ἀφελής

English (LSJ)

ές, (φελλεύς)

   A without a stone, even, smooth, διὰ τῶν ἀφελῶν πεδίων Ar.Eq.527.    II artless, simple, of persons, S.Fr.723, D.Ep.4.11, Luc.DDeor.4.3; εὔκολος καὶ ἀ. Plu.Cat. Ma.6; ἀφελέστατοι τῶν πρότερον Phylarch.43; frater ἀφελέστατος Cic.Att.1.18.1; ἀ. κατὰ τὴν ἐσθῆτα Plb.11.10.3; also ἀ. ἐντεύξεις Id.18.49.4; ἀ. ψυχή simple, in good sense, IG14.1839. Adv. -λῶς, ἔχειν Plb.38.7.4; μετρίως καὶ ἀ. οἰκεῖν Plu.Pomp.40; naively, Cic.QF 1.2.3 (prob.); πολλὰ ἀ. πιστεύσας ἀπώλεσεν Vett.Val.168.23.    b in bad sense, bold, brazen, AP5.41 (Rufin.). Adv. -λῶς, παίζουσα dub. l. in Thgn.1211; κατηγορίαν ποιήσασθαι Aristid.2.116J.    2 Rhet., simple, not intricate or involved, opp. ἐν κώλοις, περίοδος Arist. Rh.1409b16: generally, of style, affecting simplicity or artlessness, τὸ ἀ. D.H.Comp.22; λέξις λιτὴ καὶ ἀ. Id.Dem.2; φράσις ἰσχνὴ καὶ ἀ. Id.Pomp.2; λέξις ἀ. καὶ ἄθρυπτος Plu.Lyc.21; ἀφέλεια -εστέρα Hermog.Id.2.12. Adv. -λῶς, γράφειν ib.10.

German (Pape)

[Seite 408] ές (φελλεύς), 1) ohne Steine, eben, πεδία weite, ebene Felder, Ar. Equ. 525. – 2) ohne Anstoß. tadellos, αἰδώς Anacr. 16, 36. – Gew. 3) einfach, schmucklos, ἀφελέστατος καὶ ἁπλοϊκώτατος Luc. Alex. 4. Bei Ruf. ep. 35 (V, 42) Ggstz λίαν σώφρων; vgl. Cic. Attic. 1, 18, vom Essen. – Adv. ἀφελῶς, z. B. φαγεῖν Plut. Caes. 17; ἑστιαθεὶς ἀφελῶς καὶ μουσικῶς Ath. X, 419 c.

Greek (Liddell-Scott)

ἀφελής: -ές, (φελλεὺς) ἄνευ λίθων, ἐπίπεδος, ὁμαλός, διὰ τῶν ἀφελῶν πεδίων Ἀριστοφ. Ἱππ. 527· μνημονεύεται ἐκ τοῦ Σοφ. (Ἀποσπ. 648) ἐν Α. Β. 83. 23. ΙΙ. ἐπὶ προσώπων, ἁπλοῦς, ἀπέριττος, ἁπλοϊκός, Δημ. 1489. 19, Λουκ. Θεῶν Διάλ. 4. 3· ἀφ. ψυχή, ἁπλῆ, ἐπὶ καλῆς σημασίας, Ἐπιγράμμ. Ἑλλ. 727. 5, πρβλ. 14: - Ἐπίρρ. ἀφελῶς, μετ’ ἀφελείας, ἁπλότητος, Θέογν. 1211. Πολύβ. 39. 1, 4, Πλουτ. Πομπ. 40, κτλ. 2) ἐπὶ γλώσσης, ἢ ὕφους, οὐχὶ περίπλοκος, ἢ πολύπλοκος, κατ’ ἀντίθεσιν πρὸς τὸ ἐν κώλοις, Ἀριστ. Ρητ. 3. 9, 5· ἀπέριττος, ἄτεχνος, ἀπροσποίητος, Πλουτ. Λυκ. 21.

French (Bailly abrégé)

ής, ές :
non raboteux ; fig. simple, sans recherche ; sans art, sincère, naïf.
Étymologie: ἀ, R. Φελ grossir, se gonfler ; cf. φελλεύς.

Spanish (DGE)

-ές
I 1llano, abierto διὰ τῶν ἀφελῶν πεδίων Ar.Eq.527, (pero πεδία ἀφελῆ· τὰ σύνδενδρα Hsch.)
•descubierto, desvelado αἰδώς Anacreont.17.36.
2 fig., de pers. o su carácter llano, abierto, sencillo s. cont., S.Fr.723, ἀ. καὶ παρρησίας μεστός D.Ep.4.11, cf. Plb.26.1.7, frater ἀφελέστατος et amantissimus Cic.Att.18.1, παῖς ἀ. Luc.DDeor.4.3, ἀ. καὶ ὄρειος Luc.DIud.1, εὔκολος καὶ ἀ. Plu.Cat.Ma.6, γυνή Plu.2.528b, ψυχή IUrb.Rom.1268.5 (II/III d.C.), κατὰ τὴν δίαιταν ἀ. Phylarch.44, κατὰ τὴν ἐσθῆτα Plb.11.10.3, tb. de abstr. ἀ. καὶ ἀπερίεργος χρῆσις Posidon.266, (ἐντεύξεις) ἀφελεῖς καὶ φιλάνθρωποι (tratos) llanos y afables Plb.18.49.4, cf. Teles 4a p.40
•simple, ingenuo, íntegro Ephr.Syr.2.115A, Hsch., Phot.α 3311
•subst. τὸ ἀφελές sencillez Plu.2.406d
•ingenuidad Longus 2.39.2
•neutr. como adv. ἀφελὲς πεπλοκισμένη peinada con sencillez Hp.Ep.15.
3 fig., del estilo sencillo, no afectado, pulcro Arist.Rh.1409^b16, λέξις λιτὴ καὶ ἀ. D.H.Dem.2, cf. Is.2, Isoc.2.4, Plu.Lyc.21, φράσις ἰσχνὴ καὶ ἀ. D.H.Pomp.2, λόγος Aristid.Quint.7.3.10
•simple, elemental γνωμολογία Plu.2.712b, παροιμιῶδές τι, βαρβαρικὸν μὲν καὶ ἀφελές Agath.3.6.5
•subst. τὸ ἀφελές falta de afectación, pulcritud D.H.Comp.22.5, Aristid.Quint.73.18.
4 neutr. sg. adv., sent. dud. quizá de manera excelente o preeminente Philoch.en Phot.α 3311.
II en sent. peyor.
1 tullido, tarado de víctimas para el sacrificio, Sol.Lg.82.
2 de pers. simple, tonto Socr.Sch.HE 1.8.
3 desenvuelto, desenfadado μισῶ τὴν ἀφελῆ, μισῶ τὴν σώφρονα λίαν odio a la desenfadada, odio a la demasiado recatada, AP 5.42 (Rufin.).
III adv. -ῶς
1 sin veladuras, a las claras ἀ. δ' ἔλαμψε Τιτάν Anacreont.46.7.
2 con llaneza, sencillamente ἀ. ἔχων Νομαδικῷ τινι τρόπῳ Plb.38.7.4, μετρίως καὶ ἀ. οἰκεῖν Plu.Pomp.40, κόμην ἀ. πεπλοκισμένη Aristaenet.1.19.58
•ingenuamente πολλὰ ἀ. πιστεύσας ἀπώλεσεν Vett.Val.159.27.
3 ret., del estilo sin afectación, con sencillez, pulcramente Isoc.4.11, Cic.QF 1.2.3, τὸ ἀ. λέγειν D.H.Isoc.2, cf. Is.7, Hermog.Id.2.10 (p.392), ῥητορικὴ μὲν τριβῇ ἀφελῶς Phld.Rh.2.199Aur.
4 en sent. peyor. desenfadadamente ἀ. παίζουσα Thgn.1211, ἀ. κατηγορίαν ποιήσασθαι Aristid.Or.3.1. • DMic.: a-pe-re (?).

• Etimología: Etim. dud. Quizá adj. deriv. del aor. tem. ἀφελ-εῖν c. el significado de ‘privado de’.

Greek Monolingual

-ές (AM ἀφελής, -ές)
1. ανεπιτήδευτος, απλός
2. (για πρόσωπα) απλοϊκός, επιπόλαιος
μσν.
υγιής, ακέραιος
αρχ.
1. (για έδαφος) στρωτός, χωρίς πέτρες
2. το ουδ. ως ουσ. τὸ ἀφελές
η απλότητα (κυρίως στο ύφος του λόγου).
[ΕΤΥΜΟΛ. Λ. αβέβαιης ετυμολογίας, της οποίας η αρχική σημασία είναι δύσκολο να καθοριστεί λόγω του ότι εμφανίστηκε αργά. Εάν όμως θεωρηθεί ότι η αρχαία σημασία της λ. παραδίδεται στο χωρίο του Αριστοφ. «διά των αφελών πεδίων» (Ιππής 527) «ομαλών, χωρίς πέτρες», τότε γίνεται παραδεκτή η ετυμολ. αφελής < α- στερ. + (ουδ.) φέλος, που συνδέεται με το φελλεύς «πετρώδες έδαφος». Εξάλλου μία σύνδεση με τα ζάφελος, ζαφελής «ορμητικός, βίαιος» φαίνεται αστήρικτη].