Ask at the forum if you have an Ancient or Modern Greek query!

eruo

From LSJ
Revision as of 07:36, 14 August 2017 by Spiros (talk | contribs) (Gf-D_3)

Ubi idem et maximus et honestissimus amor est, aliquando praestat morte jungi, quam vita distrahi → Where indeed the greatest and most honourable love exists, it is much better to be joined by death, than separated by life.

Valerius Maximus, De Factis Dictisque

Latin > English (Lewis & Short)

ē-rŭo: ŭi, ŭtum, 3, v. a.,
I to cast forth, throw out; to dig, tear, or pluck out (freq. and class.).
I Lit.
   A In gen.: qui sciet, ubi quidque positum sit, quaque eo veniat, is, etiam si quid obrutum erit, poterit eruere, Cic. Fin. 4, 4 fin.; so, aurum terrā, Ov. Am. 3, 8, 53; cf.: caprificos sepulcris, Hor. Epod. 5, 17: gemmam vadis, Mart. 8, 28; Tac. A. 2, 69: segetem ab radicibus imis, Verg. G. 1, 320; cf.: pinum radicibus, id. A. 5, 449 Heyne N. cr.; and: herbam radicitus, Plin. 21, 11, 36, § 62: mortuum, Cic. Div. 1, 27 fin.: oculum, Plin. 25, 8, 50, § 89; 28, 8, 29, § 114: dentes de sinistra parte, id. 28, 8, 27, § 95: aquam remis, lo stir up, plough up, Ov. H. 5, 54; cf.: sepulcra (hyaena), Plin. 8, 30, 44, § 106.—Poet. in Greek construction: eruitur oculos, his eyes are torn out, Ov. M. 12, 269 (cf. Zumpt, Gram. § 458).—
   B Since the Aug. per., sometimes, in partic., to root out, to destroy from the foundation: urbem totam a sedibus, Verg. A. 2, 612; Sil. 3, 2, 13; cf. under II. B. 2.—
II Trop.
   A In gen., to draw out, bring out, elicit: inde tamen aliquando (servum fugitivum) eruam, Vat. ap. Cic. Fam. 5, 9 fin.; cf. Curt. 4, 14: scrutari locos, ex quibus argumenta eruamus, Cic. de Or. 2, 34, 146; cf. id. Tusc. 1, 13: si quid est, quod indagaris, inveneris, ex tenebris erueris, id. Agr. 1, 3: ex annalium vetustate eruenda est memoria nobilitatis tuae, id. Mur. 7, 16: memoriam, id. de Or. 2, 68, 360: veritatem, Quint. 12, 9, 3: causam rerum et rationem, Plin. 18, 4, 5, § 24: sacra recognosces annalibus eruta priscis, Ov. F. 1, 17: mi sicunde potes, erues, qui decem legati Mummio fuerint, Cic. Att. 13, 30, 2 et saep.: fanum erui volo; neque hoc mihi erui potest, I cannot be talked out of it, id. ib. 12, 36.—
   B In partic.
   1    To rescue, release: propter difficultatem pecuniariam, qua erui nusquam nisi ex privatorum bonis posset, Cic. Att. 10, 14, 1.—
   2    To overthrow, destroy: Trojanas ut opes et lamentabile regnum Eruerint Danai, Verg. A. 2, 5; cf. civitatem, Tac. H. 4, 72: Thracas (with frangere gentem), Stat. Th. 5, 76.

Latin > French (Gaffiot 2016)

ērŭō,¹⁰ rŭī, rŭtum, ĕre, tr.,
1 tirer en creusant, en fouillant, déterrer, extraire, arracher : aliquid obrutum Cic. Fin. 4, 10, déterrer qqch. qui est enfoui ; mortuum Cic. Div. 1, 57, extraire un mort [caché sous un amoncellement de fumier] ; oculum Plin. 25, 89, arracher un œil ; [poét.] eruitur oculos Ov. M. 12, 269, on lui arrache les yeux
2 [poét.] détruire de fond en comble : Virg. En. 2, 612 ; Sil. 3, 213 || [fig.] Virg. En. 2, 5 ; Tac. H. 4, 72
3 [fig.] déterrer, découvrir, tirer au jour : scrutari locos, ex quibus argumenta eruamus Cic. de Or. 2, 146, explorer les sources où nous pouvons puiser des arguments ; ex annalium vetustate eruenda est memoria nobilitatis tuæ Cic. Mur. 16, il faut aller chercher dans la poudre des annales le souvenir de ta noblesse ; exercitatione memoriam eruere Cic. de Or. 2, 360, faire sortir la mémoire (se donner de la mémoire) par l’exercice ; mihi erues qui decem legati Mummio fuerint Cic. Att. 13, 30, 3, tu me trouveras les noms des dix commissaires de Mummius. part. fut. eruturus Just. 5, 8, 5, eruiturus Prisc. Gramm. 10, 13.