ὕψι: Difference between revisions
τὸ πολὺ τοῦ βίου ἐν δικαστηρίοις φεύγων τε καὶ διώκων κατατρίβομαι → waste the greater part of one's life in courts either as plaintiff or defendant
m (Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{bailly.*}}\n)" to "$2$1") |
m (Text replacement - "(?s)(\n{{ls\n\|lstext.*}})(\n{{.*}})(\n{{elru.*}})" to "$3$1$2") |
||
Line 12: | Line 12: | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=<i>adv.</i><br />en haut ; <i>particul.</i> en haute mer.<br />'''Étymologie:''' [[ὕψος]]. | |btext=<i>adv.</i><br />en haut ; <i>particul.</i> en haute mer.<br />'''Étymologie:''' [[ὕψος]]. | ||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''ὕψῐ:''' adv.<br /><b class="num">1)</b> [[вверх]], [[кверху]] (ἀναθρῴσκειν Hom.);<br /><b class="num">2)</b> [[вверху]], [[в вышине]]: [[Ζεύς|Ζεὺς]] ἥμενος ὕψι Hom. в вышине восседающий Зевс; ἀπὸ [[νεῶν]] ὕψι Hom. с высоты кораблей; ὕψι ἐν νεφέεσσι Hes. высоко в облаках;<br /><b class="num">3)</b> [[высокомерно]], [[гордо]]: ὕψι [[βιβάς]] Hom. гордо шествующий;<br /><b class="num">4)</b> [[в открытом море]]: ὕψι ἐπ᾽ [[εὐνάων]] ὁρμίζειν Hom. становиться на якорь в открытом море. | |||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
Line 21: | Line 24: | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''ὕψῐ:''' επίρρ., σε υψηλό [[σημείο]], [[ψηλά]], σε ύψος, σε Όμηρ.· στο ανοικτό [[πέλαγος]], στην ανοικτή [[θάλασσα]], σε Ομήρ. Οδ. (απ' όπου, [[ὑψίων]], [[ὑψίτερος]], [[ὕψιστος]]). | |lsmtext='''ὕψῐ:''' επίρρ., σε υψηλό [[σημείο]], [[ψηλά]], σε ύψος, σε Όμηρ.· στο ανοικτό [[πέλαγος]], στην ανοικτή [[θάλασσα]], σε Ομήρ. Οδ. (απ' όπου, [[ὑψίων]], [[ὑψίτερος]], [[ὕψιστος]]). | ||
}} | }} | ||
{{mdlsj | {{mdlsj |
Revision as of 22:15, 3 October 2022
English (LSJ)
Adv. on high, aloft, ὕψι δ' ἀναθρῴσκων πέτεται Il.13.140; ὕψι βιβάς ib.371; Ζεὺς ἥμενος ὕψι 20.155, cf. Od.16.264; ἴρηξ . . ἀηδόνα . . ὕψι μάλ' ἐν νεφέεσσι φέρων Hes.Op.204; ἐμάχοντο . . ἀπὸ νηῶν ὕψι μελαινάων ἐπιβάντες from high on the ships, Il.15.387; ὕψι… ἀέλλη σκίδνατο 16.374; ὕψι… ὁρμίσσομεν out at sea, 14.77. (Hence ὑψίων, ὑψίτερος, ὕψιστος,—all prob. connected with ὑπέρ.)
French (Bailly abrégé)
adv.
en haut ; particul. en haute mer.
Étymologie: ὕψος.
Russian (Dvoretsky)
ὕψῐ: adv.
1) вверх, кверху (ἀναθρῴσκειν Hom.);
2) вверху, в вышине: Ζεὺς ἥμενος ὕψι Hom. в вышине восседающий Зевс; ἀπὸ νεῶν ὕψι Hom. с высоты кораблей; ὕψι ἐν νεφέεσσι Hes. высоко в облаках;
3) высокомерно, гордо: ὕψι βιβάς Hom. гордо шествующий;
4) в открытом море: ὕψι ἐπ᾽ εὐνάων ὁρμίζειν Hom. становиться на якорь в открытом море.
Greek (Liddell-Scott)
ὕψῐ: ἐπίρρ. ὡς τὸ ὑψοῦ, ὑψόθι, εἰς ὕψος, ἐφ’ ὕψους, ὕψι δ’ ἀναθρώσκων πέτεται Ἰλ. Ν. 140· ὕψι βιβὰς αὐτόθι 371· Ζεὺς ἥμενος ὕψι Υ. 155, πρβλ. Ὀδ. Π. 264· ἀπὸ νηῶν ὕψι, ἀπὸ τῶν πλοίων ἐφ’ ὕψους ἑστῶτες, Ἰλ. Ο. 387· ὕψι… ἄελλα σκίδνατο Π. 374· ὕψι... ὁρμίσσομεν, ἔξω ὑψηλὰ, εἰς τὴν ἀνοικτὴν θάλασσαν, Ξ. 77· ― ὡσαύτως εἰς Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 202. ― (Ἐντεῦθεν ὑψίων, ὑψίτερος, ὕψιστος, ― ἅπαντα πιθανῶς σχετίζονται πρὸς τὸ ὑπέρ).
English (Autenrieth)
on high, up, aloft; ὁρμίζειν, ‘on the high sea,’ in deep water, Il. 14.77.
Greek Monotonic
ὕψῐ: επίρρ., σε υψηλό σημείο, ψηλά, σε ύψος, σε Όμηρ.· στο ανοικτό πέλαγος, στην ανοικτή θάλασσα, σε Ομήρ. Οδ. (απ' όπου, ὑψίων, ὑψίτερος, ὕψιστος).
Middle Liddell
on high, aloft, Hom.: on the high sea, out at sea, Od. [Hence ὑψίων, ὑψίτερος, ὑψίστος.]
Frisk Etymology German
ὕψι: {húpsi}
Grammar: Adv.
Meaning: ‘in der Höhe, oben; in die Höhe, empor; hoch’ (Hom., Hes.).
Composita : Sehr oft als Vorderglied (vgl. Sommer Nominalkomp. 173f.), z.B. ὑψιβρεμέτης in der Höhe donnernd, von Zeus (Hom., Hes.), ὑψαύχην mit hohem Nacken, stolz (E., Pl. Phdr. 253d, AP, sp. Prosa) mit ὑψαυχενέω, -ίζω den Nacken hoch tragen, stolzieren (hell. u. sp.).
Derivative: Davon 1. Adv. ὑψοῦ, -όθι, -όσε, -όθε(ν) oben, bzw. empor, von oben her (vorw. ep. poet. seit Il.). 2. Steigerungsformen: ὕψιστος (Pi., Trag., A. R. u.a., auch sp. Prosa) nach κύδιστος, μέγιστος u.a., wozu -ίων (Pi.Fr.213), -ίτερος (Theok. 8, 46); auch -οτάτω Adv. (B. Fr. 16, 6). 3. Subst. ὕψος n. Höhe (Hdt., Emp., att. seit A., hell. u. sp.; nach μῆκος, βάθος usw., Porzig Satzinhalte 247; s. auch Böhme Sprache 7, 211 f.) mit ὑψήεις hoch (Nik.,AP; nach αἰγλήεις usw.; vgl. Schwyzer 527), -όω (auch m. ἀν-, ἐξ-u.a.) in die Höhe heben, erhöhen (hell. u. sp.; nach ταπεινόω u.a.; Ptz. ὑψεύμενος Hp.), wovon -ωμα, -ωματικός, -ωσις, -ωτής, -ωτικός. Über ὕψι, ὕψιστος, ὕψος Wackernagel Unt. 213f.; etwas abweichend Seiler Steigerungsformen 109 f. 4. ὑψηλός hoch (seit Il.; Vorbild unbekannt, vgl. unten). 5. Kurznamen: Ὑψεύς m. (Pi.; Boßhardt 125), Ὑψώ f. = Ὑψιπύλη (Ar. Fr. 225, EM, Suid.).
Etymology : Endvokal wie in ἦρι, ἄρτι, ἄντι usw.; somit alter Lok. (bzw. Analogiebildung). Letzten Endes zu ὕπατος, ὕπο, ὕπερ (s. dd.). Das erweiternde σ hat ein Gegenstück in äol. ὄψι, hom. usw. ὀψέ (s.d.), in ἄψ neben ἄπο u.a.m. und läßt sich auch im Keltischen nachweisen, z.B. air. ōs, uas oben, über (aus *oupsu), wozu mit l-Ableitung uasal hoch, gall. Uxello-dūnum "Hochburg" ( : ὑψηλός?). Ebsnso slav., z.B. russ. vysók hoch (*ūpso-), lat. sus- < *sub-s- (wie abs-) in sustineō u.a. Hypothesen über die Herkunft des -s- bei Schulze Kl. Schr. 97 A. 1 (ὑπσ- schwundstufiger s-Stamm?), bei WP. 1, 193 und Pok. 1107 (ὑπσι Lok. pl. ?); daselbst auch weitere Formen m. Lit. Fürs Griech. noch Schwyzer 622 u. 631; ältere Lit. bei Bq.
Page 2,978