μυθολογέω: Difference between revisions
m (Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{bailly.*}}\n)" to "$2$1") |
|||
Line 12: | Line 12: | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0214.png Seite 214]] = Vorigem, bes. fabelhafte Geschichten erzählen; πολέμους, vom Homer, Isocr. 2, 19; καὶ ᾄδειν, Plat. Rep. II, 392 b, vgl. 380; γιγαντομαχίας τε [[μυθολογητέον]] αὐτοῖς καὶ [[ποικιλτέον]], 378 c; auch übh. ausführlich sprechen worüber, gew. mit dem Nebenbegriffe des fabelhaften Ausdruckes od. der schwatzhaften Breite, διασκοπεῖν τε καὶ μυθολογεῖν περὶ τῆς ἀποδημίας, Phaed. 61 e, vgl. Phaedr. 276 e; πολιτείαν λόγῳ, erdichten, Rep. VI, 501 e; [[οὔπω]] μεμυθολόγηται, οὐδ' εἰς τὴν ἡρωϊκὴν ἐπανῆκται τάξιν, Dem. 60, 9; τὰ περὶ θεῶν μυθολογούμενα, D. Sic. 2, 1, u. öfter bei Sp., die auch das med. brauchen. | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0214.png Seite 214]] = Vorigem, bes. fabelhafte Geschichten erzählen; πολέμους, vom Homer, Isocr. 2, 19; καὶ ᾄδειν, Plat. Rep. II, 392 b, vgl. 380; γιγαντομαχίας τε [[μυθολογητέον]] αὐτοῖς καὶ [[ποικιλτέον]], 378 c; auch übh. ausführlich sprechen worüber, gew. mit dem Nebenbegriffe des fabelhaften Ausdruckes od. der schwatzhaften Breite, διασκοπεῖν τε καὶ μυθολογεῖν περὶ τῆς ἀποδημίας, Phaed. 61 e, vgl. Phaedr. 276 e; πολιτείαν λόγῳ, erdichten, Rep. VI, 501 e; [[οὔπω]] μεμυθολόγηται, οὐδ' εἰς τὴν ἡρωϊκὴν ἐπανῆκται τάξιν, Dem. 60, 9; τὰ περὶ θεῶν μυθολογούμενα, D. Sic. 2, 1, u. öfter bei Sp., die auch das med. brauchen. | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=-ῶ :<br /><b>1</b> raconter des fables, composer des récits fabuleux, acc. ; μ. [[περί]] τινος PLAT disserter sur qch;<br /><b>2</b> <i>p. ext.</i> imaginer par fiction.<br />'''Étymologie:''' [[μυθολόγος]]. | |||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''μῡθολογέω''': μέλλ. -ήσω, [[λέγω]] μυθικὰς διηγήσεις, μύθους, οἷοι οἱ τοῦ Ὁμήρου, Ἰσοκρ. 120C, Πλάτ. 392Β· πολλὰ τοιαῦτα μ. ὁ αὐτ. ἐν Γοργ. 493D· - ἑπομένης ἐξηρτημένης προτάσ., μ. ὡς..., Ξεν. Συμπ. 8. 28· μ. ὅτι..., Ἱππ. π. Ἄρθρ. 820. 2) μετ’ αἰτ., διηγοῦμαι ὡς μῦθον ἢ μυθικὸν [[διήγημα]], μ. τοὺς πολέμους τῶν ἡμίθεων Ἰσοκρ. 24C· οὕτω, [[μυθολογητέον]] Γιγαντομαχίας Πλάτ. Πολ. 378C· μετ’ ἀπαρ. ἐπὶ ζῲου, ὅν... μυθολογοῦσι γενέσθαι ἐκ πυρκαϊᾶς, μυθολογικῶς διηγοῦνται ὅτι..., Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 9. 1, 20· [[οὕτως]], ὡς τὸν Μίδαν... μυθολογοῦσι (ἐξυπ. ἀπολέσθαι) ὁ αὐτ. ἐν Πολιτικ. 1. 9, 11, πρβλ. 2. 12, 9· - Παθ. οἷαι μυθολογοῦνται παλαιαὶ γενέσθαι [[φύσεις]] Πλάτ. Πολ. 588C, πρβλ. Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 9. 18, 2· ἀπροσ., μυθολογεῖται... τοὺς Ἀργοναύτας τὸν Ἡρακλέα καταλιπεῖν ὁ αὐτ. ἐν Πολιτ. 3. 13, 16· μ. [[περί]] τινος ὡς... ὁ αὐτ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 6. 29, 4· - ἀπολ., [[γίνομαι]] [[μυθικός]], Δημ. 1391. 21, κτλ.· τὰ μυθολογούμενα, τὰ λεγόμενα ὡς μῦθοι, Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 6. 21, 4, πρβλ. Πλάτ. Πολ. 378Ε. ΙΙ. ἐπινοῶ [[οἷον]] μυθικόν τι [[διήγημα]], [[πλάττω]], μ. πολιτείαν, [[πλάττω]] φανταστικὴν πολιτείαν, Πλάτ. Πολ. 501Ε. ΙΙΙ. [[λέγω]] μύθους, διηγοῦμαι, συνομιλῶ, Λατ. confabulari, [[περί]] τινος ὁ αὐτ. ἐν Φαίδωνι 61Ε, Φαίδρ. 276Ε· πρβλ. [[μυθολογία]] ΙΙ· - συνήθως ἐπὶ σκοτεινοῦ τινος ζητήματος [[ὅπου]] δύσκολον [[εἶναι]] νὰ φθάσῃ τις εἰς τὸ ἀληθές, Heind. καὶ Stallb. ἔνθ’ ἀνωτ. IV. [[μυθέομαι]], διηγοῦμαι, συνήθως μετὰ τῆς ἐννοίας τοῦ μυθικοῦ, Ἀριστ. Μετεωρ. 2. 3, 36, Νυμφόδωρ. παρ’ Ἀθην. 265D, Φιλόστρ. 593. | |lstext='''μῡθολογέω''': μέλλ. -ήσω, [[λέγω]] μυθικὰς διηγήσεις, μύθους, οἷοι οἱ τοῦ Ὁμήρου, Ἰσοκρ. 120C, Πλάτ. 392Β· πολλὰ τοιαῦτα μ. ὁ αὐτ. ἐν Γοργ. 493D· - ἑπομένης ἐξηρτημένης προτάσ., μ. ὡς..., Ξεν. Συμπ. 8. 28· μ. ὅτι..., Ἱππ. π. Ἄρθρ. 820. 2) μετ’ αἰτ., διηγοῦμαι ὡς μῦθον ἢ μυθικὸν [[διήγημα]], μ. τοὺς πολέμους τῶν ἡμίθεων Ἰσοκρ. 24C· οὕτω, [[μυθολογητέον]] Γιγαντομαχίας Πλάτ. Πολ. 378C· μετ’ ἀπαρ. ἐπὶ ζῲου, ὅν... μυθολογοῦσι γενέσθαι ἐκ πυρκαϊᾶς, μυθολογικῶς διηγοῦνται ὅτι..., Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 9. 1, 20· [[οὕτως]], ὡς τὸν Μίδαν... μυθολογοῦσι (ἐξυπ. ἀπολέσθαι) ὁ αὐτ. ἐν Πολιτικ. 1. 9, 11, πρβλ. 2. 12, 9· - Παθ. οἷαι μυθολογοῦνται παλαιαὶ γενέσθαι [[φύσεις]] Πλάτ. Πολ. 588C, πρβλ. Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 9. 18, 2· ἀπροσ., μυθολογεῖται... τοὺς Ἀργοναύτας τὸν Ἡρακλέα καταλιπεῖν ὁ αὐτ. ἐν Πολιτ. 3. 13, 16· μ. [[περί]] τινος ὡς... ὁ αὐτ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 6. 29, 4· - ἀπολ., [[γίνομαι]] [[μυθικός]], Δημ. 1391. 21, κτλ.· τὰ μυθολογούμενα, τὰ λεγόμενα ὡς μῦθοι, Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 6. 21, 4, πρβλ. Πλάτ. Πολ. 378Ε. ΙΙ. ἐπινοῶ [[οἷον]] μυθικόν τι [[διήγημα]], [[πλάττω]], μ. πολιτείαν, [[πλάττω]] φανταστικὴν πολιτείαν, Πλάτ. Πολ. 501Ε. ΙΙΙ. [[λέγω]] μύθους, διηγοῦμαι, συνομιλῶ, Λατ. confabulari, [[περί]] τινος ὁ αὐτ. ἐν Φαίδωνι 61Ε, Φαίδρ. 276Ε· πρβλ. [[μυθολογία]] ΙΙ· - συνήθως ἐπὶ σκοτεινοῦ τινος ζητήματος [[ὅπου]] δύσκολον [[εἶναι]] νὰ φθάσῃ τις εἰς τὸ ἀληθές, Heind. καὶ Stallb. ἔνθ’ ἀνωτ. IV. [[μυθέομαι]], διηγοῦμαι, συνήθως μετὰ τῆς ἐννοίας τοῦ μυθικοῦ, Ἀριστ. Μετεωρ. 2. 3, 36, Νυμφόδωρ. παρ’ Ἀθην. 265D, Φιλόστρ. 593. | ||
}} | }} | ||
{{lsm | {{lsm |
Revision as of 21:40, 1 October 2022
English (LSJ)
A tell mythic tales, such as those of Homer, Isoc.6.24, Pl.R.392b, Longin.34.2; πολλὰ τοιαῦτα μ. Pl.Grg.493d: followed by a Relat., μ. ὡς… X.Smp.8.28; μ. ὅτι… Hp.Art.53. 2 c. acc., tell as a legend or mythic tale, μ. τοὺς πολέμους τῶν ἡμιθέων Isoc.2.49: c. inf., of an animal, ὃν… μυθολογοῦσι γενέσθαι ἐκ πυρκαϊᾶς which they fable, fabulously report to derive its birth, Arist.HA609b10; καθάπερ καὶ τὸν Μίδαν… μυθολογοῦσι (sc. ἀπολέσθαι) Id.Pol.1257b16, cf. 1274a39:—Pass., οἷαι μυθολογοῦνται παλαιαὶ γενέσθαι φύσεις such as they are fabled to have been, Pl.R.588c, cf. Arist.HA617a5: impers., μυθολογεῖται… τοὺς Ἀργοναύτας τὸν Ἡρακλέα καταλιπεῖν the legend goes that... Id.Pol.1284a22; μ. περὶ τῆς ζωῆς ὡς ὂν μακρόβιον Id.HA578b23: abs., become mythical, D.60.9, etc.; τὰ μυθολογούμενα fabulous tales, Arist.HA578b24, cf. Pl.R.378e. II invent like a mythical tale, μ. πολιτείαν frame an imaginary constitution, ib. 501e. III tell stories, converse, περί τινος Id.Phd.61e, Phdr. 276e. IV relate, generally with a notion of exaggeration, [Αἴσωπος] ἐμυθολόγησεν ὡς… Arist.Mete.356b12, cf. Nymphod.12; τὰ τῶν Ἑλλήνων καλά Polydeuces ap. Philostr.VS2.12.2.
German (Pape)
[Seite 214] = Vorigem, bes. fabelhafte Geschichten erzählen; πολέμους, vom Homer, Isocr. 2, 19; καὶ ᾄδειν, Plat. Rep. II, 392 b, vgl. 380; γιγαντομαχίας τε μυθολογητέον αὐτοῖς καὶ ποικιλτέον, 378 c; auch übh. ausführlich sprechen worüber, gew. mit dem Nebenbegriffe des fabelhaften Ausdruckes od. der schwatzhaften Breite, διασκοπεῖν τε καὶ μυθολογεῖν περὶ τῆς ἀποδημίας, Phaed. 61 e, vgl. Phaedr. 276 e; πολιτείαν λόγῳ, erdichten, Rep. VI, 501 e; οὔπω μεμυθολόγηται, οὐδ' εἰς τὴν ἡρωϊκὴν ἐπανῆκται τάξιν, Dem. 60, 9; τὰ περὶ θεῶν μυθολογούμενα, D. Sic. 2, 1, u. öfter bei Sp., die auch das med. brauchen.
French (Bailly abrégé)
-ῶ :
1 raconter des fables, composer des récits fabuleux, acc. ; μ. περί τινος PLAT disserter sur qch;
2 p. ext. imaginer par fiction.
Étymologie: μυθολόγος.
Greek (Liddell-Scott)
μῡθολογέω: μέλλ. -ήσω, λέγω μυθικὰς διηγήσεις, μύθους, οἷοι οἱ τοῦ Ὁμήρου, Ἰσοκρ. 120C, Πλάτ. 392Β· πολλὰ τοιαῦτα μ. ὁ αὐτ. ἐν Γοργ. 493D· - ἑπομένης ἐξηρτημένης προτάσ., μ. ὡς..., Ξεν. Συμπ. 8. 28· μ. ὅτι..., Ἱππ. π. Ἄρθρ. 820. 2) μετ’ αἰτ., διηγοῦμαι ὡς μῦθον ἢ μυθικὸν διήγημα, μ. τοὺς πολέμους τῶν ἡμίθεων Ἰσοκρ. 24C· οὕτω, μυθολογητέον Γιγαντομαχίας Πλάτ. Πολ. 378C· μετ’ ἀπαρ. ἐπὶ ζῲου, ὅν... μυθολογοῦσι γενέσθαι ἐκ πυρκαϊᾶς, μυθολογικῶς διηγοῦνται ὅτι..., Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 9. 1, 20· οὕτως, ὡς τὸν Μίδαν... μυθολογοῦσι (ἐξυπ. ἀπολέσθαι) ὁ αὐτ. ἐν Πολιτικ. 1. 9, 11, πρβλ. 2. 12, 9· - Παθ. οἷαι μυθολογοῦνται παλαιαὶ γενέσθαι φύσεις Πλάτ. Πολ. 588C, πρβλ. Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 9. 18, 2· ἀπροσ., μυθολογεῖται... τοὺς Ἀργοναύτας τὸν Ἡρακλέα καταλιπεῖν ὁ αὐτ. ἐν Πολιτ. 3. 13, 16· μ. περί τινος ὡς... ὁ αὐτ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 6. 29, 4· - ἀπολ., γίνομαι μυθικός, Δημ. 1391. 21, κτλ.· τὰ μυθολογούμενα, τὰ λεγόμενα ὡς μῦθοι, Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 6. 21, 4, πρβλ. Πλάτ. Πολ. 378Ε. ΙΙ. ἐπινοῶ οἷον μυθικόν τι διήγημα, πλάττω, μ. πολιτείαν, πλάττω φανταστικὴν πολιτείαν, Πλάτ. Πολ. 501Ε. ΙΙΙ. λέγω μύθους, διηγοῦμαι, συνομιλῶ, Λατ. confabulari, περί τινος ὁ αὐτ. ἐν Φαίδωνι 61Ε, Φαίδρ. 276Ε· πρβλ. μυθολογία ΙΙ· - συνήθως ἐπὶ σκοτεινοῦ τινος ζητήματος ὅπου δύσκολον εἶναι νὰ φθάσῃ τις εἰς τὸ ἀληθές, Heind. καὶ Stallb. ἔνθ’ ἀνωτ. IV. μυθέομαι, διηγοῦμαι, συνήθως μετὰ τῆς ἐννοίας τοῦ μυθικοῦ, Ἀριστ. Μετεωρ. 2. 3, 36, Νυμφόδωρ. παρ’ Ἀθην. 265D, Φιλόστρ. 593.
Greek Monotonic
μῡθολογέω: (μυθολόγος), μέλ. -ήσω,
I. 1. αφηγούμαι μυθικές ιστορίες ή θρύλους, σε Πλάτ., Ξεν.
2. με αιτ., αφηγούμαι κάτι σα να επρόκειτο για θρύλο ή μυθική ιστορία, σε Πλάτ. — Παθ., οἷαι μυθολογοῦνται παλαιαὶ γενέσθαι φύσεις, έτσι όπως θρυλείται ότι έχουν υπάρξει στον ίδ.· απρόσ., μυθολογεῖται, ο θρύλος αναφέρει, σε Αριστ.
II. επινοώ αφήγηση σα να ήταν μυθική ιστορία, μυθολογῶ πολιτείαν, πλάθω μία φανταστική πολιτειακή δομή, σε Πλάτ.
III. αφηγούμαι ιστορίες, συνομιλώ, Λατ. confabulari, στον ίδ.
Russian (Dvoretsky)
μῡθολογέω:
1) (о преданиях и мифах), повествовать, излагать, (γιγαντομαχίας Plat.; πολέμους Isocr.);
2) подробно передавать, обстоятельно рассказывать (περί τινος Plat.);
3) сочинять, выдумывать (πολιτείαν λόγῳ Plat.): τὰ περὶ θεῶν μυθολογούμενα Diod. мифы о богах.
Middle Liddell
μῡθολογέω, fut. -ήσω μυθολόγος
I. to tell mythic tales or legends, Plat., Xen.
2. c. acc. to tell as a legend or mythic tale, Plat.:—Pass., οἷαι μυθολογοῦνται παλαιαὶ γενέσθαι φύσεις such as they are fabled to have been, Plat.: impers., μυθολογεῖται the legend goes, Arist.
II. to invent like a mythical tale, μ. πολιτείαν to frame an imaginary constitution, Plat.
III. to tell stories, converse, Lat. confabulari, Plat.