λοιπός
Ἡ γλῶσσα πολλῶν ἐστιν αἰτία κακῶν → Malis initium lingua permultis dedit → Die Zunge ist vielfachen Leides Ursache
English (LSJ)
ή, όν, (λείπω)
A remaining over, not in Hom., freq.from Pi. and Hdt. downwards; λ. βίοτος Pi.O.1.97; λ.εὐχαί ib.4.15; λ.γένος ib.2.15; also λοιποί descendants, Id.I.4(3).39: in Prose the Art. is commonly added, and ὁ λ. either agrees with the Noun or takes a dependent genitive, αἱ λ. τῶν νεῶν Th.7.72; τὴν λοιπὴν (sc. ὁδὸν) πορευσόμεθα X.An.3.4.46; τὸ λ. τῆς ἡμέρας ib.16, etc. 2 λοιπόν [ἐστι] c. inf., it remains to show, etc., ἀποδεικνύναι, διελέσθαι, etc., Id.Smp.4.1, Pl.R.466d, etc.: also c. Art., τὸ λ. ἤδη ἡμῖν ἐστι σκέψασθαι, πότερον what remains for us is to... ib.444e; διανομὴ τοίνυν τὸ λ. σοι ib.535a: without inf., ὃ δὲ λ. quod superest, A.Ag.1571 (lyr.); ὅ τι λ. πόνων Id.Pr.684; τὸ εὐπρεπείας πέρι . . λοιπόν Pl.Phdr.274b. 3 freq. of Time, ὁ λ. χρόνος the future, Pi.N.7.67; πρὸς τὸν λοιπὸν τοῦ χρόνου D.15.16; τὸν λ. χρόνον for the future, S.Ph.84; τοῦ λ. χρόνου Id.El.817; εἰς τὸν λ. χρόνον Pl.Ep.358b; ἐκ τοῦ λ. χρόνου D.59.46: so without Subst. in neut., τὸ λ. henceforward, hereafter, Pi.P.5.118, A.Eu.1031, S.OT795, etc.; τὸ λ. εἰς ἅπαντα . . χρόνον A.Eu.763; τὰ λ. Id.Th.66, S.El.1226, Th.8.21; ἐς τὸ λ. A.Pers.526, Eu.708, cf. Inscr.Prien.64 (ii B. C.); also τοῦ λ. Hdt.1.189, Ar.Pax1084; ἐκ τοῦ λ. X. HG3.4.9; ἐκ τῶν λ. Pl.Lg.709e, Ep.316d; καθεύδετε τὸ λ. sleep now . ., Ev.Matt.26.45, Ev.Marc.14.41; ἑσπέρα δὲ ἦν λ. καὶ . . it was now evening, Jul.Or.1.24c. 4 τὸ λ. and τὰ λ. the rest, A.Pr.476, 697, 699. etc.; καὶ τὰ λ., = 'etc.', Aristeas 190, Plu.2.1084c, etc.; also λοιπόν without the Art., as Adv., for the rest, further, and so freq., = ἤδη, already, λ. δή Pl.Prt.321c; αἰσχρὸν δὴ τὸ λ. γίγνεται Id.Grg. 458d. 5 λοιπόν, Adv. then, well then, Plb.1.15.11, al., Dsc.2.83, Arr.Epict.1.24.1; οὐδεμία λ. ἀμφισβήτησίς ἐστιν BGU969.19 (ii A. D.). b finally, λ., ἀδελφοί, χαίρετε 2 Ep.Cor.13.11.
Greek (Liddell-Scott)
λοιπός: -ή, -όν, (λείπω, λέλοιπα), ὁ ὑπολειπόμενος, ὑπόλοιπος, Λατ. reliquus, μεθ’ Ὅμ., ἀλλὰ λίαν συχνὸν ἀπὸ τοῦ Πινδ. καὶ Ἡροδ. καὶ ἐφεξῆς· λ. βίοτος Πινδ. Ο. 1. 157· λ. εὐχαὶ αὐτόθι 4. 22· λ. γένος ὁ αὐτ. ἐν Ο. 2. 29· ὡσαύτως λοιποί, ἀπόγονοι, ὁ αὐτ. ἐν Ι. 4 (3), 67· - ἀλλὰ παρ’ Ἀττ. συνήθως μετὰ τοῦ ἄρθρου, καὶ ἢ συμφωνεῖ μετὰ τοῦ προσδιοριζομένου ουσιαστ., ἢ τὸ οὐσ. ἐκφέρεται κατὰ γενικὴν ἐξαρτωμένην ἐξ αὐτοῦ, αἱ λ. τῶν νεῶν Θουκ. 7. 72· τὴν λοιπὴν (ἐξυπ. ὁδὸν) πορεύεσθαι Ξεν. Ἀν. 3. 4. 46· ἤ, τὸ λοιπὸν τῆς ἡμέρας αὐτόθι 16, κτλ. 2) λοιπόν [ἐστι], μετ’ ἀπαρ. = ὑπολείπεται νά... κτλ., ἀποδεικνύναι, διελέσθαι κτλ., Ξεν. Συμπ. 4, 1, Πλάτ.· ὡσαύτως μετὰ τοῦ ἄρθρου, τὸ λ. ἤδη ἡμῖν ἐστι σκέψασθαι, πότερον, ὅ,τι μᾶς ὑπολείπεται ἤδη εἶναι νά..., Πλάτ. Πολ. 444Ε· τὸ ἀπαρ. ἔσθ’ ὅτε παραλείπεται, ὃ δὲ λοιπόν, quod superest, Αἰσχύλ. Ἀγ. 1571· ὅ,τι λ. πόνων ὁ αὐτ. ἐν Πολ. 684· τὸ εὐπρεπείας πέρι (ἐξυπ. λέγειν)... λοιπὸν ὁ αὐτ. ἐν Φαίδρ. 274Β· ὡσαύτως, διανομὴ τοίνυν τὸ λ. σοι ὁ αὐτ. ἐν Πολ. 535Α. 3) συχνάκις ἐπὶ χρόνου, ὁ λ. χρόνος, τὸ μέλλον, Πίνδ. καὶ Ἀττ.· πρὸς τὸν λοιπὸν τοῦ χρόνου Δημ. 195. 6· τὸν λ. χρόνον, διὰ τὸ μέλλον, Σοφ. Φιλ. 84· τοῦ λ. χρόνου ὁ αὐτ. ἐν Ἠλ. 817· εἰς τὸν λ. χρόνον Πλάτ. Ἐπ. 358Β· ἐκ τοῦ λ. χρόνου Δημ. 1360. 23· - οὕτως ἄνευ οὐσιαστ. κατ’ οὐδ., τὸ λοιπόν, τοῦ λοιποῦ, εἰς τὸ ἑξῆς, Πινδ. Π. 5. 159, Αἰσχύλ. Εὐμ. 1031, Σοφ. Ο. Τ. 795, κτλ.· τὸ λ. εἰς ἅπαντα... χρόνον Αἰσχύλ. Εὐμ 763· τὰ λοιπά ὁ αὐτ. ἐν Θήβ. 66, Σοφ. Ἠλ. 1226· ἐς τὸ λ. Αἰσχύλ. Πέρσ. 526, Εὐμ. 708· ὡσαύτως, τοῦ λοιποῦ Ἡρόδ. 1. 189, Ἀριστοφ. Εἰρ. 1084· ἐκ τοῦ λ. Ξεν. Ἑλλην. 3. 4, 9· ἐκ τῶν λ. Πλάτ. Νόμ. 709Ε. 4) τὸ λοιπὸν καὶ τὰ λοιπά, τὸ ὑπόλοιπον, Αἰσχύλ. Πρ. 476, 697, 699, κτλ.· ὡσαύτως λοιπόν, Λατ. ceterum, καῖ οὕτω συχνάκις = ἤδη, Πλάτ. Πρωτ. 321Β· λοιπὸν δὴ ὁ αὐτ. ἐν Γοργ. 458D· - τὸ ὁμαλὸν ἐπίρρ. λοιπῶς εἶναι ἄχρηστον.
French (Bailly abrégé)
ή, όν :
1 restant, qui reste : ἡ λοιπὴ ὁδός XÉN le reste de la route ; αἱ λοιπαὶ τῶν νέων THC le reste des navires ; τὸ λοιπόν ou τὰ λοιπά ATT le reste ; λοιπόν ἐστι ou simpl. λοιπόν avec l’inf. il reste (à montrer, à dire, etc.) ; λοιπὸν οὖν ἐστιν οὐδὲν ἄλλο πλήν avec l’inf. ISOCR il ne reste donc qu’à… ; τί λοιπὸν ἔσται ἤν ; ISOCR que restera-t-il (à dire) si ? abs. ὃ δὲ λοιπόν ESCHL ce qui reste;
2 avec idée de temps ὁ λοιπὸς χρόνος ATT l’avenir ; τὸ λοιπὸν τῆς ἡμέρας XÉN le reste du jour ; adv. • τοῦ λοιποῦ χρόνου SOPH, ἐκ τοῦ λοιποῦ XÉN, τὸν λοιπὸν χρόνον SOPH à l’avenir, désormais, dorénavant.
Étymologie: R. Λιπ, cf. λείπω.
English (Slater)
λοιπός (-ός, -ῷ, -όν, -οῖς; -όν nom., acc.)
1future, yet to be. λοιπὸν ἀμφὶ βίοτον (O. 1.97) ἄρουραν ἔτι πατρίαν σφίσιν κόμισον λοιπῷ γένει (O. 2.15) θεὸς εὔφρων εἴη λοιπαῖς εὐχαῖς (O. 4.13) “ἀλλ' ἐμὲ χρὴ καὶ σὲ ὑφαίνειν λοιπὸν ὄλβον” (i. e. ὄλβον εἰς τὸ λοιπόν) (P. 4.141) ὁ δὲ λοιπὸς εὔφρων ποτὶ χρόνος ἕρποι (N. 7.67) ἐς δὲ τὸν λοιπὸν χρόνον ἥροες ἁγνοὶ πρὸς ἀνθρώπων καλέονται fr. 133. 5. pro subs., Ὅμηρος αὐτοῦ πᾶσαν ὀρθώσαις ἀρετὰν κατὰ ῥάβδον ἔφρασεν θεσπεσίων ἐπέων λοιποῖς ἀθύρειν (τοῖς μετὰ ταῦτα. Σ.) (I. 4.39) n. s. pro adv., in, for the future, ὁ δὲ λόγος δόξαν φέρει λοιπὸν ἔσσεσθαι στεφάνοισί νιν ἵπποις τε κλυτάν (P. 1.37) τόθι γὰρ γένος Εὐφάμου φυτευθὲν λοιπὸν αἰεὶ τέλλετο (P. 4.256) c. art., τὸ νῦν τε καὶ τὸ λοιπὸν (P. 5.118) ἐχρῆν δέ τιν' ἔνδον ἄλσει παλαιτάτῳ Αἰακιδᾶν κρεόντων τὸ λοιπὸν ἔμμεναι (N. 7.45)