κατάντης: Difference between revisions
πάρειμι δ' ἄκων οὐχ ἑκοῦσιν, οἶδ' ὅτι → I'm here unwilling, before those who don't want me, I'm sure
m (Text replacement - " <span class="bld">" to "<span class="bld">") |
m (Text replacement - "εῑσθαι" to "εῖσθαι") |
||
Line 20: | Line 20: | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=-ες (Α [[κατάντης]], κάταντες)<br /><b>νεοελλ.</b><br />(<b>το ουδ. πληθ. ως ουσ.</b>) <i>τα κατάντη</i><br />τα [[προς]] τα [[κάτω]] μέρη («τα κατάντη του ποταμού» — τα μέρη του ποταμού που βρίσκονται [[προς]] τις εκβολές)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[κατωφερής]], [[απόκρημνος]], [[επικλινής]] («το δ' [[ἄλλο]] [[στράτευμα]]... ἐν τῷ κατάντει ἦν», <b>Ξεν.</b>)<br /><b>2.</b> [[επιρρεπής]] («ἕρπει [[κατάντης]] ξυμφορὰ πρὸς [[τἀγαθά]]», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>3.</b> (το ουδ. εν. και πληθ. ως επίρρ.) <i>κάταντες</i> και <i>κατάντη</i><br />[[προς]] τα [[κάτω]] («εἰ κάταντες, τὸ δ' ἄναντες | |mltxt=-ες (Α [[κατάντης]], κάταντες)<br /><b>νεοελλ.</b><br />(<b>το ουδ. πληθ. ως ουσ.</b>) <i>τα κατάντη</i><br />τα [[προς]] τα [[κάτω]] μέρη («τα κατάντη του ποταμού» — τα μέρη του ποταμού που βρίσκονται [[προς]] τις εκβολές)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[κατωφερής]], [[απόκρημνος]], [[επικλινής]] («το δ' [[ἄλλο]] [[στράτευμα]]... ἐν τῷ κατάντει ἦν», <b>Ξεν.</b>)<br /><b>2.</b> [[επιρρεπής]] («ἕρπει [[κατάντης]] ξυμφορὰ πρὸς [[τἀγαθά]]», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>3.</b> (το ουδ. εν. και πληθ. ως επίρρ.) <i>κάταντες</i> και <i>κατάντη</i><br />[[προς]] τα [[κάτω]] («εἰ κάταντες, τὸ δ' ἄναντες κινεῖσθαι», <b>Αριστοτ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>κατ</i>(<i>α</i>)- <span style="color: red;">+</span> -<i>άντης</i> (<span style="color: red;"><</span> θ. -<i>αντ</i>-<i>εσ</i>- <span style="color: red;"><</span> <i>αντ</i>-, <b>[[πρβλ]].</b> [[άντα]], [[άντην]], [[αντί]]), <b>[[πρβλ]].</b> <i>αν</i>-<i>άντης</i>, <i>εξ</i>-<i>άντης</i>]. | ||
}} | }} | ||
{{lsm | {{lsm |
Revision as of 12:20, 28 March 2021
English (LSJ)
ες, (ἄντα) A downhill, steep, opp. ἀνάντης, κ. ἀτραπός Ar.Ra.127; ἐς τὰ κατάντεα downwards, Hp.Off.9; ἐπὶ κάταντες, = κάταντα, Pl.Ti.77d; εἰς τὸ κάταντες X.Eq.8.8; ἐν τῷ κατάντει Id.HG4.8.37; ἀπὸ τοῦ κατάντους ib.3.5.20; ἐν τοῖς κατάντεσι Diocl.Fr.142: neut. as Adv., κάταντες κινεῖσθαι Arist.Ph.248a22; τὰ κατάντη ἁμιλλώμενοι X.Eq. 8.6; τὰ κ. ἐλαύνεσθαι Id.Eq.Mag.8.3; θεῖν Id.Cyn.5.17; φέρεσθαι Arist.HA567a7; καταβαίνειν Thphr.Lass.11. II metaph., prone, inclined, πρός τι E.Rh.318, Epicur.Nat.908.4, Plu.2.53e.
German (Pape)
[Seite 1366] neutr. κάταντες, nach Arcad. 118, 1, herabgehend, abschüssig; ὁδός Ar. Ran. 127; γεώλο φος Theocr. 1, 13; Hippocr.; ἐπὶ τὸ κάταντες Plat. Tim. 77 d; πέτρας ἐπεκυλίνδουν εἰς τὸ κάταντες Xen. Hell. 3, 5, 20; Sp. – Übertr., geneigt, leicht, ἕρπει κατάντης συμφορὰ πρὸς τἀγαθόν Eur. Rhes. 318; πρὸς τὰ χείρονα κατάντης Plut. ad. et am. discr. 12.
Greek (Liddell-Scott)
κατάντης: -ες, (ἄντα) κατωφερής, ἀπόκρημνος, ἀπότομος, (ἀντίθ. τῷ ἀνάντης καὶ προσάντης), κατάντης ὁδὸς Ἀριστοφ. Βάτρ. 127· τόποι Ἀθήν.· γεώλοφος Θεόκρ.· εἰς τὰ κατάντη, πρὸς τὰ κάτω, κατωφερῆ, Ἱππ. π. Ἰητρεῖον 743· ἐπὶ κάταντες = κάταντα, Πλάτ. Τίμ. 77D· εἰς τὸ κάταντες πέτρας ἐπεκυλίνδουν Ξεν. Ἑλλ. 3. 5, 20· ἐν τῷ κατάντει αὐτόθι 4. 8, 37· ἀπὸ τοῦ κατάντους ὁ αὐτ. ἐν Ἱππ. 8. 8· οὕτω, κάταντες κινεῖσθαι Ἀριστ. Φυσ. 7. 4, 2· τὰ κατάντη, ὡς Ἐπίρρ., Ξεν. Ἱππ· 8, 6, Ἱππαρχ. 8, 3, Κυν. 5, 17· τὰ κ. φέρεσθαι Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 6. 12, 9, κτλ. ΙΙ. μεταφ., ὡς τὸ Λατ. pronus, κεκλιμένος, ἐπικλινής, ἐπιρρεπής, πρός τι Εὐρ. Ρῆσ. 318· κ. συμφορά, εὔκολος κ. πρὸς τὰ χείρονα Πλούτ. 2. 53D.
French (Bailly abrégé)
ης, ες :
1 qui va en pente, incliné ; τὸ κάταντες, pente;
2 fig. qui incline vers, avec πρός et l’acc..
Étymologie: καταντάω.
Greek Monolingual
-ες (Α κατάντης, κάταντες)
νεοελλ.
(το ουδ. πληθ. ως ουσ.) τα κατάντη
τα προς τα κάτω μέρη («τα κατάντη του ποταμού» — τα μέρη του ποταμού που βρίσκονται προς τις εκβολές)
αρχ.
1. κατωφερής, απόκρημνος, επικλινής («το δ' ἄλλο στράτευμα... ἐν τῷ κατάντει ἦν», Ξεν.)
2. επιρρεπής («ἕρπει κατάντης ξυμφορὰ πρὸς τἀγαθά», Ευρ.)
3. (το ουδ. εν. και πληθ. ως επίρρ.) κάταντες και κατάντη
προς τα κάτω («εἰ κάταντες, τὸ δ' ἄναντες κινεῖσθαι», Αριστοτ.).
[ΕΤΥΜΟΛ. < κατ(α)- + -άντης (< θ. -αντ-εσ- < αντ-, πρβλ. άντα, άντην, αντί), πρβλ. αν-άντης, εξ-άντης].
Greek Monotonic
κατάντης: -ες (ἄντα),
I. κατηφορικός, καθοδικός, απότομος, απόκρημνος, σε Αριστοφ.· εἰς τὸ κάταντες, προς τα κάτω, σε Ξεν.
II. μεταφ., κεκλιμένος, κατηφορικός, επικλινής, επιρρεπής, πρός τι, σε Ευρ.
Dutch (Woordenboekgrieks.nl)
κατάντης -ες [κατά, ἄντα] hellend, steil:; ἐπὶ κάταντες steil omlaag Plat. Tim. 77d; εἰς τὸ κάταντες naar beneden Xen. Hell. 2.4.15; ἐν τῷ κατάντει op de berghelling Xen. Hell. 4.8.37; subst. τὰ κατάντη schuin lopende delen. Hp.
Russian (Dvoretsky)
κατάντης:
1) идущий под гору, наклонный, покатый (γεώλοφος Theocr.; ὁδός Arph.; πορεῖαι Arst.; τόποι Plut.);
2) склонный, расположенный, тяготеющий (πρὸς τὰ χείρονα, πρὸς πᾶσαν χάριν Plut.);
3) ведущий, приводящий (πρὸς τἀγαθόν Eur.).
Middle Liddell
κατ-άντης, ες ἄντα
I. down-hill, downward, steep, Ar.; εἰς τὸ κάταντες downwards, Xen.
II. metaph. prone, inclined, πρός τι Eur.