λάταξ
English (LSJ)
[ᾰ], ᾰγος, ἡ, usually in plural λάταγες, in the game of κότταβος, A the drops of wine in the bottom of the cup which were thrown into a basin with a splash, λάταγες ποτέονται κυλίχναν ἀπὺ Τηΐαν Alc.43; ἀπ' ἀγκύλης… ἵησι λάταγας Cratin.273, cf. Hermipp.47.7 (anap.), Critias 2.2 D., Call.Fr.102: so collectively in sg., ξανθὴ Ἀφροδισία λ. S.Fr.277 (lyr.). II a water-quadruped, perhaps beaver, Arist.HA487a22, 594b32.
German (Pape)
[Seite 18] αγος, ἡ, 1) der Tropfen, die Neige Wein, Suid. erkl. ἡ μεγάλη σταγών; – bes. die aus dem ausgetrunkenen Becher herausgeschwenkte Neige Wein, die mit einem klatschenden Geräusch in ein Becken fiel, vgl. κότταβος; ἀφεῖναι τὴν λάταγα, Ath. XI, 479 e ff., wo aus Alcaeus λάταγες ποτέονται κυλιχνᾰν ἀπὸ Τηϊᾰν angeführt wird, vgl. XV, 668 f; Soph. frg. 257 nennt sie ἀφροδισία, weil man den Namen der Geliebten dabei aussprach; λατάγων παιγμός Agath. 9 (V, 296); Callim. frg. 102. – Auch das Geklatsch selbst, Phot. – 2) Bei Arist. H. A. 1, 1 ein im Wasser lebendes vierfüßiges Thier, vgl. 8, 5.
French (Bailly abrégé)
αγος (ἡ) :
1 reste de vin qu’on verse au jeu du cottabe;
2 loutre ou castor, animal.
Étymologie: DELG ? ; le latin latex dérive de λάταξ.
Russian (Dvoretsky)
λάταξ: ᾰγος (λᾰ) ἡ
1) остаток вина в чаше (выплескивавшийся при игре в κότταβος, см.) (Ἀφροδισία λ. Soph.);
2) предполож. бобр Arst.
Greek (Liddell-Scott)
λάταξ: [λᾰ], ᾰγος, ἡ· ― ἐν τῷ πληθ. λάταγες, ἐν τῇ παιδιᾷ τοῦ κοττάβου αἱ ὀλίγαι σταγόνες τοῦ οἴνου αἱ ἐν τῷ πυθμένι τοῦ ποτηρίου ἀπολειφθεῖσαι, ἃς οἱ κοτταβίζοντες ἔρριπτον εἰς τὸ λαταγεῖον, λάταγες ποτέονται κυλιχνᾶν ἀπὺ Τηιᾶν Ἀλκαῖ. 65· ἀπ’ ἀγκύλης... ἵησι λάταγας Κρατῖν. ἐν Ἀδήλ. 16, πρβλ. Ἕρμιππ. ἐν «Μοίραις» 2. 7, Κριτίαν 1. 2, Καλλ. Ἀποσπ. 102. 2) ἐν τῷ ἑνικῷ = κότταβος, ὁ ψόφος τοῦ ὑγροῦ πίπτοντος ἐπὶ τοῦ λαταγείου· τὸν ψόφον τοῦτον οἱ ἐρασταὶ ἐθεώρουν ὡς οἰωνόν, Σοφ. Ἀποσπ. 257· πρβλ. τόξον, λαταγέω. II. ὑδρόβιον τετράπουν, πιθανῶς ὁ κάστωρ, Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 1. 1, 14., 8. 5, 8, Ἡσύχ.
Greek Monolingual
η (Α λάταξ, -αγος)
νεοελλ.
ζωολ. είδος μεγάλων σαρκοφάγων υδρόβιων θηλαστικών με ωραίο τρίχωμα, στα οποία υπάγονται οι ενυδρίδες
αρχ.
1. στον πληθ. αἱ λάταγες
(στο παιχνίδι του κοττάβου) οι λίγες σταγόνες του κρασιού που απέμεναν στον πυθμένα του ποτηριού και τις οποίες αυτοί που έπαιζαν τον κότταβο έριχναν σε χάλκινο αγγείο, στο λαταγείο
2. συνεκδ. ο ήχος τών λατάγων που έπεφταν στο λαταγείο
3. παρυδάτιο τετράποδο, ίσως ο κάστορας («ὥσπερ ἐνυδρὶς καὶ λάταξ καὶ κροκόδειλος», Αριστοτ.).
[ΕΤΥΜΟΛ. Η λ. λάτ-αξ εμφανίζει επίθημα -αξ (πρβλ. άρπ-αξ). Η σύνδεση της με κελτικές και γερμανικές λ. με σημ. «βάλτος, τέλμα» (πρβλ. μέσ. ιρλδ. laith «βάλτος», lathach «λάσπη», αρχ. νορβ. lepja «βόρβορος, λάσπη») και η αναγωγή της σε ΙΕ ρίζα lat- «υγρός, βάλτος» εμφανίζει δυσχέρειες. Τη λ. δανείστηκε η Λατινική με τη μορφή latex, -icis «ρευστότητα». Ο τ. λάταξ με τη σημ. «παρυδάτιο τετράποδο» συνδέεται πιθ. ετυμολογικώς με τον τ. λάταξ με σημ. «σταγόνες του κρασιού που απομένουν στον πυθμένα του ποτηριού»].
Frisk Etymological English
2 -αγος
Grammatical information: f.
Meaning: name of a quadruped that lives in the water, perhaps beaver (Arist. HA).
Origin: PG [a word of Pre-Greek origin]
Etymology: Unexplained. Connected with 1. λάταξ?, cf. Keller Antike Tierwelt 1, 186. Prob. also Pre-Greek, like its homonym.
Frisk Etymology German
λάταξ: 1. -αγος
{lắtaks}
Forms: gew.pl. -αγες, sg. auch -άγη
Grammar: f.
Meaning: Weintropfen, Weinrest, Neige Wein beim Kottabosspiel (Alk., Kom. usw.).
Derivative: Davon λαταγέω (Luk. Lex. 3), λατάσσω (dor. Vaseninschr.) die Neige schleudern, λαταγεῖον ‘Gefäß, in welches die λ. fallen’ (Suid.).
Etymology: Bildung auf -αξ (Chantraine Form. 397, Schwyzer 496) von einem unbekannten Grundwort. Ganz hypothetisch ist der Vergleich mit einem kelt.-germ. Wort für Sumpf, Lehm, z. B. mir. laith (< *lati-) Bier, Sumpf (: gall. Are-late Stadt "östlich des Sumpfes"), lathach Schlamm (< *latākā; von λάταξ jedenfalls unabhängig), awno. leþja (< urg. *laþjōn-) Lehm, Schmutz, nhd. Letten (Persson Stud. 111 A. 2, 171 u. a.); dazu noch balt. Flußnamen wie lett. Late (Mühlenbach-Endzelin 2, 425). — Lat. LW latex, -icis Flüssigkeit mit Umbildung nach den Nom. auf -ex. Das -σσ- in λατάσσω kann analogisch sein und braucht nicht mit einem an sich möglichen γ: κ -Wechsel (Schwyzer 496 m. Lit.) zusammenzuhängen. Weitere Formen m. Lit. bei W.-Hofmann s. 1. latex, auch Bq, WP. 2, 381 f., Pok. 654 f.
Page 2,89
2. -αγος
{látaks}
Grammar: f.
Meaning: N. eines im Wasser lebenden Vierfüßlers, vl. Biber (Arist. HA).
Etymology: Unerklärt, wohl irgendwie mit 1. λάταξ zusammenhängend, vgl. Keller Antike Tierwelt 1, 186.
Page 2,89
