ῥοῦς: Difference between revisions
κακῶς ζῆν κρεῖσσον ἢ καλῶς θανεῖν → better to live ignobly than to die nobly, better to live badly than to die well
m (Text replacement - "(?s)(\n{{ls\n\|lstext.*}})(\n{{.*}})(\n{{elru.*}})" to "$3$1$2") |
m (Text replacement - "εῑ" to "εῖ") |
||
| Line 26: | Line 26: | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=<b>(I)</b><br />ο / ῥοῦς, ΝΜΑ, και ιων. και ποιητ. τ. [[ῥόος]] και κυπρ. τ. ῥόFος, Α<br /><b>1.</b> η ροή, η [[κίνηση]], το [[ρεύμα]] του νερού (α. «ο [[ρους]] του Αράχθου», β. «Βόσπορον [[ῥόον]] θεοῦ», <b>Αισχύλ.</b><br />γ. «ἱερὸν [[ῥόον]] Ἀλφειοῑο», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>2.</b> <b>μτφ.</b> [[φορά]], [[κατεύθυνση]], [[πορεία]] (α. «ο [[ρους]] της ιστορίας» β. «παιδείαν... φερομένην κατὰ ῥοῦν, ᾗ ἄν [[οὗτος]] φέρῃ», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br /><b>φρ.</b> «κατὰ [[ῥόον]]» ή «κατὰ ῥοῦν»<br />i) [[κατά]] την [[κατεύθυνση]] του ρεύματος, όπως [[πάει]] το [[ρεύμα]] («[[εἰκῇ]] κατὰ ῥοῦν πλέοντας», Φιλόδ.<br />ii) [[γρήγορα]], απότομα («τὰ πράγματα κατὰ [[ῥόον]] ἐφέρετο [[ὥσπερ]] ἐν κατακλυσμῷ», Κωνστάντιος)<br />iii) σύμφωνα με... («ἔστ' ἄν ἴοι κατὰ ῥοῦν τὰ πνευματικὰ καὶ τῆς ἀληθείας οἱ χαρα κτῆρες... ἐκφαίνοιντο», Κύριλλ.)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> θαλάσσιο [[ρεύμα]] («ἐξενεχθέντων ὑπό τε τοῦ ῥοῦ καὶ τοῦ ἀνέμου», <b>Θουκ.</b>)<br /><b>2.</b> [[ρεύμα]] ανέμου<br /><b>3.</b> [[ρύση]], [[έκκριση]] νοσηρών υγρών από το [[σώμα]] («νενοσηκὸς δὲ τοῦτο τὸ [[αἷμα]] | |mltxt=<b>(I)</b><br />ο / ῥοῦς, ΝΜΑ, και ιων. και ποιητ. τ. [[ῥόος]] και κυπρ. τ. ῥόFος, Α<br /><b>1.</b> η ροή, η [[κίνηση]], το [[ρεύμα]] του νερού (α. «ο [[ρους]] του Αράχθου», β. «Βόσπορον [[ῥόον]] θεοῦ», <b>Αισχύλ.</b><br />γ. «ἱερὸν [[ῥόον]] Ἀλφειοῑο», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>2.</b> <b>μτφ.</b> [[φορά]], [[κατεύθυνση]], [[πορεία]] (α. «ο [[ρους]] της ιστορίας» β. «παιδείαν... φερομένην κατὰ ῥοῦν, ᾗ ἄν [[οὗτος]] φέρῃ», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br /><b>φρ.</b> «κατὰ [[ῥόον]]» ή «κατὰ ῥοῦν»<br />i) [[κατά]] την [[κατεύθυνση]] του ρεύματος, όπως [[πάει]] το [[ρεύμα]] («[[εἰκῇ]] κατὰ ῥοῦν πλέοντας», Φιλόδ.<br />ii) [[γρήγορα]], απότομα («τὰ πράγματα κατὰ [[ῥόον]] ἐφέρετο [[ὥσπερ]] ἐν κατακλυσμῷ», Κωνστάντιος)<br />iii) σύμφωνα με... («ἔστ' ἄν ἴοι κατὰ ῥοῦν τὰ πνευματικὰ καὶ τῆς ἀληθείας οἱ χαρα κτῆρες... ἐκφαίνοιντο», Κύριλλ.)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> θαλάσσιο [[ρεύμα]] («ἐξενεχθέντων ὑπό τε τοῦ ῥοῦ καὶ τοῦ ἀνέμου», <b>Θουκ.</b>)<br /><b>2.</b> [[ρεύμα]] ανέμου<br /><b>3.</b> [[ρύση]], [[έκκριση]] νοσηρών υγρών από το [[σώμα]] («νενοσηκὸς δὲ τοῦτο τὸ [[αἷμα]] καλεῖται ῥοῦς», Θεόφρ.).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> ετεροιωμένη [[βαθμίδα]] <i>ῥοF</i>- του <i>ῥέω</i> <span style="color: red;">+</span> κατάλ. -<i>ος</i>].<br /><b>(II)</b><br />ο / ῥοῦς, ΝΜΑ<br />[[γένος]], σύμφωνα με τη σύγχρονη επιστημονική [[ταξινόμηση]], που ανήκει στην [[οικογένεια]] ανακαρδιίδες της τάξης [[ρουτώδη]], με 150 [[περίπου]] είδη φυλλοβόλων δένδρων, θάμνων και λιανών, από τα οποία στην [[Ελλάδα]] απαντούν αυτοφυή το [[είδος]] Rhus cotinus και το [[είδος]] Rhus coriaria, γνωστά [[σήμερα]] με τις κοινές ονομασίες [[κότινος]] ή σουμάκια, [[καθώς]] και ως [[χρυσόξυλο]] ή [[μπογιά]] το πρώτο και [[ρούδι]] το δεύτερο<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> ο [[καρπός]] του φυτού [[αυτού]]<br /><b>2.</b> το γνωστό με τη [[λόγια]] [[ονομασία]] [[αἶρα]] πολυετές [[φυτό]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Το όνομα του φυτού έχει συνδεθεί με το ρ. <i>ῥέω</i> (<b>πρβλ.</b> [[ρους]] [Ι]), πιθ. λόγω του πλούσιου χυμού του]. | ||
}} | }} | ||
{{lsm | {{lsm | ||
Revision as of 10:05, 13 October 2022
English (LSJ)
ὁ and ἡ: uncontr. acc. sg. masc.
A ῥόον Hp.Mul.1.31; dat. sg. fem. ῥόῳ ib.78; gen. ῥοῦ Id.Nat.Mul.32,34, Thphr.HP3.18.5 (fem.), etc.; but ῥοός Hp.Mul.2.181, Dsc.1.108; dat. ῥοΐ interpol. in Dorio ap. Ath.7.309f:—sumac, sumach, Rhus coriaria, Dsc. l.c.
2 sumac fruit, Sol.41, Antiph.142.2, Alex.127.6, PCair.Zen.83.4, 702.29 (iii B.C.); used in medicine, Hp. ll. cc.:—the fruit of one kind (ῥοῦς Συριακή Gal.19.741; ῥοῦς ἐρυθρός Hp.Mul.1.31, Gal.12.353, cf. 922) was used as a spice:— of another, in tanning, ῥοῦς βυρσοδεψική Hp.Mul.1.78; σκυτοδεψικός Ruf. ap. Orib.8.24.3.
II red ray, Lolium perenne, Dsc.4.43.B: ῥοῦς, ὁ, Att. contr. for ῥόος (stream, flow of water, current).
II v. ῥόον.
German (Pape)
[Seite 849] ὁ u. ἡ, gen. ῥοῦ u. ῥοός, s. Lob. Phryn. 87, ein kleiner Baum, dessen Rinde und Frucht zum Gerben des Leders gebraucht ward, wahrscheinlich der Sumach, Essigbaum oder Hirschkolbenbaum, rhus cotinus Linn., Theophr. u. A. – Von einer Art wurde die Frucht als Gewürz gebraucht, Ath. II, 68 u. öfter. ὁ, att. zsgzgn statt ῥόος.
French (Bailly abrégé)
1ῥοῦ (ὁ) :
att. c. ῥόος.
Russian (Dvoretsky)
ῥοῦς: gen. ῥοῦ ὁ стяж. = ῥόος.
Greek (Liddell-Scott)
ῥοῦς: ὁ, Ἀττ. συνηρ. ἀντὶ ῥόος.
Spanish
Greek Monolingual
(I)
ο / ῥοῦς, ΝΜΑ, και ιων. και ποιητ. τ. ῥόος και κυπρ. τ. ῥόFος, Α
1. η ροή, η κίνηση, το ρεύμα του νερού (α. «ο ρους του Αράχθου», β. «Βόσπορον ῥόον θεοῦ», Αισχύλ.
γ. «ἱερὸν ῥόον Ἀλφειοῑο», Ομ. Ιλ.)
2. μτφ. φορά, κατεύθυνση, πορεία (α. «ο ρους της ιστορίας» β. «παιδείαν... φερομένην κατὰ ῥοῦν, ᾗ ἄν οὗτος φέρῃ», Πλάτ.)
μσν.-αρχ.
φρ. «κατὰ ῥόον» ή «κατὰ ῥοῦν»
i) κατά την κατεύθυνση του ρεύματος, όπως πάει το ρεύμα («εἰκῇ κατὰ ῥοῦν πλέοντας», Φιλόδ.
ii) γρήγορα, απότομα («τὰ πράγματα κατὰ ῥόον ἐφέρετο ὥσπερ ἐν κατακλυσμῷ», Κωνστάντιος)
iii) σύμφωνα με... («ἔστ' ἄν ἴοι κατὰ ῥοῦν τὰ πνευματικὰ καὶ τῆς ἀληθείας οἱ χαρα κτῆρες... ἐκφαίνοιντο», Κύριλλ.)
αρχ.
1. θαλάσσιο ρεύμα («ἐξενεχθέντων ὑπό τε τοῦ ῥοῦ καὶ τοῦ ἀνέμου», Θουκ.)
2. ρεύμα ανέμου
3. ρύση, έκκριση νοσηρών υγρών από το σώμα («νενοσηκὸς δὲ τοῦτο τὸ αἷμα καλεῖται ῥοῦς», Θεόφρ.).
[ΕΤΥΜΟΛ. < ετεροιωμένη βαθμίδα ῥοF- του ῥέω + κατάλ. -ος].
(II)
ο / ῥοῦς, ΝΜΑ
γένος, σύμφωνα με τη σύγχρονη επιστημονική ταξινόμηση, που ανήκει στην οικογένεια ανακαρδιίδες της τάξης ρουτώδη, με 150 περίπου είδη φυλλοβόλων δένδρων, θάμνων και λιανών, από τα οποία στην Ελλάδα απαντούν αυτοφυή το είδος Rhus cotinus και το είδος Rhus coriaria, γνωστά σήμερα με τις κοινές ονομασίες κότινος ή σουμάκια, καθώς και ως χρυσόξυλο ή μπογιά το πρώτο και ρούδι το δεύτερο
αρχ.
1. ο καρπός του φυτού αυτού
2. το γνωστό με τη λόγια ονομασία αἶρα πολυετές φυτό.
[ΕΤΥΜΟΛ. Το όνομα του φυτού έχει συνδεθεί με το ρ. ῥέω (πρβλ. ρους [Ι]), πιθ. λόγω του πλούσιου χυμού του].
Greek Monotonic
ῥοῦς: ὁ, Αττ. συνηρ. αντί ῥόος.
Frisk Etymological English
Grammatical information: m. and f.
Meaning: sumach, Rhus coriatia (Dsc.).
Origin: XX [etym. unknown]
Etymology: The etymology from ῥέω is incorrect; s. André Laromus 15(1956)304ff.
English (Woodhouse)
Translations
sumac
Albanian: shqeme; Arabic: سُمَّاق; Aramaic Classical Syriac: ܣܘܡܩܐ, ܐܘܓܐ; Armenian: աղտոր; Azerbaijani Cyrillic: сумаг; Roman: sumaq; Basque: zumake; Bulgarian: шмак; Catalan: sumac; Cheyenne: no'aneonó'e; Chinese Mandarin: 鹽膚木屬, 盐肤木属; Czech: škumpa; Danish: sumak; Dutch: sumak; Esperanto: sumako; Estonian: sumahh; Finnish: sumakki; French: sumac; Old French: sumac; Galician: sumagre; Georgian: თუთუბო; German: Sumach, Rhus; Greek: σουμάκι, ρούδι; Ancient Greek: ῥοῦς; Hebrew: אוג; Hungarian: szömörce; Ido: sumako; Indonesian: sumac; Irish: sumach; Italian: sommacco; Japanese: 漆の木; ウルシノキ; Korean: 붉나무속; Kurdish Northern Kurdish: simaq; Lithuanian: žagrenis; Malay: sumac; Navajo: kʼįįʼ; Norwegian Bokmål: sumakslekta; Nynorsk: sumakslekta; Persian: سماق; Polish: sumak; Portuguese: sumagre; Russian: сумах; Scots: sumac; Serbo-Croatian Cyrillic: сумах, сумак, руј; Roman: sȕmah, sȕmak, rȗj; Sorbian Upper Sorbian: sumak; Spanish: zumaque; Swahili: mchengele; Swedish: sumaksläktet; Turkish: sumak; Ukrainian: сумах; Urdu: سماق; Uzbek: totim; Zazaki: sımaq
