impetro
Latin > English (Lewis & Short)
impĕtro: (inp-), āvi, ātum, 1 (archaic
I inf. pres. pass. impetrarier, Plaut. Rud. 3, 3, 40; inf. fut. act. impetrassere, id. Aul. 4, 7, 6; id. Cas. 2, 3, 53; id. Mil. 4, 3, 35; id. Stich. 1, 2, 23), v. a. in-patro, to accomplish, effect, bring to pass; to get, obtain, procure, esp. by exertion, request, entreaty (class.; cf.: obtineo, adipiscor, consequor).
I In gen., constr. with acc., ut, ne, the simple subj., or absol.
(a) With acc.: quod volui, ut volo, impetravi per amicitiam et gratiam a Philocomasio, Plaut. Mil. 4, 5, 1: istuc confido a fratre me impetrassere, id. Aul. 4, 7, 6: a me istam exceptionem numquam impetrabunt, Cic. Ac. 2, 30, 97: ei Dolabella rogatu meo civitatem a Caesare impetravit, id. Fam. 13, 36, 1: decet abs te id impetrarier, Plaut. Rud. 3, 3, 40: in omni re considerandum est et quid postules ab amico et quid patiare a te impetrari, Cic. Lael. 20, 76; cf. id. ib. 11, 38: dum id impetrant, Plaut. Capt. 2, 1, 37; 1, 2, 17: cum istuc, quod postulo, impetro cum gratia, Ter. And. 2, 5, 11; id. Ad. 3, 4, 44: uti ea, quae vellent, impetrarent, Caes. B. G. 1, 31, 2: (chorus) Impetrat et pacem et locupletem frugibus annum, Hor. Ep. 2, 1, 137: restitutionem patris, Quint. 7, 1, 42; 11, 3, 4: provinciam, id. 6, 3, 68: post impetratam studiis meis quietem, id. Prooem. § 1: impetrato Fortis Augusti reditu, Hor. C. 4, 2, 42.—
(b) With ut, ne, or the simple subj.: Cl. Quid, si ego impetro atque exoro a vilico, causa mea Ut eam illi permittat? St. Quid si ego ab armigero impetro, Eam illi permittat? atque hoc, credo, impetrassere, Plaut. Cas. 2, 3, 51 sq.: impetrabis igitur a Caesare, ut, etc., Cic. Att. 9, 2, A, 1; Q. Cic. Pet. Cons. 7, 26: a Sequanis impetrat, ut per fines suos ire Helvetios patiantur, Caes. B. G. 1, 9 fin.: verbisne istis, ut pugnent, te impetraturum credis, Liv. 2, 46, 6: postremo impetravi, ut ne quid ei succenseat, Plaut. Bacch. 3, 6, 4: suadeo, a te impetres, ne sis nugax, Petr. 52: tandem impetravi abiret, Plaut. Trin. 2, 4, 190.— Pass. impers.: aegre ab iis impetratum est summa tribunorum plebis contentione, ut in senatu recitarentur (litterae); ut vero ex litteris ad senatum referretur, impetrari non potuit, Caes. B. C. 1, 1, 1; Plin. 16, 32, 59, § 136.—In abl. of the part. perf.: impetrato, ut manerent, Liv. 9, 30, 10; Vell. 2, 107, 2.—
(g) * With acc. and inf.: Agrippina in oppidum Ubiorum veteranos coloniamque deduci impetrat, Tac. A. 12, 27.—
(d) Absol.: incipere multo est quam impetrare facilius, Plaut. Poen. 5, 2, 14: hilarus exit, impetravit, id. Mil. 4, 4, 62; id. As. 3, 3, 131: Ca. Jus hic orat. Ly. Impetrabit te advocato atque arbitro, id. Trin. 5, 2, 37: quid attinet dicere, si contendisset, impetraturum non fuisse, cum, etc.? Cic. Lael. 11, 39: si id ita fecisset ... si non impetraret, etc., Caes. B. G. 1, 35, 4: cum ab proximis impetrare non possent, ulteriores tentant, id. ib. 6, 2, 2: simul, ut, si quid possent, de induciis fallendo impetrarent, id. ib. 4, 13, 5; id. B. C. 1, 22 fin.; cf.: sperare, ab eo de sua ac militum salute impetrare posse, id. B. G. 5, 36, 3; Hirt. ap. Cic. Att. 15, 6, 2.—Esp.: impetras, you have your request, i. e. I will do as you desire, nolo ames. Pae. Facile impetras, Plaut. Pers. 2, 2, 63: adpropera! age, amabo! Mu. Impetras, abeo, id. Cas. 2, 2, 39; cf. id. Ep. 2, 2, 119; id. Cas. 2, 3, 17.—
II Esp.
A Like impetrio: exstat annalium memoria, sacris quibusdam et precationibus vel cogi fulmina vel impetrari, etc., Plin. 2, 53, 54, § 140.—
B In mal. part., to obtain, get possession of: ut superior sis mihi quam quisquam qui impetrant, Plaut. Men. 1, 3, 10.
Latin > French (Gaffiot 2016)
impĕtrō,⁸ āvī, ātum, āre (in et patro), tr.,
1 arriver à ses fins, obtenir : aliquid per aliquem Cic. Arch. 25, obtenir qqch. par l’entremise de qqn ; aliquid ab aliquo Cic. Læl. 76, obtenir qqch. de qqn ; aliquid alicui Cic. Fam. 13, 36, 1, obtenir qqch. pour qqn ; optatum Cic. Off. 3, 94, avoir son souhait réalisé
2 [avec ut ] obtenir que : Cic. Att. 9, 2 a, 1 ; Cæs. G. 1, 9 || [avec ne ] obtenir que ne pas : Cic. Verr. 2, 2, 71 || [avec subj. seul] Pl. Trin. 591 ; Cæl. d. Cic. Fam. 8, 12, 1 || [avec prop. inf.] Tac. Ann. 12, 27
3 abst] impetrare de, obtenir satisfaction au sujet de : Cæs. G. 4, 13, 5 ; 5, 36, 3 ; Cic. Off. 3, 113 ; Fam. 4, 13, 5, ou impetrare seul : Cæs. G. 1, 35, 4 ; 6, 2, 2 ; Cic. Læl. 39. inf. fut. act. impetrassere Pl. Aul. 679 ; Mil. 1128 ; etc.