λῶμα: Difference between revisions
Θησαυρός ἐστι τῶν κακῶν κακὴ γυνή → Ingens mali thesaurus est mulier mala → Ein Schatz an allem Schlechten ist ein schlechtes Weib
(23) |
m (LSJ1 replacement) |
||
(25 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=loma | |Transliteration C=loma | ||
|Beta Code=lw=ma | |Beta Code=lw=ma | ||
|Definition=ατος, τό, | |Definition=-ατος, τό, [[hem]], [[fringe]], [[border]], of a robe, [[LXX]] ''Ex.''28.29(33), al.:—Dim. [[λωμάτιον]], τό, ''AP''11.210 (Lucill.). | ||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0076.png Seite 76]] τό, Saum, Vorstoß, unten am Kleide, LXX.; Hesych. auch [[ἐπίβλημα]] erkl. | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0076.png Seite 76]] τό, Saum, Vorstoß, unten am Kleide, LXX.; Hesych. auch [[ἐπίβλημα]] erkl. | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=ατος (τό) :<br />frange <i>ou</i> [[lisière]], [[bordure d'un vêtement]].<br />'''Étymologie:''' DELG étym. inconnue. | |||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''λῶμα''': τό, τὸ [[κράσπεδον]], ἡ ᾤα, ἡ [[ἄκρα]] τοῦ ἐνδύματος, Ἑβδ. (Ἔξοδ. ΚΗ΄, 29), Ἐκκλ. ― Καθ’ Ἡσύχ.: «[[λῶμα]] | |lstext='''λῶμα''': τό, τὸ [[κράσπεδον]], ἡ ᾤα, ἡ [[ἄκρα]] τοῦ ἐνδύματος, Ἑβδ. (Ἔξοδ. ΚΗ΄, 29), Ἐκκλ. ― Καθ’ Ἡσύχ.: «[[λῶμα]]· [[ῥαφή]], [[κλωσμός]], ἡ εἰς τὸ κατώτερον τοῦ ἱματίου…». ― [[Κατὰ]] τὸν Μέγ. Ἐτυμολόγον (570. 53): «[[λῶμα]] τὸ [[γυναικεῖον]], ὃ ὑπὸ Ἀττικῶν ὄχθοβος (ἢ [[ὄχθοιβος]]) λέγεται τὸ εἰς τὸ κατώτερον τοῦ ἱματίου [[ἐπίβλημα]] ἐκ βύσσου καὶ πορφύρας, κτλ.»· ― ὑποκοριστ. λωμάτιον, τό, Ἀνθ. Π. 11. 210. | ||
}} | |||
{{grml | |||
|mltxt=το (AM [[λώμα]], -ατος)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>ναυτ.</b> [[σχοινί]] που ράβεται [[γύρω]] [[γύρω]] από το [[ιστίο]] για να το ενισχύσει και να το προφυλάξει από τον άνεμο, κν. [[γραντί]]<br /><b>μσν.</b><br />[[κλωστή]], [[νήμα]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> το [[κράσπεδο]], η [[άκρη]] του ενδύματος, η [[ούγια]] («καὶ ποιήσεις ὑπὸ τὸ [[λῶμα]] τοῦ ὑποδύτου [[κάτωθεν]], [[ὡσεὶ]] ἐξανθούσης ῥόας ῥοΐσκους ἐξ ὑακίνθου», ΠΔ)<br /><b>2.</b> [[περιδέραιο]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Αβέβαιης ετυμολ. Συνδέεται πιθ. με τον τ. [[εὔληρα]] (δωρ. τ. [[αὔληρα]]) «[[ηνία]]», λατ. <i>lorum</i> «[[ιμάντας]], [[λουρί]]» και αρμ. <i>lar</i> «[[δεσμός]], [[σχοινί]]». Κατ' άλλους, όμως, η λ. ανήκει στην [[οικογένεια]] της ΙΕ ρίζας <i>wel</i>- «[[στρέφω]], [[συστρέφω]], [[κυλίω]]» ([[πρβλ]]. [[εἴλω]]). Έχουν διατυπωθεί, [[τέλος]], και απόψεις —όχι πολύ πιθανές— [[κατά]] τις οποίες η λ. [[λώμα]] συνδέεται με αρχ. ινδ. <i>l</i><i>ū</i><i>na</i>- «αποκομμένος, αποχωρισμένος» ή με [[λώπη]] «[[ιμάτιο]], [[σάλι]]» ή με τσεχ. <i>lem</i> «κρόσι»]. | |||
}} | |||
{{lsm | |||
|lsmtext='''λῶμα:''' -ατος, τό, [[άκρη]] ενδύματος· υποκορ. [[λωμάτιον]], <i>τό</i>, σε Ανθ. | |||
}} | |||
{{etym | |||
|etymtx=Grammatical information: n.<br />Meaning: [[hem]], [[fringe]], [[border of cloths]] (LXX Ex.)<br />Derivatives: <b class="b3">-λωμάτιον</b> (AP); acc. to EM = <b class="b3">τὸ γυναικεῖον</b>, <b class="b3">ο ὑπὸ Ἀττικῶν ὄχθοβος λέγε-ται</b> ... <b class="b3">καὶ τὸ εἰς τὸ κατώτερον τοῦ ἱματίου ἐπίβλημα</b>; acc. to H. also = [[ῥαφή]], [[κλωσμός]]. - Besides [[ἀσύλλωτοι]], of [[ὦμοι]] [[shoulders]] (Call. Dian. 213), prop. [[not fixed together]], [[-twisted]], i.e. [[uncovered]]; <b class="b3">εὔλωστοι εὑυφεῖς</b>, <b class="b3">λωστοί ἐρραμμένοι</b>, <b class="b3">ἄλωστοι ἄρραφοι</b>, <b class="b3">λωισμόν λῶμα</b> H.; s. Danielsson IF 4, 162ff.<br />Origin: XX [etym. unknown]<br />Etymology: By Bezzenberger BB 5, 315 [[λῶμα]] is connected with [[εὔληρα]], [[αὔληρα]] [[rein]], Lat. [[lōrum]] <b class="b2">id.</b>, with Arm. [[lar]] 'noose, cord'; on the suffixvariation <b class="b3">λῶ-μα</b>: [[lōrum]] cf. e.g. <b class="b3">γνῶ-μα</b>: <b class="b3">γνώ-ρ-ιμος</b>, <b class="b3">κλῆ-μα</b>: <b class="b3">κλῆ-ρος</b>. The words mentioned have all been connected with the root <b class="b2">u̯el-</b> [[turn]], [[wind]], [[twist]], in Greek.further in [[εἰλέω]] (cf. Frisk Eranos 40, 87ff.; [[λῶμα]]: [[ἴλλω]] as [[πτῶμα]]: [[πίπτω]]. But [[εὐληρα]] is Pre-Greek, [[sub verbo|s.v.]] - Diff. on [[λῶμα]] Scheftelowitz KZ 53, 268 (to Skt. <b class="b2">lūná-</b> [[cut off]]), Specht KZ 68, 126 (to [[λώπη]] with variation [[π]]: [[μ]], which is wrong), Machek Studia in hon. Acad. d. Děcev 51 (to Tchech. [[lem]] [[fringe]]); all unconvincing. Cf. [[λωτις]], [[λωστυς]]. Not cognate is [[λώδιξ]] [[woven cover]] (from Lat. [[lōdīx]]; s. W.-Hofmann s. v.). | |||
}} | }} | ||
{{ | {{mdlsj | ||
| | |mdlsjtxt=[[λῶμα]], ατος, εος,<br />the [[border]] of a [[robe]]:—Dim. [[λωμάτιον]], τό, Anth. | ||
}} | }} | ||
{{ | {{FriskDe | ||
| | |ftr='''λῶμα''': {lō̃ma}<br />'''Grammar''': n.<br />'''Meaning''': [[Saum]], [[Vorstoß]], [[Borde des Kleides]] (LXX''Ex''.)<br />'''Derivative''': mit [[λωμάτιον]] (''AP''); nach''EM'' = τὸ [[γυναικεῖον]], δ ὑπὸ Ἀττικῶν ὄχθοβος λέγεται ... καὶ τὸ εἰς τὸ κατώτερον τοῦ ἱματίου [[ἐπίβλημα]]; nach H. auch = [[ῥαφή]], χλωσμός. — Daneben ἀσύλλωτοι, von ὦμοι [[Schultern]] (Kall. ''Dian''. 213), eig. ‘nicht zusammengeknüpft, -gewunden’, d.h. [[unbedeckt]]; [[εὔλωστοι]]· εὐυφεῖς, λωστοί· ἐρραμμένοι, [[ἄλωστοι]]· ἄρραφοι, λωισμόν· [[λῶμα]] H.; s. Danielsson IF 4, 162ff.<br />'''Etymology''': Von Bezzenberger BB 5, 315 wird [[λῶμα]] mit [[εὔληρα]], [[αὔληρα]] [[Zügel]], lat. ''lōrum'' ib. zusammengestellt, wozu noch arm. ''lar ''’Strick, Seil'; zum Suffixwechsel [[λῶμα]]: ''lōrum'' vgl. z.B. [[γνῶμα]]: γνώρ-ιμος, [[κλῆμα]]: [[κλῆρος]]. Die genannten Wörter gehören wohl alle zur großen Sippe ''u̯el''- [[drehen]], [[winden]], [[wälzen]], die im Griech. u. a. noch durch [[εἰλέω]] vertreten ist; s. d. m. weiterer Lit., dazu noch Frisk Eranos 40, 87ff.; [[λῶμα]]: [[ἴλλω]] wie [[πτῶμα]]: [[πίπτω]]. — Anders über [[λῶμα]] Scheftelowitz KZ 53, 268 (zu aind. ''lūná''- [[abgeschnitten]]), Specht KZ 68, 126 (zu [[λώπη]] mit Wechsel π: μ), Machek Studia in hon. Acad. d. Děcev 51 (zu čech. ''lem'' [[Franse]]); alles wenig empfehlenswert. Vgl. [[λωτις]], [[λωστυς]]. Nicht verwandt ist [[λώδιξ]] [[gewebte Decke]] (aus lat. ''lōdīx''; s. W.-Hofmann s. v.).<br />'''Page''' 2,152-153 | ||
}} | }} |
Latest revision as of 11:15, 25 August 2023
English (LSJ)
-ατος, τό, hem, fringe, border, of a robe, LXX Ex.28.29(33), al.:—Dim. λωμάτιον, τό, AP11.210 (Lucill.).
German (Pape)
[Seite 76] τό, Saum, Vorstoß, unten am Kleide, LXX.; Hesych. auch ἐπίβλημα erkl.
French (Bailly abrégé)
ατος (τό) :
frange ou lisière, bordure d'un vêtement.
Étymologie: DELG étym. inconnue.
Greek (Liddell-Scott)
λῶμα: τό, τὸ κράσπεδον, ἡ ᾤα, ἡ ἄκρα τοῦ ἐνδύματος, Ἑβδ. (Ἔξοδ. ΚΗ΄, 29), Ἐκκλ. ― Καθ’ Ἡσύχ.: «λῶμα· ῥαφή, κλωσμός, ἡ εἰς τὸ κατώτερον τοῦ ἱματίου…». ― Κατὰ τὸν Μέγ. Ἐτυμολόγον (570. 53): «λῶμα τὸ γυναικεῖον, ὃ ὑπὸ Ἀττικῶν ὄχθοβος (ἢ ὄχθοιβος) λέγεται τὸ εἰς τὸ κατώτερον τοῦ ἱματίου ἐπίβλημα ἐκ βύσσου καὶ πορφύρας, κτλ.»· ― ὑποκοριστ. λωμάτιον, τό, Ἀνθ. Π. 11. 210.
Greek Monolingual
το (AM λώμα, -ατος)
νεοελλ.
ναυτ. σχοινί που ράβεται γύρω γύρω από το ιστίο για να το ενισχύσει και να το προφυλάξει από τον άνεμο, κν. γραντί
μσν.
κλωστή, νήμα
αρχ.
1. το κράσπεδο, η άκρη του ενδύματος, η ούγια («καὶ ποιήσεις ὑπὸ τὸ λῶμα τοῦ ὑποδύτου κάτωθεν, ὡσεὶ ἐξανθούσης ῥόας ῥοΐσκους ἐξ ὑακίνθου», ΠΔ)
2. περιδέραιο.
[ΕΤΥΜΟΛ. Αβέβαιης ετυμολ. Συνδέεται πιθ. με τον τ. εὔληρα (δωρ. τ. αὔληρα) «ηνία», λατ. lorum «ιμάντας, λουρί» και αρμ. lar «δεσμός, σχοινί». Κατ' άλλους, όμως, η λ. ανήκει στην οικογένεια της ΙΕ ρίζας wel- «στρέφω, συστρέφω, κυλίω» (πρβλ. εἴλω). Έχουν διατυπωθεί, τέλος, και απόψεις —όχι πολύ πιθανές— κατά τις οποίες η λ. λώμα συνδέεται με αρχ. ινδ. lūna- «αποκομμένος, αποχωρισμένος» ή με λώπη «ιμάτιο, σάλι» ή με τσεχ. lem «κρόσι»].
Greek Monotonic
λῶμα: -ατος, τό, άκρη ενδύματος· υποκορ. λωμάτιον, τό, σε Ανθ.
Frisk Etymological English
Grammatical information: n.
Meaning: hem, fringe, border of cloths (LXX Ex.)
Derivatives: -λωμάτιον (AP); acc. to EM = τὸ γυναικεῖον, ο ὑπὸ Ἀττικῶν ὄχθοβος λέγε-ται ... καὶ τὸ εἰς τὸ κατώτερον τοῦ ἱματίου ἐπίβλημα; acc. to H. also = ῥαφή, κλωσμός. - Besides ἀσύλλωτοι, of ὦμοι shoulders (Call. Dian. 213), prop. not fixed together, -twisted, i.e. uncovered; εὔλωστοι εὑυφεῖς, λωστοί ἐρραμμένοι, ἄλωστοι ἄρραφοι, λωισμόν λῶμα H.; s. Danielsson IF 4, 162ff.
Origin: XX [etym. unknown]
Etymology: By Bezzenberger BB 5, 315 λῶμα is connected with εὔληρα, αὔληρα rein, Lat. lōrum id., with Arm. lar 'noose, cord'; on the suffixvariation λῶ-μα: lōrum cf. e.g. γνῶ-μα: γνώ-ρ-ιμος, κλῆ-μα: κλῆ-ρος. The words mentioned have all been connected with the root u̯el- turn, wind, twist, in Greek.further in εἰλέω (cf. Frisk Eranos 40, 87ff.; λῶμα: ἴλλω as πτῶμα: πίπτω. But εὐληρα is Pre-Greek, s.v. - Diff. on λῶμα Scheftelowitz KZ 53, 268 (to Skt. lūná- cut off), Specht KZ 68, 126 (to λώπη with variation π: μ, which is wrong), Machek Studia in hon. Acad. d. Děcev 51 (to Tchech. lem fringe); all unconvincing. Cf. λωτις, λωστυς. Not cognate is λώδιξ woven cover (from Lat. lōdīx; s. W.-Hofmann s. v.).
Middle Liddell
λῶμα, ατος, εος,
the border of a robe:—Dim. λωμάτιον, τό, Anth.
Frisk Etymology German
λῶμα: {lō̃ma}
Grammar: n.
Meaning: Saum, Vorstoß, Borde des Kleides (LXXEx.)
Derivative: mit λωμάτιον (AP); nachEM = τὸ γυναικεῖον, δ ὑπὸ Ἀττικῶν ὄχθοβος λέγεται ... καὶ τὸ εἰς τὸ κατώτερον τοῦ ἱματίου ἐπίβλημα; nach H. auch = ῥαφή, χλωσμός. — Daneben ἀσύλλωτοι, von ὦμοι Schultern (Kall. Dian. 213), eig. ‘nicht zusammengeknüpft, -gewunden’, d.h. unbedeckt; εὔλωστοι· εὐυφεῖς, λωστοί· ἐρραμμένοι, ἄλωστοι· ἄρραφοι, λωισμόν· λῶμα H.; s. Danielsson IF 4, 162ff.
Etymology: Von Bezzenberger BB 5, 315 wird λῶμα mit εὔληρα, αὔληρα Zügel, lat. lōrum ib. zusammengestellt, wozu noch arm. lar ’Strick, Seil'; zum Suffixwechsel λῶμα: lōrum vgl. z.B. γνῶμα: γνώρ-ιμος, κλῆμα: κλῆρος. Die genannten Wörter gehören wohl alle zur großen Sippe u̯el- drehen, winden, wälzen, die im Griech. u. a. noch durch εἰλέω vertreten ist; s. d. m. weiterer Lit., dazu noch Frisk Eranos 40, 87ff.; λῶμα: ἴλλω wie πτῶμα: πίπτω. — Anders über λῶμα Scheftelowitz KZ 53, 268 (zu aind. lūná- abgeschnitten), Specht KZ 68, 126 (zu λώπη mit Wechsel π: μ), Machek Studia in hon. Acad. d. Děcev 51 (zu čech. lem Franse); alles wenig empfehlenswert. Vgl. λωτις, λωστυς. Nicht verwandt ist λώδιξ gewebte Decke (aus lat. lōdīx; s. W.-Hofmann s. v.).
Page 2,152-153