σηκός
English (LSJ)
(neut. pl. σῆκα (q.v.) as Adv.), Dor.σᾱκός (IG42(1).102.29 (Epid., iv B.C.)), ὁ, A pen, fold, esp. for rearing lambs, kids, calves, Od. 9.219,227,319,439, 10.412, Il.18.589, Hes.Op.787; εἰς τὸν σ. οἴσουσιν, metaph. of young children, Pl.R.460c; σηκὸν νομίζειν τὸ τεῖχος Id.Tht.174e; σ. δράκοντος the dragon's den, E.Ph.1010; οἱ πέρδικες δύο ποιοῦνται τῶν ᾠῶν σ. nests, Arist.HA564a21. II sacred enclosure, precinct, Hdt.4.62 (v.l.), S.Ph.1328, E. (v. infr.), IGl.c., SIG247 K1 1155 (Delph., iv B.C.), Maiist.23, LXX 2 Ma.14.33; ὁ σ. τοῦ ἱεροῦ OGI 702.4 (Egypt, ii A.D.): acc. to Ammon.Diff.p.94 V. (cf. Call.Fr.38P. (ap. Sch.Oxy.Th.2.17), Plu.Cim.8, Epigr.Gr.781.7 (Cnidus)), the σηκός was sacred to a hero, the ναός to a god, a distinction not observed (v. Poll.1.6) by the Poets, cf. Trag.Adesp.424, E.Ph.1751 (lyr.), Rh.501, with Ion 300, etc. 2 sepulchre, burial-place, enclosed and consecrated, ἀνδρῶν ἀγαθῶν ὅδε σ. Simon.4.6, cf. TAM 2(1).207.6, 208.7 (Sidyma). 3 library building, Gal.15.24 (pl.). 4 bedroom, σ. ἐπίπεδος Aret.CA2.2. III stump of an old olive-tree, περὶ τοῦ σ., title of speech by Lysias. IV weight, in the balance, Eust.1625.26.
German (Pape)
[Seite 873] ὁ, 1) der Stall, ein eingepferchter Ort, die Hürde, bes. für Schaafe u. Ziegen; Hom. vrbdt σταθμούς τε κλισίας τε κατηρεφέας ἰδὲ σηκούς, Il. 18, 589; στείνοντο δὲ σηκοὶ ἀρνῶν ἠδ' ἐρίφων, Od. 9, 219, u. öfter; ποιμνήιος, Hes. O. 783; Eubul. bei Ath. II, 43 c. – Uebh. Wohnung, Lager für Menschen u. Thiere, σηκὸν ἐς μελαμβαθῆ δράκοντος, Eur. Phoen. 1017; σηκὸν ἐν ὄοει τὸ τεῖχος περιβεβλημένον, Plat. Theaet. 174, e; ᾠῶν, Vogelnest, Arist. H. A. 6, 8. – 2) nach den VLL. ὁ ἐνδότερος οἶκος τοῦ ναοῦ, ein eingeschlossener, heiliger Ort; nach Ammon. den Heroen od. Halbgöttern, wie ναός den Göttern geweiht, welchen Unterschied die Dichter wenigstens nicht festhalten, Soph. Phil. 1312; εἰς ᾿Αθηνᾶς σηκὸν μολών, Eur. Rhes. 501; σηκοῖς ἐνστρέφει Τροφωνίου, Ion 300; vgl. auch Plut. Cim. 8 u. Luc. amor. 14. – 3) der hohle Stamm eines nicht mehr tragenden Oelbaumes, Suid. erkl. στέλεχος, vgl. Lys. orat. 7, Περὶ σηκοῦ, worin es sich nach Harpocr. περὶ ἐλαίας ὲκκοπείσης handelt. Andere erkl. ἐλαία πολύκλαδος, B. A. 304; nach Harpocr. = μορία, was man vgl. – Nach Eust. auch wie σήκωμα, Gewicht.
Greek (Liddell-Scott)
σηκός: Δωρ. σᾱκός, ὁ, μάνδρα, μέρος περίφρακτον ἰδίᾳ χρήσιμον πρὸς περιποίησιν ἀμνῶν, ἐριφίων, μόσχων, Ὀδ. Ι. 219, 227, 439, Κ. 412, πρβλ. Ἰλ. Σ. 589, Ἡσ. Ἔργ. καὶ Ἡμ. 785· εἰς τὸν σ. φέρειν, μεταφορ., ἐπὶ νέων τέκνων, Πλάτ. Πολ. 460C· σηκὸν νομίζειν τὸ τεῖχος Πλάτ. Θεαίτ. 174Ε· σ. δράκοντος, τὸ σπήλαιον τοῦ δράκοντος, Εὐρ. Φοίν. 1010, πρβλ. 931· οἱ πέρδικες δύο ποιοῦνται τῶν ᾠῶν σηκούς, φωλεούς, Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 6. 8, 4. ΙΙ. ἱερὸς περίβολος, ἱερόν, ναΐσκος, Σοφ. Φιλ. 1328, Εὐρ. (ἴδε κατωτ.), διάφ. γραφ. Ἡρόδ. 4. 62· - κατὰ τὸν Ἀμμώνιον ὁ σηκὸς ἦτο ἱερὸν ἥρωος, ἡρῷον, ὁ δὲ ναὸς θεοῦ, - ἀλλὰ τὴν διάκρισιν ταύτην δὲν τηροῦσιν οἱ ποιηταί, πρβλ. Εὐρ. Φοιν. 1753, Ρῆσ. 501, πρὸς τὸν Ἴωνα 300, κτλ., καὶ ἴδε Valck. εἰς Ἡρόδ. 6. 19. 2) τάφος, κοιμητήριον περίκλειστον καὶ καθιερωμένον, ἀνδρῶν ἀγαθῶν ὅδε σακὸς Σιμωνίδ. 5. 6, πρβλ. Τραγικ. Ἀποσπ. ᾨδ. σ. 137 Nauck, Πλουτ. Κίμ. 8, Ἑλλην. Ἐπιγράμμ. 781. 7, Συλλ. Ἐπιγρ. 4264, -65, -66c, κ. ἀλλ. ΙΙΙ. ὁ κοῖλος κορμὸς παλαιᾶς ἐλαίας, ἴδε Λυσίου Περὶ τοῦ σηκοῦ. IV. βάρος, σταθμίον τι ἐν τῇ πλάστιγγι, «βαρῦδι», Εὐστ. 1625. 26. (Πρβλ. τὸ Λατ. saep-es, saep-io).
French (Bailly abrégé)
οῦ (ὁ) :
lieu clos, d’où
1 parc d’animaux (bergerie, étable, etc.);
2 enceinte sacrée ; particul. lieu de sépulture consacré, ou palissade dont on entourait un olivier devenu stérile et, p. suite, consacré.
Étymologie: cf. lat. sepes, sepio.
English (Autenrieth)
Greek Monolingual
ο, ΝΜΑ, και δωρ. τ. σακός Α
(στην αρχ. Ελλ.) ο κυρίως ναός, δηλαδή ο χώρος του ναού εκτός από τη στοά, όπου βρισκόταν το άγαλμα του θεού («τόνδε τοῦ θεοῡ σηκὸν εἰς πεδίον ποιήσω», ΠΔ)
νεοελλ.
κοίλωμα σε τοίχο για την τοποθέτηση αγάλματος ή αγγείου
μσν.
μέτρο βάρους πλάστιγγας, βαρίδι
αρχ.
1. μάντρα, περίφρακτος χώρος, ιδίως για τον σταβλισμό των ζώων
2. (σχετικά με πτηνά) φωλιά όπου βρίσκονται οι νεοσσοί («οἱ πέρδικες δύο ποιοῡνται τῶν ᾠῶν σηκούς», Αριστοτ.)
3. κοιτώνας
4. κοίλος κορμός παλιάς ελιάς
5. φρ. α) «Περὶ τοῦ Σηκοῡ» — τίτλος έργου του Λυσίου
β) «σηκὸς δράκοντος» — σπήλαιο δράκου.
[ΕΤΥΜΟΛ. Τεχνικός όρος άγνωστης ετυμολ. Έχει διατυπωθεί η άποψη ότι ο τ. σᾱκός / σηκός πρέπει να συνδεθεί με την οικογένεια του σάττω. Η μσν. σημ. του τ. σηκός «βαρίδι ζυγαριάς» έχει προέλθει υποχωρητικά από τη σημ. του ρ. σηκῶ, -όω «ζυγίζω»].
Greek Monotonic
σηκός: Δωρ. σᾱκός, ὁ·
I. στάβλος, μάντρα, μαντρί, στάνη, περιφραγμένος χώρος, όπου φυλάσσονται αρνάκια, κατσικάκια, μοσχαράκια, σε Όμηρ., Ησίοδ.· σηκὸς δράκοντος, η σπηλιά του δράκοντα, σε Ευρ.
II. 1. ιερός περίβολος, ναΐσκος, άδυτο, σε Σοφ., Ευρ.
2. τάφος, τόπος ταφής, νεκροταφείο, σε Σιμων.
III. κορμός (που έχει κοιλώματα) γηραιού ελαιοδέντρου, κουφάλα γέρικης ελιάς, σε Λυσ.
Russian (Dvoretsky)
σηκός: ὁ
1) загон, стойло, хлев (σηκοὶ ἀρνῶν ἠδ᾽ ἐριφῶν Hom.);
2) логово, пещера (δράκοντος Eur.);
3) жилье (ἐν ὄρει Plat.);
4) гнездо (sc. τῶν περδίκων Arst.);
5) святилище, храм (σ. ἄβατος Eur.);
6) гробница, могила (sc. Θησέως Plut.);
7) ограда вокруг (священной) маслины Lys.
Dutch (Woordenboekgrieks.nl)
σηκός -οῦ, ὁ [σάττω] omheining, stal, kooi:; Κύκλωπος γὰρ ἔκειτο μέγα ῥόπαλον παρὰ σηκῷ want er lag een grote knots van de Cycloop naast de schaapskooi Od. 9.319; σηκὸν ἀμφιβαλεῖν ποιμνήιον een omheining voor de schaapskudde bouwen Hes. Op. 787; uitbr.. σηκὸν ἐς... δράκοντος boven het hol van een slang Eur. Phoen. 1010. heiligdom:. σηκός... μαινάδων een heiligdom van maenaden Eur. Phoen. 1751. omheinde olijfboomstomp. Lys. 7.5.
Frisk Etymological English
Grammatical information: m.
Meaning: enclosure, fence, pen, stable, enclosed sacred space (Il.).
Other forms: Dor. (Epid.) σακός.
Compounds: σηκο-κόρος m. stableman (ρ 224 a. o.).
Derivatives: 1. σηκ-ίς (Ar.), -ύλη, -υλλα (Ael. Dion., H., Phot.) f. house-slave (fem.); 2. -ίτης, Dor. σακ- m. (ἀρήν, ἔριφος) fed in the stable, weaned (Theoc., Long.; Redard 114); 3. σῆκα call of a herder (H.: "οὕτως ἐπιφθέγγονται οἱ ποιμένες εἰς τὸ συγκλεῖσαι τὰ ποίμνια"; cf. σῖγα); 4. -άζω to drive into the pen, to confine (Θ 131 a. o.); 5. σηκόω: a. σάκωσε κατέκλεισεν, ἀποσηκώσας ὡς ἐν σηκῳ̃ κατακλείσας H.; b. mostly with ἀντι-, ἀνα- to weigh against, to balance, to equalise, to compensate (Hp., Trag., Arist. a. o.); from this σήκ-ωμα, Dor. σάκ- n. enclosed sacred space (E., inscr.), usu. weight, counterweight, calibrated weight or measure (E., Hyp., Plb., hell. a. late pap. a. inscr.); -ωτήρ m. balance beam (H.); ἀντισήκ-ωσις f. counterweight, equalisation (Hdt., Plot.); backformation ἀντί-σηκος equalising (Eust.).
Origin: PG [a word of Pre-Greek origin]X [probably]
Etymology: PGr. Dor. σακός from *tu̯ākós is since Bezzenberger BB 12, 240 connected with σάττω stuff; Pok. 1098; s. v. with further attempts for connections. -- To σηκός after Szemerényi Sprache 11, 12 also ἠκέστας in Hom. ἤνις [σ]ηκέστας (with haplography of the σ); not very convincing. -- There is no indication that this word is IE; the zero grade *tu̯h2k- would rather have become *τυκ-; s o the word is rather Pre-Greek.
Middle Liddell
σηκός, δοριξ σᾱκός, οῦ, ὁ,
I. a pen, fold, for lambs, kids, calves, Hom., Hes.; ς. δράκοντος the dragon's den, Eur.
II. a sacred enclosure, chapel, shrine, Soph., Eur.
2. a sepulchre, burial-place, Simon.
III. the trunk of an old olive-tree, Lys.
Frisk Etymology German
σηκός: {sēkós}
Forms: dor. (Epid.) σακός
Grammar: m.
Meaning: Einfriedigung, Umzäunung, Hürde, Stall, eingehegter geweihter Raum (seit Il.);
Composita : σηκοκόρος m. Stallknecht (ρ 224 u. a.).
Derivative: Davon 1. σηκίς (Ar.), -ύλη, -υλλα (Ael. Dion., H., Phot.) f. Haussklavin; 2. -ίτης, dor. σακ- m. (ἀρήν, ἔριφος) im Stall gefüttert, entwöhnt (Theok., Long.; Redard 114); 3. σῆκα Lockruf eines Hirten (H.: "οὕτως ἐπιφθέγγονται οἱ ποιμένες εἰς τὸ συγκλεῖσαι τὰ ποίμνια"; vgl. σῖγα); 4. -άζω in die Hürde treiben, einsperren (Θ 131 u. a.); 5. σηκόω: a. σάκωσε· κατέκλεισεν, ἀποσηκώσας· ὡς ἐν σηκῳ̃ κατακλείσας H.; b. meist mit ἀντι-, ἀνα- dagegen abwägen, aufwiegen, ausgleichen, entschädigen (Hp., Trag., Arist. u. a.); davon σήκωμα, dor. σάκ- n. eingehegter heiliger Raum (E., Inschr.), gew. ‘Gewicht, Gegengewicht, geeichtes Gewicht od. Maß’ (E., Hyp., Plb., hell. u. sp. Pap. u. Inschr.); -ωτήρ m. Waagebalken (H.); ἀντισήκωσις f. Gegengewicht, Ausgleichung (Hdt., Plot.); Rückbildung ἀντίσηκος ausgleichend (Eust.).
Etymology : Urgr. dor. σακός aus *tu̯ākós wird seit Bezzenberger BB 12, 240 mit σάττω verbunden; s. d. mit weiteren Anknüpfungsversuchen. — Zu σηκός nach Szemerényi Sprache 11, 12 auch ἠκέστας in hom. ἤνις [σ]ηκέστας (mit Haplographie des σ); wenig überzeugend.
Page 2,695
English (Woodhouse)
cave, den, fold, consecrated ground, consecrated land, fold for sheep, place for rearing children, sacred enclosure