tu

Latin > English

tu tui PRON PERS :: you, thee

Latin > English (Lewis & Short)

tū: (old form of the
I gen. sing. tis, Plaut. Mil. 4, 2, 42; id. Trin. 2, 2, 62; id. Bacch. 5, 2, 87; id. Ps. 1, 1, 6; acc. ted, id. As. 2, 2, 33 et saep.; gen. plur. vestrorum or vostrorum, Pac. ap. Non. 85, 5; Plaut. Most. 1, 3, 123; fem. vostrarum, Ter. Heaut. 2, 4, 6; v. ego init.), pers. pron. [Sanscr. tva, tvam; Gr. σύ; Dor. τύ; Goth. thu; Germ. du; Engl. thou, etc.], thou.
I In gen.: nec pol homo quisquam faciet impune animatus Hoc nisi tu, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 101 Vahl.); imitated by Verg. A. 9, 422: unus erit quem tu tolles in caerula caeli Templa, Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 6 Müll. (Ann. v. 66 Vahl.): tu mihi etiam legis Portiae, tu C. Gracchi, tu horum libertatis, tu cujusquam denique hominis popularis mentionem facis, Cic. Rab. Perd. 4, 13: nec dulces amores Sperne puer, neque tu choreas, Hor. C. 1, 9, 16: ego tu sum, tu es ego: uni animi sumus, Plaut. Stich. 5, 4, 49: mei te rogandi et tui respondendi mihi (labor), id. Ps. 1, 1, 4.—Fem.: cum tui videndi est copia, Plaut. Truc. 2, 4, 19: neque mei neque te tui intus puditum est, id. Bacch. 3, 1, 12; cf. id. ib. 3, 1, 19: quia tis egeat, quia te careat, id. Mil. 4, 2, 42: tibi aras. tibi occas, tibi seris, tibi eidem metis, id. Merc. 1, 1, 71: quot pondo ted esse censes nudum? id. As. 2, 2, 33 et saep.: vosne velit an me regnare era, Fors, Enn. ap. Cic. Off. 1, 12, 38 (Ann. v. 203 Vahl.): si quis quid vostrum Epidamnum curari sibi Velit, Plaut. Men. prol. 51: vestri adhortandi causā, Liv. 21, 41, 1: istanc tecum conspicio simul, Plaut. Am. 2, 2, 112: stulta multum, quae vobiscum fabuler, id. Mil. 2, 5, 33.—
   2    Emphatic.
   (a)    Jam tibi cerebrum Dispercutiam, excetra tu, Plaut. Cas. 3, 5, 24 sq.: neque postulem abs te, ni ipsa res moneat, Ter. And. 3, 3, 19: nec enim illa studia deserui, quibus etiam te incendi, Cic. Fat. 2, 3: tu si hic sis aliter sentias, Ter. And. 2, 1, 10.—
   (b)    Esp. in opp. to another pron. pers.: id mihi da negoti: tu tamen Perge, etc., Ter. And. 3, 2, 41: an mihi potest quicquam esse molestum quod tibi gratum futurum sit? Cic. Fat. 2, 4: nos patriam fugimus... tu, Tityre, lentus, etc., Verg. E. 1, 4; Hor. Ep. 1, 10, 6.—
   (g)    Poet., in second clause of a command, etc.: solve metus, et tu Trojanos exue caestus, Verg. A. 5, 420; cf. id. ib. 5, 691; 6, 365; Hor. C. 1, 9, 16.—
   B With an emphatic -te or -met suffixed (only in the forms tute or tutemet, tibimet, tete, vosmet, and vobismet): o Tite, tute, Tati, tibi tanta, tyranne, tulisti, Enn. ap. Prisc. p. 947 P. (Ann. v. 113 Vahl.): bene mones: tute ipse cunctas, id. ap. Non. 469, 25 (Com. v. 3 Vahl. p. 153): Al. Quae ex te audivi: ut urbem maximam Expugnavisses regemque Pterelam tute occideris. Am. Egone istuc dixi? Al. Tute istic, etiam astante hoc Sosia, Plaut. Am. 2, 2, 114 sq.: tute ipse his rebus finem praescripsisti, pater, Ter. And. 1, 1, 124: utere igitur argumento, Laeli, tute ipse sensus tui, Cic. Rep. 1, 38, 59: tute, id. Div. in Caecil. 8, 27; 10, 31: ut tute mihi praecepisti, id. Fam. 1, 8, 2: tute scis—si modo meministi—me tibi tum dixisse, etc., id. Att. 12, 18, a, 2.—Acc.: uxor, si cesses, aut te amare cogitat Aut tete amari, Ter. Ad. 1, 1, 8; so, tete, id. Phorm. 3, 1, 3: tibi si recta probanti placebis, tum non modo tete viceris, etc., Cic. Tusc. 2, 26, 63: nisi quid tibi in tete auxilii est, absumptus es, Plaut. Ep. 1, 1, 76: tutemet mirabere, Ter. Heaut. 2, 3, 133: tutemet in culpā cum sis, Lucr. 4, 915: tutemet a nobis ... quaeres, id. 1, 102: tibimet ipse supplicia irroga, Sen. Hippol. 1222: ita vosmet aiebatis, Plaut. Capt. 3, 5, 18: atque hoc vosmet ipsi, scio ... haud aliter id dicetis, id. Most. 1, 2, 13: vos quoque in eā re consilio me adjuvate: nullum libentius sequor quam quod vosmet ipsi attuleritis, Liv. 34, 17, 9; 3, 56, 3 Drak. N. cr.—
II In partic.
   A Tibi, as a dativus ethicus (cf. Ruddim. II. p. 126, n. 44): alter tibi descendit de palatio et aedibus suis, Cic. Rosc. Am. 46, 133: ecce tibi exortus est Isocrates, id. de Or. 2, 22, 94; so, ecce tibi, id. Sest. 41, 89; id. Att. 2, 15, 3: hic Marius veniet tibi origine parva, Sil. 13, 854: haec vobis ipsorum per biduum militia fuit, Liv. 22, 60 et saep.—
   B Vos, addressed to one person as a representative of more than one, or with a collective noun in the sing.: vos, vero, Attice, et praesentem me curā levatis, et, etc., Cic. Brut. 3, 11: sed quid hoc loco vos inter vos, Catule? id. de Or. 2, 73, 295; id. Dom. 31, 83: vos, Romanus exercitus, ne destiteritis impio bello? Liv. 7, 40, 12 Drak.: vos, Gaetulia sueta, etc., Sil. 3, 287: vos, o Calliope, precor aspirate canenti, i. e. you, Muses, Verg. A. 9, 525; imitated by Sil. 12, 390.—
   C Gen. plur. for poss. pron.: majores vostrum, Sall. C. 33, 3: hac vestrum frequentiā, Cic. Agr. 2, 21, 55; id. Phil. 4, 1, 1: quantus consensus vestrum, id. ib. 5, 1, 2: contra urbis salutem omniumque vestrum, id. Cat. 2, 12, 27.—
   D Mea tu, my love, my dear, my darling, in familiar language, Ter. Eun. 4, 3, 22.

Latin > French (Gaffiot 2016)

tū,² tŭī, tĭbĭ et tĭbī, tē, tu, toi
1 renforcé ; a) par te : tute Pl., Ter. ; Cic. Rep. 1, 59 ; Cæcil. 27 ; 31 ; Fam. 1, 8, 2, etc. ; acc. tete Ter. Ad. 8 ; Cic. Tusc. 2, 63 ; abl. tete Pl. Epid. 82 ; tutin ? Pl. Mil. 299 ; Most. 369 = tutene ? est-ce que toi ? b) par met au pl. : nom. vosmet Cic. Cæl. 43 ; Cæc. 9 ; acc. Cic. Ac. 2, 144 ; vobismet Cic. Fl. 99 || qqf. au sing. : tibimet Sen. Phædra 1222 ; c) par te et met à la fois : tutimet = tutemet Ter. Haut. 374 ; tutemet Lucr. 1, 102
2 dat. éthique : aliter tibi descendit de Palatio Cic. Amer. 133, le second vous effectue sa descente du Palatin ; ecce tibi exortus est Isocrates Cic. de Or. 2, 94, alors vous voyez paraître Isocrate, cf. Cic. Sest. 89 ; Att. 2, 15, 3, cf. tum mihi turbam invadite Liv. 24, 38, 7, alors faites-moi une charge sur la foule, cf. Liv. 22, 60, 25
3 gén. pl., vestrum au lieu de l’adj. vester : majores vestrum Sall. C. 33, 2, vos ancêtres, cf. Gell. 20, 6, 14 ; consensus vestrum Cic. Phil. 5, 2 [mais vester Cic. Sen. 5 ], votre accord ; contio vestrum Cic. Quir. 17 [vestra Cic. Agr. 3, 16 ], votre assemblée, cf. Cic. Phil. 6, 18 ; Agr. 2, 55 ; Att. 7, 13, 3. arch. gén. tīs Pl. Mil. 1034 ; Ps. 6 ; Trin. 343 ; acc. ted fréq.

Latin > German (Georges)

tū, Pron. pers. (Genet. tui: Dat. tibi: Acc. te: Abl. te [altind. trám, griech. σύ, dor. τό, homerisch τύνη]; Plur. Nom. vos, Genet. vestrûm od. vostrûm [eig. synkop. aus vestrorum u. vestrarum, die vorklassisch auch noch st. vestrum vorkommen, s. Wagner Ter. heaut. 386], u. vestri od. vostri [eig. Genet. neutr. v. vester = eures Wesens, gegen euer Wesen], Dat. vobis, Acc. vos, Abl. vobis), du, 1) im allg.: ego tu sum, tu es ego, Plaut.: tu mihi etiam legis Porciae, tu C. Gracchi, tu horum libertatis mentionem facis, Cic.: neque mei neque tui intus puditum est, Plaut.: tibi aras, tibi occas, tibi metis, Plaut.: quot pondo te censes esse nudum? Plaut.: istanc tecum conspicio simul, Plaut.: vos iuvenes animos geritis muliebres, Enn. fr.: si quis quid vostrum Epidamni curari sibi velit, Plaut.: vestri adhortandi causā, Liv. – verstärkt: a) durch te, wie tute, Komik. u. Cic.: tete (Akk. u. Abl.), Ter., Catull. u. Cic.: tutin? = tutene? Plaut. mil. 290 u. most. 369. – b) in den cas. obliqu. durch met, wie tibimet, Plaut. u. Sen. poët.: vosmet, Plaut. u. Liv.: tutemet (tutimet), Ter. u. Lucr. Vgl. Jordan Cic. Caecin. 56. p. 234 sq. Wagner Ter. heaut. 374. – II) insbes.: A) der Dat. ethic.: alter tibi descendit de palatio et aedibus suis, Cic.: ecce tibi exortus est Isocrates, Cic.: haec vobis ipsorum per biduum militia fuit, Liv. – B) vos bei einem Kollektivnamen im Sing.: vos, Romanus exercitus, Liv.: vos, Gaetulia sueta, Sil.: vos, o Calliope (= Musen), precor, aspirate canenti, Verg. – / Archaist. Genet. Sing. tis, Plaut. mil. 1033; Pseud. 6; trin. 343. Vgl. Serv. Verg. Aen. 2, 595. – Griech. Genet. tu (τοῦ), Cass. Fel. 42. p. 96, 16 R. (dia tu absinthiu). – archaist. Akk. ted, Plaut. asin. 163. 299. 772; Curc. 1 u.a.