κάτοιδα: Difference between revisions
Κύριε, βοήθησον τὸν δοῦλον σου Νῖλον κτλ. → Lord, help your slave Nilos ... (mosaic inscription from 4th-cent. church in the Negev)
m (Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{bailly.*}}\n)" to "$2$1") |
m (Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{.*}}\n)({{elru.*}}\n)({{elnl.*}}\n)" to "$4$3$2$1") |
||
Line 16: | Line 16: | ||
|btext=<i>impér.</i> κάτισθι, <i>inf.</i> κατειδέναι;<br /><b>I.</b> connaître à fond, <i>d'où</i><br /><b>1</b> savoir très bien : [[τι]] qch ; κάτισθι μὴ τελῶν SOPH sache bien que tu n’accompliras pas…;<br /><b>2</b> comprendre : [[οὐ]] κάτοιδ’ [[ὅπως]] SOPH <i>ou</i> [[ὅτῳ]] τρόπῳ EUR je ne comprends pas comment;<br /><b>II.</b> reconnaître : τινα qqn.<br />'''Étymologie:''' [[κατά]], [[οἶδα]]. | |btext=<i>impér.</i> κάτισθι, <i>inf.</i> κατειδέναι;<br /><b>I.</b> connaître à fond, <i>d'où</i><br /><b>1</b> savoir très bien : [[τι]] qch ; κάτισθι μὴ τελῶν SOPH sache bien que tu n’accompliras pas…;<br /><b>2</b> comprendre : [[οὐ]] κάτοιδ’ [[ὅπως]] SOPH <i>ou</i> [[ὅτῳ]] τρόπῳ EUR je ne comprends pas comment;<br /><b>II.</b> reconnaître : τινα qqn.<br />'''Étymologie:''' [[κατά]], [[οἶδα]]. | ||
}} | }} | ||
{{ | {{elnl | ||
| | |elnltext=κάτ-οιδα, goed kennen, weten, begrijpen:; κάτοιδε τὸν βοτῆρα hij kent de herder goed Soph. OT 1048; met NcP:; κάτισθι μή... τελῶν weet dat je niet zult afmaken Soph. Ant. 1064; met inf.:; κάτοισθα δηλῶσαι λόγῳ; weet je dat in woorden duidelijk te maken? Soph. OT 1041; met vraagw.:; οὐ κάτοιδ’ ὅπως λέγεις ik begrijp niet hoe je het bedoelt Soph. Ai. 270; οὐ κάτοιδ’ ὅτῳ τρόπῳ ik begrijp niet op welke manier Eur. Hipp. 1245; abs. in ptc.: οὐ κατειδώς onwetend Eur. Med. 992. | ||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''κάτοιδα:'''<br /><b class="num">1)</b> (хорошо), [[знать]] (ἄστρων νυκτέρων ὁμήγυριν Aesch.; Ἑλένης θυγατέρα, τὸ Γοργοῦς [[κάρα]] Eur.): [[πῶς]] γὰρ κάτοιδ᾽, ὅν γ᾽ [[εἶδον]] [[οὐδεπώποτε]]; Soph. как же мне знать (того), кого я никогда не видел?; οὐ κατειδώς Eur. (сам того) не ведая;<br /><b class="num">2)</b> [[уметь]] (τίς [[οὗτος]]; ἦ κάτοισθα δηλῶσαι λόγῳ; Soph.);<br /><b class="num">3)</b> [[понимать]] (οὑ κάτοιο᾽ [[ὅπως]] λέγεις Soph.; οὐ κάτοιδ᾽ [[ὅτῳ]] τρόπῳ Eur.). | |||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
Line 25: | Line 28: | ||
|lsmtext='''κάτοιδα:''' -οισθα, απαρ. <i>-ειδέναι</i>, μτχ. <i>-ειδώς</i>, παρακ. ([[σημασία]] με ενεστ.), υπερσ. [[κατῄδη]] (με [[σημασία]] παρατ.)·<br /><b class="num">1.</b> [[γνωρίζω]] [[καλά]], [[κατανοώ]], [[καταλαβαίνω]], σε Αισχύλ., Σοφ.<br /><b class="num">2.</b> με αιτ. προσ. [[γνωρίζω]] εξ όψεως, [[αναγνωρίζω]], σε Σοφ., Ευρ.<br /><b class="num">3.</b> απόλ., <i>οὐ κατειδώς</i>, [[χωρίς]] να το [[γνωρίζω]], ακουσίως, σε Ευρ.<br /><b class="num">4.</b> με μτχ., [[γνωρίζω]] [[καλά]] ότι, σε Σοφ.· με απαρ., [[γνωρίζω]] πως να πράξω, στον ίδ. | |lsmtext='''κάτοιδα:''' -οισθα, απαρ. <i>-ειδέναι</i>, μτχ. <i>-ειδώς</i>, παρακ. ([[σημασία]] με ενεστ.), υπερσ. [[κατῄδη]] (με [[σημασία]] παρατ.)·<br /><b class="num">1.</b> [[γνωρίζω]] [[καλά]], [[κατανοώ]], [[καταλαβαίνω]], σε Αισχύλ., Σοφ.<br /><b class="num">2.</b> με αιτ. προσ. [[γνωρίζω]] εξ όψεως, [[αναγνωρίζω]], σε Σοφ., Ευρ.<br /><b class="num">3.</b> απόλ., <i>οὐ κατειδώς</i>, [[χωρίς]] να το [[γνωρίζω]], ακουσίως, σε Ευρ.<br /><b class="num">4.</b> με μτχ., [[γνωρίζω]] [[καλά]] ότι, σε Σοφ.· με απαρ., [[γνωρίζω]] πως να πράξω, στον ίδ. | ||
}} | }} | ||
{{ | {{ls | ||
| | |lstext='''κάτοιδα''': -οισθα: ἀπαρ. [[κατειδέναι]] μετοχ. κατειδώς: πρκμ. (μὲ σημασ, ἐνεστ., [[ἄνευ]] ἐνεστ. ἐν χρήσει): ὑπερσ. [[κατῄδη]] (μὲ σημασ. παρατ.). Γινώσκω [[καλῶς]], ἐννοῶ, μετ’ αἰτιατ. πράγμ., ὁμήγυριν ἄστρων Αἰσχύλ. Ἀγ. 4· οὐδὲν κάτοισθα τῶν [[σαυτοῦ]] πέρι Σοφ. Φιλ. 553· θεσφάτων βάξιν [[κατῄδη]] ὁ αὐτ. ἐν Τρ. 87· [[φύλλον]] νώδυνον ὁ αὐτ. ἐν Φιλ. 44· κατειδὼς τὴν γυναικείαν φύσιν, ὡς... ἥδεται Εὔβουλ. ἐν «Καμπ.» 2· μηδὲν κατειδώς, ἀλλὰ προσποιοῦμαι Μένανδρ. ἐν Ἀδήλ. 83. 2) μετ' αἰτιατ. προσ., [[γνωρίζω]] ἐξ ὄψεως, [[ἀναγνωρίζω]], τὸν βοτῆρα Σοφ. Ο. Τ. 1048, πρβλ. Τρ. 418, Εὐρ. Ὀρ. 1183, 5121. 3) ἀπολ., ἰδίως κατὰ μετοχ., οὐ κατειδώς, χωρὶς νὰ τὸ [[γνωρίζω]], ἀκουσίως, ὁ αὐτ. ἐν Μηδ. 992, πρβλ. Ἱκ. 1033. 4) μετὰ μετοχ., γινώσκω [[καλῶς]] ὅτι…, ὁ αὐτ. ἐν Αἴ. 270· οὐ κ. ὅτῳ τρόπῳ… Εὐρ. Ἱππ. 1245. 6) μετ’ ἀπαρ., [[γνωρίζω]] νὰ…, ἦ κάτοισθα δηλῶσαι λόγῳ; Σοφ. Ο. Τ. 1041. | ||
}} | }} | ||
{{mdlsj | {{mdlsj | ||
|mdlsjtxt=-οισθα, inf. -ειδέναι [[part]]. -ειδώς [perf.in pres. [[sense]], plup. [[κατῄδη]] in imperf. [[sense]]<br /><b class="num">1.</b> to [[know]] well, [[understand]], Aesch., Soph.<br /><b class="num">2.</b> c. acc. pers. to [[know]] by [[sight]], [[recognise]], Soph., Eur.<br /><b class="num">3.</b> absol. οὐ κατειδώς [[unwittingly]], Eur.<br /><b class="num">4.</b> c. [[part]]. to [[know]] well that, Soph.; c. inf. to [[know]] how to do, Soph. | |mdlsjtxt=-οισθα, inf. -ειδέναι [[part]]. -ειδώς [perf.in pres. [[sense]], plup. [[κατῄδη]] in imperf. [[sense]]<br /><b class="num">1.</b> to [[know]] well, [[understand]], Aesch., Soph.<br /><b class="num">2.</b> c. acc. pers. to [[know]] by [[sight]], [[recognise]], Soph., Eur.<br /><b class="num">3.</b> absol. οὐ κατειδώς [[unwittingly]], Eur.<br /><b class="num">4.</b> c. [[part]]. to [[know]] well that, Soph.; c. inf. to [[know]] how to do, Soph. | ||
}} | }} |
Revision as of 20:26, 2 October 2022
English (LSJ)
-οισθα, inf. κατειδέναι, part. κατειδώς (Locr. <span class=s
German (Pape)
[Seite 1402] (οἶδα), inf. κατειδέναι, wohl wissen, genau wissen; ἄστρων κάτοιδα νυκτέρων ὁμήγυριν Aesch. Ag. 4; Soph. Phil. 250 u. öfter, wie Eur.; – c. partic., εὖ γέ τοι κάτισθι μὴ πολλοὺς ἔτι τροχοὺς Ἡλίου τελῶν, daß du nicht mehr viele Tage leben wirst, Soph. Ant. 1051; mit ὅτι u. ὡς, περί τινος οὐδέν Phil. 549; einsehen, verstehen, οὐ κάτοιδ' ὅπως λέγεις Ai. 264.
French (Bailly abrégé)
impér. κάτισθι, inf. κατειδέναι;
I. connaître à fond, d'où
1 savoir très bien : τι qch ; κάτισθι μὴ τελῶν SOPH sache bien que tu n’accompliras pas…;
2 comprendre : οὐ κάτοιδ’ ὅπως SOPH ou ὅτῳ τρόπῳ EUR je ne comprends pas comment;
II. reconnaître : τινα qqn.
Étymologie: κατά, οἶδα.
Dutch (Woordenboekgrieks.nl)
κάτ-οιδα, goed kennen, weten, begrijpen:; κάτοιδε τὸν βοτῆρα hij kent de herder goed Soph. OT 1048; met NcP:; κάτισθι μή... τελῶν weet dat je niet zult afmaken Soph. Ant. 1064; met inf.:; κάτοισθα δηλῶσαι λόγῳ; weet je dat in woorden duidelijk te maken? Soph. OT 1041; met vraagw.:; οὐ κάτοιδ’ ὅπως λέγεις ik begrijp niet hoe je het bedoelt Soph. Ai. 270; οὐ κάτοιδ’ ὅτῳ τρόπῳ ik begrijp niet op welke manier Eur. Hipp. 1245; abs. in ptc.: οὐ κατειδώς onwetend Eur. Med. 992.
Russian (Dvoretsky)
κάτοιδα:
1) (хорошо), знать (ἄστρων νυκτέρων ὁμήγυριν Aesch.; Ἑλένης θυγατέρα, τὸ Γοργοῦς κάρα Eur.): πῶς γὰρ κάτοιδ᾽, ὅν γ᾽ εἶδον οὐδεπώποτε; Soph. как же мне знать (того), кого я никогда не видел?; οὐ κατειδώς Eur. (сам того) не ведая;
2) уметь (τίς οὗτος; ἦ κάτοισθα δηλῶσαι λόγῳ; Soph.);
3) понимать (οὑ κάτοιο᾽ ὅπως λέγεις Soph.; οὐ κάτοιδ᾽ ὅτῳ τρόπῳ Eur.).
Greek Monolingual
κάτοιδα (Α)
1. γνωρίζω κάτι καλά («ἄστρων κάτοιδα νυκτέρων όμήγυριν», Αισχύλ.)
2. γνωρίζω κάποιον εξ όψεως, αναγνωρίζω («τὸ Γοργοῦς δ' οὐ κάτοιδ' ἐγὼ κάρα», Ευρ.)
3. φρ. «οὐ κατειδώς» — ασυνείδητα, ακούσια.
[ΕΤΥΜΟΛ. < κατ(α)- + οἶδα «γνωρίζω»].
Greek Monotonic
κάτοιδα: -οισθα, απαρ. -ειδέναι, μτχ. -ειδώς, παρακ. (σημασία με ενεστ.), υπερσ. κατῄδη (με σημασία παρατ.)·
1. γνωρίζω καλά, κατανοώ, καταλαβαίνω, σε Αισχύλ., Σοφ.
2. με αιτ. προσ. γνωρίζω εξ όψεως, αναγνωρίζω, σε Σοφ., Ευρ.
3. απόλ., οὐ κατειδώς, χωρίς να το γνωρίζω, ακουσίως, σε Ευρ.
4. με μτχ., γνωρίζω καλά ότι, σε Σοφ.· με απαρ., γνωρίζω πως να πράξω, στον ίδ.
Greek (Liddell-Scott)
κάτοιδα: -οισθα: ἀπαρ. κατειδέναι μετοχ. κατειδώς: πρκμ. (μὲ σημασ, ἐνεστ., ἄνευ ἐνεστ. ἐν χρήσει): ὑπερσ. κατῄδη (μὲ σημασ. παρατ.). Γινώσκω καλῶς, ἐννοῶ, μετ’ αἰτιατ. πράγμ., ὁμήγυριν ἄστρων Αἰσχύλ. Ἀγ. 4· οὐδὲν κάτοισθα τῶν σαυτοῦ πέρι Σοφ. Φιλ. 553· θεσφάτων βάξιν κατῄδη ὁ αὐτ. ἐν Τρ. 87· φύλλον νώδυνον ὁ αὐτ. ἐν Φιλ. 44· κατειδὼς τὴν γυναικείαν φύσιν, ὡς... ἥδεται Εὔβουλ. ἐν «Καμπ.» 2· μηδὲν κατειδώς, ἀλλὰ προσποιοῦμαι Μένανδρ. ἐν Ἀδήλ. 83. 2) μετ' αἰτιατ. προσ., γνωρίζω ἐξ ὄψεως, ἀναγνωρίζω, τὸν βοτῆρα Σοφ. Ο. Τ. 1048, πρβλ. Τρ. 418, Εὐρ. Ὀρ. 1183, 5121. 3) ἀπολ., ἰδίως κατὰ μετοχ., οὐ κατειδώς, χωρὶς νὰ τὸ γνωρίζω, ἀκουσίως, ὁ αὐτ. ἐν Μηδ. 992, πρβλ. Ἱκ. 1033. 4) μετὰ μετοχ., γινώσκω καλῶς ὅτι…, ὁ αὐτ. ἐν Αἴ. 270· οὐ κ. ὅτῳ τρόπῳ… Εὐρ. Ἱππ. 1245. 6) μετ’ ἀπαρ., γνωρίζω νὰ…, ἦ κάτοισθα δηλῶσαι λόγῳ; Σοφ. Ο. Τ. 1041.
Middle Liddell
-οισθα, inf. -ειδέναι part. -ειδώς [perf.in pres. sense, plup. κατῄδη in imperf. sense
1. to know well, understand, Aesch., Soph.
2. c. acc. pers. to know by sight, recognise, Soph., Eur.
3. absol. οὐ κατειδώς unwittingly, Eur.
4. c. part. to know well that, Soph.; c. inf. to know how to do, Soph.