φωλεός

English (LSJ)

ὁ, Ep. gen.

   A φωλειοῖο Opp.H.2.249, heterocl. pl. φωλεά Nic.Fr.83, Ep. dat. φωλειοῖς Id.Th.79, Opp.C.2.578, al.:—den, lair, esp. of the caves of bears, in which they hibernate, Plu.2.169e; of lions, Babr.106.2; of molluscs, Arist.HA622b4; of a serpent, Luc. Philops.11; of foxes, Ev.Matt.8.20, Ev.Luc.9.58; of animals in general, Sor.2.29; of cave-dwellers, Str.11.5.7, cf. Luc.VH1.37, etc.    II schoolhouse, Hsch.

German (Pape)

[Seite 1321] ὁ, Nic. auch φωλειός, bei Dichtern mit dem heterogenen plur. τὰ φωλεά, Schlupfwinkel, Lager, Höhle, bes. wilder Thiere, in welchen sie ihren Winterschlaf halten; Plut. de superst. 8; N. T.; – überh. ein Loch, ein verborgener Winkel. – Bei den Ioniern ein Schulhaus, Poll. 4, 19. 9, 41; überh. ein Versammlungsort.

Greek (Liddell-Scott)

φωλεός: ὁ, μετὰ ἑτερογενοῦς πληθ. φωλεά, Νικ. παρ’ Ἀθην. 92D, Ἐπικ. δοτ. φωλειοῖς, ὁ αὐτ. ἐν Θηρ. 69 ― ὀπή, σπήλαιον, κατοικία ζῴου, μάλιστα δὲ σπήλαιον χρησιμεῦον ὡς κατοικία τῆς ἄρκτου, ἐν ᾧ διαμένει ἐν νάρκῃ κατὰ τὸν χειμῶνα, Πυθαγ. παρὰ Πλουτ. 2. 169Ε· ἐπὶ λεόντων, Βαβρ. 106. 3· ἐπὶ τῆς φωλεᾶς τοῦ ποντικοῦ, Πυθαγ. 108. 2· τῶν μαλακίων ἐν τῇ θαλάσσῃ, Ἀριστ. περὶ τὰ Ζ. Ἱστ. 9. 37, 28· τῶν ὄφεων, Λουκ. Φιλοψ. 11· τῶν ἀλωπέκων, Εὐαγγ. κατὰ Ματθ. η΄, 20, κατὰ Λουκ. Θ΄, 58· τῶν Τρωγλοδυτῶν, Στράβ. 506. πρβλ. Λουκ. περὶ Ἀληθοῦς Ἱστ. 1. 37, κλπ.· ― πρβλ. Wyttenb. εἰς Πλούτ. ἔνθ’ ἀνωτ. καὶ ἴδε φωλάς, φωλεύω. ΙΙ. Ἰων. λέξ. σημαίνουσα διδασκαλεῖον, Ἡσύχ. ― Παρὰ Βυζ. ὡσαύτως φώλευμα, τό.

French (Bailly abrégé)

οῦ (ὁ) :
trou, tanière, terrier, caverne où séjournent les animaux sauvages ; p. ext. gîte sauvage pour les hommes.
Étymologie: DELG rien de plausible.

English (Strong)

of uncertain derivative; a burrow or lurking-place: hole.

English (Thayer)

φωλεου, ὁ, a lurking-hole, burrow; a lair: of animals, Aristotle, Aelian, Plutarch, Geoponica, others.)

Greek Monolingual

ο, ΝΑ, και επικ. τ. φωλειός και ετερκλ. τ. πληθ. φωλεά, τά, Α
οπή ή κρύπτη που χρησιμεύει ως κατάλυμα διαφόρων ζώων και, κυρίως, ο τόπος όπου αυτά διέρχονται τη χειμέρια νάρκη
αρχ.
κατοικία τρωγλοδυτών, σπήλαιο.
[ΕΤΥΜΟΛ. Αβέβαιης ετυμολ. λ. η οποία, κατά μία —όχι ιδιαίτερα πιθανή— άποψη, μπορεί να συνδεθεί με το αρχ. νορβ. bōl «κοίτη, φωλιά» και το σουηδ. bole «καλύβα κάστορα» και να αναχθεί στην εκτεταμένη ετεροιωμένη βαθμίδα της ΙΕ ρίζας bhew- του ρ. φύω / φύομαι (για τον σχηματισμό με -λ- πρβλ. φῦλον / φυλή). Επομένως, η λ. φωλ-εός θα πρέπει να έχει προέλθει από τ. φωυλ-εός (< bhōw- l-) με επίθημα -εός (πρβλ. και το συγγενές μορφολογικά και σημασιολογικά γωλ-εός)].

Greek Monotonic

φωλεός: ὁ, τρύπα, σπήλαιο, λέγεται για λιοντάρια, σε Βάβρ.· λέγεται για αλεπούδες, σε Καινή Διαθήκη (άγν. προέλ.).

Russian (Dvoretsky)

φωλεός: ὁ нора, берлога, логовище Arst., Plut. etc.

Middle Liddell

φωλεός, οῦ, ὁ,
a hole, den, of lions, Babr.; of foxes, NTest. [deriv. uncertain]

Frisk Etymology German

φωλεός: {phōleós}
Forms: ep. Gen. -ειοῦ, Dat. pl. -ειοῖς (metr. Dehnung), pl. auch -εά (Nik.)
Meaning: Lager, Höhle wilder Tiere (Arist., hell. u. sp.), auch -εά f. (Arist.).
Derivative: Davon 1. Demin. φωλίον n. (Poll.). 2. -άς, -άδος im Lager liegend (Theok., AP), aus einer Höhle bestehend, voll von Höhlen (Babr., Nonn.), auch Bez. einer Muschelart (Ath.). 3. -ίς, -ίδος f. N. eines Fisches, "Höhlenfisch" (Arist.; Strömberg 83). 4. -αΐδες· ὀστράκινά τινα βρωμώδη H. 5. -εώδης(?) höhlenähnlich (Plu.). — Denom. Verba: 6. φωλεύω (ἐν-, ὑπο-) in einer Höhle wohnen, Winterschlaf halten (Arist., Thphr., Theok., Ph., Plu. usw.) mit -εία f. Aufenthalt in einer Höhle, Winterschlaf, -ευσις f. ib. (Ael.). 7. -έω ib. (Arist.) mit -ητήρ· ὁ ἐν τῳ̃ αὐτῳ̃ καθεζόμενος ἀεί H., -ητήριον n. Platz für heimliche Zusammenkünfte (Poll., H.). 8. -άζει· ἐμφωλεύει H.
Etymology : Bildung wie die synonymen γωλεός, εἰλεός (Chantraine Form. 51 m. Weiterem), daneben φωλεά wie στελεός : -εά. Obgleich wie γωλεός erst nachklass. belegt, wohl alt. Eine auffallende Übereinstimmung zeigt awno. bōl ( < urg. *bōla-) n. Lager, Nest von Tieren, aschwed. böle n. (< *bōlia-) Biberhütte (z.B. Brugmann Grundr.² 1, 204, Lidén Armen. Stud. 49). Das daraus zu erschließende idg. bhōl- kann als Dehnstufe zu φυλ- betrachtet werden (idg. bhō[u̯]- : bhū-); s. WP. 2. 141. Pok. 147; vgl. φυλή und φύομαι. — Anders Petersson KZ 47, 279.
Page 2,1057-1058