ὀργάζω: Difference between revisions
Μέμνησο νέος ὤν, ὡς γέρων ἔσῃ ποτέ → Iuvenis memento te fore aliquando senem → Bedenke jung schon, dass dereinst ein Greis du bist
(2b) |
Tags: Mobile edit Mobile web edit |
||
| (25 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=orgazo | |Transliteration C=orgazo | ||
|Beta Code=o)rga/zw | |Beta Code=o)rga/zw | ||
|Definition= | |Definition=[[soften]], [[knead]], [[temper]], A.''Fr.''451 F; πηλὸν ὀργάζειν χεροῖν [[Sophocles|S.]]''[[Fragments|Fr.]]''482, cf. 510,787; πηλὸν.. ὄργασον [[Aristophanes|Ar.]]''[[The Birds|Av.]]''839, cf. Eup.248; κλωστῆρσι χειρῶν ὀργάσας κατήνυσε σειραῖα δεσμά [[Sophocles|S.]]''[[Fragments|Fr.]]''25; ὀ. λίπεϊ.. θρόνα Nic.''Al.''155; of the action of fire, τὰ ἐντὸς καθάπερ ὀ. Arist.''Pr.''869b27:—Med., φύλλα ξηρὰ.. ἐλαίῳ ὀργάσασθαι Hp.''Mul.''2.206, cf. Archil. ap. Phot.p.64 R., Nic.''Th.''652; dub. cj. in Alciphr.3.7:—Pass., <b class="b3">ὅταν ὁ κηρὸς μετρίως ὠργασμένος ᾖ</b> [[has been]] well [[kneaded]], [[Plato|Pl.]]''[[Theaetetus|Tht.]]''194c (restored from Tim.''Lex.'' and Suid. for <b class="b3">εἰργ-</b>). Cf. [[ὀργάω]]. | ||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0368.png Seite 368]] weich machen, kneten; πηλὸν ἀποδὺς ὄργασον, Ar. Av. 839; sp. D., ἐνιθρύψειας ὀράμνους ὀργάζων λίπεϊ ῥοδέῳ, Nic. Al. 154, vgl. Ther. 632; Her. 4, 64 schwankt die Lesart zwischen ὀργάσας, ὀργήσας, ὀργίσας; μετρίως ὠργασμένος erkl. Tim. lex. Plat. μεμαλαγμένος, δεδευμένος, welche Glosse sich auf Theaet. 194 c bezieht, wo εἰργασμένος steht; vgl. Ruhnk. zu Tim. p. 179, der ausführlich über das Wort handelt. | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0368.png Seite 368]] weich machen, kneten; πηλὸν ἀποδὺς ὄργασον, Ar. Av. 839; sp. D., ἐνιθρύψειας ὀράμνους ὀργάζων λίπεϊ ῥοδέῳ, Nic. Al. 154, vgl. Ther. 632; Her. 4, 64 schwankt die Lesart zwischen ὀργάσας, ὀργήσας, ὀργίσας; μετρίως ὠργασμένος erkl. Tim. lex. Plat. μεμαλαγμένος, δεδευμένος, welche Glosse sich auf Theaet. 194 c bezieht, wo εἰργασμένος steht; vgl. Ruhnk. zu Tim. p. 179, der ausführlich über das Wort handelt. | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=<i>seul. prés., ao.</i> [[ὤργασα]] <i>et pf. Pass.</i> [[ὤργασμαι]];<br /><b>1</b> [[amollir]], [[masser]], [[pétrir]];<br /><b>2</b> [[corroyer]], [[tanner]].<br />'''Étymologie:''' [[ὀργάς]]. | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''ὀργάζω:''' [[ἔργον]]<br /><b class="num">1</b> [[разминать]], [[мять]] (πηλόν Soph., Arph.): ὁ κηρὸς ὠργασμένος Plat. размятый, т. е. мягкий воск;<br /><b class="num">2</b> [[выделывать]] (''[[sc.]]'' τὰ δέρματα Her.). | |||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''ὀργάζω''': [[μαλάσσω]], ποιῶ μαλακόν, Λατιν. subigere, πηλὸν ὀργάζειν χεροῖν Σοφ. Ἀποσπ. 432 πηλὸν ὄργασον, «μάλαξον» (Σχόλ.), Ἀριστοφ. Ὄρν. 839, πρβλ. Εὔπολιν ἐν «Προσπαλτίοις» 5· ὀράμνους ὀργ. | |lstext='''ὀργάζω''': [[μαλάσσω]], ποιῶ μαλακόν, Λατιν. subigere, πηλὸν ὀργάζειν χεροῖν Σοφ. Ἀποσπ. 432 πηλὸν ὄργασον, «μάλαξον» (Σχόλ.), Ἀριστοφ. Ὄρν. 839, πρβλ. Εὔπολιν ἐν «Προσπαλτίοις» 5· ὀράμνους ὀργ. λίπεῖ Νικ. Ἀλεξιφ. 155· ἐπὶ τῆς ἐνεργείας τοῦ [[πυρός]], τὰ ἐντὸς καθάπερ ὀργ. Ἀριστ. Προβλ. 2. 32, 2· - [[οὕτως]] ἐν τῷ μέσῳ τύπῳ, φύλλα ξηρὰ ... ἐλαίῳ ὀργάσασθαι Ἱππ. 673. 44, πρβλ. 17 (ἐκ διορθώσ. τοῦ Liitré ἀντὶ ἐργ-), πρβλ. Νικ. Θηρ. 652, Ἀλκίφρ. 3. 7. - Παθ., [[ὅταν]] ὁ κηρὸς μετρίως ὠργασμένος ᾖ Πλάτ. Θεαίτ. 194C (κατὰ διόρθωσιν ἐκ τοῦ Τιμ. Λεξ. καὶ Σουΐδ. ἀντὶ εἰργ-), Πρβλ. [[ὀργάω]] - Ἴδε Κόντου Γλωσσ. Παρατηρ. σ. 41. | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=[[ὀργάζω]] (ΑΜ)<br />[[κάνω]] [[κάτι]] μαλακό με [[κατεργασία]] (α. «πηλὸν ὀργάζειν χεροῑν», <b>Σοφ.</b><br />β. «oἱ τοὺς [[χάλικας]] δηλαδὴ | |mltxt=[[ὀργάζω]] (ΑΜ)<br />[[κάνω]] [[κάτι]] μαλακό με [[κατεργασία]] (α. «πηλὸν ὀργάζειν χεροῑν», <b>Σοφ.</b><br />β. «oἱ τοὺς [[χάλικας]] δηλαδὴ παραφοροῦν | ||
τες καὶ τὸν πηλὸν ἢ τὸν τίτανον ὀργαζόμενοι», <b>Ευστ.</b>)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>παθ.</b> <i>ὀργάζομαι</i><br />(για [[κερί]]) [[λειώνω]], τήκομαι.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Το ρ. [[ὀργάζω]] παράγεται από τον τ. [[ἐόργη]] «μαγειρικό [[σκεύος]], [[κουτάλα]]» (<span style="color: red;"><</span> <i>ἐ</i>-<i>Fόργᾱ</i> με προθεματικό [[φωνήεν]] ή <span style="color: red;"><</span> <i>Fε</i>-<i>Fόργᾱ</i> με διπλασιασμό), που ανάγεται στην ΙΕ [[ρίζα]] <i>werg</i>- «[[κάνω]]» (<b>πρβλ.</b> [[έργο]], [[έρδω]])]. | |||
}} | }} | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''ὀργάζω:''' ([[ὀργάω]]), μέλ. <i>-σω</i>, αόρ. | |lsmtext='''ὀργάζω:''' ([[ὀργάω]]), μέλ. <i>-σω</i>, αόρ. αʹ <i>ὤργᾰσα</i> — Παθ., παρακ. [[ὤργασμαι]]· [[μαλάζω]], [[ζυμώνω]], [[αναμειγνύω]], Λατ. subigere, σε Αριστοφ. — Παθ., <i>ὠργασμένος</i>, καλοζυμωμένος, σε Πλάτ. | ||
}} | }} | ||
{{ | {{etym | ||
| | |etymtx=Grammatical information: v.<br />Meaning: [[to soften]], [[to mould]], [[to tan]]<br />See also: s. [[ἐόργη]]. | ||
}} | |||
{{mdlsj | |||
|mdlsjtxt=[[ὀργάζω]], [[ὀργάω]]<br />to [[soften]], [[knead]], [[temper]], Lat. subigere, Ar.:—Pass., ὠργασμένος well kneaded, Plat. | |||
}} | }} | ||
{{ | {{FriskDe | ||
| | |ftr='''ὀργάζω''': {orgázō}<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[weich machen]], [[kneten]], [[gerben]]<br />'''See also''': s. [[ἐόργη]].<br />'''Page''' 2,410 | ||
}} | }} | ||
Latest revision as of 10:02, 23 March 2024
English (LSJ)
soften, knead, temper, A.Fr.451 F; πηλὸν ὀργάζειν χεροῖν S.Fr.482, cf. 510,787; πηλὸν.. ὄργασον Ar.Av.839, cf. Eup.248; κλωστῆρσι χειρῶν ὀργάσας κατήνυσε σειραῖα δεσμά S.Fr.25; ὀ. λίπεϊ.. θρόνα Nic.Al.155; of the action of fire, τὰ ἐντὸς καθάπερ ὀ. Arist.Pr.869b27:—Med., φύλλα ξηρὰ.. ἐλαίῳ ὀργάσασθαι Hp.Mul.2.206, cf. Archil. ap. Phot.p.64 R., Nic.Th.652; dub. cj. in Alciphr.3.7:—Pass., ὅταν ὁ κηρὸς μετρίως ὠργασμένος ᾖ has been well kneaded, Pl.Tht.194c (restored from Tim.Lex. and Suid. for εἰργ-). Cf. ὀργάω.
German (Pape)
[Seite 368] weich machen, kneten; πηλὸν ἀποδὺς ὄργασον, Ar. Av. 839; sp. D., ἐνιθρύψειας ὀράμνους ὀργάζων λίπεϊ ῥοδέῳ, Nic. Al. 154, vgl. Ther. 632; Her. 4, 64 schwankt die Lesart zwischen ὀργάσας, ὀργήσας, ὀργίσας; μετρίως ὠργασμένος erkl. Tim. lex. Plat. μεμαλαγμένος, δεδευμένος, welche Glosse sich auf Theaet. 194 c bezieht, wo εἰργασμένος steht; vgl. Ruhnk. zu Tim. p. 179, der ausführlich über das Wort handelt.
French (Bailly abrégé)
seul. prés., ao. ὤργασα et pf. Pass. ὤργασμαι;
1 amollir, masser, pétrir;
2 corroyer, tanner.
Étymologie: ὀργάς.
Russian (Dvoretsky)
ὀργάζω: ἔργον
1 разминать, мять (πηλόν Soph., Arph.): ὁ κηρὸς ὠργασμένος Plat. размятый, т. е. мягкий воск;
2 выделывать (sc. τὰ δέρματα Her.).
Greek (Liddell-Scott)
ὀργάζω: μαλάσσω, ποιῶ μαλακόν, Λατιν. subigere, πηλὸν ὀργάζειν χεροῖν Σοφ. Ἀποσπ. 432 πηλὸν ὄργασον, «μάλαξον» (Σχόλ.), Ἀριστοφ. Ὄρν. 839, πρβλ. Εὔπολιν ἐν «Προσπαλτίοις» 5· ὀράμνους ὀργ. λίπεῖ Νικ. Ἀλεξιφ. 155· ἐπὶ τῆς ἐνεργείας τοῦ πυρός, τὰ ἐντὸς καθάπερ ὀργ. Ἀριστ. Προβλ. 2. 32, 2· - οὕτως ἐν τῷ μέσῳ τύπῳ, φύλλα ξηρὰ ... ἐλαίῳ ὀργάσασθαι Ἱππ. 673. 44, πρβλ. 17 (ἐκ διορθώσ. τοῦ Liitré ἀντὶ ἐργ-), πρβλ. Νικ. Θηρ. 652, Ἀλκίφρ. 3. 7. - Παθ., ὅταν ὁ κηρὸς μετρίως ὠργασμένος ᾖ Πλάτ. Θεαίτ. 194C (κατὰ διόρθωσιν ἐκ τοῦ Τιμ. Λεξ. καὶ Σουΐδ. ἀντὶ εἰργ-), Πρβλ. ὀργάω - Ἴδε Κόντου Γλωσσ. Παρατηρ. σ. 41.
Greek Monolingual
ὀργάζω (ΑΜ)
κάνω κάτι μαλακό με κατεργασία (α. «πηλὸν ὀργάζειν χεροῑν», Σοφ.
β. «oἱ τοὺς χάλικας δηλαδὴ παραφοροῦν
τες καὶ τὸν πηλὸν ἢ τὸν τίτανον ὀργαζόμενοι», Ευστ.)
αρχ.
παθ. ὀργάζομαι
(για κερί) λειώνω, τήκομαι.
[ΕΤΥΜΟΛ. Το ρ. ὀργάζω παράγεται από τον τ. ἐόργη «μαγειρικό σκεύος, κουτάλα» (< ἐ-Fόργᾱ με προθεματικό φωνήεν ή < Fε-Fόργᾱ με διπλασιασμό), που ανάγεται στην ΙΕ ρίζα werg- «κάνω» (πρβλ. έργο, έρδω)].
Greek Monotonic
ὀργάζω: (ὀργάω), μέλ. -σω, αόρ. αʹ ὤργᾰσα — Παθ., παρακ. ὤργασμαι· μαλάζω, ζυμώνω, αναμειγνύω, Λατ. subigere, σε Αριστοφ. — Παθ., ὠργασμένος, καλοζυμωμένος, σε Πλάτ.
Frisk Etymological English
Grammatical information: v.
Meaning: to soften, to mould, to tan
See also: s. ἐόργη.
Middle Liddell
ὀργάζω, ὀργάω
to soften, knead, temper, Lat. subigere, Ar.:—Pass., ὠργασμένος well kneaded, Plat.
Frisk Etymology German
ὀργάζω: {orgázō}
Grammar: v.
Meaning: weich machen, kneten, gerben
See also: s. ἐόργη.
Page 2,410
