αὐτόχθων: Difference between revisions
Ἤθη πονηρὰ τὴν φύσιν διαστρέφει → Bonae indolis venena sunt mores mali → Verdorbne Sitten sind verderblich der Natur
(1a) |
m (Text replacement - "(?s)({{trml.*}}\n)({{.*}}$)" to "$2 $1") |
||
| (34 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=aftochthon | |Transliteration C=aftochthon | ||
|Beta Code=au)to/xqwn | |Beta Code=au)to/xqwn | ||
|Definition= | |Definition=αὐτόχθον, gen. αὐτόχθονος,<br><span class="bld">A</span> [[spring|sprung]] from the [[land]] itself; [[αὐτόχθονες]], οἱ, [[indigenous]] [[population]], [[natives]], [[not]] [[settler]]s, of [[native]] [[stock]], [[Herodotus|Hdt.]]1.171, Th.6.2, etc.: c. gen., αὐ. [[Ἰταλία]]ς D.H.1.10: especially of the [[Athenians]], E.Ion29, al., Fr.360.8, Ar.V.1076, Isoc.4.24, 12.124.<br><span class="bld">II</span> Adj., [[indigenous]], [[native]], τὰ μὲν δύο αὐτόχθονα τῶν ἐθνέων [[Herodotus|Hdt.]]4.197; αὐτόχθονες Αἰγύπτιοι PGiss.99.5 (ii A.D.); [[ἀρετή]] Lys.2.43; λάχανα τῶν αὐτοχθόνων Polioch.2.6; κόσμος Philod.Scarph. 127; [[urbanitas]], [[racy]] of the [[soil]], Cic.Att.7.2.3. | ||
}} | }} | ||
{{ | {{DGE | ||
| | |dgtxt=-ον<br /><b class="num">• Morfología:</b> [gen. αὐτόχθονος]<br /><b class="num">1</b> [[aborigen]], [[autóctono]] de pueblos: los canos νομίζουσι αὐτοὶ ἑωυτοὺς εἶναι αὐτόχθονας ἠπειρώτας Hdt.1.171, los caunios οἱ δὲ Καύνιοι αὐτόχθονες δοκέειν ἐμοί εἰσι Hdt.1.172, los sicanos καὶ πρότεροι διὰ τὸ αὐτόχθονες εἶναι Th.6.2, los eleusinios κατοικῆσαι δὲ τὴν Ἐλευσῖνα ἱστοροῦσι δὲ πρῶτον μὲν τοὺς αὐτόχθονας Acestodorus en Ister 22<br /><b class="num">•</b>los atenienses y sus antiguos reyes ἐλθὼν λαὸν εἰς αὐτόχθονα κλεινῶν Ἀθηνῶν E.<i>Io</i> 29, [[δῆμος]] ὅδε [[αὐτόχθων]] <i>IG</i> 2<sup>2</sup>.4321.2 (IV a.C.), cf. E.<i>Io</i> 589, 737, <i>Fr</i>.13.8, Ar.<i>V</i>.1076, <i>Lys</i>.1082, Isoc.4.24, 12.124, Pl.<i>Criti</i>.109d, Luc.<i>Scyth</i>.3, ἦν ... καὶ ἡ [[βασιλεία]] τῶν ὑπερεχόντων διὰ τὸ αὐτόχθονας εἶναι D.59.74, los arcadios μόνοι γὰρ πάντων αὐτόχθονες ὑμεῖς ἐστε κἀκεῖνοι D.19.261, cf. X.<i>HG</i> 7.1.23, los libios y los etíopes τὰ μὲν δύο αὐτόχθονα τῶν ἐθνέων, τὰ δὲ δύο οὔ, Λιβύες μὲν καὶ Αἰθίοπες αὐτόχθονες Hdt.4.197, los egipcios αὐτόχθονες Αἰγύπτιοι <i>PGiss</i>.99.5 (II/III d.C.), ref. a πόλις: ἔδοξεν Στρατονικέων τῆς [[αὐτόχθονος]] καὶ μητροπόλεως τῆς Καρίας τῇ βουλῇ καὶ τῷ δήμῳ <i>IStratonikeia</i> 15.2 (Panamara I/II d.C.)<br /><b class="num">•</b>de una especie anim. ἀσπαλάκων αὐτόχθονα φῦλα Opp.<i>C</i>.2.612.<br /><b class="num">2</b> de pers. y divinidades [[natural del país]], [[indígena]] Τιτακός, ἐὼν αὐ. Hdt.9.73, Λιβύη μὲν ἐπὶ Λιβύης λέγεται ὑπὸ τῶν πολλῶν Ἑλλήνων ἔχειν τὸ οὔνομα γυναικὸς [[αὐτόχθονος]] Hdt.4.45, νύμφη αὐ. Μελίη Call.<i>Del</i>.80, cf. <i>Klio</i> 33.1940.165.7 (Samos II a.C.), epít. de la Μήτηρ Θεῶν en Leucopetra (Macedonia) <i>SEG</i> 24.498b.2, 26.729 (ambas II a.C.), 27.290-294 (III/IV d.C.), ὁ αὐ. καὶ προσήλυτος [[LXX]] <i>Le</i>.16.29, cf. 23.42, <i>Io</i>.9.2, <i>Nu</i>.9.14, 15.13, πολλοὶ γὰρ ἕτοιμοι παρεστᾶσιν αὐτόχθονες [[ἐκεῖθεν]] Luc.<i>Herm</i>.25, de Morreo Τυφῶνος ἔχων αὐτόχθονα φύτλην Nonn.<i>D</i>.34.183.<br /><b class="num">3</b> de cosas [[natural]], [[que nace del suelo]], [[sin cultivo]], [[agreste]] αὐτόχθον' ἑστίαν de la cueva de Quirón <i>Trag.Adesp</i>.201, λάχανα τῶν αὐτοχθόνων hortalizas silvestres</i> Polioch.2.6, τὸ ὄρυγμα ... ἐστιν αὐτόχθον Ach.Tat.3.7.1, ἔγγειοι καὶ αὐτόχθονες πηγαί Plu.2.500e<br /><b class="num">•</b>fig. γνησίαν καὶ αὐτόχθονα τοῖς ἐν [[Ἀσίας]] βαρβάροις τὴν αὐτῶν ἀρετὴν ἐπεδείξαντο Lys.2.43, κόσμος Philod.Scarph.127. | ||
}} | }} | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=ων, <i>neutre</i> αὔτοχθον ; <i>gén.</i> | |btext=ων, <i>neutre</i> αὔτοχθον ; <i>gén.</i> αὐτόχθονος;<br />issu du sol même, indigène ; οἱ αὐτόχθονες les populations autochtones, les indigènes.<br />'''Étymologie:''' [[αὐτός]], [[χθών]]. | ||
}} | |||
{{pape | |||
|ptext=ονος, <i>aus dem [[Lande]] [[selbst]], [[eingeboren]]</i>, [[λαός]] Eur. <i>Ion</i>. 29; vgl. 589, 737; οἱ αὐτόχθονες, nicht als [[Ansiedler]] aus der Femde gekommene, [[sondern]] <i>[[ursprüngliche]], von jeher [[einheimische]] [[Volksstämme]]</i>, Her. oft und Folgde; bes. [[werden]] die [[Athener]] oft so [[genannt]], μόνοι γὰρ πάντων ἀνθρώπων, ἐξ ἧσπερ ἔφυσαν, ταύτην ᾤκησαν, καὶ τοῖς ἐξ αὐτῶν παρέδωκαν Dem. 60.4; auch adj., [[αὐτόχθων]] παὶ γνησία [[ἀρετή]] Lys. 2.43. | |||
}} | }} | ||
{{ | {{elru | ||
| | |elrutext='''αὐτόχθων:''' αὐτόχθονος ὁ [[коренной житель]], [[туземец]] Her., Thuc., Eur., Arph., Lys., Plut.<br>2, gen. ονος [[туземный]], [[местный]], [[коренной]], [[природный]] ([[λαός]] Eur.; [[ἀρετή]] Lys.; νοσημάτων πηγαί Plut.). | ||
}} | |||
{{ls | |||
|lstext='''αὐτόχθων''': -ον, γεν. αὐτόχθονος, ἀναφυεὶς ἐξ αὐτῆς τῆς γῆς, Λατ. terrigena· ― αὐτόχθονες, οἱ, ὡς τὸ Λατ. Aborigines, Indigenae, οὐχὶ [[ἔξωθεν]] ἐλθόντες, οἱ ἐγχώριοι, Ἡρόδ. 1. 171, Θουκ. 6. 2, κτλ· μετὰ γεν., αὐτ. Ἰταλίας Διον. Ἁλ. 1. 10: ― οἱ Ἀθηναῖοι ἠρέσκοντο οὕτω καλούμενοι, Εὐρ. Ἴων 29, 589, 737, ὁ αὐτ. Ἀποσπ. 362. 8, Ἀριστοφ. Σφ. 1076, πρβλ. Θουκ. 1. 2, Ἰσοκρ. 45C, 258C. ΙΙ. ὡς ἐπίθ., [[γηγενής]], [[ἐπιχώριος]], τὰ μὲν δύο αὐτόχθονα τῶν ἐθνέων Ἡρόδ. 4. 197· [[ἀρετὴ]] Λυσ. 194. 37· λάχανα τῶν αὐτοχθόνων Πολίοχος ἐν Ἀδήλ. 1. 6. | |||
}} | }} | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''αὐτόχθων:''' -ον, γεν. <i> | |lsmtext='''αὐτόχθων:''' -ον, γεν. <i>αὐτόχθονος</i>·<br /><b class="num">I.</b> αυτός που προέρχεται από την [[ίδια]] τη [[χώρα]], Λατ. [[terrigena]], <i>αὐτόχθονες</i>, <i>οἱ</i>, όπως Λατ. indigenae, ιθαγενείς, γηγενείς, σε Ηρόδ., Θουκ.· λέγεται για τους Αθηναίους, σε Ευρ., Αριστοφ. κ.λπ.<br /><b class="num">II.</b> ως επίθ., [[ντόπιος]], [[εγχώριος]], [[ιθαγενής]], σε Ηρόδ. | ||
}} | |||
{{grml | |||
|mltxt=[[αυτόχθονας]], ο (ΑΜ [[αὐτόχθων]], -ον) [[χθων]]<br /><b>1.</b> <b>ως ουσ.</b> αυτός που κατοικεί στη [[χώρα]] όπου γεννήθηκε, [[γηγενής]]<br /><b>2.</b> <b>ως επίθ.</b> [[ντόπιος]], [[επιχώριος]]. | |||
}} | |||
{{mdlsj | |||
|mdlsjtxt=<b class="num">I.</b> sprung from the [[land]] itself, Lat. [[terrigena]]: αὐτόχθονες, οἱ, like Lat. Indigenae, aborigines, natives, Hdt., Thuc.; of the Athenians, Eur., Ar., etc.<br /><b class="num">II.</b> as adj. [[indigenous]], Hdt. | |||
}} | }} | ||
{{ | {{mantoulidis | ||
| | |mantxt=(=[[ἐγχώριος]], [[ντόπιος]]). Σύνθετο ἀπό τό αὐτός + [[χθών]] (=[[γῆ]]). | ||
}} | |||
{{elmes | |||
|esmgtx=-ον [[autóctono]] en plu. de seres indefinidos ἐπικαλοῦμαι ὑμᾶς, ... ἁγίους αὐτόχθονας <b class="b3">os invoco a vosotros, sagrados, autóctonos</b> P IV 1347 | |||
}} | }} | ||
{{ | {{lxth | ||
| | |lthtxt=''[[indigena]]'', [[native]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:6.2.2/ 6.2.2]. | ||
}} | }} | ||
{{ | {{trml | ||
| | |trtx=Albanian: autokton; Assamese: থলুৱা; Belarusian: карэ́нны, туземны, тубыльны, тубыльчы; Bulgarian: туземен; Chinese Mandarin: 土著; Dutch: [[oorspronkelijk]], [[ingeboren]], [[inheems]], [[geboren en getogen]]; Esperanto: indiĝena; Finnish: alkuperäinen; French: [[autochtone]], [[indigène]]; Georgian: მკვიდრი, ადგილობრივი; German: [[gebürtig]]; Greek: [[αυτόχθων]], [[γηγενής]], [[ντόπιος]]; Ancient Greek: [[αὐτόχθων]]; Hungarian: őslakó, honos, őshonos, bennszülött; Italian: [[nativo]], [[indigeno]], [[autoctono]], [[aborigeno]]; Japanese: 土着の; Latin: [[indiges]], [[indigenus]]; Norwegian Bokmål: innfødt; Old English: inlende, inlendisc; Polish: rdzenny, tubylczy; Portuguese: [[indígena]], [[nativo]]; Romanian: originar, originară; Russian: [[коренной]], [[туземный]]; Sanskrit: देशज; Serbo-Croatian Cyrillic: староседеоц, са̏мородан; Roman: starosedeoc, sȁmorodan; Spanish: [[indígena]], [[originario]]; Tagalog: katutubo; Ukrainian: корінний, тубі́льний | ||
}} | }} | ||
Latest revision as of 15:08, 16 November 2024
English (LSJ)
αὐτόχθον, gen. αὐτόχθονος,
A sprung from the land itself; αὐτόχθονες, οἱ, indigenous population, natives, not settlers, of native stock, Hdt.1.171, Th.6.2, etc.: c. gen., αὐ. Ἰταλίας D.H.1.10: especially of the Athenians, E.Ion29, al., Fr.360.8, Ar.V.1076, Isoc.4.24, 12.124.
II Adj., indigenous, native, τὰ μὲν δύο αὐτόχθονα τῶν ἐθνέων Hdt.4.197; αὐτόχθονες Αἰγύπτιοι PGiss.99.5 (ii A.D.); ἀρετή Lys.2.43; λάχανα τῶν αὐτοχθόνων Polioch.2.6; κόσμος Philod.Scarph. 127; urbanitas, racy of the soil, Cic.Att.7.2.3.
Spanish (DGE)
-ον
• Morfología: [gen. αὐτόχθονος]
1 aborigen, autóctono de pueblos: los canos νομίζουσι αὐτοὶ ἑωυτοὺς εἶναι αὐτόχθονας ἠπειρώτας Hdt.1.171, los caunios οἱ δὲ Καύνιοι αὐτόχθονες δοκέειν ἐμοί εἰσι Hdt.1.172, los sicanos καὶ πρότεροι διὰ τὸ αὐτόχθονες εἶναι Th.6.2, los eleusinios κατοικῆσαι δὲ τὴν Ἐλευσῖνα ἱστοροῦσι δὲ πρῶτον μὲν τοὺς αὐτόχθονας Acestodorus en Ister 22
•los atenienses y sus antiguos reyes ἐλθὼν λαὸν εἰς αὐτόχθονα κλεινῶν Ἀθηνῶν E.Io 29, δῆμος ὅδε αὐτόχθων IG 22.4321.2 (IV a.C.), cf. E.Io 589, 737, Fr.13.8, Ar.V.1076, Lys.1082, Isoc.4.24, 12.124, Pl.Criti.109d, Luc.Scyth.3, ἦν ... καὶ ἡ βασιλεία τῶν ὑπερεχόντων διὰ τὸ αὐτόχθονας εἶναι D.59.74, los arcadios μόνοι γὰρ πάντων αὐτόχθονες ὑμεῖς ἐστε κἀκεῖνοι D.19.261, cf. X.HG 7.1.23, los libios y los etíopes τὰ μὲν δύο αὐτόχθονα τῶν ἐθνέων, τὰ δὲ δύο οὔ, Λιβύες μὲν καὶ Αἰθίοπες αὐτόχθονες Hdt.4.197, los egipcios αὐτόχθονες Αἰγύπτιοι PGiss.99.5 (II/III d.C.), ref. a πόλις: ἔδοξεν Στρατονικέων τῆς αὐτόχθονος καὶ μητροπόλεως τῆς Καρίας τῇ βουλῇ καὶ τῷ δήμῳ IStratonikeia 15.2 (Panamara I/II d.C.)
•de una especie anim. ἀσπαλάκων αὐτόχθονα φῦλα Opp.C.2.612.
2 de pers. y divinidades natural del país, indígena Τιτακός, ἐὼν αὐ. Hdt.9.73, Λιβύη μὲν ἐπὶ Λιβύης λέγεται ὑπὸ τῶν πολλῶν Ἑλλήνων ἔχειν τὸ οὔνομα γυναικὸς αὐτόχθονος Hdt.4.45, νύμφη αὐ. Μελίη Call.Del.80, cf. Klio 33.1940.165.7 (Samos II a.C.), epít. de la Μήτηρ Θεῶν en Leucopetra (Macedonia) SEG 24.498b.2, 26.729 (ambas II a.C.), 27.290-294 (III/IV d.C.), ὁ αὐ. καὶ προσήλυτος LXX Le.16.29, cf. 23.42, Io.9.2, Nu.9.14, 15.13, πολλοὶ γὰρ ἕτοιμοι παρεστᾶσιν αὐτόχθονες ἐκεῖθεν Luc.Herm.25, de Morreo Τυφῶνος ἔχων αὐτόχθονα φύτλην Nonn.D.34.183.
3 de cosas natural, que nace del suelo, sin cultivo, agreste αὐτόχθον' ἑστίαν de la cueva de Quirón Trag.Adesp.201, λάχανα τῶν αὐτοχθόνων hortalizas silvestres Polioch.2.6, τὸ ὄρυγμα ... ἐστιν αὐτόχθον Ach.Tat.3.7.1, ἔγγειοι καὶ αὐτόχθονες πηγαί Plu.2.500e
•fig. γνησίαν καὶ αὐτόχθονα τοῖς ἐν Ἀσίας βαρβάροις τὴν αὐτῶν ἀρετὴν ἐπεδείξαντο Lys.2.43, κόσμος Philod.Scarph.127.
French (Bailly abrégé)
ων, neutre αὔτοχθον ; gén. αὐτόχθονος;
issu du sol même, indigène ; οἱ αὐτόχθονες les populations autochtones, les indigènes.
Étymologie: αὐτός, χθών.
German (Pape)
ονος, aus dem Lande selbst, eingeboren, λαός Eur. Ion. 29; vgl. 589, 737; οἱ αὐτόχθονες, nicht als Ansiedler aus der Femde gekommene, sondern ursprüngliche, von jeher einheimische Volksstämme, Her. oft und Folgde; bes. werden die Athener oft so genannt, μόνοι γὰρ πάντων ἀνθρώπων, ἐξ ἧσπερ ἔφυσαν, ταύτην ᾤκησαν, καὶ τοῖς ἐξ αὐτῶν παρέδωκαν Dem. 60.4; auch adj., αὐτόχθων παὶ γνησία ἀρετή Lys. 2.43.
Russian (Dvoretsky)
αὐτόχθων: αὐτόχθονος ὁ коренной житель, туземец Her., Thuc., Eur., Arph., Lys., Plut.
2, gen. ονος туземный, местный, коренной, природный (λαός Eur.; ἀρετή Lys.; νοσημάτων πηγαί Plut.).
Greek (Liddell-Scott)
αὐτόχθων: -ον, γεν. αὐτόχθονος, ἀναφυεὶς ἐξ αὐτῆς τῆς γῆς, Λατ. terrigena· ― αὐτόχθονες, οἱ, ὡς τὸ Λατ. Aborigines, Indigenae, οὐχὶ ἔξωθεν ἐλθόντες, οἱ ἐγχώριοι, Ἡρόδ. 1. 171, Θουκ. 6. 2, κτλ· μετὰ γεν., αὐτ. Ἰταλίας Διον. Ἁλ. 1. 10: ― οἱ Ἀθηναῖοι ἠρέσκοντο οὕτω καλούμενοι, Εὐρ. Ἴων 29, 589, 737, ὁ αὐτ. Ἀποσπ. 362. 8, Ἀριστοφ. Σφ. 1076, πρβλ. Θουκ. 1. 2, Ἰσοκρ. 45C, 258C. ΙΙ. ὡς ἐπίθ., γηγενής, ἐπιχώριος, τὰ μὲν δύο αὐτόχθονα τῶν ἐθνέων Ἡρόδ. 4. 197· ἀρετὴ Λυσ. 194. 37· λάχανα τῶν αὐτοχθόνων Πολίοχος ἐν Ἀδήλ. 1. 6.
Greek Monotonic
αὐτόχθων: -ον, γεν. αὐτόχθονος·
I. αυτός που προέρχεται από την ίδια τη χώρα, Λατ. terrigena, αὐτόχθονες, οἱ, όπως Λατ. indigenae, ιθαγενείς, γηγενείς, σε Ηρόδ., Θουκ.· λέγεται για τους Αθηναίους, σε Ευρ., Αριστοφ. κ.λπ.
II. ως επίθ., ντόπιος, εγχώριος, ιθαγενής, σε Ηρόδ.
Greek Monolingual
αυτόχθονας, ο (ΑΜ αὐτόχθων, -ον) χθων
1. ως ουσ. αυτός που κατοικεί στη χώρα όπου γεννήθηκε, γηγενής
2. ως επίθ. ντόπιος, επιχώριος.
Middle Liddell
I. sprung from the land itself, Lat. terrigena: αὐτόχθονες, οἱ, like Lat. Indigenae, aborigines, natives, Hdt., Thuc.; of the Athenians, Eur., Ar., etc.
II. as adj. indigenous, Hdt.
Mantoulidis Etymological
(=ἐγχώριος, ντόπιος). Σύνθετο ἀπό τό αὐτός + χθών (=γῆ).
Léxico de magia
-ον autóctono en plu. de seres indefinidos ἐπικαλοῦμαι ὑμᾶς, ... ἁγίους αὐτόχθονας os invoco a vosotros, sagrados, autóctonos P IV 1347
Lexicon Thucydideum
Translations
Albanian: autokton; Assamese: থলুৱা; Belarusian: карэ́нны, туземны, тубыльны, тубыльчы; Bulgarian: туземен; Chinese Mandarin: 土著; Dutch: oorspronkelijk, ingeboren, inheems, geboren en getogen; Esperanto: indiĝena; Finnish: alkuperäinen; French: autochtone, indigène; Georgian: მკვიდრი, ადგილობრივი; German: gebürtig; Greek: αυτόχθων, γηγενής, ντόπιος; Ancient Greek: αὐτόχθων; Hungarian: őslakó, honos, őshonos, bennszülött; Italian: nativo, indigeno, autoctono, aborigeno; Japanese: 土着の; Latin: indiges, indigenus; Norwegian Bokmål: innfødt; Old English: inlende, inlendisc; Polish: rdzenny, tubylczy; Portuguese: indígena, nativo; Romanian: originar, originară; Russian: коренной, туземный; Sanskrit: देशज; Serbo-Croatian Cyrillic: староседеоц, са̏мородан; Roman: starosedeoc, sȁmorodan; Spanish: indígena, originario; Tagalog: katutubo; Ukrainian: корінний, тубі́льний
