παπάς

From LSJ

Τὸ νικᾶν αὐτὸν αὑτὸν πασῶν νικῶν πρώτη τε καὶ ἀρίστη → The first and best victory is to conquer self.

Plato, Laws, 626e

Greek Monolingual

ο / παππάς, ΝΜ
ιερέας, πρεσβύτερος, εφημέριοςκάθε καμπάνα και παπάς κάθε παπάς και διάκος», δημ. τραγ.)
νεοελλ.
1. ο ρήγας και κατ' επέκτ. κάθε φιγούρα της τράπουλας
2. είδος απαγορευμένου παιχνιδιού εξαπάτησης και κλοπής που παίζεται με τρία παιγνιόχαρτα, από τα οποία το ένα είναι ρήγας
3. τεχνολ. κοινή ονομασία για το κέλυφος του φίλτρου αέρα στα αυτοκίνητα
4. άλλη κοινή ονομασία του τσαλαπετεινού
5. κοινή ονομασία του Γαλαξία
6. φρ. α) «μην το πεις ούτε του παπά» — λέγεται για κάποιον που διέφυγε παρ' ελπίδα από μεγάλο κίνδυνο
β) «να σού πει ο παπάς στ' αφτί κι ο διάκος στο κεφάλι»
(ως κατάρα) να πεθάνεις
γ) «ή παπάς παπάς ή ζευγάς ζευγάς» — δεν πρέπει να ασχολείται κάποιος με πολλά και διάφορα, διότι τίποτε δεν επιτυγχάνει ικανοποιητικά
δ) «ήρθε στο κουτάλι του παπά» — διέτρεξε τον έσχατο κίνδυνο
ε) «μάς παίζει τον παπά» — μάς κοροϊδεύει, μάς εξαπατά
5. παροιμ. α) «παπάς παπά καλό δεν θέλει» — λέγεται σε περιπτώσεις αντιζηλίας ομοτέχνων
β) «αλλού ο παπάς, αλλού τα ράσα του» — λέγεται για δήλωση μεγάλης ακαταστασίας
μσν.
πατέρας.
[ΕΤΥΜΟΛ. < πάπας, με καταβιβασμό του τόνου στη λήγουσα. Η λ., με τη σημ. «είδος παιχνιδιού της τράπουλας», μαρτυρείται από το 1890 στην εφημερίδα Ακρόπολις].

Translations

priest

Afrikaans: priester; Albanian: prift; Amharic: ካህን; Arabic: قِسِّيس‎, كَاهِن‎; Egyptian Arabic: قسيس‎; Gulf Arabic: راهب‎; Iraqi Arabic: قس‎, كاهن‎; North Levantine Arabic: خوري‎; Tunisian Arabic: باباص‎, پاپاص‎; Moroccan Arabic: قسيس‎; Armenian: քահանա, երեց, աբեղա, տերտեր, քուրմ; Aromanian: preftu; Asturian: sacerdote; Azerbaijani: keşiş, kahin; Basque: apaiz, abade; Belarusian: святар, сьвятар, поп, ксёндз, жрэц, свяшчэннiк, сьвяшчэньнiк, свяшчэннаслужыцель, сьвяшчэннаслужыцель; Bengali: যাজক; Breton: beleg; Bulgarian: свещеник, поп, свещенослужител; Burmese: ရဟန်း; Catalan: sacerdot, capellà; Chamicuro: patile; Chavacano: padre; Chinese Cantonese: 祭司; Mandarin: 祭司, 教士, 神父, 牧師/牧师, 司鐸/司铎; Coptic: ϩⲟⲛⲧ; Cornish: pronter; Corsican: preti; Czech: kněz; Dalmatian: priast; Danish: præst; Dutch: priester, pastoor; Emilian: prît; Erzya: озатя; Esperanto: pastro, pastrino; Estonian: preester; Faroese: prestur; Finnish: pappi; French: prêtre, prêtresse, sacrificateur, sacrificatrice; Friulian: predi; Galician: crego, preste, capelán; Georgian: მღვდელი, ქურუმი; German: Priester, Priesterin, Pfarrer, Pfarrerin, Pastor, Pastorin, Seelsorger, Seelsorgerin, Pfaffe, Pfäffin; Gothic: 𐌲𐌿𐌳𐌾𐌰, 𐍅𐌴𐌹𐌷𐌰, 𐍀𐌰𐍀𐌰; Greek: ιερέας, ιερωμένος, κληρικός, παπάς, εφημέριος, πρεσβύτερος, πρωτοπρεσβύτερος; Ancient Greek: ἱερεύς, ἱρεύς, ἱαρεύς, ἱαρής; Greenlandic: palasi; Guaraní: pa'i; Hebrew: כֹּמֶר‎, כֹּהֵן‎; Hindi: याजक, पादरी; Hungarian: pap; Icelandic: prestur; Ido: kleriko, sacerdoto, popo; Indonesian: pendeta, imam; Ingrian: pappi; Interlingua: prestre, sacerdote; Irish: sagart, athair naofa; Old Irish: sacart, cruimther; Primitive Irish: ᚊᚏᚔᚋᚔᚈᚔᚏ; Italian: prete, sacerdote, pope; Japanese: 司祭, 牧師, 僧, 法師, 祭司, 神父, 聖職者; Javanese: pandhita, dwija; Kapampangan: pari; Kazakh: дін қызметшісі, поп; Khmer: អ្នកបួស, លោកសង្ឃ; Konkani: पाद्रि; Korean: 신부(神父), 사제(司祭), 성직자(聖職者); Kumyk: кешиш; Kurdish Northern Kurdish: keşîş, pepez; Kyrgyz: поп; Ladino: papaz; Lao: ຄຸນພໍ່, ຄູບາ; Latin: sacerdos, flamen, sacrarius; Latvian: priesteris; Lithuanian: kunigas; Luxembourgish: Paschtouer; Macedonian: свештеник, поп; Malay: paderi, imam; Malayalam: പുരോഹിതൻ; Maltese: qassis; Manx: saggyrt; Maori: Tohunga; Middle English: prest; Middle French: prestre; Mongolian Cyrillic: санваартан, бөө, тайлгач; Nahuatl Classical: teopixqui, tlamacazqui, tlenamacac; Navajo: ééʼ neishoodii; Norwegian Bokmål: prest; Nynorsk: prest; Occitan: prèire, capelan; Old Church Slavonic Cyrillic: свѧщеникъ, попъ; Old East Slavic: свѧщеникъ, свѧщеньникъ, попъ; Old English: prēost, sacerd; Old French: prestre, provoire; Old Galician-Portuguese: preste; Old Irish: sacart; Old Norse: goði, gyðja; Old Tupi: abaré; Ottoman Turkish: كشیش‎; Paiwan: palaingan; Pashto: پادري‎, کاهن‎, کشیش‎; Persian: کشیش‎, کاهن‎; Plautdietsch: Priesta; Polish: ksiądz, kapłan, klecha, duchowny, prezbiter; Portuguese: padre, sacerdote, presbítero; Romagnol: prid, prit; Romani: raśaj; Romanian: preot, popă; Romansch: spiritual, prer; Russian: священник, поп, жрец, святой отец, отец, батюшка, ксёндз, священнослужитель; Sardinian: prede, predi, peideru, peidru; Scottish Gaelic: sagart; Serbo-Croatian Cyrillic: свѐштенӣк, свѐћенӣк, по̏п, духо̀внӣк, о̀тац, жре̑ц; Roman: svèštenīk, svèćenīk, pȍp, duhòvnīk, òtac, žrȇc; Sicilian: prèviti; Skolt Sami: papp; Slovak: kňaz, otec, duchovný, páter, páterko; Slovene: duhovnik; Sorbian Lower Sorbian: mjeršnik, pop; Sotho: moprista; Spanish: sacerdote, cura, padre, párroco; Swahili: kasisi, kuhani; Swedish: präst, prost, pastor; Tagalog: pari; Tajik: кашиш, рӯҳонӣ, поп, коҳин; Telugu: పూజారి, అర్చకుడు; Thai: หลวงพ่อ, พระ, พระสงฆ์, นักบวช, มุนิ; Tibetan: བླ་མ; Tigrinya: ቀሺ; Tlingit: wáadishgaa; Turkish: papaz, din adamı, rahip, keşiş; Turkmen: buýsanç; Ugaritic: 𐎋𐎅𐎐; Ukrainian: священик, ксьондз, отець, піп, ієрей, жрець, священнослужитель; Urdu: پادری‎; Uyghur: پوپ‎, كاھىن‎; Uzbek: pop, kohin, ruhoniy, kashish; Venetian: prète, prèvede, pre; Vietnamese: linh mục, mục sư; Volapük: kultan, hikultan, jikultan, pädan, hipädan, jipädan, pastan, hipastan, jipastan; Welsh: offeiriad; Yiddish: גלח‎, פּאָפּ‎, כּהן‎, פּריסטער‎; Yup'ik: agayulirta