κρυπτεία

English (LSJ)

ἡ, (κρυπτεύω)
A secret service at Sparta, Pl.Lg.633b; employed against the Helots, Arist.Fr.538; ὁ ἐπὶ τῆς κ. τεταγμένος Plu.Cleom.28.
II hiding-place, Agath.5.19 (pl.).

German (Pape)

[Seite 1515] ἡ, bei den Lacedämoniern eine Uebung der Jünglinge im Stehlen u. Überlisten der Heloten, heimliche Helotenjagd, wobei selbst das Leben der Heloten preisgegeben wurde; Plat. Legg. I, 633 b, vgl. Schol. dazu; Plut. Lycurg. 28 Cleomen. 28.

French (Bailly abrégé)

ας (ἡ) :
cryptie, sorte de chasse aux Hilotes.
Étymologie: κρύπτω.

Dutch (Woordenboekgrieks.nl)

κρυπτεία -ας, ἡ [κρυπτεύω] krypteia (geheime dienst in Sparta).

Russian (Dvoretsky)

κρυπτείᾱ: ἡ криптия (скрытая облава на илотов, к которой приучали молодых спартиатов для воспитания в них рабовладельческих инстинктов и для подавления освободительных идей в самих илотах) Plat., Xen., Arst.

Greek (Liddell-Scott)

κρυπτεία: ἡ, (κρυπτεύω) κρυφία ἀποστολή, εἰς ἣν ὑπεβάλλοντο οἱ νέοι τῆς Σπάρτης καὶ ἥτις ἦτο σφόδρα πολύπονος, διότι ἦσαν ἠναγκασμένοι νὰ περιπλανῶνται εἰς τὴν χώραν ἀνυπόδητοι ἐν ὥρᾳ χειμῶνος καὶ νὰ ὑφίστανται πολλὰς στερήσεις χάριν σκληραγωγίας, Πλάτ. Νόμ. 633Β· ἐχρησιμοποιοῦντο δὲ ὡσαύτως ὅπως ἐνεδρεύωσι καὶ φονεύωσι τοὺς Εἵλωτας, Ἀριστ. παρὰ Πλουτ. ἐν Λυκούργ. 28, πρβλ. Ἡρακλείδ. Ποντ. 2· ὁ ἐπὶ τῆς κρυπτείας τεταγμένος Πλουτ. Κλεομ. 28. Ὅρα λεξικ. Ἀρχαιοτήτων, ἐν λέξ. ― Τύπος τις κρυπτία ἀπαντᾷ ἐν Ἀντιγράφ. τοῦ Πλουτ. ἐν Λυκούργ. ἔνθ’ ἀνωτ.

Greek Monolingual

κρυπτεία, ἡ (Α) κρυπτεύω
1. (στη Σπάρτη) θεσμός του λακωνικού πολιτεύματος που συνίστατο στη μυστική αποστολή και υπηρεσία στην οποία υποβάλλονταν εκλεκτοί Σπαρτιάτες νέοι για λόγους σκληραγωγίας και κατά τη διάρκειά της έστηναν ενέδρες και σκότωναν τους ρωμαλεότερους είλωτες («ἔτι δὲ καὶ κρυπτεία τις ὀνομάζεται θαυμαστῶς, πολύπονος πρὸς τὰς καρτερήσεις», Πλάτ.)
2. συνεκδ. το στρατιωτικό σώμα που απαρτιζόταν από τους νέους που μετείχαν στην κρυπτεία
3. κρύπτη, κρυψώνας.

Greek Monotonic

κρυπτεία: ἡ (κρυπτεύω), μυστική εντολή την οποία οι νεαροί Σπαρτιάτες ήταν υποχρεωμένοι να εκτελέσουν, δηλ. να περιφρουρούν τη χώρα και να αντέχουν στις κακουχίες, σε Πλάτ.

Middle Liddell

κρυπτεία, ἡ, κρυπτεύω
a secret commission on which young Spartans were obliged to serve, watching the country and enduring hardships, Plat.

Wikipedia EL

Η κρυπτεία αποτελούσε θεσμό του αρχαίου λακωνικού συστήματος, ο οποίος περιελάμβανε τη μυστική αποστολή Σπαρτιατών νέων με σκοπό την επιτήρηση, τη λήστευση και τον φόνο ειλώτων. Συνεκδοχικά η λέξη δήλωσε και το στρατιωτικό σώμα που απαρτιζόταν από τους εν λόγω νέους.

Υπάρχουν αντικρουόμενες εκτιμήσεις για τη σύσταση και τον ρόλο της κρυπτείας στην αρχαία Σπάρτη. Πολλοί συμμερίζονται την άποψη ότι επρόκειτο για έθιμο ενηλικίωσης των εκλεκτών Σπαρτιατών νέων ως μέρος τής διετούς ἀγωγῆς, που αποσκοπούσε στη σκληραγώγησή τους, ώστε να είναι διαρκώς σε πολεμική ετοιμότητα. Την εκδοχή αυτήν υιοθετούν μελετητές τόσο του παρελθόντος όσο και νεότεροι. Παραστατική καταγραφή της παρέχεται στους εξής δύο ορισμούς:

«κρυπτεία· κρυφία ἀποστολή, εἰς ἣν ὑπεβάλλοντο οἱ νέοι τῆς Σπάρτης καὶ ἧτις ἦτο σφόδρα πολύπονος, διότι ἦσαν ἠναγκασμένοι νὰ περιπλανῶνται εἰς τὴν χώραν ἀνυπόδητοι ἐν ὥρᾳ χειμῶνος καὶ νὰ ὑφίστανται πολλὰς στερήσεις χάριν σκληραγωγίας (...), ἐχρησιμοποιοῦντο δὲ ὡσαύτως ὅπως ἐνεδρεύωσι καὶ φονεύωσι τοὺς Εἵλωτας».

«Κατά τα δύο τελευταία χρόνια τής εκπαίδευσης, οι νέοι έπαιρναν μέρος στην κρυπτεία, ένα είδος νυχτερινής επιδρομής με σκοπό την εξόντωση των πιο δυνατών και απείθαρχων ειλώτων. Η κρυπτεία ασκούσε τους νεαρούς Σπαρτιάτες στις ενέδρες και στα πολεμικά τεχνάσματα».

Αν ισχύει αυτό, τότε θα αποτελούσε μέρος τής διαδικασίας των τριών σταδίων τής εθιμικής μύησης: α) αποκλεισμός, δηλαδή απομόνωση από την υπόλοιπη κοινότητα, β) αντιστροφή, δηλαδή αλλαγή ρόλου και υιοθέτηση μυστικού και, κατά κάποιον τρόπο, παράτυπου τρόπου δράσης, γ) ενσωμάτωση, δηλαδή αποδοχή τού υποψηφίου. Η δράση τους εθεωρείτο παράτυπη, επειδή αναγκαίο συστατικό της ήταν η μυστικότητα· αν οποιοσδήποτε από τους νέους αυτούς συλλαμβανόταν, τότε τιμωρείτο αυστηρά. Κατά μία άποψη, ο χαρακτήρας τής κρυπτείας θα μπορούσε να παραλληλιστεί με τη δράση των εφηβικών περιπόλων στην αρχαία Αθήνα.

Ως προς τη δράση τής κρυπτείας ως στρατιωτικού σώματος, οι διαφορές από τη ζωή και τη δραστηριότητα των οπλιτών τής Σπάρτης ήταν αξιοσημείωτες, πράγμα που εξηγεί, κατά τους μελετητές, τη μυητική λειτουργία τού θεσμού. Ο Πιερ Βιντάλ-Νακέ επισημαίνει τις εξής σημαντικές διαφορές: α) Οι κρυπτοί ήταν ελαφρά ή καθόλου οπλισμένοι, ενώ οι οπλίτες έφεραν πανοπλία, β) Οι κρυπτοί ενεργούσαν ως μονάδες, ενώ οι οπλίτες ως μέρος τής φάλαγγας, γ) Οι κρυπτοί έτρωγαν ό,τι έβρισκαν ή έκλεβαν, ενώ οι οπλίτες τρέφονταν στα οργανωμένα συσσίτια, δ) Οι κρυπτοί κρύβονταν στα βουνά, ενώ οι οπλίτες, όταν δεν εκστράτευαν, παρέμεναν στην πεδινή περιοχή, ε) Οι κρυπτοί δραστηριοποιούνταν κυρίως τη νύχτα, όταν οι οπλίτες δεν πολεμούσαν, στ) Οι κρυπτοί έστηναν ενέδρα ή σκότωναν ύπουλα, ενώ οι οπλίτες πολεμούσαν σε οργανωμένη μάχη. Ως εκ τούτου, η κρυπτεία ως έθιμο μύησης αποκτούσε τη λειτουργία άτυπου θεσμού, ο οποίος συμβολικά επικυρωνόταν από την κακομεταχείριση ή τον φόνο των πλέον επικίνδυνων ειλώτων και ορισμένοι θεωρούν ότι αυτό ίσχυε ευθύς εξαρχής.

Επειδή βασικός στόχος των μελών της κρυπτείας ήταν οι είλωτες, διάφοροι μελετητές εικάζουν ότι αυτός ήταν και ο αντικειμενικός σκοπός τής συστάσεώς της. Για τον λόγο αυτόν, ορισμένοι τη χαρακτήρισαν είδος «μυστικής αστυνομίας» η οποία σκοπό είχε να περιπολεί την επαρχία και να σκοτώνει είλωτες, στοχεύοντας στους πλέον επικίνδυνους, ανυπότακτους ή ρωμαλέους. Αυτό θα απέδιδε στην κρυπτεία εν μέρει επίσημη ιδιότητα, διότι αναμενόταν από τα μέλη της να επιτελούν κάτι που δεν ανετίθετο στον επίσημο στρατό. Ενισχύοντας αυτή την οπτική γωνία, ο Πολ Κάρτλετζ αποκάλεσε την κρυπτεία «σύστημα οργανωμένης δολοφονίας», που οφειλόταν στον δεδομένο φόβο των Σπαρτιατών προς τους είλωτες, ενώ διατυπώθηκε η άποψη ότι θεσπίστηκε ως εσωτερικό σύστημα ασφαλείας, προκειμένου οι είλωτες να διατηρούνται σε τάξη. Η εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος-Λαρούς-Μπριτάνικα συνοψίζει ως εξής το συμπέρασμα αυτό: «Με αυτόν τον τρόπο κατέστελλαν κάθε τάση των ειλώτων για επανάσταση και με τον φόνο των πιο έξυπνων και ρωμαλέων λιγόστευαν οι δυνατότητες για επαναπόκτηση της ελευθερίας τους».

Ορισμένοι ιστορικοί χαρακτηρίζουν τις δολοφονίες των ειλώτων συμβολική πράξη καταπίεσης των υποδούλων από μικρή μειονότητα νεαρών, η οποία χρησίμευε και ως διαδικασία επιλογής των μελλοντικών ηγετών. Η κρυπτεία αποτελεί κατ' αυτόν τον τρόπο το επιστέγασμα της Σπαρτιάτικης εκπαίδευσης, κατά την οποία η σκληραγωγημένη ζωή, διανθισμένη με κλοπές, με συνδυασμό θάρρους και επινοητικότητας, καταλήγει στις σφαγές ειλώτων· τακτική που επικρίθηκε από τον Αριστοτέλη, καθώς δεν συνάδει με το θάρρος που διδάσκουν συνήθως οι φιλόσοφοι, αλλά με την κτηνωδία των άγριων ζώων..

Αν και ο ακριβής χαρακτήρας τού θεσμού είναι δύσκολο να αποτιμηθεί, δεν φαίνεται ότι ο προσδιορισμός «μυστική αστυνομία» είναι εύστοχος. Οι λόγοι είναι οι εξής: α) Ο όρος «αστυνομία» δηλώνει την τήρηση της τάξεως κατ' εξοχήν σε καιρό ειρήνης, ενώ η κρυπτεία αποτελούσε στρατιωτικό σώμα, εφόσον οι Λακεδαιμόνιοι βρίσκονταν σε συνεχή εμπόλεμη κατάσταση με τους είλωτες, β) Η αστυνομία λειτουργεί οργανωμένα, σύμφωνα με συγκεκριμένους κανονισμούς και περιορίζεται από τη νομοθεσία, ενώ η κρυπτεία ενεργούσε υπό την επιφάνεια, μεμονωμένα και χωρίς κανόνες· οι δε είλωτες δεν ήταν πολίτες με δικαίωμα εναντίωσης προς αυτή τη δράση, γ) Ο όρος «αστυνομία», ως προς το ιστορικό του περιεχόμενο, αναφέρεται κυρίως σε δράση εντός τού άστεως, ενώ η κρυπτεία δρούσε στην επαρχία και στα βουνά. Εξαιτίας αυτών, σύγχρονες μελέτες έχουν χαρακτηρίσει την κρυπτεία «είδος ανταρτοπολέμου», όρος που ταιριάζει περισσότερο σε άτακτα στρατιωτικά σώματα.

Τέλος, έχει διατυπωθεί επίσης η άποψη ότι η κρυπτεία συνιστούσε απλώς ένα είδος απαγόρευσης της κυκλοφορίας των ειλώτων εκτός τού τόπου διαμονής τους. Εντούτοις, ο Ανρί Βαλόν, στον οποίο έχουν την αφετηρία τους οι σύγχρονες αυτές ερμηνείες, είχε δώσει διαφορετικό προσανατολισμό στο συμπέρασμά του, υποστηρίζοντας ότι, εφόσον οι είλωτες αποτελούσαν ιδιοκτησία τού κράτους (όχι κάποιων πολιτών), η κρυπτεία φρόντιζε να αποτρέψει τη φυγή τους από τη χώρα και, ως εκ τούτου, οι νυχτερινές περιπολίες και οι φόνοι που διαπράττονταν από τα μέλη της αποσκοπούσαν στην παρεμπόδιση όποιων ειλώτων επιχειρούσαν να φύγουν τη νύχτα από τον τόπο διαμονής τους για να δραπετεύσουν.

Wikipedia EN

The Crypteia or Krypteia (Greek: κρυπτεία krupteía from κρυπτός kruptós, "hidden, secret") was an ancient Spartan state institution involving young Spartan men. As an organization, the Krypteia's mandate and practices are still a matter of contest among historians, but some scholars, such as Henri-Alexandre Wallon, consider the Krypteia to be a kind of secret police and state security force organized by the ruling class of Sparta to patrol the Laconian countryside and to terrorize the helots. Others, including Hermann Köchly and Wilhelm Wachsmuth, believe it to be a form of military training similar to the Athenian ephebia.

Wikipedia DE

Die Krypteia (griechisch κρυπτεία, oft mit „Geheimdienst“ übersetzt) war eine Institution im antiken Sparta, in der heranwachsende junge Männer involviert waren. Es existieren zwei unterschiedliche Ansichten über die Krypteia, die sich auf jeweils verschiedene Quellen stützen.

Wikipedia FR

La cryptie (en grec ancien κρυπτεία / krupteía, κρὐπτεια / krúpteia ou κρυπτή / kruptế, formé sur le verbe κρύπτω / kruptô, « cacher, se cacher, dissimuler ») est une ancienne institution d'État spartiate impliquant de jeunes hommes spartiates. L'historiographie n'a pas encore déterminé avec précision sa nature et ses objectifs. Ils font toujours l'objet de discussions et de débats entre les historiens.

Wikipedia IT

La Crypteia o Krypteia o Krupteia (in greco κρυπτεία / krypteía, da κρυπτός / kryptós, "nascosto", "segreto") era una tradizionale squadra di giovani Spartani, parte dell'agoghé (Greco classico ἀγωγή) (educazione spartana). I suoi fini e natura sono tuttora incerti.

I giovani uomini spartani che avevano conseguito al loro allenamento nell'agoghé con un successo tale da venire designati come potenziali capi futuri, avrebbero avuto l'opportunità di dimostrare il proprio coraggio e mettersi ad una prova degna della tradizione militare spartana attraverso la partecipazione alla crypteia.

Ogni autunno, secondo quanto detto da Plutarco (Vita di Licurgo, 28, 3–7), gli efori spartani (greco classico Ἔφοροι) dichiaravano formalmente guerra alla popolazione ilota cosicché ogni cittadino spartano avrebbe potuto uccidere legalmente un Ilota. Disarmati, i kryptes erano mandati nella campagna con l'istruzione di uccidere ogni ilota che avessero incontrato di notte e di prendere qualsiasi cibo di cui avessero avuto bisogno. Questa usanza poteva avere il fine di eliminare gli Iloti considerati fonte di problemi e di preparare i giovani con una prova di virilità facendo loro provare l'esperienza del primo omicidio. L'oppressione brutale degli Iloti permise agli Spartani di controllare la popolazione contadina dedicandosi interamente alle pratiche militari.

Wikipedia PT

Cripteia (em grego clássico: κρυπτεία krupteía de κρυπτός kruptós, "oculto, secreto") é uma Tradição cultural ou um Rito de passagem praticado por jovens espartanos que integrava o regime de educação Agogê, quando esses jovens experimentavam um período de exclusão, violência e inversão. Os historiadores acreditam que servir na Cripteia era um rito de passagem para a compleição do próprio Agogê, durante o qual os soldados aprendiam a como se camuflar e ganhavam experiência para um combate corpo a corpo.

A Cripteia pode ser ainda definida como uma polícia secreta criada para sufocar levantes de Hilotas pelo interior. Os estudiosos divergem, contudo, se a matança de Hilotas era uma adaptação de um antigo ritual ou se já era parte da Cripteia desde o início.

Ao dezoito anos o jovem espartano passava por um treinamento para adolescentes e ingressava num período provisório em que era supervisionado por outros jovens ou "líderes de grupos" (Bouagos) - talvez um líder para cada dez jovens - ou se juntava à Cripteia por um período de dois anos. Os espartanos declaravam guerra aos Hilotas anualmente, de modo que não havia problema ou culpa alguma em assassiná-los. Durante essa iniciação, os jovens dormiam de dia e perambulavam à noite, assassinando e descartando os corpos de quaisquer Hilotas que encontrassem no caminho. Eles também observavam os Hilotas trabalhando de dia nos campos, a fim de selecionar os que pareciam mais fortes e saudáveis ou que exibiam qualidades de liderança. O objetivo da caçada era demonstrar aos Hilotas que eles estavam sob constante observação. Armados com apenas uma adaga ou faca, os membros da Cripteia tinham a tarefa de assassinar os Hilotas, escravos do estado da Esparta. Não se pode afirmar ao certo se os membros da Cripteia realizavam a tarefa individualmente ou em pequenos grupos.

Wikipedia RU

Криптия (др.-греч. κρυπτείᾱ) — карательное мероприятие (избиение), периодически организовывавшееся спартанским рабовладельческим государством (Древняя Греция) для устрашения илотов. Такие облавы на илотов служили также воспитанию самих молодых спартиатов. Вот как Плутарх описывает криптии:

«Вот как происходили криптии. Время от времени власти отправляли бродить по окрестностям молодых людей, считавшихся наиболее сообразительными, снабдив их только короткими мечами и самым необходимым запасом продовольствия. Днём они отдыхали, прячась по укромным уголкам, а ночью, покинув свои убежища, умерщвляли всех илотов, каких захватывали на дорогах. Нередко они обходили и поля, убивая самых крепких и сильных илотов.»

Чтобы иметь формально законное оправдание убийств илотов, эфоры ежегодно объявляли илотам войну