στόλος

English (LSJ)

ὁ, (στέλλω)

   A equipment, esp. for warlike purposes, expedition by land or (more frequently) sea, freq. in Hdt.; στόλον . . οὐκέτι κατὰ θάλασσαν στείλαντες ἀλλὰ κατ' ἤπειρον 5.64; freq. folld. by ἐπί c. acc., ὁ ἐπ' Αἰθίοπας σ. 3.25; ἐπὶ Λιβύην στρατιῆς μέγας σ. 4.145; ἐλέγετο ὁ σ. εἶναι εἰς Πισίδας X.An.3.1.9; ὁ πρὸς Ἴλιον σ. S.Ph.247; οὔτε τοῦ πρώτου σ. ib.73; λεκτὸν ἀροῦμεν στόλον A.Pers.795, cf. E. Hec.1141; τεθριπποβάμων σ. an equipage with four horses, Id.Or. 989 (lyr.).    2 generally, journey or (oftener) voyage, ὁ οἴκαδε σ. S.Ph.499; οὔ μοι μακρὸς εἰς Οἴτην σ. ib.490; σ. ποιεῖσθαι X.An.1.3.16; πλεῦσαι S.Ph.1037; ἰδίῳ σ. in a journey privately undertaken, on one's own account, opp. δημοσίῳ σ., Hdt.5.63, cf. Th.8.9; κοινῷ σ. Hdt.6.39; ἐλευθέρῳ σ. with free course, Pi.P.8.98; πατρῷον στόλον (acc. cogn.) ἑσπόμην by my father's sending, S.Tr.562.    b the purpose or cause of a journey, mission, errand, Id.OC358; τίνι σ. προσέσχες . .; πόθεν πλέων; where Neoptolemus answers ἐξ Ἰλίου . . ναυστολῶ, Id.Ph.244; ὁ δὲ σ. νῷν ἐστι παρὰ τὸν Τηρέα Ar.Av.46: metaph., τρίτος ἡμῖν σ. ἐστὶ τοῦ λόγου ἐπὶ τὴν τέχνην D.H.Rh.11.9.    c equipment in concrete sense, πραθέντος τοῦ στόλου εἰς βασίλεια IPE12.32A45 (Olbia, iii B.C.); ἱερὸς σ. sacred vestments, Milet.1(7).209 (iii A.D.).    3 armament, army, τὸν ἑπτάλογχον σ., of the Seven against Thebes, S.OC1305, cf. Tr.226,496, etc.; seaforce, fleet, Hdt.5.43; σ. χιλιοναύτης, of the expedition against Troy, A.Ag.45 (anap.), cf. 577; ναυβάτῃ στόλῳ S.Ph.270; οὐ πολλῷ στόλῳ, i.e. in one ship, ib.547, cf. 561; νεῶν σ. Th.1.31; σ. ἀγείρειν ib. 9; συναγείρειν Hdt.1.4; καταλύειν Id.7.16.β: generally, party, band, troop, freq. in A.Supp., 28 (anap.), 187, al.; παίδων, γυναικῶν, καὶ σ. πρεσβυτίδων Id.Eu.1027, cf. 856 (pl.); νοσεῖ δέ μοι πρόπας σ. all the people, S.OT170 (lyr.); guild, ὁ σ. τῶν σωληνοκεντῶν OGI756.5 (Milet.).    4 παγκρατίου σ., periphr. for παγκράτιον, Pi.N.3.17; λόγου σ. a set narrative, Emp.17.26.    II appendage, excrescence, σ. ὀμφαλώδης Arist.GA752b6; stump of the tail, in animals, Id.PA 658a33; σμικροῦ γ' ἕνεκεν [κέρκου] ἔχουσί τινα στόλον ib.689b5.    2 a ship's prow, Pi.P.2.62; plated with brass, χαλκήρης σ. A.Pers. 408, cf. E.IT1135 (lyr.), Trag.Adesp.272 (pl.); δώδεκα σ. ναῶν f.l. for δωδεκάστολοι νᾶες, Ps.-E.IA277 (lyr.); δρυοπαγὴς σ.,= πάσσαλος, S.Fr.702.

German (Pape)

[Seite 946] ὁ, 1) Rüstung, bes. kriegerische Rüstung, Kriegszug zu Lande u. zu Wasser; oft bei Her.: κατ' ἤπειρον, κατὰ θάλασσαν, 5, 64; ἐπί τινα, 3, 25. 4, 145 u. sonst; εὐσταλῆ καὶ λεκτὸν ἀροῦμεν στόλον, Aesch. Pers. 781; Ag. 563; zur See, Pers. 392; στόλον Ἀργείων χιλιοναύταν, Ag. 45; Soph. κατέσχον δεῦρο ναυβάτῃ στόλῳ, Phil. 270, vgl. 557; κατ' ἀρχὴν τοῦ πρὸς Ἴλιον στόλου, 247; Φρυγῶν ἐς αἶαν αὖθις αἴροιεν στόλον, Eur. Hec. 1141; u. in Prosa, Thuc. 1, 9. 10 u. sonst; Περσικός, Plat. Legg. I, 642 e, u. öfter; übh. Sendung, Zug, Gang, εὐανθέα ἀναβάσομαι στόλον, Pind. P. 2, 62; auch Aufzug, Festzug, Procession, 8, 98 N. 3, 17; ὁ δὲ στόλος νῷν ἐστι παρὰ τὸν Τηρέα, Ar. Av. 46, wir gehen zum Tereus; – das Ausziehende, Ausgesendete selbst, das Landheer, Her. 5, 64, häufiger Seemacht, Flotte, 1, 4. 5, 43; en Cyr. 3, 1, 19 u. sonst; ein Zug von Menschen, eine Schaar, παρ' ἀνδρῶν καὶ γυναικείων στόλων, Aesch.Eum. 818; λόχος παίδων, γυναικῶν καὶ στόλος πρεσβυτίδων, 981, n. öfter in Suppl.; πλέων γὰρ οὐ πολλῷ στόλῳ, Soph. Phil. 543, d. i. mit einem Schiffe; τὸν ἑπτάλογχον ἐς Θήβας στόλον ἀγείρας, O. C. 1307; und das ganze Volk, O. R. 169; χιλίων ναῶν στόλον συνήγαγε, Eur. I. T. 10. – Auch der Grund, die Veranlassung zu einem Zuge, ἰδίῳ στόλῳ, auf eigenen Antrieb, Her. 5, 63, eigtl. eine in Privatangelegenheiten unternommene Reise, wie κοινὸς στόλος gemeinsamer Antrieb zur Reise, 6, 39, wie man Soph. Phil. τίνι στόλῳ προσέσχες τήνδε γῆν erklärt, im Vergleich mit O. R 359 τίς σ' ἐξῆρεν οἴκοθεν στόλος; wo auch mehr nach dem Grunde der Fahrt gefragt wird. = Am Schiffe der vorn vorragende Theil, Schiffsschnabel, dessen höchstes Ende ἀκροστόλιον hieß, ναῦς ἐν νηῒ χαλκήρη στόλον ἔπαισεν, Aesch. Pers. 400; ἔθραυον πάντα κωπήρη στόλον, 408; Eur. I. T. 11, 33; vgl. Schol. Ap. Rh. 1, 1089; aus Soph. frg. 629 führt Hesych. δρυοπαγῆ στόλον, τὸν πάσσαλον an. – Uebh. Stiel, Stengel, κέρκος μικρὸν στόλον ἔχουσα, einen Schwanz mit einem kurzen Stiel, Arist. part. anim 2, 14; gen. an. 3, 2. – 2) das Ausrüsten, Ankleiden, Ausschmücken, wie στολή, Eur. Suppl. 1055.

Greek (Liddell-Scott)

στόλος: ὁ, (στέλλω) παρασκευή, ἑτοιμασία, ἰδίως ἡ εἰς πόλεμον, ἐξοπλισμὸς καὶ ἐκστρατεία κατὰ γῆν ἢ (συνηθέστερον) κατὰ θάλασσαν, συχν. παρ’ Ἡρόδ., στόλον... οὐκέτι κατὰ θάλασσαν.., ἀλλὰ κατ’ ἤπειρον 5. 64· συχν. μετὰ τῆς ἐπὶ μετ’ αἰτ., ὀ ἐπ. Αἰθίοπας στ. 3. 25· ἐπὶ Λυβίην στρατιῆς μέγας στόλος 4. 145· ὡσαύτως, ὁ στ. αὐτόθι 73· στόλον αἴρειν Αἰσχύλ. Πέρσ. 795, Εὐρ. Ἑκ. 1141· τεθριποβάμων στ., παρασκευὴ καὶ συνοδεία μὲ τέθριππον, ὁ αὐτ. ἐν Ὀρ. 989. 2) καθόλου, ὁδοιπορία ἢ (συχνότερον) ταξείδιον, Σοφ. Φιλ. 499. 2) καθόλου, ὁδοιπορία ἢ (συχνότερον) ταξείδιον, Σοφ. Φιλ. 499· οὔ μοι μακρὸς εἰς Οἴτην στ. αὐτόθι 490· στ. ποιεῖσθαι Ξεν. Ἀν. 1. 3, 16· πλεῦσαι Σοφ. Φιλ. 1037· ἰδίῳ στόλῳ, ταξειδεύων ἰδιαιτέρως, ἀναλαβὼν τὸ ταξείδιον τοῦτο μόνος, αὐτοβούλως, ἀντίθετον τῷ δημοσίῳ ἢ κοινῷ στ., Ἡρόδ. 5. 63., 6. 39, πρβλ. Θουκ. 8. 9· μεταφορ., εὐανθέα στ. ἀναβαίνειν Πινδ. Π. 2. 114· ἐλευθέρῳ στόλῳ, ἐλευθέρως πορευόμενος, αὐτόθι 8. 141· πατρῶον στόλον, ἐπιρρηματικῶς,πεμφθεὶς ὑπὸ τοῦ πατρός, Schäf. εἰς Σοφ. Τρ. 562. β) ὁ σκοπὸς ἢ ἡ αἰτία τοῦ ταξειδίου, ἀποστολή, Σοφ. Ο. Κ. 358· τινὶ στόλῳ προσέσχες.., πόθεν πλέων; πρὸς ὃ ὁ Νεοπτόλεμος ἀποκρίνεται, ἐξ Ἰλίου.. ναυστολῶ Σοφ. Φιλ. 244· ὁ δὲ στ. νῷν ἐστι παρὰ τὸν Τηρέα Ἀριστοφ. Ὄρν. 46. 3) ὁπλισμός, ἐξοπλισμός, στρατιά, Ἡρόδ. 5. 64· τὸ ἑπτάλογχον στ., ἐπὶ τῶν ἑπτὰ ἐπὶ Θήβας, Σοφ. Ο. Κ. 1305, πρβλ. Τρ. 226, 496, κτλ.· - ἤ, θαλασσία δύναμις, στόλος πλοίων, Ἡρόδ. 1. 4., 5. 43· στ. χιλιοναύτης, ἐπὶ τῆς ἐναντίον τῆς Τροίας ἐκστρατείας, Αἰσχύλ. Ἀγ. 45, πρβλ. 577· ναυβάτῃ στόλῳ Σοφ. Φιλ. 270· οὐ πολλῷ στόλῳ, δηλ. μὲ ἕν μόνον πλοῖον, αὐτόθι 547, πρβλ. 561· νεῶν στ. Θουκ. 1. 31· στ. ἀγείρειν αὐτόθι 9· συναγείρειν Ἡρόδ. 1. 4· ἀντίθετ. τῷ καταλύειν, ὁ αὐτ. 7. 16, 2· καθόλου, συνοδεία συμμορία, στρατός, συχν. ἐν ταῖς Ἱκέτισι τοῦ Αἰσχύλ., οἷον 2. 29· παίδων, γυναικῶν, πρεσβυτίδων ὁ αὐτ. ἐν Εὐμ. 1027, πρβλ. 856· νοσεῖ δέ μοι πρόπας στόλος, ἅπας ὁ λαός, Σοφ. Ο. Τ. 169. 4) παγκρατίου στ., περιφρ. ἀντὶ τοῦ παγκράτιον, Πινδ. Ν. 3. 27· στ. λόγων, διήγημα, Ἐμπεδ. 87. ΙΙ. παράρτημα, ἔκφυμα, στ. ὀμφαλώδης Ἀριστ. π. Ζ. Γεν. 3. 2, 6· τὸ ὑπολειπόμενον μικρὸν τεμάχιον μετὰ τὴν ἐκτομὴν τῆς οὐρᾶς ἐν τοῖς ζῴοις, ὁ αὐτ. π. Ζ. Μορ. 2. 14, 5· σμικροῦ γ΄ ἕνεκεν [κέρκου] ἔχουσί τινα στόλον αὐτόθι 4. 10, 52. 2) = ἔμβολον, τὸ ἔμβολον πλοίου οὗ τὸ ἔσχατον ἄκρον ἐκαλεῖτο ἀκροστόλιον, Πινδ. Π. 2. 114· ἦτο δὲ κεκαλυμμένον διὰ πλακῶν χαλκοῦ, χαλκήρης στόλος Αἰσχύλ. Πέρσ. 408, πρβλ. Ἑρμην. εἰς Εὐρ. Ι. Τ. 1135· δώδεκα στόλοι ναῶν, ἀντὶ δώδεκα νᾶες, Ψευδο-Εὐρ. Ι. Α. 277· δρυοπαγὴς στ. = πάσσαλος, Σοφ. (Ἀποσπ. 629) παρ’ Ἡσυχ.

French (Bailly abrégé)

ου (ὁ) :
I. action de se préparer pour une marche ; action d’aller, de se mettre en marche, particul. :
1 trajet, voyage : πάλιν τὸν στόλον ποιεῖσθαι XÉN reprendre (continuer) l’expédition ; ὁ οἴκαδε στόλος SOPH le retour dans les foyers;
2 expédition militaire (par terre ou par eau);
II. troupe équipée et prête à se mettre en marche, particul. :
1 armée;
2 flotte;
3 troupe, en gén. foule d’hommes, peuple;
4 train, suite;
III. appendice saillant, particul. pièce garnie de fer qui émerge entre l’éperon (ἔμβολον) du vaisseau et la παρεμβολίς ; ou en gén. κωπήρη στόλον ESCHL appareil de rames.
Étymologie: στέλλω.