βλύζω: Difference between revisions
Ἥξει τὸ γῆρας πᾶσαν αἰτίαν φέρον → Veniet senectus omne crimen sustinens → Bald kommt das Alter, das an allem trägt die Schuld
(1a) |
m (Text replacement - "mdlsjtxt=<br />" to "mdlsjtxt=") |
||
| (21 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 1: | Line 1: | ||
{{LSJ1 | {{LSJ1 | ||
|Full diacritics= | |Full diacritics=βλῠ́ζω | ||
|Medium diacritics=βλύζω | |Medium diacritics=βλύζω | ||
|Low diacritics=βλύζω | |Low diacritics=βλύζω | ||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=vlyzo | |Transliteration C=vlyzo | ||
|Beta Code=blu/zw | |Beta Code=blu/zw | ||
|Definition=aor. | |Definition=aor. ἔβλῠσα A.R.4.1446, Q.S.1.242, ''AP''7.352, etc.; ''poet.'' opt. βλύσσειε ''AP''11.58 (Maced.): aor. Pass. [[ἐβλύσθη]] Orac. ap. Eus.''PE'' 5.16:—[[bubble]], [[gush forth]], of liquids, A.R.l.c., Orac. in Paus.5.7.3; ἐκ πηγῆς Philostr.''VA''3.45: c. dat., <b class="b3">β. Αυαίῳ</b> [[with]] wine, ''AP''11.58 (Maced.): c. acc. cogn., <b class="b3">μέθυ β.</b> [[spout]] wine: metaph. of Anacreon, ib. 7.27 (Antip. Sid.); ὕδωρ Orph.''A.''599, cf. [[Nonnus Epicus|Nonn.]] ''[[Dionysiaca|D.]]'' 17.125, al.; χρυσίον Lyd.''Mag.''3.45: metaph., αἰσχρὰ καθ' ἡμετέρης ἔβλυσε παρθενίης ''AP'' 7.352. | ||
}} | |||
{{DGE | |||
|dgtxt=<b class="num">• Prosodia:</b> [-ῠ-]<br /><b class="num">• Morfología:</b> [fut. βλύσσω Nonn.<i>Par.Eu.Io</i>.7.38; aor. opt. 3<sup>a</sup> sg. βλύσσειε <i>AP</i> 11.58 (Macedon.)]<br /><b class="num">1</b> [[fluir o manar a borbotones]], [[borbotear]], [[brotar]] ἀθρόον ἔβλυσεν ὕδωρ A.R.4.1446, ἐκ πηγῆς Philostr.<i>VA</i> 3.45, [[αἷμα]] δι' ἕλκεος Q.S.1.242, cf. 3.311, dicho de la propia fuente o recipiente Ἀλφειοῦ στόμα Orác. en Paus.5.7.3, c. dat. ἵνα ... κύλιξ βλύσσειε λυαίῳ para que la copa borboteara de vino</i>, <i>AP</i> [[l.c.]], cf. Olymp.<i>in Alc</i>.16.<br /><b class="num">2</b> c. ac. int. [[hacer fluir a chorros]], [[rezumar]] μέθυ βλύζων dicho de Anacreonte <i>AP</i> 7.27 (Antip.Sid.), γῆ ... βλύζουσ' ... ὕδωρ Orph.<i>A</i>.599, en una metáf. θάλασσαν ... βλύζειν ... τὸ χρυσίον Lyd.<i>Mag</i>.3.45, ποταμοὶ ... βλύσσουσι ἔνθεον ὕδωρ Nonn.l.c., cf. <i>AP</i> 11.24 (Antip.Thess.)<br /><b class="num">•</b>fig. αἰσχρὰ καθ' ἡμετέρης ἔβλυσε παρθενίης [[Ἀρχίλοχος]] iniquidades rezumó contra nuestra doncellez Arquíloco</i>, <i>AP</i> 7.352, ὥστε ... βλύσαι ὄρνιθας (el poder de Dios es tan grande que puede) hacer brotar aves</i> Gr.Naz.M.36.501C, en v. pas. μαντήια ... ἐβλύσθη de fuentes oraculares, Orác. en Eus.<i>PE</i> 5.16.1.<br /><b class="num">• Etimología:</b> Rel. c. aaa. <i>quellan</i>, ai. <i>gálati</i> ‘[[fluir]]’, ‘[[gotear]]’ lo que supondría una r. *<i>g<sup>u̯</sup>elH1</i>- como en [[βάλλω]] pero en grado ø. Tb. es posible un origen onomat. | |||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
| Line 14: | Line 17: | ||
}} | }} | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=<i>f.</i> βλύσω, <i>ao.</i> ἔβλυσα, <i>pf. inus.</i><br /><i>Pass. ao.</i> ἐβλύσθην;<br />sortir en bouillonnant.<br />'''Étymologie:''' cf. [[βλύω]] | |btext=<i>f.</i> βλύσω, <i>ao.</i> ἔβλυσα, <i>pf. inus.</i><br /><i>Pass. ao.</i> ἐβλύσθην;<br />[[sortir en bouillonnant]].<br />'''Étymologie:''' cf. [[βλύω]]. | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
| Line 23: | Line 23: | ||
}} | }} | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''βλύζω:''' μέλ. βλύσω [ῠ], αόρ. | |lsmtext='''βλύζω:''' μέλ. βλύσω [ῠ], αόρ. αʹ <i>ἔβλῠσα</i>, ποιητ. ευκτ. <i>βλύσσειε</i>, [[αφρίζω]], [[κοχλάζω]], [[παφλάζω]] ή ρέω ορμητικά, εκτινάσσομαι προς τα [[μπρος]]· με δοτ.· [[βλύζω]] Λυαίῳ, με [[κρασί]], σε Ανθ. | ||
}} | }} | ||
{{elru | {{elru | ||
|elrutext='''βλύζω:''' [[βλύσσω]] и [[βλύω]] (атт. Plat. v. l. βλύττω) (aor. ἔβλυσα)<br /><b class="num">1 | |elrutext='''βλύζω:''' [[βλύσσω]] и [[βλύω]] (атт. Plat. [[varia lectio|v.l.]] βλύττω) (aor. ἔβλυσα)<br /><b class="num">1</b> [[бить ключом]], [[обильно литься]] ([[μέλι]] βλύττει Plat. - [[varia lectio|v.l.]] βλίττεται; [[μέθυ]] βλύζων Anth.);<br /><b class="num">2</b> [[клокотать]], [[пениться]] ([[ἵνα]] μοι [[κύλιξ]] βλύσσειε λυαίῳ Anth.). | ||
}} | }} | ||
{{etym | {{etym | ||
|etymtx=Grammatical information: v.<br />Meaning: <b class="b2">bubble. gush forth</b> (Il.);<br />Other forms: Aor. <b class="b3"> | |etymtx=Grammatical information: v.<br />Meaning: <b class="b2">bubble. gush forth</b> (Il.);<br />Other forms: Aor. <b class="b3">βλύσαι</b><br />Derivatives: [[βλύω]] (LXX), [[βλυστάνω]] (Prokop.). - [[βλύσις]] (AP). Adj. <b class="b3">βλύδιον ὑγρόν</b>, [[ζέον]] H.<br />Origin: XX [etym. unknown]<br />Etymology: Cf. [[κλύζω]], [[φλύζω]].; [[βλύω]] is prob. scondary. Maurice, BSL 82 (1987) 216f, wants to connect [[φλύω]] ([[οἰνόφλυξ]]). Partly ononatop.? - Not to Skt. [[galati]] [[drip]], OHG. [[quellan]] . | ||
}} | }} | ||
{{mdlsj | {{mdlsj | ||
|mdlsjtxt= | |mdlsjtxt=[[gush]] [[forth]]; c. dat., βλ. Λυαίωι with [[wine]], Anth. | ||
}} | }} | ||
{{elnl | {{elnl | ||
|elnltext=[[βλύζω]] [~ [[φλύω]] opborrelen (van vloeistoffen) ; overlopen van, met acc. v. h. inw. obj., met dat. ; overdr.. αἰσχρὰ | |elnltext=[[βλύζω]] [~ [[φλύω]] opborrelen (van vloeistoffen); overlopen van, met acc. v. h. inw. obj., met dat.; overdr.. αἰσχρὰ καθ’ ἡμετέρης ἔβλυσε παρθενίης Ἀρχίλοχος Archilochus is overgelopen van gemene opmerkingen tegen onze maagdelijkheid AP 7.352. | ||
}} | }} | ||
{{FriskDe | {{FriskDe | ||
|ftr='''βλύζω''': {blúzō}<br />'''Forms''': Aor. | |ftr='''βλύζω''': {blúzō}<br />'''Forms''': Aor. βλύσαι<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[hervorquellen]] (lassen), [[hervorsprudeln]] (poet. seit Il. und späte Prosa);<br />'''Derivative''': daneben [[βλύω]] (LXX, A. R. usw.) und [[βλυστάνω]] (Prokop. u. a.); auch mit Präposition (ἀπο-, ἐκ-). — Verbalnomina: [[βλύσις]] (''AP''), [[βλύσμα]], ἔκ-~ (Pap., Hdn.), βλυσμός (Gloss.); Adj. βλύδιον· ὑγρόν, ζέον H.<br />'''Etymology''': An [[βλύζω]] erinnern [[κλύζω]], [[φλύζω]] (vgl. Güntert Reimwortbildungen 149); zu [[βλύω]] vgl. [[φλύω]], auch [[βρύω]]. Eine Erweiterung liegt in [[βλυστάνω]] vor (vgl. [[βλαστάνω]] und Schwyzer 700); von [[βλύζω]] ist βλύδιον nicht zu trennen (Schulze KZ 54, 301 = Kl. Schr. 362); [[βλύω]] ist zweifellos sekundär. — Seit Fick 1, 36; 404 vergleicht man aind. ''galati'' [[herabtröpfeln]], ahd. ''quellan'' usw. (vgl. s. [[βάλλω]]).<br />'''Page''' 1,246 | ||
}} | |||
{{mantoulidis | |||
|mantxt=(=[[ἀναβλύζω]], [[κοχλάζω]], [[ἐκρέω]]). Ἀβέβαιη ἡ [[ἐτυμολογία]] του. Ἡ ρίζα βλυ-, [[θέμα]]: βλυ-j-ω → [[βλύζω]].<br><b>Παράγωγα:</b> [[βλύσις]], [[ἀνάβλυσις]], [[βλύσμα]], βλυσμός. | |||
}} | }} | ||
Latest revision as of 11:20, 3 March 2024
English (LSJ)
aor. ἔβλῠσα A.R.4.1446, Q.S.1.242, AP7.352, etc.; poet. opt. βλύσσειε AP11.58 (Maced.): aor. Pass. ἐβλύσθη Orac. ap. Eus.PE 5.16:—bubble, gush forth, of liquids, A.R.l.c., Orac. in Paus.5.7.3; ἐκ πηγῆς Philostr.VA3.45: c. dat., β. Αυαίῳ with wine, AP11.58 (Maced.): c. acc. cogn., μέθυ β. spout wine: metaph. of Anacreon, ib. 7.27 (Antip. Sid.); ὕδωρ Orph.A.599, cf. Nonn. D. 17.125, al.; χρυσίον Lyd.Mag.3.45: metaph., αἰσχρὰ καθ' ἡμετέρης ἔβλυσε παρθενίης AP 7.352.
Spanish (DGE)
• Prosodia: [-ῠ-]
• Morfología: [fut. βλύσσω Nonn.Par.Eu.Io.7.38; aor. opt. 3a sg. βλύσσειε AP 11.58 (Macedon.)]
1 fluir o manar a borbotones, borbotear, brotar ἀθρόον ἔβλυσεν ὕδωρ A.R.4.1446, ἐκ πηγῆς Philostr.VA 3.45, αἷμα δι' ἕλκεος Q.S.1.242, cf. 3.311, dicho de la propia fuente o recipiente Ἀλφειοῦ στόμα Orác. en Paus.5.7.3, c. dat. ἵνα ... κύλιξ βλύσσειε λυαίῳ para que la copa borboteara de vino, AP l.c., cf. Olymp.in Alc.16.
2 c. ac. int. hacer fluir a chorros, rezumar μέθυ βλύζων dicho de Anacreonte AP 7.27 (Antip.Sid.), γῆ ... βλύζουσ' ... ὕδωρ Orph.A.599, en una metáf. θάλασσαν ... βλύζειν ... τὸ χρυσίον Lyd.Mag.3.45, ποταμοὶ ... βλύσσουσι ἔνθεον ὕδωρ Nonn.l.c., cf. AP 11.24 (Antip.Thess.)
•fig. αἰσχρὰ καθ' ἡμετέρης ἔβλυσε παρθενίης Ἀρχίλοχος iniquidades rezumó contra nuestra doncellez Arquíloco, AP 7.352, ὥστε ... βλύσαι ὄρνιθας (el poder de Dios es tan grande que puede) hacer brotar aves Gr.Naz.M.36.501C, en v. pas. μαντήια ... ἐβλύσθη de fuentes oraculares, Orác. en Eus.PE 5.16.1.
• Etimología: Rel. c. aaa. quellan, ai. gálati ‘fluir’, ‘gotear’ lo que supondría una r. *gu̯elH1- como en βάλλω pero en grado ø. Tb. es posible un origen onomat.
German (Pape)
[Seite 450] = βλύω, Ant. Sid. 73 (VII, 27); Orak. bei Paus. 5, 7, 3.
French (Bailly abrégé)
f. βλύσω, ao. ἔβλυσα, pf. inus.
Pass. ao. ἐβλύσθην;
sortir en bouillonnant.
Étymologie: cf. βλύω.
Greek Monolingual
βλύζω (AM)
(για υγρά)
1. αναβλύζω, αναπηδώ
2. αναδίδω, βγάζω.
[ΕΤΥΜΟΛ. Άγνωστης ετυμολ. Συνδέεται πιθ. με αρχ. ινδ. gάlati «στάζω, σταλάζω», αρχ. άνω γερμ. quellan αναβλύζω, πηγάζω, προεξέχω» και σχηματίζεται κατά τα φλύζω, κλύζω.
Greek Monotonic
βλύζω: μέλ. βλύσω [ῠ], αόρ. αʹ ἔβλῠσα, ποιητ. ευκτ. βλύσσειε, αφρίζω, κοχλάζω, παφλάζω ή ρέω ορμητικά, εκτινάσσομαι προς τα μπρος· με δοτ.· βλύζω Λυαίῳ, με κρασί, σε Ανθ.
Russian (Dvoretsky)
βλύζω: βλύσσω и βλύω (атт. Plat. v.l. βλύττω) (aor. ἔβλυσα)
1 бить ключом, обильно литься (μέλι βλύττει Plat. - v.l. βλίττεται; μέθυ βλύζων Anth.);
2 клокотать, пениться (ἵνα μοι κύλιξ βλύσσειε λυαίῳ Anth.).
Frisk Etymological English
Grammatical information: v.
Meaning: bubble. gush forth (Il.);
Other forms: Aor. βλύσαι
Derivatives: βλύω (LXX), βλυστάνω (Prokop.). - βλύσις (AP). Adj. βλύδιον ὑγρόν, ζέον H.
Origin: XX [etym. unknown]
Etymology: Cf. κλύζω, φλύζω.; βλύω is prob. scondary. Maurice, BSL 82 (1987) 216f, wants to connect φλύω (οἰνόφλυξ). Partly ononatop.? - Not to Skt. galati drip, OHG. quellan .
Middle Liddell
gush forth; c. dat., βλ. Λυαίωι with wine, Anth.
Dutch (Woordenboekgrieks.nl)
βλύζω [~ φλύω opborrelen (van vloeistoffen); overlopen van, met acc. v. h. inw. obj., met dat.; overdr.. αἰσχρὰ καθ’ ἡμετέρης ἔβλυσε παρθενίης Ἀρχίλοχος Archilochus is overgelopen van gemene opmerkingen tegen onze maagdelijkheid AP 7.352.
Frisk Etymology German
βλύζω: {blúzō}
Forms: Aor. βλύσαι
Grammar: v.
Meaning: hervorquellen (lassen), hervorsprudeln (poet. seit Il. und späte Prosa);
Derivative: daneben βλύω (LXX, A. R. usw.) und βλυστάνω (Prokop. u. a.); auch mit Präposition (ἀπο-, ἐκ-). — Verbalnomina: βλύσις (AP), βλύσμα, ἔκ-~ (Pap., Hdn.), βλυσμός (Gloss.); Adj. βλύδιον· ὑγρόν, ζέον H.
Etymology: An βλύζω erinnern κλύζω, φλύζω (vgl. Güntert Reimwortbildungen 149); zu βλύω vgl. φλύω, auch βρύω. Eine Erweiterung liegt in βλυστάνω vor (vgl. βλαστάνω und Schwyzer 700); von βλύζω ist βλύδιον nicht zu trennen (Schulze KZ 54, 301 = Kl. Schr. 362); βλύω ist zweifellos sekundär. — Seit Fick 1, 36; 404 vergleicht man aind. galati herabtröpfeln, ahd. quellan usw. (vgl. s. βάλλω).
Page 1,246
Mantoulidis Etymological
(=ἀναβλύζω, κοχλάζω, ἐκρέω). Ἀβέβαιη ἡ ἐτυμολογία του. Ἡ ρίζα βλυ-, θέμα: βλυ-j-ω → βλύζω.
Παράγωγα: βλύσις, ἀνάβλυσις, βλύσμα, βλυσμός.
