τότε

English (LSJ)

Dor. τόκᾰ (q. v.) (both forms in Pi. (

   A τότε P.2.89, τόκα O.6.66) and Theoc. (τότε 13.23, τόκα 7.154)); Aeol. τότᾰ Alc. Oxy.1789 Fr.1i12 (τόκα acc. to codd. of Theoc.29.39, cf. ποτα, ὄτα):—Adv. at that time, then, corresponding to Relat. ὅτε or ὁπότε (infr. 1.5), and to interrog. πότε; mostly of some point in past time, opp. νῦν, Il.15.724, etc.: c. gen., τ. τοῦ χειμῶνος Th.7.31: also of a future time, τότε κέν μιν . . πεπίθοιμεν Il. 1.100, cf. 4.182; λέξεις καὶ τότ' εἴσομαι S.OT1517 (troch.) (or of imagined circumstances, in that case (cf. νῦν 1.4), Pl.R. 334c); sts., then, next, πρῶτον μὲν... εἶτα... καὶ τ . . . D.24.48:—in Trag. and Att. also in indef. sense, formerly, καὶ νῦν θ' ὁμοίως καὶ τότ' ἐξεπίσταμαι S.El.907, cf. Ant.391, Aj.650, Ar.Pl.1117, Lys. 1023 (lyr.); ὃ δὴ καὶ τότε ἐλέγομεν just now, Pl.Tht.157a; τ. μὲν... νῦν δὲ . . A.Ag.799 (anap.), cf. E.Alc.915 (anap.); νῦν . . τότ' Id.Med.1402 (anap.); ὁμοῖοι καὶ τ. καὶ νῦν Th.1.86, cf. 3.40, D.6.12; also τότ' ἢ τόθ', ὅτε τὸ κύριον μόλῃ at one time or other, A.Ag.766 (lyr.); συμφοραὶ . . βροτοῖσιν ἢ τότ' ἦλθον ἢ τ. E.Andr.853.    2 joined with other Particles, καὶ τ. even then, or (at the beginning of a clause) and then, Il.16.691, Hes. Op.536, etc.; καὶ τ. δή Il.1.92, Od.8.299; καὶ τότ' ἔπειτα Il.1.426; καὶ τ. μέν 21.40; δὴ τ. Hes.Op. 417, Pi.O.3.25, A.Th.214 (lyr.), etc.; τ. δή ῥα Od.9.52; τ. γ' Il.3.224, Od.12.250; δὴ τ. γ' 15.228; τ. δ' ἤδη by that time, Il.2.699; ἀλλὰ τότ' ἤδη when that time comes, Hes.Op.588, cf. A.Pr.911, Lys. 12.66, etc.: repeated with emphasis, τότ' ἄρα τ. S.Ant. 1273 (lyr.); τ. δὴ τ. D.18.47.    3 with the Art., ἄνδρες οἱ τ. people then living, the men of that time, Il.9.559, etc.; οἱ τότ' ἐόντες ἀοιδοί Pi. I.4(3).27(45); ὁ τ. τυραννεύων Hdt.1.20; οἱ τ. ἄνθρωποι Id.8.8; ἡ τ. ἀρωγή A.Ag.73 (anap.); τῇ τόθ' ἡμέρᾳ S.El.1134; ὁ τ. κόσμος 2 Ep.Pet.3.6; ἐν τῷ τ. Th.1.92, Pl.Criti.110d; ἐν τῷ τ. χρόνῳ ib. 111e (χρόνῳ om. cod. A), Plt.270e; εἰς τὸν τ. χρόνον Id.Lg.740c.    4 εἰς τ. with fut., on the day, then (v. εἰς 11.2), ἔμπροσθεν τοῦ ἀγῶνος ἐμανθάνομεν . . ἂν μάχεσθαι... μιμούμενοι πάντα ἐκεῖνα ὁπόσοις ἐμέλλομεν εἰς τ. χρήσεσθαι ib.830b, cf. D.14.24, etc.; ἐκ τ. or ἔκτοτε (q. v.) from that time, Plu.Caes.48, Arr.An.1.26.4; so ἀπὸ τ. LXXPs. 92(93).2, Ev.Matt.4.17.    5 in apodosi, answering to ὅτε, S.OC 778, etc.; to ὅταν, A.Ag.971, Ar.Av.1116 (troch.); to ὁππότε, Il. 16.244, Od.23.257; to ὁππότε κεν or ὁπότ' ἂν δή, Il.9.702, 21.341; to ἀλλ' ὅτε δή, ib.451; to εἰ, 4.36; to ἐπεί κε, 11.192; to ἡνίκα, S.Aj.773: also after a part., like εἶτα, πάντα ἐάσαντες καὶ μόνον οὐχὶ συγκατασκευάσαντες αὐτῷ τ . . . ζητήσομεν; D.3.17, cf. 9.73 (interpol.), etc.: freq. joined with other Particles, δὴ τ. after η ος, Il.1.476; after αὐτὰρ ἐπεί, 12.17; after ὁππότε κεν, Od.10.294; also καὶ τ. δή after ἦμος, Il.8.69, Od.9.59; after ἀλλ' ὅτε δή, Il.22.209, Od.4.461; δή ῥα τ. after εὖτ' ἄν, Hes.Op.565; τότ' ἔπειτα after αὐτὰρ ἐπὴν δή, ib.616; καὶ τότ' ἔπειτα after ἦμος, Il. 1.478.    II later for ὅτε, Nic.Al.422,595.

German (Pape)

[Seite 1131] adv. der Zeit, dem Fragewort πότε entsprechendes Demonstrativ, damals, dann, da; eigentlich – a) in Beziehung auf einen Relativsatz, der entweder folgt, mit ὅτε oder ὁππότε, dann – wann, Od. 23, 257, oder ὁπότε κεν, Il. 9, 702. 18, 115. 22, 365, oder vorangeht, ὁπότ' ἂν δή – τότε, 21, 341, ὁπότε κεν – δὴ τότε, Od. 10, 294. – Daher auch übh. wie unser da, dann, als Partikel des Nachsatzes; nach ἀλλ' ὅτε δή –, Il. 21, 451; nach εἰ, 4, 36; nach εἴ κε, Il. 11, 112. 17, 83; nach ἐπεί κε, Il. 11, 192. 207. So nach ἦμος – δὴ τότε, Il. 1, 476 Od. 9, 59; – καὶ τότε δή, Il. 8, 69, wie ἀλλ' ὅτε δή – καὶ τότε δή, Od. 4, 461; αὐτὰρ ἐπεί – δὴ τότε, Il. 12, 17; εὖτ' ἄν – δή ῥα τότε, Hes. O. 567; ὅταν δ' ἀείδειν ἢ μινύρεσθαι δοκῶ – κλαίω τότ' οἴκου τοῦδε συμφορὰν στένων, Aesch. Ag. 18, vgl. 744; ἐπεί – τότε, Soph. Trach. 791; ἡνίκα – τότε, Ai. 760. Vgl. noch Xen. An. 4, 1, 10, ἐπεί – τότε δή, wie Cyr. 3, 3, 22; – ἐπειδή – τότε, Plat. Prot. 310 c; ὅταν – τότε καί, Conv. 192 b. – b) ohne diese Beziehung, allein, dann, da, damals; Hom. u. Folgde überall; auch mit subst., ἡ τότε ἀρωγή, die damalige Hülfe, Aesch. Ag. 73; τῇ τόθ' ἡμέρᾳ, Soph. El. 1123; auch auf die Zukunft gehend, ἀρὰ Κρόνου τότ' ἤδη παντελῶς κρανθήσεται, Aesch. Prom. 913, wie Soph. Phil. 636 El. 1027 u. sonst; λέξεις, καὶ τότ' εἴσομαι, O. R. 1517; κήρυξ ἄριστος τῶν τότε, Xen. An. 2, 2, 20; τότε μέν – ὕστερον δή, 1, 3, 2; τῶν τότε ἄριστος, Plat. Phaed. 118 b; ἐν τοῖς τότε ἀνθρώποις, Prot. 343 c; in dem Falle, Il. 1, 100. 4, 182. 22, 108 u. sonst; von einer entweder im Vorhergehenden hinlänglich bestimmten oder auch an sich genugsam bekannten Zeit, τότε καί, Il. 5, 394, καὶ τότε δή, Il. 1, 92. 23, 822 Od. 8, 299. 12, 226, καὶ τότ' ἔπειτα, Il. 1, 426, καὶ τότε μέν, 20, 40, δὴ τότε γε, Od. 15, 228, τότε δή ῥα, 9, 52. – Mit dem Artikel substantivisch, οἱ τότε, die Damaligen, die damals lebten, Il. 9, 559. – Ἐκ τότε, seitdem, εἰς τότε, bis dahin, Plat. Polit. 262 a u. öfter; auch εἰς τὸν τότε χρόνον, Legg. V, 740 c. – c) absolut, von der vergangenen Zeit, sonst, vormals, einst; Soph. Ai. 636; ἡμέραν, ἐν ᾗ τότε πατέρα τὸν ἀμὸν ἐκ δόλου κατέκτανεν, El. 270, u. öfter; vgl. Ar. Th. 13 Plut. 1117; Plat. Gorg. 488 c Theaet. 156 e u. öfter; καὶ τότε καὶ νῦν, Phil. 60 b; τότε μέν – νῦν δέ, Rep. I, 329 a.

Greek (Liddell-Scott)

τότε: Δωρ. τόκᾰ (ἀμφότεροι οἱ τύποι παρὰ Πινδ. καὶ Θεοκρ.), Ἐπίρρ., ὡς καὶ νῦν, κατ’ ἐκεῖνον τὸν χρόνον, ἀνταποδιδόμενον εἰς τὸ ἀναφορ. ὅτε ἢ ὁπότε (ἴδε κατωτ. ΙΙ), καὶ εἰς τὸ ἐρωτημ. ποτε; ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον ἐπί τινος χρονικοῦ σημείου τοῦ παρελθόντος, ἀντίθετον τῷ νῦν, Ἰλ. Ο. 724, κλπ.· - ὡσαύτως ἐπὶ χρονικοῦ σημείου τοῦ μέλλοντος, τότε κέν μιν... πεπίθοιμεν Α. 100, πρβλ. Δ. 182, Ὀδ. Ο. 228· λέξεις καὶ τότ’ εἴσομαι Σοφ. O. T. 1517· καὶ ἐνίοτε = εὐθὺς τότε, πρῶτον μέν..., εἶτα..., καὶ τότε... Δημ. 715. 25· - παρ’ Ἀττ. ὡσαύτως ἐπὶ ἀορ. σημασίας, κατὰ τοὺς χρόνους ἐκείνους, πρότερον, καὶ νῦν θ’ ὁμοίως καὶ τότ’ ἐξεπίσταμαι Σοφ. Ἠλ. 907, πρβλ. 676, Ἀντ. 391, Αἴ. 650, Ἀριστοφ. Πλ. 1117, Λυσικρ. 1014, Πλάτ. Θεαίτ. 157Α· τότε μέν..., νῦν δέ... Αἰσχύλ. Ἀγ. 799, πρβλ. Σοφ. Ἠλ. 907, Εὐρ. Μήδ. 1402, Ἄλκ. 915· ὁμοῖοι καῖ τότε καὶ νῦν Θουκ. 1. 86, πρβλ. 3. 40, Δημ. 68. 28· ὡσαύτως, τότ’ ἢ τότε, κατά τινα χρόνον ἢ περίστασιν, Αἰσχύλ. Ἀγ. 766· ξυμφοραί... βροτοῖσιν ἢ τότ’ ἦλθον ἢ τότε Εὐρ. Ἀνδρ. 852. 2) συνημμένον μετ’ ἄλλων μορίων, καὶ τότε ὅτε τὸ καὶ εἶναι ἐπιδοτικόν, ἀκόμη καὶ τότε ἢ (ἐν ἀρχῇ προτάσεως) ἁπλῶς συμπλεκτικόν, ὅς οἱ καὶ τότε θυμὸν ἐνὶ στήθεσσιν ἀνῆκεν Ἰλ. Π. 691· καὶ τότε ἕσσασθαι ἔρυμα χροός... χλαῖνάν τε μαλακὴν καὶ τερμιόεντα χιτῶνα Ἡσ. Ἑργ. κ. Ἡμ. 534, κλπ.· καὶ τότε δὴ Ἰλ. Α. 92, Ὀδ. Θ. 299· καὶ τότ’ ἔπειτα Ἰλ. Α. 426· καὶ τότε μὲν Υ. 40· δὴ τότε Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 415, κλπ.· δὴ τότε γε Ὀδ. Ο. 228· τότε δή ῥα Ι. 52· τότε γ’ Ἰλ. Γ. 224, Ὀδ. Μ. 250· δὴ τότε γ’ Ο. 228· τότε δ’ ἤδη, τότε πλέον, Ἰλ. Β. 699· ἀλλὰ τότ’ ἤδη, τότε ἐπὶ τέλους, Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 586, πρβλ. Αἰσχύλ. Πρ. 911, κλπ.· - ἐπαναλαμβάνεται δὲ μετ’ ἐμφάσεως, τότ’ ἄρα τότε Σοφ. Ἀντ. 1273· τότε δὴ τότε Δημ. 241. 21. 3) μετὰ τοῦ ἄρθρου, οἱ τότε, οἱ ἄνθρωποι οἱ κατ’ ἐκεῖνον τὸν χρόνον ζῶντες, Ἰλ. Ι. 559, κλπ.· οἱ τότ’ ἐόντες Πινδ. Ι. 3 (4). 46· ὁ τότε τυραννεύων Ἡρόδ. 1. 20· οἱ τότε ἄνθρωποι ὁ αὐτ. 8. 8· ἡ τότε ἀρωγὴ Αἰσχύλ. Ἀγ. 73· τῇ τόθ’ ἡμέρᾳ Σοφ. Ἠλ. 1134· ἐν τῷ τότε (ἐξυπακ. χρόνῳ) Θουκ. 1. 92, Πλάτ. Κριτί. 110D, 111Ε· ἐν τῷ τότε χρόνῳ ὁ αὐτ. ἐν Πολιτικ. 270Ε· εἰς τὸν τότε χρόνον ὁ αὐτ. ἐν Νόμ. 470C. 4) εἰς τότε, ἕως τότε, αὐτόθι 830Β, Δημ. 184. 27, κλπ.· ἐκ τότε ἢ ἔκτοτε, ἀπὸ τότε, Ἀρρ. Ἀνάβ. 1. 26, 6, Πλουτ. Καῖσ. 48· οὕτως, ἀπὸ τότε Ἑβδ. (Ψαλμ. ϞΒϳ, 2), κλπ. 5) ἐν ἀποδόσει, ὅτε ἀνταποδίδεται πρὸς τὸ ὅτε, Σοφ. Ο. Κ. 778, κλπ.· πρὸς τὸ ὁπότε, Ἰλ. Π. 244, Ὀδ. Ψ. 257· πρὸς τὸ ὁππότε κεν ἢ ὁπότ’ ἂν δή, Ἰλ. Ι. 702, Φ. 341, πρβλ. Ὀδ. Κ. 294· πρὸς τὸ ἀλλ’ ὅτε δή, Ἰλ. Φ. 451· πρὸς τὸ εἰ, Δ. 36· πρὸς τὸ ἐπεί κε, Λ. 192· πρὸς τὸ ἡνίκα, Σοφοκλ. Αἴ. 773· - οὕτω καὶ μετὰ μετοχῆς, ὡς τὸ εἶτα, ... πάντα ἐάσαντες καὶ μόνον οὐχὶ συγκατασκευάσαντες αὐτῷ τότε... ζητήσομεν; Δημ. 33. 5, πρβλ. 130. 1, κλπ.· - ἐν τοιαύτῃ περιπτώσει συχνάκις συνάπτεται μετ’ ἄλλων μορίων, δὴ τότε μετὰ τὸ ἦμος, Ἰλ. Α. 476, Ὀδ. Ι. 59· μετὰ τὸ αὐτὰρ ἐπεί, Ἰλ. Μ. 17· ὡσαύτως καὶ τότε δὴ μετὰ τὸ ἦμος, Θ. 69· μετὰ τὸ ἀλλ’ ὅτε δή, Ὀδ. Δ. 461· δή ῥα τότε μετὰ τὸ εὖτ’ ἄν, Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 563· τότ’ ἔπειτα μετὰ τὸ αὐτὰρ ἐπὴν δή, αὐτόθι 614· ὡσαύτως καὶ τότ’ ἔπειτα μετὰ τὸ ἦμος, Ἰλ. Α. 478· ὡσαύτως παρ’ Ἀττικ. ἐν πολλαῖς φράσεσι. ΙΙ. παρὰ μεταγεν. ποιηταῖς ἀντὶ τοῦ ὅτε, Νικ. Ἀλεξιφ. 608.

French (Bailly abrégé)

adv. démonstr.
alors, à ce moment, en ce temps :
I. avec idée d’un temps précis : οἱ τότε ἄνθρωποι ou simpl. οἱ τότε les hommes d’alors, de ce temps-là ; ἡ τόθ’ ἡμέρα SOPH le jour d’alors ; τῷ τότ’ ἐν χρόνῳ ou simpl. ἐν τῷ τότε dans le temps d’alors ; ἐκ τότε depuis lors, depuis ce temps;
II. en gén.
1 en parl. d’un temps éloigné autrefois, jadis, auparavant, anciennement : ἡ τότε τύχη SOPH la fortune d’alors ; καὶ τότε καὶ νῦν THC et alors et aujourd’hui;
2 en parl. d’un passé plus rapproché tantôt, tout à l’heure, à ce moment-là, il y a peu de temps;
III. avec idée de succession immédiate;
1 ensuite, alors, puis : λέξεις καὶ τότ’ εἴσομαι SOPH tu le diras et alors je saurai;
2 alors, càd dans ce cas-là, dans l’autre cas.
Étymologie: th. dém. το-, cf. πότε.