Ask at the forum if you have an Ancient or Modern Greek query!

conitor

From LSJ

Latin > English

conitor coniti, conisus sum V DEP :: strain, strive (physically); put forth; endeavor eagerly; struggle (to reach)
conitor conitor coniti, conixus sum V DEP :: strain, strive (physically); put forth; endeavor eagerly; struggle (to reach)

Latin > English (Lewis & Short)

cō-nītor: (less correctly con-nītor; cf.
I Ritschl, Opusc. II. 448 sq.), nisus or nix us (conisus, Plaut. Mil. 1, 1, 29; Liv. 1, 33, 5; 3, 63, 4 et saep.; Val. Max. 2, 7, 2; Ser. Ep. 94, 31; Val. Fl. 3, 193; Sil. 2, 629; Tac. A. 11, 31; 15, 42 al.: conixus, Cic. Tusc. 2, 21, 47 B. and K.; id. N. D. 2, 43, 110; Lucr. 2, 160; Verg. E. 1, 15; id. A. 5, 264 et saep.; Liv. 3, 70, 5 al.; Plin. 8, 8, 8, § 26; Sil. 9, 379; Tac. H. 4, 53; Gell. 15, 16, 4), 3, v. dep. (inf. conitier, Att. ap. Cic. Div. 1, 22, 44; cf. Trag. Rel. p. 284 Rib.), to put forth all one's strength, strive, struggle, endeavor.
I Lit., of physical exertion.
   A In gen.
   a Absol. or with abl. of means: pol si quidem Conisus esses, per corium, per viscera Perque os elephanti transmineret bracchium, Plaut. Mil. 1, 1, 29: dein ejus germanum cornibus conitier, Att. ap. Cic. Div. 1, 22, 44 (Trag. Praet. v. 23 Rib.): corniger est valido conixus corpore taurus, Cic. N. D. 2, 43, 110; cf.: atque genu flexo Taurus conititur ingens, id. Arat. 290 (536): illam famuli ferebant, conixi umeris, Verg. A. 5, 264: dextrā, id. ib. 5, 642: fert ingens toto conixus corpore saxum, id. ib. 10, 127: adversis Conixi incurrunt hastis, id. ib. 11, 613: undique omnes conisi hostem avertunt, Liv. 3, 63, 4; 35, 5, 12: omnibus copiis conisus Ancus, id. 1, 33, 5: tres juvenes conixi arborem unam evellebant, id. 33, 5, 7; 41, 4, 2: Antiochus omnibus regni viribus conixus, id. 33, 19, 9: ni equestre proelium conixi omni vi perficerent, id. 3, 70, 5: totis conisus viribus, Val. Fl. 3, 193: si coniterentur (mulae), Dig. 9, 2, 52, § 2.—
   b With inf.: coniterentur modo uno animo omnes invadere hostem, Liv. 9, 31, 12 Weissenb. ad loc.: inligare conisa est, Tac. A. 15, 51; Dig. 23, 3, 9, § 3.—
   c With ut: (parvi) conituntur sese ut erigant, Cic. Fin. 5, 15, 42.—
   d With ad and acc.: ut rursus ad surgendum coniti non possent, Curt. 7, 3, 13: ceteris ad convincendum eum conisis, Tac. A. 15, 66: omnibus imperii nervis ad revocandam pristinae disciplinam militiae conisus est, Val. Max. 2, 7, 2.—
   B Esp.,
   1    To press upon, press toward, struggle toward, strive to reach; with in and acc. of place: equitatus summum in jugum virtute conititur, Caes. B. C. 1, 46: in unum locum, Liv. 31, 21, 10: praealtam in arborem, Tac. A. 11, 31.—So poet., of a weapon: in hastam, Sil. 10, 252.—Of things: in quem coepere locum conixa feruntur (primordia rerum), Lucr. 2, 160.—
   2    To struggle in giving birth, to labor (cf. enitor): spem gregis, ah! silice in nudā conixa reliquit, Verg. E. 1, 15. —
II Trop., of mental effort, etc.: praesto est domina omnium et regina, ratio, quae conixa per se et progressa longius, fit perfecta virtus, putting forth her own energy, Cic. Tusc. 2, 21, 47: quantum coniti animo potes, id. Off. 3, 2, 6.

Latin > French (Gaffiot 2016)

cōnītor,¹¹ (mieux que connītor ), conīsus (conīxus) sum, conītī, intr.,
1 faire des efforts ensemble : undique omnes conisi hostem avertunt Liv. 3, 63, 4, se précipitant de toutes parts, tous d’un commun effort font plier l’ennemi (22, 47, 5 ; 33, 5, 7 ) ; vix illam (loricam) famuli ferebant conixi humeris Virg. En. 5, 264, c’est à peine si les deux esclaves unissant leurs efforts pouvaient porter cette cuirasse sur leurs épaules ; Galli omni multitudine in unum locum conixi Liv. 31, 21, 10, les Gaulois avec toutes leurs forces portant leurs efforts ensemble sur un seul point ( Pl. Mil. 29 ) || faire un effort total, tendre tous ses ressorts : quantum coniti animo potes Cic. Off. 3, 6, tout ce que tu peux donner comme effort moral ; ratio conixa per se et progressa longius fit perfecta virtus Cic. Tusc. 2, 47, la raison après avoir fait par elle-même un effort énergique et s’être avancée bien loin dans la voix du progrès devient la vertu parfaite ; fert ingens toto conixus corpore saxum Virg. En. 10, 127, il se raidit de tout son corps pour porter un rocher énorme ; omnibus copiis conisus Ancus Liv. 1, 33, 5, Ancus donnant tout son effort avec l’ensemble de ses troupes (33, 19, 9) || [avec inf.] : coniterentur modo uno animo omnes invadere hostem Liv. 9, 31, 12, qu’ils fassent seulement tous un effort commun d’un seul cœur pour charger l’ennemi ; Nero effodere proxima Averno juga conisus est Tac. Ann. 15, 42, Néron fit tous ses efforts pour percer les hauteurs voisines de l’Averne (15, 51) || [avec ut et subj.] Curt. 5, 8, 7 || [avec ad et gérond.] Tac. Ann. 15, 66
2 [en part.] tendre tous les ressorts, se raidir [pour monter, s’élever] : equitatus noster summa in jugum virtute conititur Cæs. C. 1, 46, 3, nos cavaliers avec la plus grande énergie font effort pour atteindre le sommet : (parvi) conituntur, sese ut erigant Cic. Fin. 5, 42, (les petits) tendent tous leurs muscles pour se mettre debout ( Curt. 7, 3, 13 ) ; jactandis gravius in conitendo ungulis Liv. 21, 36, 8, [les bêtes de somme] en frappant plus violemment de leurs sabots dans leurs efforts pour marcher || Vettius in præaltam arborem conisus Tac. Ann. 11, 31, Vettius qui était monté sur un arbre très haut || conixus in hastam Sil. 10, 251, faisant effort en se portant contre sa lance (s’appuyant sur sa lance)
3 [poét.] se raidir pour mettre bas : Virg. B. 1, 15. inf. prés. conitier Acc. d. Cic. Div. 1, 44.

Latin > German (Georges)

cō-nītor (in den besten Handschriften u. neuern Ausgaben statt con-nitor), nīsus u. nīxus sum, nītī, mit aller Kraft sich anstemmen od. sich aufstemmen, I) eig.: 1) im allg.: valido conixus corpore taurus, Cic. poët.: conixus dextrā, umeris, Verg.: conisus in hastam, Sil. – 2) prägn., a) v. am Boden Kriechenden od. Liegenden, sich zum Aufstehen aufstemmen, die Hände od. Füße aufstemmend sich aufraffen, m. ad u. Akk., vis frigoris ita astringebat (corpora), ut rursus ad surgendum coniti non possent, Curt. – absol., ut prolapsa iumenta iactandis gravius in conitendo ungulis penitus perfringebant (glaciem), Liv.: clipeo se allevare conatus est, et, postquam ad conitendum nihil supererat virium, dexterā impendentes ramos complexus tentabat assurgere, Curt. – b) v. Steigenden, sich aufstemmend emporklimmen, emporklettern, m. in u. Akk., in summum iugum, Caes.: praealtam in arborem, Tac. – c) sich aufstemmend gebären, ausringen (Voß), coniti gemellos, Verg. ecl. 1, 15 (wegen des Hiatus statt enitor, w. vgl.). – II) übtr., physisch (mit eigener Kraft, mit Streitkräften u. dgl.) od. geistig anstreben, sich anstrengen, sich zusammennehmen, sich bestreben, conixi primo resistunt, Liv.: undique omnes conisi hostem avertunt, Liv.: adversis conixi incurrunt hastis, Verg. – m. Abl. (womit?), ni equestre proelium conixi omni vi perficerent, Liv.: omnibus copiis conisus (seine ganze Truppenmacht aufbietend) Ancus acie primum vincit, Liv.: omnibus regni viribus conixus (alle Kräfte des Reichs aufbietend) cum ingentes copias comparasset, Liv.: pari virtutis impetu conisi, Val. Max.: quantum animo coniti potes, quantum labore contendere. .. tantum fac ut efficias, biete, soviel du vermagst, alle Geisteskräfte auf u. strenge dich im Arbeiten an, Cic.: u. (v. Abstr.) praesto est ratio, quae conixa per se et progressa longius fit perfecta virtus, Cic. – m. in u. Akk., omni multitudine in unum locum conixi (mit der ganzen Truppenmasse sich auf einen Punkt werfend), Liv. – m. ad u. Akk., omnibus imperii viribus ad revocandam pristinam disciplinae militiam c., Val. Max.: ad convincendum eum c., sich abmühen, ihn zu überführen, Tac. – m. folg. Infin., c. cornibus in alqm arietare (v. einem Widder), Acc. tr. fr.: uno animo invadere hostem, Liv.: labefactare primos classiariorum, Tac. – m. folg. ut u. Konj., infantes conituntur, sese ut erigant, Cic. de fin. 5, 15, 42. – / Parag. Infin. Praes. conitier, Acc. Brut. 23 (bei Cic. de div. 1, 44).