ἔπηλυς

English (LSJ)

ῠδος, ὁ, ἡ, ἔπηλυ, τό, (ἐπήλυθον)
A one who comes to a place, ἔλθετ' ἐπήλυδες αὖθις = come back to me (for they were going away), S. Ph.1190 (anap.).
II incomer, stranger, foreigner, opp. αὐτόχθων, Hdt.1.78, 4.197; ἄνδρας πολεμίους ἐ. A.Pers.243 (troch.), cf. Th.34, Supp.195, Th.1.29; Adj., ἔ. γένεσις Pl.Mx.237b; ἔ. βίος J.AJ8.12.2: also in neut. pl., ἐπήλυδα ἔθνεα Hdt.8.73: neut. sg., ἐπήλυδος γένους D.H.1.60; ὕδωρ ἔπηλυ Paus.2.5.3.

German (Pape)

[Seite 920] υδος, ὁ, ἡ (ἤλυθον), der Ankömmling, Fremdling; πῶς ἂν οὖν μένοιεν ἄνδρας πολεμίους ἐπήλυδας Aesch. Pers. 243; ὦ ξένοι ἔλθετ' ἐπήλυδες αὖθις, kommt wieder, Soph. Phil. 1175; ξενοφονεῖν ἐπήλυδας Eur. I. T. 1021; adjectivisch, ἡ τῶν προγόνων γένεσις οὐκ ἔπηλυς οὖσα, ihre Abstammung war keine auswärtige, fremde, Plat. Menex. 237 b; Ggstz von αὐτόχθων, Her. 1, 78. 4, 197; Isocr. 4, 33; Thuc. 1, 29; auch ἐπήλυδα ἔθνεα, Her. 8, 73; τοῦ ἐπήλυδος γένους, D. Hal. 1, 60; τὸ ὕδωρ ἔπηλυ, Paus. 2, 5, 3.

French (Bailly abrégé)

υς, υ ; gén. υδος
1 qui arrive, qui vient du dehors;
2 étranger.
Étymologie: ἐπελεύσομαι.

Russian (Dvoretsky)

ἔπηλῠς: υ, gen. ῠδος adj. ἐπελεύσομαι
1) приходящий: ἔλθετε ἐπήλυδες αὖθις Soph. придите вновь, вернитесь;
2) пришлый, иноземный (ἔθνεα Her.; γένεσις Plat.; ἐπιθυμίαι Plut.).
ῠδος ὁ (тж. ἀνὴρ ἔ. Aesch., Plut.) пришелец, иноземец Thuc., Isocr., Plut.

Greek (Liddell-Scott)

ἔπηλῠς: -ῠδος, ὁ, ἡ, ἔπηλυ, τό, (ἐπήλυθον) ἐπανερχόμενος, ἔλθετ’ ἐπήλυδες αὖθις, στράφητε καὶ ἔλθετε πάλιν (ἐπειδὴ ἀνεχώρουν), Σοφ. Φιλ. 1190. ΙΙ. ξένος, νεωστὶ ἐλθών, ἄλλοθεν ἐλθών, Λατ. advena, ἀντίθ. τῷ αὐτόχων, Ἡρόδ. 1. 78., 4. 197, καὶ Ἀττ., ἄνδρας πολεμίους ἐπ. Αἰσχύλ. Πέρσ. 243, πρβλ. Θήβ. 34, Ἱκέτ. 195·- ὡσαύτως κατ’ οὐδέτ. πληθ., ἐπήλυδα ἔθνεα Ἡρόδ. 8. 73· οὐδέτ. ἑνικ., ἐπήλυδος γένους Διον. Ἁλ. 1. 60· ὕδωρ ἔπηλυ Παυσ. 2. 5, 3, πρβλ. Ἡσύχ. ἐν λ. ἐπήλυδας. 2) = προσήλυτος, Φίλων ΙΙ. 392. 21, Κλήμ. Ἀλ. Ι. 1028Β.

Greek Monolingual

ἔπηλυς, -υ (AM)
ξένος, αλλοδαπός («ξένους ἀμείβεσθ' ὡς ἐπήλυδας πρέπει», Αισχύλ.)
αρχ.
1. αυτός που επανέρχεται σε μια θέση («ὦ ξένοι, ἔλθετ' ἐπήλυδες αὖθις», Σοφ.)
2. προσήλυτος.
[ΕΤΥΜΟΛ. < επί + -ηλυς (< θ. ελυθ συνεσταλμ. μεταπτωτική βαθμίδα της ρίζας ελευθ- (πρβλ. ελεύσομαι, μέλλ. του ρ. ελεύθω «έρχομαι»)
το -η- του -ηλυς είναι προϊόν εκτάσεως εν συνθέσει].

Greek Monotonic

ἔπηλῠς: -ῠδος, ὁ, ἡ, ἔπηλυ, τό, (ἐπήλυθον),
I. φερμένος σε ένα μέρος, ἐπήλυδες αὖθις, που έρχονται πίσω σε μένα, σε Σοφ.
II. νεοεισερχόμενος, ξένος, αλλοδαπός, Λατ. advena, αντίθ. προς το αὐτόχθων, σε Ηρόδ., Αισχύλ.

Frisk Etymological English

See also: s. ἐλεύσομαι.

Middle Liddell

ἔπηλῠς, ῠδος, ὁ, ἡ, ἐπήλυθον
I. one who comes to a place, ἐπήλυδες αὖθις coming back to me, Soph.
II. an incomer, stranger, foreigner, Lat. advena, opp. to αὐτόχθων, Hdt., Aesch.

Frisk Etymology German

ἔπηλυς: {épēlus}
Meaning: eingewandert, Fremdling
See also: s. ἐλεύσομαι.
Page 1,534

English (Woodhouse)

immigrant, new-comer

Mantoulidis Etymological

(=ξενοφερμένος). Ἀπό τό ἐπί + ἐλεύθω τοῦ ἔρχομαι, ὅπου δές γιά περισσότερα παράγωγα.