κύδος: Difference between revisions
καὶ οἱ ἀμαθέστατοι τῶν ἰατρῶν τὸ αὐτὸ σοὶ ποιοῦσιν, ἐλεφαντίνους νάρθηκας καὶ σικύας ἀργυρᾶς ποιούμενοι καὶ σμίλας χρυσοκολλήτους: ὁπόταν δὲ καὶ χρήσασθαι τούτοις δέῃ, οἱ μὲν οὐδὲ ὅπως χρὴ μεταχειρίσασθαι αὐτὰ ἴσασιν → the most ignorant of doctors do the same as you, getting themselves ivory containers, silver cupping instruments, and gold-inlaid scalpels; but when it's time to use those things, they haven't the slightest notion of how to handle them
mNo edit summary |
|||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=kydos | |Transliteration C=kydos | ||
|Beta Code=ku/dos | |Beta Code=ku/dos | ||
|Definition=ὁ, | |Definition=ὁ, [[reproach]], [[abuse]], Sch.S.Aj.722, Sch.A.R.1.1337. | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=<b>(I)</b><br />[[κύδος]], ὁ (Α)<br />[[ονειδισμός]], [[βρισιά]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Πρόκειται πιθ. για υποχωρητ. σχηματισμό από το <i>κυδάζομαι</i>].<br /> <b>(II)</b><br />κῡδος, τὸ (Α)<br /><b>1.</b> [[δόξα]], [[φήμη]], [[ιδίως]] αυτή που αποκτά [[κάποιος]] στον πόλεμο («ὡς γὰρ θεὸς ναῶν ἔδωκε κῡδος Ἕλλησιν μάχης», <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>2.</b> ως τιμητική [[προσφώνηση]] σε ήρωες («ὦ πολύαιν' Ὀδυσεῡ, μέγα κῡδος 'Αχαιῶν», <b>Ομ. Ιλ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η λ. εμφανίζει τη μηδενισμένη [[βαθμίδα]] <i>qud</i>- της ΙΕ ρίζας <i>qeu</i>-<i>d</i>-, παρεκτεταμένης (με οδοντικό -<i>d</i>-) μορφής της αρχικής ρίζας <i>qeu</i>- «[[προσέχω]], [[παρατηρώ]]» και συνδέεται με αρχ. σλαβ. <i>čudo</i> «[[θαύμα]]», <i>čuditise</i> «[[θαυμάζω]]», πιθ. με αρχ. σλαβ. <i>čuti</i> «[[ακούω]], [[αντιλαμβάνομαι]]» και λατ. <i>caveo</i> «προφυλάσσομαι». Τη λ. εμφανίζουν στο [[θέμα]] τους τα ανθρωπωνύμια [[Θουκυδίδης]] (<span style="color: red;"><</span> <i>Θεοκυδίδης</i>), <i>Κυδεύς</i>, <i>Κυδίας</i>, <i>Κυδείδης</i>, ενώ το ίδιο θ. μαρτυρείται στο α' συνθετικό ορισμένων ον. ([[πρβλ]]. <i>Κυδικλής</i>, <i>Κυδίστρατος</i>, <i>Κυδοκράτης</i>, <i>Κυδόνικος</i>) και στο β' συνθετικό ορισμένων άλλων ([[πρβλ]]. <i>Αγλαοκύδης</i>, <i>Διοκύδης</i>, <i>Επικύδης</i>, <i>Φερεκύδης</i>).<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> <b>αρχ.</b> [[κυδάεις]], [[κυδάλιμος]], [[κυδήεις]], [[κύδιμος]], [[κυδιώ]], [[κυδνός]], [[κυδρός]]<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />[[κυδαίνω]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> (Α' συνθετικό) <b>αρχ.</b> [[κυδιάνειρα]], [[κυδόσκοπος]]<br /><b>μσν.</b><br />[[κυδοφόρος]]. (Β' συνθετικό) <b>αρχ.</b> <i>έγκυδος</i>, [[επικυδής]], [[ερικυδής]], [[θεοκυδής]], [[μεγακυδής]], [[περικυδής]], [[υποκυδής]], [[φερεκυδής]], [[φιλοκυδής]]. | |mltxt=<b>(I)</b><br />[[κύδος]], ὁ (Α)<br />[[ονειδισμός]], [[βρισιά]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Πρόκειται πιθ. για υποχωρητ. σχηματισμό από το <i>κυδάζομαι</i>].<br /> <b>(II)</b><br />κῡδος, τὸ (Α)<br /><b>1.</b> [[δόξα]], [[φήμη]], [[ιδίως]] αυτή που αποκτά [[κάποιος]] στον πόλεμο («ὡς γὰρ θεὸς ναῶν ἔδωκε κῡδος Ἕλλησιν μάχης», <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>2.</b> ως τιμητική [[προσφώνηση]] σε ήρωες («ὦ πολύαιν' Ὀδυσεῡ, μέγα κῡδος 'Αχαιῶν», <b>Ομ. Ιλ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η λ. εμφανίζει τη μηδενισμένη [[βαθμίδα]] <i>qud</i>- της ΙΕ ρίζας <i>qeu</i>-<i>d</i>-, παρεκτεταμένης (με οδοντικό -<i>d</i>-) μορφής της αρχικής ρίζας <i>qeu</i>- «[[προσέχω]], [[παρατηρώ]]» και συνδέεται με αρχ. σλαβ. <i>čudo</i> «[[θαύμα]]», <i>čuditise</i> «[[θαυμάζω]]», πιθ. με αρχ. σλαβ. <i>čuti</i> «[[ακούω]], [[αντιλαμβάνομαι]]» και λατ. <i>caveo</i> «προφυλάσσομαι». Τη λ. εμφανίζουν στο [[θέμα]] τους τα ανθρωπωνύμια [[Θουκυδίδης]] (<span style="color: red;"><</span> <i>Θεοκυδίδης</i>), <i>Κυδεύς</i>, <i>Κυδίας</i>, <i>Κυδείδης</i>, ενώ το ίδιο θ. μαρτυρείται στο α' συνθετικό ορισμένων ον. ([[πρβλ]]. <i>Κυδικλής</i>, <i>Κυδίστρατος</i>, <i>Κυδοκράτης</i>, <i>Κυδόνικος</i>) και στο β' συνθετικό ορισμένων άλλων ([[πρβλ]]. <i>Αγλαοκύδης</i>, <i>Διοκύδης</i>, <i>Επικύδης</i>, <i>Φερεκύδης</i>).<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> <b>αρχ.</b> [[κυδάεις]], [[κυδάλιμος]], [[κυδήεις]], [[κύδιμος]], [[κυδιώ]], [[κυδνός]], [[κυδρός]]<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />[[κυδαίνω]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> (Α' συνθετικό) <b>αρχ.</b> [[κυδιάνειρα]], [[κυδόσκοπος]]<br /><b>μσν.</b><br />[[κυδοφόρος]]. (Β' συνθετικό) <b>αρχ.</b> <i>έγκυδος</i>, [[επικυδής]], [[ερικυδής]], [[θεοκυδής]], [[μεγακυδής]], [[περικυδής]], [[υποκυδής]], [[φερεκυδής]], [[φιλοκυδής]]. | ||
}} | }} | ||
Revision as of 20:59, 27 June 2022
English (LSJ)
ὁ, reproach, abuse, Sch.S.Aj.722, Sch.A.R.1.1337.
Greek Monolingual
(I)
κύδος, ὁ (Α)
ονειδισμός, βρισιά.
[ΕΤΥΜΟΛ. Πρόκειται πιθ. για υποχωρητ. σχηματισμό από το κυδάζομαι].
(II)
κῡδος, τὸ (Α)
1. δόξα, φήμη, ιδίως αυτή που αποκτά κάποιος στον πόλεμο («ὡς γὰρ θεὸς ναῶν ἔδωκε κῡδος Ἕλλησιν μάχης», Αισχύλ.)
2. ως τιμητική προσφώνηση σε ήρωες («ὦ πολύαιν' Ὀδυσεῡ, μέγα κῡδος 'Αχαιῶν», Ομ. Ιλ.).
[ΕΤΥΜΟΛ. Η λ. εμφανίζει τη μηδενισμένη βαθμίδα qud- της ΙΕ ρίζας qeu-d-, παρεκτεταμένης (με οδοντικό -d-) μορφής της αρχικής ρίζας qeu- «προσέχω, παρατηρώ» και συνδέεται με αρχ. σλαβ. čudo «θαύμα», čuditise «θαυμάζω», πιθ. με αρχ. σλαβ. čuti «ακούω, αντιλαμβάνομαι» και λατ. caveo «προφυλάσσομαι». Τη λ. εμφανίζουν στο θέμα τους τα ανθρωπωνύμια Θουκυδίδης (< Θεοκυδίδης), Κυδεύς, Κυδίας, Κυδείδης, ενώ το ίδιο θ. μαρτυρείται στο α' συνθετικό ορισμένων ον. (πρβλ. Κυδικλής, Κυδίστρατος, Κυδοκράτης, Κυδόνικος) και στο β' συνθετικό ορισμένων άλλων (πρβλ. Αγλαοκύδης, Διοκύδης, Επικύδης, Φερεκύδης).
ΠΑΡ. αρχ. κυδάεις, κυδάλιμος, κυδήεις, κύδιμος, κυδιώ, κυδνός, κυδρός
αρχ.-μσν.
κυδαίνω.
ΣΥΝΘ. (Α' συνθετικό) αρχ. κυδιάνειρα, κυδόσκοπος
μσν.
κυδοφόρος. (Β' συνθετικό) αρχ. έγκυδος, επικυδής, ερικυδής, θεοκυδής, μεγακυδής, περικυδής, υποκυδής, φερεκυδής, φιλοκυδής.
