ἐπιτάσσω

English (LSJ)

Att. ἐπιτάττω,

   A put upon one as a duty, enjoin, τι Hdt.5.111, S.OC839, etc. ; τί τινι, as ἐ. ἄεθλόν τινι Hdt.4.43, cf. 1.155 ; ἐπέταξε πόνους ἄλλοισιν ἄλλους B.Fr.9 ; ἐπιτάξαντος τᾷ πόλει Γαλλίου σῖτον καὶ Ἀνχαρίου ἱμάτια SIG748.25 (i B.C.) : c. dat. pers. et inf., order one to do, ἐ. τοῖσι μὲν πεζὸν στρατὸν..παρέχειν Hdt.4.83, cf. 3.159, Ar.V. 69, And.3.11, etc. : rarely c. acc. et inf., enjoin or order that.., X.Lac. 5.8 ; with the case omitted, ἐ. ἀποφορὴν ἐπιτελέειν Hdt.2.109, cf. 137 : abs., impose commands, Th.1.140, al. ; τινί on one, S.Ant.664:— Pass., accept orders, submit to commands, εἰ 'πιταξόμεσθα δή E.Supp. 521 ; ἐπιταττόμενος Ar.V.686 : c. inf., οἱ ἐπιταττόμενοι γαμεῖν Pl.Lg. 925e : c. acc. rei, ἄλλο τι ἐπιταχθήσεσθε Th.1.140 ; of things, to be ordered, ὁ στρατὸς ὁ -θεὶς ἑκάστοισι Hdt.6.95 ; so Λακεδαιμονίοις..ναῦς ἐπετάχθησαν ποιεῖσθαι Th.2.7 s. v.l. ; τὰ ἐπιτασσόμενα ἐπετέλεον orders given, Hdt.1.115 ; τἀπιταχθέντα Pl.Ti.20b, al. ; κατὰ νόμον τὸν ἐπιταχθησόμενον Id.Lg.740c ; δικαίωσις τοῖς πέλας -ομένη dictated, Th.1.141 : Math., τὸ ἐπιταχθέν what was prescribed, Euc.4.1, al. ; πλευρὰς ἔχον ὅσας ἄν τις ἐπιτάξῃ with as many sides as you please, Papp.290.26.    2 use the imperative mood, εὔχεσθαι οἰόμενος ἐπιτάττει εἰπὼν μῆνιν ἄειδε θεά.. τὸ γὰρ κελεῦσαι, φησί,..ἐπίταξίς ἐστιν Arist.Po. 1456b16 ; opp. κελεύειν, IG12.76.33.    II place next or beside, [Σαγάρτιοι] ἐπετετάχατο ἐς τοὺς Πέρσας Hdt.7.85 ; ἐπετέτακτο Ἀριστοκράτει Περικλῆς X.HG1.6.29:—Med., τοὺς ἱππέας ἐπετάξαντο ἐπὶ τῷ δεξιῷ they had the cavalry placed next, Th.6.67.    2 place behind, ὄπισθεν τοῦ πεζοῦ τὴν ἵππον Hdt.1.80, cf. Pl.R.471d (Pass.):—Med., ἐπιτάξασθαι τῇ φάλαγγι λόχους X.An.6.5.9:—Pass., τοῖσι μυρίοισι ἐπετέτακτο ἵππος Περσέων μυρίη Hdt.7.41, cf. Plu.Luc.31, Ael.Tact. 29.8, Arr.Tact.25.10 ; Ἀράβιοι ἔσχατοι ἐπετετάχατο Hdt.7.87.    b Gramm., place after, in Pass., αὐτὸς πάσῃ ἀντωνυμίᾳ -τάσσεται A.D.Pron.34.10, cf. Synt.138.23.    3 set in command over, τινί Arr.An.1.24.1:—Pass., οἱ ἐπιτεταγμένοι set as guards over the wagons, Th.5.72 ; ταῖς βασιλικαῖς ἐπιστολαῖς -ταχθείς Philostr.VS2.24.1, cf. Jul.Or.2.63d.

German (Pape)

[Seite 989] 1) auftragen, befehlen, μὴ 'πίτασσ' ἃ μὴ κρατεῖς Soph. O. C. 843; Ant. 660; οὗτος φυλάττειν τὸν πατέρ' ἐπέταξε νῷν Ar. Vesp. 69; in Prosa, τάδε αὐτοῖσι ἐπίταξον Her. 1, 155, öfter; τὸ βέλτιστον ἐπιτάττειν Plat. Pollt. 294 b; εἰ τὴν μουσικήν μοι ἐπιτάττοι ποιεῖν Phaed. 60 e; Dem. 2, 30; pass. τὰ ἐπιτασσόμενα, Her. 1, 115; ὁ ναυτικὸς στρατὸς ὁ ἐπιταχθεὶς ἑκάστοισι, die Jedem auferlegte Mannschaft, die zu stellen ihnen anbefohlen war, 6, 95; ἐπιταττόμενος φοιτᾷς, befehligt, Ar. Vesp. 686; ἄλλο τι ἐπιταχθήσεσθε, man wird euch befehlen, Thuc. 1, 140; Λακεδαιμονίοις ναῦς ἐπετάχθησαν ποιεῖσθαι 2, 7; τὴν ἐπιτεταγμένην αὐτοῖς τέχνην Plat. Polit. 281 e; οἱ ἐπιτεταγμένοι, denen Etwas aufgetragen ist, Legg. XI, 925 e u. Sp. – Auch med., Plat. Legg. II, 658 b. – 2) Dazu ordnen, ἐπετετάχατο ἐς τοὺς Πέρσας Her. 7, 85; ἐπετέτακτο Ἀριστοκράτει Περικλῆς Xen. Hell. 1, 6, 29. 30; vgl. Pol. 16, 18, 8; bes. dahinter aufstellen, ὄπισθε τοῦ πεζοῦ ἐπέταξε τὴν ἵππον Her. 1, 80; εἴτε καὶ ἐν αὐτῇ τῇ τάξει εἴτε καὶ ὄπισθεν ἐπιτεταγμένον Plat. Rep. V, 471 d; Thuc. 5, 72; Pol. 1, 26, 11; Plut. Pyrrh. 28, oft. – Auch med., τοὺς ἱππέας ἐπετάξαντο ἐπὶ τῷ δεξιῷ Thuc. 6, 67; Xen. An. 6, 5, 9, für sich aufstellen.

Greek (Liddell-Scott)

ἐπιτάσσω: Ἀττ. -ττω: μέλλ. -ξω. ― Ἐντέλλομαι, προστάττω, ἑτοῖμος μὲν ἐγώ εἰμι ποιέειν… τὸ ἂν ἐπιτάσσῃς σὺ Ἡρόδ. 5. 111· μὴ ’πίτασσ’ ἃ μὴ κρατεῖς Σοφ. Ο. Κ. 839, κτλ.· τι τινι, ὡς, ἐπ. ἄεθλόν τινι Ἡρόδ. 4. 43, πρβλ. 1. 115· πάντεσσι θνατοῖσι δαίμων ἐπέταξε πόνους ἄλλοισιν ἄλλους Βακχυλ. Ἀποσπ. 50 Β 21: ― μετὰ δοτ. προσ. καὶ ἀπαρ., διατάττω τινὰ νὰ πράξῃ τι, ἐπ. τοῖσι μὲν πεζὸν στρατόν… παρέχειν Ἡρόδ. 4. 83, πρβλ. 3. 159, Ἀριστοφ. Σφ. 69, Ἀνδοκ. 24. 44, κτλ.· σπανίως μετ’ αἰτ. καὶ ἀπαρ., διατάττω νά…, Ξεν. Λακ. 5, 8· παραλειπομένου τοῦ πτωτικοῦ, ἐπ. ἀποφορὴν ἐπιτελέειν Ἡρόδ. 2. 109, πρβλ. 137: ― ἀπολ., ἐπιβάλλω διαταγάς, Θουκ. 1. 140, κ. ἀλλ.· τινὶ Σοφ. Ἀντ. 664. ― Παθ., δέχομαι διαταγάς, ὑποτάσσομαι εἰς διαταγάς, εἰ ’πιταξόμεθα δὴ Εὐρ. Ἱκέτ. 521· ἐπιτασσόμενος Ἀριστοφ. Σφ. 686· μετ’ ἀπαρ., οἱ ἐπιτεταγμένοι γαμεῖν Πλάτ. Νόμοι 925Ε· μετ’ αἰτ. πράγμ., ἄλλο τι ἐπιταχθήσεσθε Θουκ. 1. 140: ― ἐπὶ πραγμάτων, διατάσσομαι, Λατ. imperari, ὁ στρατὸς ὁ ἐπιταχθεὶς ἑκάστοισι Ἡρόδ. 6. 95· οὕτω, Λακεδαιμονίοις… ναῦς ἐπετάχθησαν ποιεῖσθαι Θουκ. 2. 7· τὰ ἐπιτασσόμενα, αἱ διδόμεναι διαταγαί, Ἡρόδ. 1. 115· τἀπιταχθέντα Πλάτ. Τίμ. 20Β κ. ἀλλ.· τὸν νόμον τὸν ἐπιταχθησόμενον ὁ αὐτ. ἐν Νόμοις 740C. 2) μεταχειρίζομαι τὴν προστακτικὴν ἔγκλισιν, τί γὰρ ἄν τις ὑπολάβοι ἡμαρτῆσθαι ἃ Πρωταγόρας ἐπιτιμᾷ, ὅτι εὔχεσθαι οἰόμενος ἐπιτάττει εἰπὼν «μῆνιν ἄειδε θεά;» Ἀριστ. Ποιητ. 19, 8, (ἀλλὰ τοῦτο δύναται νὰ σημαίνῃ καὶ ἁπλῶς τὸ κελεύει ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὸ εὔχεσθαι). ΙΙ. τάσσω τι ἀμέσως μετ’ ἄλλο ἢ παρ’ ἄλλο τι, Σαγάρτιοι ἐπετετάχατο ἐς τοὺς Πέρσας Ἡρόδ. 7. 85· ἐπετέτακτο δὲ Ἀριστοκράτει μὲν Περικλῆς, Διομέδοντι δὲ Ἐρασινίδης Ξεν. Ἑλλ. 1. 6, 29. ― Μέσ., τοὺς ἱππέας ἐπετάξαντο ἐν τῷ δεξιῷ Θουκ. 6. 67· ὄπισθεν τοῦ πεζοῦ τὴν ἵππον Ἡρόδ. 1. 80· ὄπισθεν ἐπιτεταγμένον Πλάτ. Πολ. 471D· διεβίβαζε τὸν στρατὸν ἐν δώδεκα σπείραις προτεταγμέναις, ταῖς δ’ ἄλλαις ἐπιτεταγμέναις διὰ τὰς κυκλώσεις τῶν πολεμίων Πλουτ. Λούκουλλ. 31, κτλ. ― Μέσ., Ξεν. Ἀν. 6. 5, 9: ― Παθ., τοῖσι μυρίοισι ἐπετέτακτο ἵππος Ἡρόδ. 7. 41. 3) διορίζω τινὰ ὡς ἀρχηγόν τινος, ἐπιτάξας αὐτοῖς Πτολεμαῖον, κτλ. Ἀρρ. Ἀν. 1. 24 κ. ἀλλ. ― Παθ., οἱ ἐπιτεταγμένοι, οἱ διορισθέντες ὡς φρουροὶ τῶν ἁμαξῶν, Θουκ. 5. 72. ― Ἴδε Κόντου Γλωσσ. Παρατηρ. σ. 311-313.

French (Bailly abrégé)

f. ἐπιτάξω, ao. ἐπέταξα, pf. ἐπιτέταχα;
I. (τάσσω ranger);
1 ranger à côté : τινά τινι ou τινα, ou ἔς τινα une personne (une troupe, etc.) auprès d’une autre;
2 ranger par derrière : ὄπισθεν τοῦ πεζοῦ τὴν ἵππον HDT la cavalerie derrière l’infanterie ; placer en réserve, comme corps de réserve ; particul. placer en arrière pour la garde des fourgons ou des bagages;
II. (τάσσω ordonner) ordonner, prescrire : τί τινι qch à qqn ; τινι ποιεῖν τι HDT à qqn de faire qch ; Pass. ἐπιτάττεσθαί τι THC recevoir qqe ordre ; τὰ ἐπιτασσόμενα HDT les ordres donnés;
Moy. ἐπιτάσσομαι;
1 ranger à côté;
2 ranger par derrière, en réserve.
Étymologie: ἐπί, τάσσω.

Spanish

ordenar

English (Strong)

from ἐπί and τάσσω; to arrange upon, i.e. order: charge, command, injoin.

English (Thayer)

1st aorist ἐπέταξα; (τάσσω); to enjoin upon, order, command, charge: absolutely, τίνι, τίνι τό ἀνῆκον, τίνι followed by the infinitive, Sept.; Greek writings from Herodotus down.) (Synonym: see κελεύω, at the end.)

Greek Monolingual

(Α ἐπιτάσσω και αττ. τ. ἐπιτάττω) τάσσω
τοποθετώ, παρατάσσω πίσω από άλλο («ὄπισθεν δὲ τοῡ πεζοῡ ἐπέταξε πᾱσαν τὴν ἵππον», Ηρόδ.)
νεοελλ.
1. επιβάλλω, υπαγορεύω, προστάζω
2. εκτελώ επίταξη
αρχ.
1. προστάζω, διατάζω, παραγγέλλω (α. «καὶ πάντως τὸ ἂν ἐπιτάσσῃς σύ», Ηρόδ.
β. «φυλάττειν τὸν πατέρ’ ἐπέταξε νῷν», Αριστοφ.
γ. «ἐπιτάξαντα ἀποφορὴν ἐπιτελέειν», Ηρόδ.)
2. δίνω, επιβάλλω διαταγές («ἐπιτάσσοντες ἤδη καὶ οὐκέτι αἰτιώμενοι», Θουκ.)
3. χρησιμοποιώ την προστακτική έγκλιση («εὔχεσθαι οἰόμενος ἐπιτάττει εἰπὼν "μῆνιν ἄειδε, θεά", τὸ γὰρ κελεῡσαι φησὶν ποιεῑν τι... ἐπίταξίς έστιν», Αριστοτ.)
4. τοποθετώ κάτι ή κάποιον μετά από άλλο ή δίπλα
5. διορίζω κάποιον ως αρχηγό («ἐπιτάξας αὐτοῑς Πτολεμαῑον», Αρρ.)
6. (η μτχ. παθ. ενεστ.) ἐπιτασσόμενος, -η, -ον
επιβαλλόμενος υποχρεωτικά («κατά νόμον τὸν ἐπιταχθησόμενον», Πλάτ.).