομαστικὴ ἐνηὴς ἐν Ἑλλην. Ἐπιγράμμ. 566. 8., 906. 5· πληθ. ἐνηῆες ἐν Ὀππ. Κυν. 2. 89· ἐνηέες παρὰ τῷ αὐτῷ ἐν Ἁλ. 2. 664. (Πρβλ. ἀπηνής, προσηνής).

French (Bailly abrégé)

ής, ές :
de bonne volonté, doux, aimable.
Étymologie: pour *ἐνηϜής, de ἐν, αἴω = *αἴϜω « qui prête l’oreille à, qui se prête à » ; sel. d’autres, de ἐν, ἄημι=*ἄϜημι « au soufle favorable, propice ».

English (Autenrieth)

έος: gentle, amiable, Il. 23.252, Od. 8.200.

Spanish (DGE)

-ές
1 de pers. y abstr. amable, complaciente, amistoso de Patroclo ἑταῖρον ... ἐνηέα τε κρατερόν τε Il.17.204, cf. 23.252, de Nestor Il.23.648, de Atenea χαίρων οὕνεκ' ἑταῖρον ἐνηέα λεῦσσ' ἐν ἀγῶνι Od.8.200, φιλότης Hes.Th.651, en un elogio fúnebre IUrb.Rom.1231.8 (II d.C.?), como etim. de Ἐνυώ: κατ' εὐφημισμὸν ἀπὸ τοῦ ἥκιστα ἐ. ... εἶναι Corn.ND 21, ἐνηεῖ δόγματι ICr.4.325.5 (V d.C.).
2 de anim. manso, dócil de los toros egipcios ὅττι βροτοὶ δ' ἐνέπουσιν, ἐνηέες ἐξανέχονται Opp.C.2.89
tranquilo, pacífico del mújol, Opp.H.2.644.
3 de estrellas propicio, favorable ἢν δὲ σὺν ἀστέρι Μήνη ἐνηέι καλὰ φαείνῃ Max.561, cf. 262.

• Etimología: Dud. Quizá comp. de ἐν y *ἦος < *ἆϝος, cf. ai. ávas-, av. avah- ‘benevolencia’, ‘ayuda’.

Greek Monolingual

ἐνηής, -ές (Α)
1. (για πρόσωπα αλλά και για αφηρημ. ιδιότητες ή έννοιες) ευπροσήγορος, ευμενής, πράος, αγαθός («τοῡ δὴ ἑταῑρον ἔπεφνες ἐνηέα τε κρατερόν τε», Ομ. Ιλ.)
2. (για αστέρι) ευοίωνος, ευμενής.
[ΕΤΥΜΟΛ. Αβέβαιης ετυμολ. Πρόκειται πιθ. για σύνθετη λέξη με α' συνθετικό την πρόθεση εν και β' συνθετικό ήος < άFος, το οποίο συνδέεται με αρχ. ινδ. anas-, αβεστ. avah- «ευμένεια, εύνοια, βοήθεια». Δηλ. ενηής είναι «αυτός που διακατέχεται από αίσθημα εύνοιας, ευμένειας» άρα «ο ευπροσήγορος, ο ευμενής». Από άλλους η λ. συνδέθηκε με το αΐτης «ο νέος που αγαπιέται»].

Greek Monotonic

ἐνηής: -ές, γεν. ἐνηέος, καλός, αγαθός, ευγενής, πράος, ευγενικός, σε Όμηρ. (Πιθ. συγγενές προς τα ἀπ-ηνής, προσ-ηνής).

Russian (Dvoretsky)

ἐνηής: ласковый, кроткий Hom., Hes.

Frisk Etymological English

Grammatical information: adj.
Meaning: mild, soft, benevolent (IG 14, 1648, 8; metrical tomb-inscription)
Other forms: gen. and acc. sg. ἐνηέος, -έα (Hom., Hes.), nom. pl. -ῆες, -έες (Opp.)
Derivatives: ἐνηείη mildness, benevolence (Ρ 670, Opp.).
Origin: IE [Indo-European] [77] *h₂eu̯- benevolence, help
Etymology: Uncertain. Formations like ἐν-τελής (to τέλος) point to a second member *ἦος, which can be PGr. *ἆϜος, which differs only in ablaut from Skt. ávas-, Av. avah- n. favour, benevolence, help (to which belongs also Lat. aveō etc.); so ἐνηής is prop. having benevolence (cf. Schwyzer-Debrunner 456). For the ablaut cf. ἄγος beside Skt. ā́gas- (compositional lengthening?). Other possibilities in Strömberg Prefix Studies 115. - One compared ἀΐτης (s.v.), from *ἄ(Ϝ)ος with short α-. Further Pok. 77f., W.-Hofmann s. aveō.

Middle Liddell

ἐνηής, ές gen. ἐνηέος
kind, gentle, Hom. [Perh. akin to ἀπηνής, προσηνής.]

Frisk Etymology German

ἐνηής: (IG 14, 1648, 8; metrische Grabinschrift),
{enēḗs}
Forms: Gen. und Akk. sg. ἐνηέος, -έα (Hom., Hes.), Nom. pl. -ῆες, -έες (Opp.)
Meaning: mild, sanft, wohlwollend.
Derivative: Davon ἐνηείη Milde, Wohlwollen (Ρ 670, Opp.).
Etymology : Nicht sicher erklärt. Bildungen wie ἐντελής (zu τέλος) lassen ein Hinterglied *ἦος vermuten, das für urgr. *ἆϝος stehen kann und sich unter dieser Voraussetzung nur im Ablaut von aind. ávas-, aw. avah- n. Gunst, Wohlwollen, Hilfe (wozu noch lat. aveō usw.) unterscheidet; ἐνηής somit eig. Wohlwollen in sich habend, mit Wohlwollen versehen (vgl. Schwyzer-Debrunner 456). Zum Ablaut vgl. ἄγος gegenüber aind. ā́gas- (kompositionelle Dehnung ist nicht wahrscheinlich). Andere, noch unsicherere Möglichkeiten werden bei Strömberg Prefix Studies 115 erörtert. — Auch ἀΐτης Geliebter wird seit alters mit ἐνηής verbunden; dabei wäre indessen von einem kurzvokalischen Grundwort, *ἄ(ϝ)ος o. ä., auszugehen. Weitere Formen mit Lit. bei WP. 1, 19, Pok. 77f., W.-Hofmann s. aveō. Ältere Lit. bei Bechtel Lex. s. v.
Page 1,515-516