δῆρις: Difference between revisions
τὸ δὲ μέλλον ἀκριβῶς οἶδεν οὐδεὶς θνατὸς ὅπᾳ φέρεται → but as for the future no mortal knows for certain where he is bound
m (Text replacement - " l.c." to " l.c.") |
|||
| (10 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=diris | |Transliteration C=diris | ||
|Beta Code=dh=ris | |Beta Code=dh=ris | ||
|Definition=ἡ, < | |Definition=ἡ, [[fight]], [[battle]], [[contest]], Il.17.158, al. (only in acc.): nom. in A. ''Supp.''412 (lyr.), Emp.122.2 (personified), ''Epigr.Gr.''343 (Germa); gen. δήριος [[Aeschylus|A.]]''[[Agamemnon|Ag.]]''942, δήρεως Suid. | ||
}} | |||
{{DGE | |||
|dgtxt=-ιος, ἡ<br /><b class="num">• Morfología:</b> [sólo sg.; gen. δήρεως Eust.872.3, Sud.; chipr. dat. [[δίρι]] (<i>ti-ri</i>) dud. en <i>IChS</i> 165a]<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>[[lucha]], [[combate]] gener. c. dat. ἀνδράσι δυσμενέεσσι πόνον καὶ δῆριν ἔθεντο <i>Il</i>.17.158, πόλιν ..., ἧς πέρι δῆριν ἔθεντο ... ἀλλήλοισι Euph.122, cf. Choeril.13a.6, δῆριν ἔχειν Hes.<i>Sc</i>.241, ξανθᾶς Ἑλένας περὶ εἴδει δῆριν πολύυμνον ἔχοντες Ibyc.1(a).6, cf. 30(b), στυγερὰν δῆριν ... στασάμεθ' B.5.111, cf. Amyntas <i>SHell</i>.44.2, <i>Epic.Alex.Adesp</i>.7.23, <i>IMEG</i> 10.1 (heleníst.), <i>AP</i> 9.397 (Pall.), 16.44, 9.285 (Phil.), Orph.<i>H</i>.65.5, <i>L</i>.579, <i>GVI</i> 670.5 (Misia II/III d.C.), δ. ἀείρεσθαι Opp.<i>C</i>.2.63, ἔπεσε τᾷ [[δίρι]] cayó en combate</i>, <i>IChS</i> [[l.c.]], Ἀμαζόσι δ. [[ἀμείλιχος]] ... εὔαδεν Q.S.1.456, [[ἄγεν]] ... Δηιφόβου ποτὶ δῆριν lo llevó a luchar con Deífobo</i> Triph.163, cf. 430, Q.S.8.263, ép. en <i>REG</i> 49.1936.435, Nonn.<i>D</i>.39.279, δ. Ἀχαιμενίη la campaña contra los Aqueménidas</i>, <i>AP</i> 6.332 (Hadr.), cf. Nonn.<i>D</i>.5.302, 40.293, ἐνφύλιος <i>IAphrodisias</i> 2.64.7 (V d.C.), [[ἄρσην]] δ. lucha contra hombres</i> Nonn.<i>D</i>.45.92<br /><b class="num">•</b>entre animales, Opp.<i>H</i>.2.359.<br /><b class="num">2</b> gener. [[querella]], [[discordia]], [[disputa]] Κῆρες ... δῆριν ἔχον περὶ πιπτόντων las Keres ... disputaban por los que iban cayendo</i> Hes.<i>Sc</i>.251, δῆριν ἔχουσι μετὰ ἀδελφῶν Hp.<i>Ep</i>.17.5, πόλεμόν τε κακὸν καὶ δῆριν ὀφέλλει Hes.<i>Op</i>.14, cf. Q.S.5.575, οὐ στάσις οὐδέ τε δ. ni disensión ni querella</i> Emp.B 27a, cf. A.<i>A</i>.942, δῆριν ἔθεντο ... ὑπὲρ μούνης ... σανίδος dos náufragos <i>AP</i> 9.269 (Antip.Thess.), cf. Q.S.5.144, 5.419<br /><b class="num">•</b>[[desafío]], [[apuesta]] υἱὸς καὶ γενετὴρ δῆριν φιλόνεικον ἔθεντο <i>AP</i> 11.357.1.<br /><b class="num">3</b> [[competición]], [[concurso]], [[certamen deportivo o poético]] ἀμφὶ δ' ἀέθλῳ δῆριν εἶχον καὶ μόχθον Hes.<i>Sc</i>.306, περὶ νίκης δ. en carreras de carros <i>ICil</i>.49B.4 (III/V d.C.), cf. Lyc.428, Q.S.4.233, 537, (ἐμὲ) ἐν ἀέθλοις δ. ὑπὲρ νίκης ὤλεσε πανκρατίου <i>IEphesos</i> 3446.6, cf. Nonn.<i>D</i>.37.750<br /><b class="num">•</b>fig. ὑδρείης πέρι δῆριν ἀμεμφέα δηρίσαντο para conseguir agua libraron una competición leal</i> A.R.4.1767, ἐπέων πέρι δ. Q.S.4.124.<br /><b class="num">II</b> personif. ἡ Δ. [[la Discordia]], [[la Querella]] A.<i>Supp</i>.412, Emp.B 122.2, Δῆριν ... κασιγνήτην Πολέμοιο Q.S.8.426.<br /><b class="num">• Etimología:</b> Del grado alargado de *<i>der</i>- (cf. [[δέρω]], etc.), como ai. -<i>dāri</i> ‘[[que hiende]]’, a partir de un sent. originario ‘[[separación]]’. | |||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0567.png Seite 567]] ἡ, [[Kampf]], [[Wettstreit]]; vielleicht verwandt mit [[δήιος]]. Bei Homer zweimal, im accus. δῆριν: Iliad. 17, 158 ἄνδρας οἳ περὶ πάτρης ἀνδράσι δυσμενέεσσι πόνον καὶ δῆριν ἔθεντο; Odyss. 24, 515 [[υἱός]] θ' [[υἱωνός]] τ' ἀρετῆς πέρι δῆριν ἔχουσιν. – Batr. 4 δῆριν ἀπειρεσίην, πολεμόκλονον [[ἔργον]] Ἄρηος; vs. 198 δῆριν ὁρῶντες; Hes. O. 14 πόλεμόν τε κακὸν καὶ δῆριν ὀφέλλει; vs. 33 νεί. κεα καὶ δῆριν ὀφέλλοις; Scut. 241 πλέονες δ' ἔτι δῆριν ἔχοντες μάρναντο; vs. 251 Κῆρες δῆριν ἔχον περὶ πιπτόντων; vs. 306 ἀμφὶ δ' ἀέθλοις δῆριν ἔχον καὶ μόχθον; Epigr. bei Demosth. Cor. 289 οἵδε πάτρας [[ἕνεκα]] σφετέρας εἰς δῆριν ἔθεντο ὅπλα. – Nominat. [[δῆρις]] Aeschyl. Suppl. 412; genit. δήριος Agam. 942. Suid. hat s. v. Δῆρις den genit. δήρεως u. den dativ. δήρει, ohne Belege. | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0567.png Seite 567]] ἡ, [[Kampf]], [[Wettstreit]]; vielleicht verwandt mit [[δήιος]]. Bei Homer zweimal, im accus. δῆριν: Iliad. 17, 158 ἄνδρας οἳ περὶ πάτρης ἀνδράσι δυσμενέεσσι πόνον καὶ δῆριν ἔθεντο; Odyss. 24, 515 [[υἱός]] θ' [[υἱωνός]] τ' ἀρετῆς πέρι δῆριν ἔχουσιν. – Batr. 4 δῆριν ἀπειρεσίην, πολεμόκλονον [[ἔργον]] Ἄρηος; vs. 198 δῆριν ὁρῶντες; Hes. O. 14 πόλεμόν τε κακὸν καὶ δῆριν ὀφέλλει; vs. 33 νεί. κεα καὶ δῆριν ὀφέλλοις; Scut. 241 πλέονες δ' ἔτι δῆριν ἔχοντες μάρναντο; vs. 251 Κῆρες δῆριν ἔχον περὶ πιπτόντων; vs. 306 ἀμφὶ δ' ἀέθλοις δῆριν ἔχον καὶ μόχθον; Epigr. bei Demosth. Cor. 289 οἵδε πάτρας [[ἕνεκα]] σφετέρας εἰς δῆριν ἔθεντο ὅπλα. – Nominat. [[δῆρις]] Aeschyl. Suppl. 412; genit. δήριος Agam. 942. Suid. hat s. v. [[Δῆρις]] den genit. δήρεως u. den dativ. δήρει, ohne Belege. | ||
}} | }} | ||
{{ | {{bailly | ||
| | |btext=ιος (ἡ) :<br />[[lutte]], [[combat]].<br />'''Étymologie:''' DELG : <i>skr.</i> dari « qui fend ». | ||
}} | }} | ||
{{ | {{elru | ||
| | |elrutext='''δῆρις:''' ιος ἡ [[борьба]], [[бой]], [[битва]] Hom., Batr., Hes., Aesch., Plut. | ||
}} | }} | ||
{{ | {{elnl | ||
| | |elnltext=δῆρις -ιος, ἡ alleen acc. -ιν in Hom. [[strijd]]. | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
| Line 28: | Line 31: | ||
|lsmtext='''δῆρις:''' -ιος, αιτ. <i>-ιν</i>, <i>ἡ</i>, [[καυγάς]], [[μάχη]], αντιπαλότητα, [[φιλονικία]], [[διαπάλη]], [[αντιδικία]], σε Ομήρ. Ιλ., Αισχύλ. (αμφίβ. προέλ.). | |lsmtext='''δῆρις:''' -ιος, αιτ. <i>-ιν</i>, <i>ἡ</i>, [[καυγάς]], [[μάχη]], αντιπαλότητα, [[φιλονικία]], [[διαπάλη]], [[αντιδικία]], σε Ομήρ. Ιλ., Αισχύλ. (αμφίβ. προέλ.). | ||
}} | }} | ||
{{ | {{ls | ||
| | |lstext='''δῆρις''': ἡ, [[ἀγών]], [[μάχη]], [[συμπλοκή]], [[ἅμιλλα]], Ἰλ. Ρ. 158, κτλ.· (ἀλλὰ μόνον κατ᾿ αἰτιατ.)· ὀνομ. ἐν Αἰσχύλ. Ἱκέτ. 412, Ἐπιγράμμ. Ἑλλην. 343· γεν. δήριος Αἰσχύλ. Ἀγ. 942, δήρεως παρὰ Σουΐδ. | ||
}} | }} | ||
{{etym | {{etym | ||
|etymtx=-ιος<br />Grammatical information: f.<br />Meaning: [[battle]] (Il.; cf. Trümpy Fachausdrücke 141ff.).<br />Derivatives: Denomin. <b class="b3"> | |etymtx=-ιος<br />Grammatical information: f.<br />Meaning: [[battle]] (Il.; cf. Trümpy Fachausdrücke 141ff.).<br />Derivatives: Denomin. <b class="b3">δηρίομαι</b> (Pi.), aor. [[δηρίσαντο]] (θ 76), act. [[δηρῖσαι]] (Thgn.), pass. [[δηρινθήτην]] (Π 756) as if from <b class="b3">*δηρίνω</b>; perhaps for [[δηριθήτην]] (Schwyzer 761 n. 5; s. Chantr. Gramm. hom. 1, 404), [[δηρινθῆναι]] (A. R.), pres. metrically reshaped in [[δηριόωντο]], [[δηριάασθαι]] etc. (Hom.; Schwyzer 727, Chantraine 1, 359); ptc. act. [[δηριώντων]] (Pi. N. 11, 26; for <b class="b3">-όντων</b> acc. to Schulze Q. 384 A. 3), [[δηριόωντες]] (A. R. 1, 752; s. Schwyzer-Debrunner 234, partly metrically determined). - <b class="b3">δηρίττειν ἐρίζειν</b> H. - Privative adj. <b class="b3">ἀ-δήρι-τος</b> [[without battle]] (Ρ 42; <b class="b3">ἄ-δηρις</b> AP); as verbal adj. to [[δηρίομαι]] [[undomitable]] (A. Pr. 105), [[undisputed]] (Plb.).<br />Origin: IE [Indo-European]X [probably] <b class="b2">*der-</b> [[split]]<br />Etymology: Formally [[δῆρις]] agrees with Skt. [[-dāri-]] [[splitting]] (as second member in the Epos); verbal abstract in [[-i-]] (Osthoff ZdgP 118 and 607, Brugmann Grundr.2 2: 1, 518). So originally [[splitting]], [[discord]]. Further s. [[δέρω]]. | ||
}} | }} | ||
{{FriskDe | {{FriskDe | ||
|ftr='''δῆρις''': -ιος<br />{dē̃ris}<br />'''Grammar''': f.<br />'''Meaning''': [[Kampf]], [[Streit]] (poet. seit Il.; vgl. Trümpy Fachausdrücke 141ff.).<br />'''Derivative''': Denominatives Verb | |ftr='''δῆρις''': -ιος<br />{dē̃ris}<br />'''Grammar''': f.<br />'''Meaning''': [[Kampf]], [[Streit]] (poet. seit Il.; vgl. Trümpy Fachausdrücke 141ff.).<br />'''Derivative''': Denominatives Verb δηρίομαι (Pi.), Aor. δηρί̄σαντο (θ 76), Akt. δηρῖσαι (Thgn., Theok. u. a.), Pass. δηρινθήτην (Π 756) als ob von *δηρίνω; vielleicht für δηριθήτην (Schwyzer 761 A. 5; s. auch Chantraine Gramm. hom. 1, 404), δηρινθῆναι (A. R. u. a.), Präs. metrisch umgebildet in δηριόωντο, δηριάασθαι usw. (Hom., A. R.; Schwyzer 727, Chantraine 1, 359); Ptz. Akt. δηριώντων (Pi. ''N''. 11, 26; für -όντων nach Schulze Q. 384 A. 3), δηριόωντες (A. R. 1, 752 am Versende; zum Akt. Schwyzer-Debrunner 234, wenigstens teilweise metrisch bedingt). — [[δηρίττειν]]· ἐρίζειν H. nach den Verba auf -ίττειν. — Privatives Adj. ἀδήρι-τος [[ohne Kampf]] (Ρ 42, wie [[ἀγέραστος]]; [[ἄδηρις]] ohne Suffix ''AP''); als Verbaladj. zu δηρίομαι ‘unbezwinglich (A. ''Pr''. 105), [[unbestritten]] (Plb., D. S. u. a.).<br />'''Etymology''': In formaler Hinsicht deckt sich [[δῆρις]] mit aind. -''dāri''- [[zerspaltend]] (nur als Hinterglied und erst im Epos belegt); es gehört zu einem alten dehnstufigen Typus von Verbalabstrakta auf -''i''- (Osthoff ZdgP 118 und 607 m. Lit., Brugmann Grundr.<sup>2</sup> 2: 1, 518). Ursprüngliche Bedeutung somit [[Zerspaltung]], [[Zwietracht]]. Weitere Verwandte s. [[δέρω]]; vgl. noch Porzig Satzinhalte 353.<br />'''Page''' 1,382 | ||
}} | }} | ||
{{ | {{trml | ||
| | |trtx====[[battle]]=== | ||
Albanian: betejë; Arabic: مَعْرَكَة; Armenian: մարտ, ճակատամարտ, կռիվ; Asturian: batalla; Azerbaijani: döyüş, vuruşma, mübarizə, toqquşma; Basque: bataila, guda; Belarusian: бі́тва, бой, змаганне, баталія; Bengali: লড়াই, সংগ্রাম, জঙ্গ; Bulgarian: битка, сражение, бой; Burmese: တိုက်ပွဲ; Catalan: batalla; Chinese Mandarin: 戰役, 战役, 戰鬥, 战斗, 爭鬥, 争斗; Czech: bitva, boj; Danish: kamp c, slag; Dutch: [[slag]], [[veldslag]], [[gevecht]], [[kamp]]; Esperanto: batalo; Estonian: lahing; Finnish: taistelu; French: [[lutte]], [[bataille]]; Galician: batalla; Georgian: ბრძოლა, ჭიდილი; German: [[Schlacht]], [[Kampf]], [[Gefecht]]; Greek: [[μάχη]]; Ancient Greek: [[μάχη]], [[δῆρις]]; Hebrew: קְרָב, מַאֲבָק; Hindi: लड़ाई, जंग, संग्राम; Hungarian: csata, ütközet; Icelandic: bardagi; Indonesian: pertempuran, pertarungan; Irish: cath; Old Irish: cath; Istriot: batalgia; Italian: [[battaglia]]; Japanese: 戦い, 戦, 争い, 戦闘; Kannada: ಕಾಳಗ; Kazakh: ұрыс, шайқас, айқас, күрес; Khmer: ចំបាំង; Korean: 전쟁(戰爭), 전투(戰鬪), 싸움, 교전(交戰); Kyrgyz: уруш, согуш, кыргын, күрөш; Lao: ສົງຄາມ; Latgalian: kuove; Latin: [[proelium]]; Latvian: kauja; Lithuanian: kova, mūšis; Luxembourgish: Schluecht; Macedonian: битка, бој; Malay: pertempuran; Maori: parekura, putakari, matawhāura; Mongolian Cyrillic: байлдаан, тулалдаан; Ngazidja Comorian: nkodo; Norman: batâle, bataille; North Frisian: slåcht; Norwegian Bokmål: slag, kamp; Occitan: batalha; Old English: ġefeoht; Old French: bataille; Oriya: ଲଢେଇ; Pashto: محاربه, جنګ, جګړه; Persian: رزم, نبرد, جنگ, محاربه, مبارزه; Plautdietsch: Kaumf, Schlacht; Polish: walka, bitwa, bój, batalia; Portuguese: [[batalha]]; Primitive Irish: ᚉᚐᚈᚈᚒ; Romanian: bătălie; Romansch: battaglia, bataglia; Russian: [[битва]], [[бой]], [[сражение]], [[баталия]]; Sanskrit: संग्राम, रण, युद्ध; Sardinian: batalla, batadha, batàglia, bataza; Serbo-Croatian Cyrillic: би̏тка, бо̀рба, бо̑ј; Roman: bȉtka, bòrba, bȏj; Sicilian: battagghia; Slovak: bitva, bitka, boj; Slovene: boj, bitka; Southern Altai: јуу-согуш; Spanish: [[batalla]], [[lucha]]; Sudovian: kavja; Swahili: vita; Swedish: slag, strid c, kamp; Tabasaran: дяви; Tagalog: labanan; Tajik: мубориза, муҳориба, разм, набард, ҷанг; Tatar: сугыш, көрәш; Telugu: యుద్ధము; Thai: สงคราม; Tibetan: རྒྱ་འདྲེ; Tocharian B: weta; Turkish: harp, savaş, muharebe, vuruşma; Turkmen: söweş, jeň, göreş; Ukrainian: битва, бій, бойовище, бойовисько, баталія; Urdu: جَن٘گ, مُبارَزَہ, لَڑائی, ہارِب, رَزْم; Uyghur: جەڭ, مۇھارىبە, كۈرەش; Uzbek: jang, urush, muhoraba, muboraza, kurash; Vietnamese: trận đánh; Volapük: lekomip; Walloon: batreye, bate, bataye; Welsh: cad, brwydr, brwydrau; Yiddish: שלאַכט, קאַמף; Zulu: impi | |||
}} | }} | ||
Latest revision as of 21:47, 29 October 2024
English (LSJ)
ἡ, fight, battle, contest, Il.17.158, al. (only in acc.): nom. in A. Supp.412 (lyr.), Emp.122.2 (personified), Epigr.Gr.343 (Germa); gen. δήριος A.Ag.942, δήρεως Suid.
Spanish (DGE)
-ιος, ἡ
• Morfología: [sólo sg.; gen. δήρεως Eust.872.3, Sud.; chipr. dat. δίρι (ti-ri) dud. en IChS 165a]
I 1lucha, combate gener. c. dat. ἀνδράσι δυσμενέεσσι πόνον καὶ δῆριν ἔθεντο Il.17.158, πόλιν ..., ἧς πέρι δῆριν ἔθεντο ... ἀλλήλοισι Euph.122, cf. Choeril.13a.6, δῆριν ἔχειν Hes.Sc.241, ξανθᾶς Ἑλένας περὶ εἴδει δῆριν πολύυμνον ἔχοντες Ibyc.1(a).6, cf. 30(b), στυγερὰν δῆριν ... στασάμεθ' B.5.111, cf. Amyntas SHell.44.2, Epic.Alex.Adesp.7.23, IMEG 10.1 (heleníst.), AP 9.397 (Pall.), 16.44, 9.285 (Phil.), Orph.H.65.5, L.579, GVI 670.5 (Misia II/III d.C.), δ. ἀείρεσθαι Opp.C.2.63, ἔπεσε τᾷ δίρι cayó en combate, IChS l.c., Ἀμαζόσι δ. ἀμείλιχος ... εὔαδεν Q.S.1.456, ἄγεν ... Δηιφόβου ποτὶ δῆριν lo llevó a luchar con Deífobo Triph.163, cf. 430, Q.S.8.263, ép. en REG 49.1936.435, Nonn.D.39.279, δ. Ἀχαιμενίη la campaña contra los Aqueménidas, AP 6.332 (Hadr.), cf. Nonn.D.5.302, 40.293, ἐνφύλιος IAphrodisias 2.64.7 (V d.C.), ἄρσην δ. lucha contra hombres Nonn.D.45.92
•entre animales, Opp.H.2.359.
2 gener. querella, discordia, disputa Κῆρες ... δῆριν ἔχον περὶ πιπτόντων las Keres ... disputaban por los que iban cayendo Hes.Sc.251, δῆριν ἔχουσι μετὰ ἀδελφῶν Hp.Ep.17.5, πόλεμόν τε κακὸν καὶ δῆριν ὀφέλλει Hes.Op.14, cf. Q.S.5.575, οὐ στάσις οὐδέ τε δ. ni disensión ni querella Emp.B 27a, cf. A.A.942, δῆριν ἔθεντο ... ὑπὲρ μούνης ... σανίδος dos náufragos AP 9.269 (Antip.Thess.), cf. Q.S.5.144, 5.419
•desafío, apuesta υἱὸς καὶ γενετὴρ δῆριν φιλόνεικον ἔθεντο AP 11.357.1.
3 competición, concurso, certamen deportivo o poético ἀμφὶ δ' ἀέθλῳ δῆριν εἶχον καὶ μόχθον Hes.Sc.306, περὶ νίκης δ. en carreras de carros ICil.49B.4 (III/V d.C.), cf. Lyc.428, Q.S.4.233, 537, (ἐμὲ) ἐν ἀέθλοις δ. ὑπὲρ νίκης ὤλεσε πανκρατίου IEphesos 3446.6, cf. Nonn.D.37.750
•fig. ὑδρείης πέρι δῆριν ἀμεμφέα δηρίσαντο para conseguir agua libraron una competición leal A.R.4.1767, ἐπέων πέρι δ. Q.S.4.124.
II personif. ἡ Δ. la Discordia, la Querella A.Supp.412, Emp.B 122.2, Δῆριν ... κασιγνήτην Πολέμοιο Q.S.8.426.
• Etimología: Del grado alargado de *der- (cf. δέρω, etc.), como ai. -dāri ‘que hiende’, a partir de un sent. originario ‘separación’.
German (Pape)
[Seite 567] ἡ, Kampf, Wettstreit; vielleicht verwandt mit δήιος. Bei Homer zweimal, im accus. δῆριν: Iliad. 17, 158 ἄνδρας οἳ περὶ πάτρης ἀνδράσι δυσμενέεσσι πόνον καὶ δῆριν ἔθεντο; Odyss. 24, 515 υἱός θ' υἱωνός τ' ἀρετῆς πέρι δῆριν ἔχουσιν. – Batr. 4 δῆριν ἀπειρεσίην, πολεμόκλονον ἔργον Ἄρηος; vs. 198 δῆριν ὁρῶντες; Hes. O. 14 πόλεμόν τε κακὸν καὶ δῆριν ὀφέλλει; vs. 33 νεί. κεα καὶ δῆριν ὀφέλλοις; Scut. 241 πλέονες δ' ἔτι δῆριν ἔχοντες μάρναντο; vs. 251 Κῆρες δῆριν ἔχον περὶ πιπτόντων; vs. 306 ἀμφὶ δ' ἀέθλοις δῆριν ἔχον καὶ μόχθον; Epigr. bei Demosth. Cor. 289 οἵδε πάτρας ἕνεκα σφετέρας εἰς δῆριν ἔθεντο ὅπλα. – Nominat. δῆρις Aeschyl. Suppl. 412; genit. δήριος Agam. 942. Suid. hat s. v. Δῆρις den genit. δήρεως u. den dativ. δήρει, ohne Belege.
French (Bailly abrégé)
ιος (ἡ) :
lutte, combat.
Étymologie: DELG : skr. dari « qui fend ».
Russian (Dvoretsky)
δῆρις: ιος ἡ борьба, бой, битва Hom., Batr., Hes., Aesch., Plut.
Dutch (Woordenboekgrieks.nl)
δῆρις -ιος, ἡ alleen acc. -ιν in Hom. strijd.
Greek Monolingual
δῆρις (-ιος) και -έως), η (Α)
1. αγώνας, συμπλοκή, μάχη
2. ανταγωνισμός, άμιλλα.
[ΕΤΥΜΟΛ. Το δήρις συνδέεται με αρχ. ινδ. -dāri- «αυτός που ξεσχίζει», το οποίο μαρτυρείται μόνο ως β' συνθετικό στο έπος. Ανήκει στα ρηματικά αφηρημένα ουσ. σε -ι- και η πρωταρχική του σημασία θα πρέπει να ήταν «σχίσμα, διαίρεση, διχόνοια»].
Greek Monotonic
δῆρις: -ιος, αιτ. -ιν, ἡ, καυγάς, μάχη, αντιπαλότητα, φιλονικία, διαπάλη, αντιδικία, σε Ομήρ. Ιλ., Αισχύλ. (αμφίβ. προέλ.).
Greek (Liddell-Scott)
δῆρις: ἡ, ἀγών, μάχη, συμπλοκή, ἅμιλλα, Ἰλ. Ρ. 158, κτλ.· (ἀλλὰ μόνον κατ᾿ αἰτιατ.)· ὀνομ. ἐν Αἰσχύλ. Ἱκέτ. 412, Ἐπιγράμμ. Ἑλλην. 343· γεν. δήριος Αἰσχύλ. Ἀγ. 942, δήρεως παρὰ Σουΐδ.
Frisk Etymological English
-ιος
Grammatical information: f.
Meaning: battle (Il.; cf. Trümpy Fachausdrücke 141ff.).
Derivatives: Denomin. δηρίομαι (Pi.), aor. δηρίσαντο (θ 76), act. δηρῖσαι (Thgn.), pass. δηρινθήτην (Π 756) as if from *δηρίνω; perhaps for δηριθήτην (Schwyzer 761 n. 5; s. Chantr. Gramm. hom. 1, 404), δηρινθῆναι (A. R.), pres. metrically reshaped in δηριόωντο, δηριάασθαι etc. (Hom.; Schwyzer 727, Chantraine 1, 359); ptc. act. δηριώντων (Pi. N. 11, 26; for -όντων acc. to Schulze Q. 384 A. 3), δηριόωντες (A. R. 1, 752; s. Schwyzer-Debrunner 234, partly metrically determined). - δηρίττειν ἐρίζειν H. - Privative adj. ἀ-δήρι-τος without battle (Ρ 42; ἄ-δηρις AP); as verbal adj. to δηρίομαι undomitable (A. Pr. 105), undisputed (Plb.).
Origin: IE [Indo-European]X [probably] *der- split
Etymology: Formally δῆρις agrees with Skt. -dāri- splitting (as second member in the Epos); verbal abstract in -i- (Osthoff ZdgP 118 and 607, Brugmann Grundr.2 2: 1, 518). So originally splitting, discord. Further s. δέρω.
Frisk Etymology German
δῆρις: -ιος
{dē̃ris}
Grammar: f.
Meaning: Kampf, Streit (poet. seit Il.; vgl. Trümpy Fachausdrücke 141ff.).
Derivative: Denominatives Verb δηρίομαι (Pi.), Aor. δηρί̄σαντο (θ 76), Akt. δηρῖσαι (Thgn., Theok. u. a.), Pass. δηρινθήτην (Π 756) als ob von *δηρίνω; vielleicht für δηριθήτην (Schwyzer 761 A. 5; s. auch Chantraine Gramm. hom. 1, 404), δηρινθῆναι (A. R. u. a.), Präs. metrisch umgebildet in δηριόωντο, δηριάασθαι usw. (Hom., A. R.; Schwyzer 727, Chantraine 1, 359); Ptz. Akt. δηριώντων (Pi. N. 11, 26; für -όντων nach Schulze Q. 384 A. 3), δηριόωντες (A. R. 1, 752 am Versende; zum Akt. Schwyzer-Debrunner 234, wenigstens teilweise metrisch bedingt). — δηρίττειν· ἐρίζειν H. nach den Verba auf -ίττειν. — Privatives Adj. ἀδήρι-τος ohne Kampf (Ρ 42, wie ἀγέραστος; ἄδηρις ohne Suffix AP); als Verbaladj. zu δηρίομαι ‘unbezwinglich (A. Pr. 105), unbestritten (Plb., D. S. u. a.).
Etymology: In formaler Hinsicht deckt sich δῆρις mit aind. -dāri- zerspaltend (nur als Hinterglied und erst im Epos belegt); es gehört zu einem alten dehnstufigen Typus von Verbalabstrakta auf -i- (Osthoff ZdgP 118 und 607 m. Lit., Brugmann Grundr.2 2: 1, 518). Ursprüngliche Bedeutung somit Zerspaltung, Zwietracht. Weitere Verwandte s. δέρω; vgl. noch Porzig Satzinhalte 353.
Page 1,382
Translations
battle
Albanian: betejë; Arabic: مَعْرَكَة; Armenian: մարտ, ճակատամարտ, կռիվ; Asturian: batalla; Azerbaijani: döyüş, vuruşma, mübarizə, toqquşma; Basque: bataila, guda; Belarusian: бі́тва, бой, змаганне, баталія; Bengali: লড়াই, সংগ্রাম, জঙ্গ; Bulgarian: битка, сражение, бой; Burmese: တိုက်ပွဲ; Catalan: batalla; Chinese Mandarin: 戰役, 战役, 戰鬥, 战斗, 爭鬥, 争斗; Czech: bitva, boj; Danish: kamp c, slag; Dutch: slag, veldslag, gevecht, kamp; Esperanto: batalo; Estonian: lahing; Finnish: taistelu; French: lutte, bataille; Galician: batalla; Georgian: ბრძოლა, ჭიდილი; German: Schlacht, Kampf, Gefecht; Greek: μάχη; Ancient Greek: μάχη, δῆρις; Hebrew: קְרָב, מַאֲבָק; Hindi: लड़ाई, जंग, संग्राम; Hungarian: csata, ütközet; Icelandic: bardagi; Indonesian: pertempuran, pertarungan; Irish: cath; Old Irish: cath; Istriot: batalgia; Italian: battaglia; Japanese: 戦い, 戦, 争い, 戦闘; Kannada: ಕಾಳಗ; Kazakh: ұрыс, шайқас, айқас, күрес; Khmer: ចំបាំង; Korean: 전쟁(戰爭), 전투(戰鬪), 싸움, 교전(交戰); Kyrgyz: уруш, согуш, кыргын, күрөш; Lao: ສົງຄາມ; Latgalian: kuove; Latin: proelium; Latvian: kauja; Lithuanian: kova, mūšis; Luxembourgish: Schluecht; Macedonian: битка, бој; Malay: pertempuran; Maori: parekura, putakari, matawhāura; Mongolian Cyrillic: байлдаан, тулалдаан; Ngazidja Comorian: nkodo; Norman: batâle, bataille; North Frisian: slåcht; Norwegian Bokmål: slag, kamp; Occitan: batalha; Old English: ġefeoht; Old French: bataille; Oriya: ଲଢେଇ; Pashto: محاربه, جنګ, جګړه; Persian: رزم, نبرد, جنگ, محاربه, مبارزه; Plautdietsch: Kaumf, Schlacht; Polish: walka, bitwa, bój, batalia; Portuguese: batalha; Primitive Irish: ᚉᚐᚈᚈᚒ; Romanian: bătălie; Romansch: battaglia, bataglia; Russian: битва, бой, сражение, баталия; Sanskrit: संग्राम, रण, युद्ध; Sardinian: batalla, batadha, batàglia, bataza; Serbo-Croatian Cyrillic: би̏тка, бо̀рба, бо̑ј; Roman: bȉtka, bòrba, bȏj; Sicilian: battagghia; Slovak: bitva, bitka, boj; Slovene: boj, bitka; Southern Altai: јуу-согуш; Spanish: batalla, lucha; Sudovian: kavja; Swahili: vita; Swedish: slag, strid c, kamp; Tabasaran: дяви; Tagalog: labanan; Tajik: мубориза, муҳориба, разм, набард, ҷанг; Tatar: сугыш, көрәш; Telugu: యుద్ధము; Thai: สงคราม; Tibetan: རྒྱ་འདྲེ; Tocharian B: weta; Turkish: harp, savaş, muharebe, vuruşma; Turkmen: söweş, jeň, göreş; Ukrainian: битва, бій, бойовище, бойовисько, баталія; Urdu: جَن٘گ, مُبارَزَہ, لَڑائی, ہارِب, رَزْم; Uyghur: جەڭ, مۇھارىبە, كۈرەش; Uzbek: jang, urush, muhoraba, muboraza, kurash; Vietnamese: trận đánh; Volapük: lekomip; Walloon: batreye, bate, bataye; Welsh: cad, brwydr, brwydrau; Yiddish: שלאַכט, קאַמף; Zulu: impi
