θρῦλος: Difference between revisions

From LSJ

Ἥξει τὸ γῆρας πᾶσαν αἰτίαν φέρον → Veniet senectus omne crimen sustinens → Bald kommt das Alter, das an allem trägt die Schuld

Menander, Monostichoi, 209
(1b)
m (Text replacement - "Rath" to "Rat")
 
(20 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 8: Line 8:
|Transliteration C=thrylos
|Transliteration C=thrylos
|Beta Code=qru=los
|Beta Code=qru=los
|Definition=ὁ, <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">noise as of many voices, murmur</b>, <span class="bibl">Batr.135</span>, <span class="bibl">Orph.<span class="title">Fr.</span> 286</span> (pl.,= <span class="title">Cat.Cod.Astr.</span>2.199), Demetr.Lac.<span class="title">Herc.</span>1786.1 F., Anon. ap.Suid.—This word and its cognates are written with one λ in Papyri and best codd. (cf. <span class="bibl">Eust.1307.42</span>), with λλ (as Batr.l.c.) in inferior codd., also in <span class="bibl"><span class="title">PLips.</span>40 ii 10</span> (iv A.D.).</span>
|Definition=ὁ, [[noise as of many voices]], [[murmur]], Batr.135, Orph.Fr. 286 (pl.,= Cat.Cod.Astr.2.199), Demetr.Lac.Herc.1786.1 F., Anon. ap.Suid.—This word and its cognates are written with one λ in Papyri and best codd. (cf. Eust.1307.42), with λλ (as Batr.l.c.) in inferior codd., also in PLips.40 ii 10 (iv A.D.).
}}
{{bailly
|btext=ου (ὁ) :<br />[[murmure]], [[bruit]], [[rumeur]].<br />'''Étymologie:''' [[θρέω]].
}}
{{pape
|ptext=ὁ (s. [[θρυλλέω]]), <i>Lärmt, [[Geräusch]]</i>.
}}
{{elru
|elrutext='''θρῦλος:''' [[varia lectio|v.l.]] [[θρύλλος]] ὁ [[шум]], [[гам]] (Batr. - [[varia lectio|v.l.]] [[θυμός]]).
}}
}}
{{ls
{{ls
|lstext='''θρῦλος''': ὁ, ὅμοιον τῷ [[θρόος]], [[θόρυβος]] (θρέομαι), [[θόρυβος]] ὡς πολλῶν φωνῶν, [[κραυγή]], βοή, [[γογγυσμός]], Βατραχομ. 135, Ἀνώνυμ. παρὰ Σουΐδ. - Πᾶσαι αὗται αἱ ἐκ τοῦ [[θρῦλος]] λέξεις συνήθως ἐγράφοντο διὰ δύο λ. Ἀλλὰ τὰ ἄριστα τῶν Ἀντιφράφ. καὶ οἱ κράτιστοι τῶν Γραμμ. γράφουσιν αὐτὰς δι’ ἑνὸς λ (τὸ δὲ υ [[εἶναι]] φύσει μακρὸν), ὡς ἐν Ἐτυμ. Μ. σ. 456. 39, Εὐστ. 1307. 42· καὶ ὁ [[τύπος]] [[οὗτος]] ἀποκατεστάθη ἤδη [[πανταχοῦ]], ἴδε Δινδ. εἰς Ἀριστοφ. Ἱππ. 348.
|lstext='''θρῦλος''': ὁ, ὅμοιον τῷ [[θρόος]], [[θόρυβος]] ([[θρέομαι]]), [[θόρυβος]] ὡς πολλῶν φωνῶν, [[κραυγή]], βοή, [[γογγυσμός]], Βατραχομ. 135, Ἀνώνυμ. παρὰ Σουΐδ. - Πᾶσαι αὗται αἱ ἐκ τοῦ [[θρῦλος]] λέξεις συνήθως ἐγράφοντο διὰ δύο λ. Ἀλλὰ τὰ ἄριστα τῶν Ἀντιφράφ. καὶ οἱ κράτιστοι τῶν Γραμμ. γράφουσιν αὐτὰς δι’ ἑνὸς λ (τὸ δὲ υ [[εἶναι]] φύσει μακρὸν), ὡς ἐν Ἐτυμ. Μ. σ. 456. 39, Εὐστ. 1307. 42· καὶ ὁ [[τύπος]] [[οὗτος]] ἀποκατεστάθη ἤδη [[πανταχοῦ]], ἴδε Δινδ. εἰς Ἀριστοφ. Ἱππ. 348.
}}
{{bailly
|btext=ου (ὁ) :<br />murmure, bruit, rumeur.<br />'''Étymologie:''' [[θρέω]].
}}
}}
{{grml
{{grml
|mltxt=ο (ΑΜ θρῡλος και [[θρύλλος]])<br /><b>νεοελλ.</b><br />προφορική [[παράδοση]] που μεταβιβάζεται από την παλιότερη [[γενιά]] στη νεώτερη<br /><b>νεοελλ.-μσν.</b><br />[[φήμη]], [[θρύλημα]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[κραυγή]], βοή, [[θόρυβος]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Βλ. λ. [[θρυλώ]]].
|mltxt=ο (ΑΜ [[θρῦλος]] και [[θρύλλος]])<br /><b>νεοελλ.</b><br />προφορική [[παράδοση]] που μεταβιβάζεται από την παλιότερη [[γενιά]] στη νεώτερη<br /><b>νεοελλ.-μσν.</b><br />[[φήμη]], [[θρύλημα]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[κραυγή]], βοή, [[θόρυβος]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Βλ. λ. [[θρυλώ]]].
}}
}}
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''θρῦλος:''' (λαϊκιστί [[θρύλλος]]), ὁ ([[θρέομαι]]), [[θόρυβος]] που προκαλείται από πολλές φωνές [[κραυγή]], [[βοή]], [[γογγυσμός]], σε Βατραχομ.
|lsmtext='''θρῦλος:''' (λαϊκιστί [[θρύλλος]]), ὁ ([[θρέομαι]]), [[θόρυβος]] που προκαλείται από πολλές φωνές [[κραυγή]], [[βοή]], [[γογγυσμός]], σε Βατραχομ.
}}
{{elru
|elrutext='''θρῦλος:''' v. l. [[θρύλλος]] ὁ шум, гам (Batr. - v. l. [[θυμός]]).
}}
}}
{{etym
{{etym
|etymtx=θρύλλος<br />Grammatical information: m.<br />Meaning: [[murmer]] (Batr., Orph., pap.).<br />Derivatives: Beside it <b class="b3">θρυλέω</b> (<b class="b3">-λλ-</b>) [[boast]], [[brag]], also with <b class="b3">δια-</b> and other prefixes, (Att.) with <b class="b3">πολυ-θρύλ(λ)η-τος</b> <b class="b2">much discussed</b> (Pl., Plb.), <b class="b3">θρύλημα</b> [[talking]], [[boast]] (LXX); also <b class="b3">θρυλίζω</b> <b class="b2">produce a wrong tone on the cithara</b> (h. Merc. 488; cod. <b class="b3">θρυαλ-</b> [metr. better] = <b class="b3">θρυλλ-</b> ?) with <b class="b3">θρυλισμός</b>, <b class="b3">-ιγμός</b> (D. H.).<br />Origin: IE [Indo-European]X [probably] [255] <b class="b2">*dʰreu-</b> [[murmur]], [[drone]], [[rumble]]; or PG [Pre-Greek].<br />Etymology: While it seems most obvious to assume that <b class="b3">θρυλέω</b> was derived from <b class="b3">θρῦλος</b>, both the dates and the frequency refute this. Rather <b class="b3">θρυλέω</b> was formed after the many (denominative, deverbative or primary) sound-verbs in <b class="b3">-έω</b>, e. g. <b class="b3">κομπέω</b>, <b class="b3">κελαδέω</b>, <b class="b3">βομβέω</b>, <b class="b3">δουπέω</b>, <b class="b3">ῥοιβδέω</b> (Schwyzer 726 w. n. 5), from which the rare and late <b class="b3">θρῦλος</b> was a backformation. It seems obvious that <b class="b3">θρυλέω</b> had connections with <b class="b3">θρέ(Ϝ)ομαι</b>, <b class="b3">θόρυβος</b>, <b class="b3">τονθορύζω</b>. One suggests that it is a zero grade <b class="b3">λ-</b>deriv. of IE <b class="b2">dh(e)-reu-</b> (Pok. 255), only this root is badly attested, though there is Gr. <b class="b3">θρέομαι</b>. "Ob man durch eine solche rein grammatische Analyse einem Schallausdruck gerecht wird, scheint immerhin etwas fraglich" (Frisk). - The often found notation <b class="b3">-λλ-</b> can be an expressive gemination.- Fur. 237, 281 separates the word from the IE forms and connects <b class="b3">θόρυβος</b>, with variant <b class="b3">*θρυϜ-</b>.
|etymtx=θρύλλος<br />Grammatical information: m.<br />Meaning: [[murmer]] (Batr., Orph., pap.).<br />Derivatives: Beside it [[θρυλέω]] (<b class="b3">-λλ-</b>) [[boast]], [[brag]], also with <b class="b3">δια-</b> and other prefixes, (Att.) with [[πολυθρύλητος]], [[πολυθρύλλητος]] [[much discussed]] (Pl., Plb.), [[θρύλημα]] [[talking]], [[boast]] (LXX); also [[θρυλίζω]] [[produce a wrong tone on the cithara]] (h. Merc. 488; cod. <b class="b3">θρυαλ-</b> [metr. better] = <b class="b3">θρυλλ-</b> ?) with [[θρυλισμός]], <b class="b3">-ιγμός</b> (D. H.).<br />Origin: IE [Indo-European]X [probably] [255] <b class="b2">*dʰreu-</b> [[murmur]], [[drone]], [[rumble]]; or PG [Pre-Greek].<br />Etymology: While it seems most [[obvious]] to [[assume]] that [[θρυλέω]] was derived from [[θρῦλος]], both the dates and the frequency refute this. Rater [[θρυλέω]] was formed after the many (denominative, deverbative or primary) sound-verbs in <b class="b3">-έω</b>, e. g. [[κομπέω]], [[κελαδέω]], [[βομβέω]], [[δουπέω]], [[ῥοιβδέω]] (Schwyzer 726 w. n. 5), from which the rare and late [[θρῦλος]] was a [[backformation]]. It seems obvious that [[θρυλέω]] had connections with <b class="b3">θρέ(Ϝ)ομαι</b>, [[θόρυβος]], [[τονθορύζω]]. One suggests that it is a zero grade <b class="b3">λ-</b>deriv. of IE <b class="b2">dh(e)-reu-</b> (Pok. 255), only this root is badly attested, though there is Gr. [[θρέομαι]]. "Ob man durch eine solche rein grammatische Analyse einem Schallausdruck gerecht wird, scheint immerhin etwas fraglich" (Frisk). - The often found notation <b class="b3">-λλ-</b> can be an expressive gemination.- Fur. 237, 281 separates the word from the IE forms and connects [[θόρυβος]], with variant <b class="b3">*θρυϜ-</b>.
}}
}}
{{mdlsj
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[[θρέομαι]]<br />a [[noise]] as of [[many]] voices, a shouting, murmuring, Batr.
|mdlsjtxt=[[θρέομαι]]<br />a [[noise]] as of [[many]] [[voice]]s, a [[shout]]ing, [[murmur]]ing, Batr.
}}
}}
{{FriskDe
{{FriskDe
|ftr='''θρῦλος''': (auch [[θρύλλος]])<br />{thrũlos}<br />'''Grammar''': m.<br />'''Meaning''': [[Gemurmel]] (Batr., Orph., Pap. u. a.).<br />'''Derivative''': Daneben [[θρυλέω]] (-λλ-) [[schwätzen]], [[viel Gerede machen]], auch mit δια- und anderen Präfixen, (att.) mit πολυθρύλ(λ)ητος [[viel besprochen]] (Pl., Plb. u. a.), [[θρύλημα]] [[Gerede]], [[Geschwätz]] (LXX); auch [[θρυλίζω]] etwa [[einen Mißton auf der Kithara hervorbringen]] (''h''. ''Merc''. 488; cod. θρυαλ- [metrisch vorzuziehen] = θρυλλ- ?) mit θρυλισμός, -ιγμός (D. H. u. a.).<br />'''Etymology''' : Der anscheinend nächstliegenden Annahme, [[θρυλέω]] sei aus [[θρῦλος]] abgeleitet, widerstreiten sowohl das Alter wie die Frequenz der Belege. Man ist vielmehr geneigt, in [[θρυλέω]] eine Bildung nach Muster von den zahlreichen (denominativen, deverbativen oder primären) Schallverba auf -έω, z. B. [[κομπέω]], [[κελαδέω]], [[βομβέω]], [[δουπέω]], [[ῥοιβδέω]] (Schwyzer 726 m. A. 5) zu sehen, wovon das seltene und späte [[θρῦλος]] eine Rückbildung wäre. Daß [[θρυλέω]] zu θρέ(ϝ)ομαι, [[θόρυβος]], [[τονθορύζω]] Beziehungen hat, scheint sicher, und es steht auch nichts im Wege, es als eine schwundstufige λ-Ableitung von idg. ''dh''(''e'')-''reu''- (WP. 1, 860, Pok. 255) zu betrachten. Ob man durch eine solche rein grammatische Analyse einem Schallausdruck gerecht wird, scheint immerhin etwas fraglich. — Die mehrfach vorkommende Schreibung -λλ- kann eine expressive Gemination ausdrücken.<br />'''Page''' 1,687-688
|ftr='''θρῦλος''': (auch [[θρύλλος]])<br />{thrũlos}<br />'''Grammar''': m.<br />'''Meaning''': [[Gemurmel]] (Batr., Orph., Pap. u. a.).<br />'''Derivative''': Daneben [[θρυλέω]] (-λλ-) [[schwätzen]], [[viel Gerede machen]], auch mit δια- und anderen Präfixen, (att.) mit πολυθρύλ(λ)ητος [[viel besprochen]] (Pl., Plb. u. a.), [[θρύλημα]] [[Gerede]], [[Geschwätz]] (LXX); auch [[θρυλίζω]] etwa [[einen Mißton auf der Kithara hervorbringen]] (''h''. ''Merc''. 488; cod. θρυαλ- [metrisch vorzuziehen] = θρυλλ- ?) mit θρυλισμός, -ιγμός (D. H. u. a.).<br />'''Etymology''': Der anscheinend nächstliegenden Annahme, [[θρυλέω]] sei aus [[θρῦλος]] abgeleitet, widerstreiten sowohl das Alter wie die Frequenz der Belege. Man ist vielmehr geneigt, in [[θρυλέω]] eine Bildung nach Muster von den zahlreichen (denominativen, deverbativen oder primären) Schallverba auf -έω, z. B. [[κομπέω]], [[κελαδέω]], [[βομβέω]], [[δουπέω]], [[ῥοιβδέω]] (Schwyzer 726 m. A. 5) zu sehen, wovon das seltene und späte [[θρῦλος]] eine Rückbildung wäre. Daß [[θρυλέω]] zu θρέ(ϝ)ομαι, [[θόρυβος]], [[τονθορύζω]] Beziehungen hat, scheint sicher, und es steht auch nichts im Wege, es als eine schwundstufige λ-Ableitung von idg. ''dh''(''e'')-''reu''- (WP. 1, 860, Pok. 255) zu betrachten. Ob man durch eine solche rein grammatische Analyse einem Schallausdruck gerecht wird, scheint immerhin etwas fraglich. — Die mehrfach vorkommende Schreibung -λλ- kann eine expressive Gemination ausdrücken.<br />'''Page''' 1,687-688
}}
{{mantoulidis
|mantxt=(=[[κραυγή]], [[βοή]]). Ἀπό ρίζα θρε τοῦ [[θρέομαι]] (=[[φωνάζω]]).<br><b>Παράγωγα:</b> [[θρυλέω]] -ῶ (=μιλῶ συχνά γιά κάτι), [[θρύλημα]], θρυλικός, [[θρυλητός]], [[πολυθρύλητος]].
}}
}}

Latest revision as of 15:18, 16 April 2024

Click links below for lookup in third sources:
Full diacritics: θρῦλος Medium diacritics: θρῦλος Low diacritics: θρύλος Capitals: ΘΡΥΛΟΣ
Transliteration A: thrŷlos Transliteration B: thrylos Transliteration C: thrylos Beta Code: qru=los

English (LSJ)

ὁ, noise as of many voices, murmur, Batr.135, Orph.Fr. 286 (pl.,= Cat.Cod.Astr.2.199), Demetr.Lac.Herc.1786.1 F., Anon. ap.Suid.—This word and its cognates are written with one λ in Papyri and best codd. (cf. Eust.1307.42), with λλ (as Batr.l.c.) in inferior codd., also in PLips.40 ii 10 (iv A.D.).

French (Bailly abrégé)

ου (ὁ) :
murmure, bruit, rumeur.
Étymologie: θρέω.

German (Pape)

ὁ (s. θρυλλέω), Lärmt, Geräusch.

Russian (Dvoretsky)

θρῦλος: v.l. θρύλλοςшум, гам (Batr. - v.l. θυμός).

Greek (Liddell-Scott)

θρῦλος: ὁ, ὅμοιον τῷ θρόος, θόρυβος (θρέομαι), θόρυβος ὡς πολλῶν φωνῶν, κραυγή, βοή, γογγυσμός, Βατραχομ. 135, Ἀνώνυμ. παρὰ Σουΐδ. - Πᾶσαι αὗται αἱ ἐκ τοῦ θρῦλος λέξεις συνήθως ἐγράφοντο διὰ δύο λ. Ἀλλὰ τὰ ἄριστα τῶν Ἀντιφράφ. καὶ οἱ κράτιστοι τῶν Γραμμ. γράφουσιν αὐτὰς δι’ ἑνὸς λ (τὸ δὲ υ εἶναι φύσει μακρὸν), ὡς ἐν Ἐτυμ. Μ. σ. 456. 39, Εὐστ. 1307. 42· καὶ ὁ τύπος οὗτος ἀποκατεστάθη ἤδη πανταχοῦ, ἴδε Δινδ. εἰς Ἀριστοφ. Ἱππ. 348.

Greek Monolingual

ο (ΑΜ θρῦλος και θρύλλος)
νεοελλ.
προφορική παράδοση που μεταβιβάζεται από την παλιότερη γενιά στη νεώτερη
νεοελλ.-μσν.
φήμη, θρύλημα
αρχ.
κραυγή, βοή, θόρυβος.
[ΕΤΥΜΟΛ. Βλ. λ. θρυλώ].

Greek Monotonic

θρῦλος: (λαϊκιστί θρύλλος), ὁ (θρέομαι), θόρυβος που προκαλείται από πολλές φωνές κραυγή, βοή, γογγυσμός, σε Βατραχομ.

Frisk Etymological English

θρύλλος
Grammatical information: m.
Meaning: murmer (Batr., Orph., pap.).
Derivatives: Beside it θρυλέω (-λλ-) boast, brag, also with δια- and other prefixes, (Att.) with πολυθρύλητος, πολυθρύλλητος much discussed (Pl., Plb.), θρύλημα talking, boast (LXX); also θρυλίζω produce a wrong tone on the cithara (h. Merc. 488; cod. θρυαλ- [metr. better] = θρυλλ- ?) with θρυλισμός, -ιγμός (D. H.).
Origin: IE [Indo-European]X [probably] [255] *dʰreu- murmur, drone, rumble; or PG [Pre-Greek].
Etymology: While it seems most obvious to assume that θρυλέω was derived from θρῦλος, both the dates and the frequency refute this. Rater θρυλέω was formed after the many (denominative, deverbative or primary) sound-verbs in -έω, e. g. κομπέω, κελαδέω, βομβέω, δουπέω, ῥοιβδέω (Schwyzer 726 w. n. 5), from which the rare and late θρῦλος was a backformation. It seems obvious that θρυλέω had connections with θρέ(Ϝ)ομαι, θόρυβος, τονθορύζω. One suggests that it is a zero grade λ-deriv. of IE dh(e)-reu- (Pok. 255), only this root is badly attested, though there is Gr. θρέομαι. "Ob man durch eine solche rein grammatische Analyse einem Schallausdruck gerecht wird, scheint immerhin etwas fraglich" (Frisk). - The often found notation -λλ- can be an expressive gemination.- Fur. 237, 281 separates the word from the IE forms and connects θόρυβος, with variant *θρυϜ-.

Middle Liddell

θρέομαι
a noise as of many voices, a shouting, murmuring, Batr.

Frisk Etymology German

θρῦλος: (auch θρύλλος)
{thrũlos}
Grammar: m.
Meaning: Gemurmel (Batr., Orph., Pap. u. a.).
Derivative: Daneben θρυλέω (-λλ-) schwätzen, viel Gerede machen, auch mit δια- und anderen Präfixen, (att.) mit πολυθρύλ(λ)ητος viel besprochen (Pl., Plb. u. a.), θρύλημα Gerede, Geschwätz (LXX); auch θρυλίζω etwa einen Mißton auf der Kithara hervorbringen (h. Merc. 488; cod. θρυαλ- [metrisch vorzuziehen] = θρυλλ- ?) mit θρυλισμός, -ιγμός (D. H. u. a.).
Etymology: Der anscheinend nächstliegenden Annahme, θρυλέω sei aus θρῦλος abgeleitet, widerstreiten sowohl das Alter wie die Frequenz der Belege. Man ist vielmehr geneigt, in θρυλέω eine Bildung nach Muster von den zahlreichen (denominativen, deverbativen oder primären) Schallverba auf -έω, z. B. κομπέω, κελαδέω, βομβέω, δουπέω, ῥοιβδέω (Schwyzer 726 m. A. 5) zu sehen, wovon das seltene und späte θρῦλος eine Rückbildung wäre. Daß θρυλέω zu θρέ(ϝ)ομαι, θόρυβος, τονθορύζω Beziehungen hat, scheint sicher, und es steht auch nichts im Wege, es als eine schwundstufige λ-Ableitung von idg. dh(e)-reu- (WP. 1, 860, Pok. 255) zu betrachten. Ob man durch eine solche rein grammatische Analyse einem Schallausdruck gerecht wird, scheint immerhin etwas fraglich. — Die mehrfach vorkommende Schreibung -λλ- kann eine expressive Gemination ausdrücken.
Page 1,687-688

Mantoulidis Etymological

(=κραυγή, βοή). Ἀπό ρίζα θρε τοῦ θρέομαι (=φωνάζω).
Παράγωγα: θρυλέω -ῶ (=μιλῶ συχνά γιά κάτι), θρύλημα, θρυλικός, θρυλητός, πολυθρύλητος.