ἐξαλαπάζω: Difference between revisions
ἄλλαι μὲν βουλαὶ ἀνθρώπων, ἄλλα δὲ Θεὸς κελεύει → man proposes, God disposes | men's wishes are different from what God orders | man's will is often different than God's decisions
(12) |
m (LSJ1 replacement) |
||
| (21 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=eksalapazo | |Transliteration C=eksalapazo | ||
|Beta Code=e)calapa/zw | |Beta Code=e)calapa/zw | ||
|Definition= | |Definition=[[sack]], [[storm]], πόλιν Il.4.40, 1.129, etc.; also, [[empty]] a city [[of its inhabitants]], [[clear]] it [[out]], so as to plant new settlers in it, μίαν πόλιν ἐξαλαπάξας Od.4.176: generally, [[destroy utterly]], [[νῆας]], [[τεῖχος]], Il.13.813, 20.30: metaph., ἀλλά με νόσος ἐξαλάπαξεν Theoc. 2.85.—Ep. word, used by X.''An.''7.1.29. | ||
}} | |||
{{DGE | |||
|dgtxt=(ἐξᾰλᾰπάζω) <b class="num">1</b> [[devastar]], [[saquear]], [[destruir]] πόλιν <i>Il</i>.1.129, 4.40, Hes.<i>Op</i>.189, X.<i>An</i>.7.1.29, νῆας <i>Il</i>.13.813, τεῖχος <i>Il</i>.20.30, νειὸν Δημήτερος Marc.Sid. en <i>IUrb.Rom</i>.1155.96, Ἑλλήνων τεμένη <i>IG</i> 9<sup>2</sup>.1191.2 (Corcira V d.C.), en v. pas. ὅταν πόλις ἐξαλαπαχθῇ <i>Orac.Sib</i>.14.306<br /><b class="num">•</b>fig. [[ἀλλά]] μέ τις ... νόσος ἐξαλάπαξεν un mal me dejó destrozada</i> Theoc.2.85 (cód.).<br /><b class="num">2</b> [[despoblar]], [[vaciar de personas]] μίαν πόλιν ἐξαλαπάξας αἳ περιναιετάουσιν para ocuparla con nuevos colonos <i>Od</i>.4.176. | |||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0866.png Seite 866]] (s. [[ἀλαπάζω]]), gänzlich ausleeren, πόλιν, die Stadt von ihren Bewohnern leer machen, um andere einziehen zu lassen, Od. 4, 176; gew. plündern, verwüsten, Τροίην, Il. 1, 128, [[τεῖχος]], νῆας, Il. 13, 813. 20, 30, wie Hes. O. 187; auch Xen. An. 7, 1, 29; [[ἀλλά]] με [[νόσος]] ἐξαλάπαξε Theocr. 2, 85, erschöpfte mich. | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0866.png Seite 866]] (s. [[ἀλαπάζω]]), gänzlich ausleeren, πόλιν, die Stadt von ihren Bewohnern leer machen, um andere einziehen zu lassen, Od. 4, 176; gew. plündern, verwüsten, Τροίην, Il. 1, 128, [[τεῖχος]], νῆας, Il. 13, 813. 20, 30, wie Hes. O. 187; auch Xen. An. 7, 1, 29; [[ἀλλά]] με [[νόσος]] ἐξαλάπαξε Theocr. 2, 85, erschöpfte mich. | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=<i>f.</i> ἐξαλαπάξω, <i>part. ao.</i> ἐξαλαπάξας, <i>pf. inus.</i><br /><b>1</b> [[dépeupler]];<br /><b>2</b> [[piller]] ; détruire : [[τεῖχος]], [[νῆας]] IL un rempart, des vaisseaux.<br />'''Étymologie:''' [[ἐξ]], [[ἀλαπάζω]]. | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''ἐξᾰλᾰπάζω:'''<br /><b class="num">1</b> [[очищать от жителей]] (πόλιν Hom. - ср. 2);<br /><b class="num">2</b> [[разорять]], [[грабить]] (Τροίην Hom.; πόλιν Hes., Xen. - ср. 1);<br /><b class="num">3</b> [[разрушать]], [[уничтожать]] ([[τεῖχος]], [[νῆας]] Hom.);<br /><b class="num">4</b> [[изнурять]], [[истощать]] ([[νόσος]] τις ἐξαλάπαξέ - [[varia lectio|v.l.]] ἐξάλλαξέ - με Theocr.). | |||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''ἐξᾰλᾰπάζω''': μέλλ. -ξω, [[ἐκπορθέω]], [[κυριεύω]], πόλιν Τροίην ἐϋτείχεον ἐξαλαπάξαι Ἰλ. Α. 129, κτλ.· ― [[ὡσαύτως]], κενῶ πόλιν τινὰ τῶν ἑαυτῆς κατοίκων, [[μεθίστημι]] τοὺς ἐνοικοῦντας εἰς ἕτερον τόπον ἵνα τοποθετήσω ἐν αὐτῇ νέους κατοίκους, μίαν πόλιν ἐξαλαπάξας Ὀδ. Δ. 176· [[καθόλου]], [[καταστρέφω]] ἐξ ὁλοκλήρου, νῆας Ἰλ. Ν. 813, [[τεῖχος]] Υ. 30· μεταφ., [[ἀλλά]] με [[νόσος]] ἐξαλάπαξε Θεόκρ. 2. 85. Ἐπικ. λέξ. ἀπαντῶσα καὶ παρὰ Ξεν. ἐν Ἀν. 7. 1, 29. | |lstext='''ἐξᾰλᾰπάζω''': μέλλ. -ξω, [[ἐκπορθέω]], [[κυριεύω]], πόλιν Τροίην ἐϋτείχεον ἐξαλαπάξαι Ἰλ. Α. 129, κτλ.· ― [[ὡσαύτως]], κενῶ πόλιν τινὰ τῶν ἑαυτῆς κατοίκων, [[μεθίστημι]] τοὺς ἐνοικοῦντας εἰς ἕτερον τόπον ἵνα τοποθετήσω ἐν αὐτῇ νέους κατοίκους, μίαν πόλιν ἐξαλαπάξας Ὀδ. Δ. 176· [[καθόλου]], [[καταστρέφω]] ἐξ ὁλοκλήρου, νῆας Ἰλ. Ν. 813, [[τεῖχος]] Υ. 30· μεταφ., [[ἀλλά]] με [[νόσος]] ἐξαλάπαξε Θεόκρ. 2. 85. Ἐπικ. λέξ. ἀπαντῶσα καὶ παρὰ Ξεν. ἐν Ἀν. 7. 1, 29. | ||
}} | }} | ||
{{Autenrieth | {{Autenrieth | ||
|auten=fut. -ξω, aor. ἐξαλάπαξα: [[empty]] [[entirely]], [[sack]], [[utterly]] [[destroy]]; [[usually]] of cities, [[once]] of ships, Il. 13.813. | |auten=fut. -ξω, aor. ἐξαλάπαξα: [[empty]] [[entirely]], [[sack]], [[utterly]] [[destroy]]; [[usually]] of cities, [[once]] of ships, Il. 13.813. | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=[[ἐξαλαπάζω]] (Α) [[αλαπάζω]]<br /><b>1.</b> [[λεηλατώ]], [[ερημώνω]] («πόλιν Τροίην εύτύχεον ἐξαλαπάξαι», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>2.</b> [[καταστρέφω]], [[αφανίζω]] («ἐξαλαπάξειν νῆας», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>3.</b> [[εκκενώνω]] μια [[πόλη]] για να εγκαταστήσω σ' αυτή νέους κατοίκους («μίαν πόλιν ἐξαλαπάξας», <b>Ομ. Οδ.</b>)<br /><b>4.</b> (για [[αρρώστια]]) [[εξαντλώ]] («[[ἀλλά]] με... [[νόσος]] ἐξαλάπαξε», <b>Θεόκρ.</b>). | |mltxt=[[ἐξαλαπάζω]] (Α) [[αλαπάζω]]<br /><b>1.</b> [[λεηλατώ]], [[ερημώνω]] («πόλιν Τροίην εύτύχεον ἐξαλαπάξαι», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>2.</b> [[καταστρέφω]], [[αφανίζω]] («ἐξαλαπάξειν νῆας», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>3.</b> [[εκκενώνω]] μια [[πόλη]] για να εγκαταστήσω σ' αυτή νέους κατοίκους («μίαν πόλιν ἐξαλαπάξας», <b>Ομ. Οδ.</b>)<br /><b>4.</b> (για [[αρρώστια]]) [[εξαντλώ]] («[[ἀλλά]] με... [[νόσος]] ἐξαλάπαξε», <b>Θεόκρ.</b>). | ||
}} | |||
{{lsm | |||
|lsmtext='''ἐξᾰλᾰπάζω:''' μέλ. <i>-ξω</i>, [[κυριεύω]] πόλη, σε Ομήρ. Ιλ. κ.λπ.· επίσης, [[αδειάζω]], [[εκκενώνω]] πόλη από τους κατοίκους της, [[εκτοπίζω]] τους κατοίκους της, έτσι ώστε να εγκαταστήσω νέους κατοίκους σε αυτήν, <i>μίαν πόλιν ἐξαλαπάξας</i>, σε Ομήρ. Οδ.· γενικά, [[καταστρέφω]] ολοκληρωτικά, [[αφανίζω]], σε Ομήρ. Ιλ. | |||
}} | |||
{{mdlsj | |||
|mdlsjtxt=fut. ξω<br />to [[sack]] a [[city]], Il., etc.:—also, to [[empty]] a [[city]] of its inhabitants, [[clear]] it out, so as to [[plant]] new settlers in it, μίαν πόλιν ἐξαλαπάξας Od.: [[generally]], to [[destroy]] [[utterly]], Il. | |||
}} | }} | ||
Latest revision as of 10:36, 25 August 2023
English (LSJ)
sack, storm, πόλιν Il.4.40, 1.129, etc.; also, empty a city of its inhabitants, clear it out, so as to plant new settlers in it, μίαν πόλιν ἐξαλαπάξας Od.4.176: generally, destroy utterly, νῆας, τεῖχος, Il.13.813, 20.30: metaph., ἀλλά με νόσος ἐξαλάπαξεν Theoc. 2.85.—Ep. word, used by X.An.7.1.29.
Spanish (DGE)
(ἐξᾰλᾰπάζω) 1 devastar, saquear, destruir πόλιν Il.1.129, 4.40, Hes.Op.189, X.An.7.1.29, νῆας Il.13.813, τεῖχος Il.20.30, νειὸν Δημήτερος Marc.Sid. en IUrb.Rom.1155.96, Ἑλλήνων τεμένη IG 92.1191.2 (Corcira V d.C.), en v. pas. ὅταν πόλις ἐξαλαπαχθῇ Orac.Sib.14.306
•fig. ἀλλά μέ τις ... νόσος ἐξαλάπαξεν un mal me dejó destrozada Theoc.2.85 (cód.).
2 despoblar, vaciar de personas μίαν πόλιν ἐξαλαπάξας αἳ περιναιετάουσιν para ocuparla con nuevos colonos Od.4.176.
German (Pape)
[Seite 866] (s. ἀλαπάζω), gänzlich ausleeren, πόλιν, die Stadt von ihren Bewohnern leer machen, um andere einziehen zu lassen, Od. 4, 176; gew. plündern, verwüsten, Τροίην, Il. 1, 128, τεῖχος, νῆας, Il. 13, 813. 20, 30, wie Hes. O. 187; auch Xen. An. 7, 1, 29; ἀλλά με νόσος ἐξαλάπαξε Theocr. 2, 85, erschöpfte mich.
French (Bailly abrégé)
f. ἐξαλαπάξω, part. ao. ἐξαλαπάξας, pf. inus.
1 dépeupler;
2 piller ; détruire : τεῖχος, νῆας IL un rempart, des vaisseaux.
Étymologie: ἐξ, ἀλαπάζω.
Russian (Dvoretsky)
ἐξᾰλᾰπάζω:
1 очищать от жителей (πόλιν Hom. - ср. 2);
2 разорять, грабить (Τροίην Hom.; πόλιν Hes., Xen. - ср. 1);
3 разрушать, уничтожать (τεῖχος, νῆας Hom.);
4 изнурять, истощать (νόσος τις ἐξαλάπαξέ - v.l. ἐξάλλαξέ - με Theocr.).
Greek (Liddell-Scott)
ἐξᾰλᾰπάζω: μέλλ. -ξω, ἐκπορθέω, κυριεύω, πόλιν Τροίην ἐϋτείχεον ἐξαλαπάξαι Ἰλ. Α. 129, κτλ.· ― ὡσαύτως, κενῶ πόλιν τινὰ τῶν ἑαυτῆς κατοίκων, μεθίστημι τοὺς ἐνοικοῦντας εἰς ἕτερον τόπον ἵνα τοποθετήσω ἐν αὐτῇ νέους κατοίκους, μίαν πόλιν ἐξαλαπάξας Ὀδ. Δ. 176· καθόλου, καταστρέφω ἐξ ὁλοκλήρου, νῆας Ἰλ. Ν. 813, τεῖχος Υ. 30· μεταφ., ἀλλά με νόσος ἐξαλάπαξε Θεόκρ. 2. 85. Ἐπικ. λέξ. ἀπαντῶσα καὶ παρὰ Ξεν. ἐν Ἀν. 7. 1, 29.
English (Autenrieth)
fut. -ξω, aor. ἐξαλάπαξα: empty entirely, sack, utterly destroy; usually of cities, once of ships, Il. 13.813.
Greek Monolingual
ἐξαλαπάζω (Α) αλαπάζω
1. λεηλατώ, ερημώνω («πόλιν Τροίην εύτύχεον ἐξαλαπάξαι», Ομ. Ιλ.)
2. καταστρέφω, αφανίζω («ἐξαλαπάξειν νῆας», Ομ. Ιλ.)
3. εκκενώνω μια πόλη για να εγκαταστήσω σ' αυτή νέους κατοίκους («μίαν πόλιν ἐξαλαπάξας», Ομ. Οδ.)
4. (για αρρώστια) εξαντλώ («ἀλλά με... νόσος ἐξαλάπαξε», Θεόκρ.).
Greek Monotonic
ἐξᾰλᾰπάζω: μέλ. -ξω, κυριεύω πόλη, σε Ομήρ. Ιλ. κ.λπ.· επίσης, αδειάζω, εκκενώνω πόλη από τους κατοίκους της, εκτοπίζω τους κατοίκους της, έτσι ώστε να εγκαταστήσω νέους κατοίκους σε αυτήν, μίαν πόλιν ἐξαλαπάξας, σε Ομήρ. Οδ.· γενικά, καταστρέφω ολοκληρωτικά, αφανίζω, σε Ομήρ. Ιλ.
Middle Liddell
fut. ξω
to sack a city, Il., etc.:—also, to empty a city of its inhabitants, clear it out, so as to plant new settlers in it, μίαν πόλιν ἐξαλαπάξας Od.: generally, to destroy utterly, Il.
