λάδι: Difference between revisions
(22) |
mNo edit summary |
||
Line 1: | Line 1: | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=το (Μ [[λάδι]][ν])<br />το λιπαρό [[υγρό]] που λαμβάνεται με [[σύνθλιψη]] του ελαιοκάρπου, [[ελαιόλαδο]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> [[κάθε]] ρευστή λιπαρή [[ουσία]] που προέρχεται από φυτική, ζωική ή [[ορυκτή]] ύλη<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> α) «[[άγια]] λάδια» — το [[ευχέλαιο]]<br />β) «άγιο [[λάδι]]» — το άγιο [[μύρο]]<br />γ) «[[βάζω]] [[λάδι]]» — [[βαφτίζω]]<br />δ) «βγάζει κι από την [[πέτρα]] [[λάδι]]» — [[είναι]] [[δραστήριος]], ικανότατος και πολύ [[αποδοτικός]]<br />ε) «[[βγαίνω]] [[λάδι]]» — [[κατορθώνω]] να θεωρηθώ [[αθώος]]<br />στ) «του [[βγάζω]] το [[λάδι]]»<br />i) τον [[απομυζώ]], του [[παίρνω]] [[κάθε]] [[ικμάδα]]<br />ii) τον [[πιέζω]], τον [[ταλαιπωρώ]] πολύ<br />ζ) «η [[θάλασσα]] [[είναι]] [[λάδι]]» — η [[θάλασσα]] [[είναι]] απολύτως γαλήνια<br />η) «[[ρίχνω]] [[λάδι]] στη [[φωτιά]]» — <b>βλ.</b> [[ρίχνω]]<br /><b>3.</b> <b>παροιμ.</b> «τον λαδά τον σκοτώνουμε, μα το [[λάδι]] το νηστεύουμε» — λέγεται για άρπαγες και απατεώνες που υποκρίνονται τους θεοσεβείς.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Ο τ. [[λάδι]](<i>ν</i>) <span style="color: red;"><</span> [[ἐλᾴδιον]] (<span style="color: red;"><</span> [[ἐλάα]], αττ. τ. του [[ἐλαία]]), με σίγηση του αρχικού <i>ε</i>-.<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> <b>μσν.-νεοελλ.</b> [[λαδερός]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[λαδαριό]], [[λαδάς]], [[λαδής]], [[λαδιά]], [[λαδικό]], [[λαδίλα]], [[λαδώνω]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> (Α' συνθετικό) <b>νεοελλ.</b> [[λαδάκονο]], [[λαδέμπορος]], [[λαδόκολλα]], [[λαδοκούμαρο]], [[λαδολέμονο]], [[λαδομπογιά]], [[λαδόμυλος]], [[λαδόξιδο]], [[λαδόπανο]], [[λαδοπίθαρο]], [[λαδοπουλειό]], [[λαδορόι]], [[λαδοτύρι]], [[λαδόχαρτο]], [[λαδοχέρης]], [[λαδόχρωμος]], [[λαδόψωμο]]]. | |mltxt=το (Μ [[λάδι]][ν])<br />το λιπαρό [[υγρό]] που λαμβάνεται με [[σύνθλιψη]] του ελαιοκάρπου, [[ελαιόλαδο]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> [[κάθε]] ρευστή λιπαρή [[ουσία]] που προέρχεται από φυτική, ζωική ή [[ορυκτή]] ύλη<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> α) «[[άγια]] λάδια» — το [[ευχέλαιο]]<br />β) «άγιο [[λάδι]]» — το άγιο [[μύρο]]<br />γ) «[[βάζω]] [[λάδι]]» — [[βαφτίζω]]<br />δ) «βγάζει κι από την [[πέτρα]] [[λάδι]]» — [[είναι]] [[δραστήριος]], ικανότατος και πολύ [[αποδοτικός]]<br />ε) «[[βγαίνω]] [[λάδι]]» — [[κατορθώνω]] να θεωρηθώ [[αθώος]]<br />στ) «του [[βγάζω]] το [[λάδι]]»<br />i) τον [[απομυζώ]], του [[παίρνω]] [[κάθε]] [[ικμάδα]]<br />ii) τον [[πιέζω]], τον [[ταλαιπωρώ]] πολύ<br />ζ) «η [[θάλασσα]] [[είναι]] [[λάδι]]» — η [[θάλασσα]] [[είναι]] απολύτως γαλήνια<br />η) «[[ρίχνω]] [[λάδι]] στη [[φωτιά]]» — <b>βλ.</b> [[ρίχνω]]<br /><b>3.</b> <b>παροιμ.</b> «τον λαδά τον σκοτώνουμε, μα το [[λάδι]] το νηστεύουμε» — λέγεται για άρπαγες και απατεώνες που υποκρίνονται τους θεοσεβείς.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Ο τ. [[λάδι]](<i>ν</i>) <span style="color: red;"><</span> [[ἐλᾴδιον]] (<span style="color: red;"><</span> [[ἐλάα]], αττ. τ. του [[ἐλαία]]), με σίγηση του αρχικού <i>ε</i>-.<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> <b>μσν.-νεοελλ.</b> [[λαδερός]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[λαδαριό]], [[λαδάς]], [[λαδής]], [[λαδιά]], [[λαδικό]], [[λαδίλα]], [[λαδώνω]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> (Α' συνθετικό) <b>νεοελλ.</b> [[λαδάκονο]], [[λαδέμπορος]], [[λαδόκολλα]], [[λαδοκούμαρο]], [[λαδολέμονο]], [[λαδομπογιά]], [[λαδόμυλος]], [[λαδόξιδο]], [[λαδόπανο]], [[λαδοπίθαρο]], [[λαδοπουλειό]], [[λαδορόι]], [[λαδοτύρι]], [[λαδόχαρτο]], [[λαδοχέρης]], [[λαδόχρωμος]], [[λαδόψωμο]]]. | ||
}} | |||
{{trml | |||
|trtx====[[oil]]=== | |||
Afrikaans: olie; Akkadian: 𒉌𒄑; Albanian: vaj; Amharic: ዘይት; Apache Western Apache: ikʼah, tłád; Arabic: زَيْت; Egyptian Arabic: زيت; Hijazi Arabic: زيت; Moroccan Arabic: زيت; Armenian: յուղ, ձեթ; Assamese: তেল; Asturian: aceite; Azerbaijani: yağ; Bashkir: май; Basque: olio, koipe; Belarusian: алей, масла; Bengali: তেল; Bhojpuri: तेल; Bulgarian: олио, масло, масло; Burmese: ဆီ; Catalan: oli; Chechen: даьтта; Cherokee: ᎪᎢ; Cheyenne: amėške; Chinese Cantonese: [[油]]; Dungan: ю; Hokkien: 油; Mandarin: [[油]]; Wu: 油; Cornish: oyl; Crimean Tatar: may, yağ; Czech: olej; Danish: olie, madolie; Dutch: [[olie]]; Esperanto: oleo; Estonian: õli; Faroese: olja; Finnish: öljy, ruokaöljy; Franco-Provençal: ôlyo; French: [[huile]]; Friulian: vueli; Galician: aceite; Ge'ez: ዘይት; Georgian: ზეთი; German: [[Öl]]; Greek: [[λάδι]], [[έλαιο]]; Ancient Greek: [[ἔλαιον]]; Greenlandic: uulia; Gujarati: તેલ; Haitian Creole: lwil oliv; Hausa: mai; Hebrew: שֶׁמֶן; Hindi: तेल; Hungarian: olaj; Icelandic: olía; Ido: oleo; Indonesian: minyak; Ingrian: voi; Irish: ola; Italian: [[olio]]; Japanese: 油, 油; Javanese: lenga; Kannada: ಎಣ್ಣೆ; Kashubian: òléj; Kazakh: май; Khmer: ខ្លាញ់; Kikuyu: maguta; Kongo: mafuta; Korean: 기름, 유(油); Kurdish Central Kurdish: ڕۆن; Northern Kurdish: don; Kyrgyz: май; Ladino: azeyte, azete; Lao: ນ້ຳມັນ, ມັນ; Latin: [[oleum]]; Latvian: eļļa; Lingala: mafúta; Lithuanian: aliejus; Lombard: oli; Low German: Ööl; Lun Bawang: umau; Luxembourgish: Ueleg; Macedonian: масло, зејтин; Malagasy: menaka; Malay: minyak; Malayalam: എണ്ണ; Maltese: żejt; Maori: hinu, noni; Marathi: तेल; Miyako: 油; Mòcheno: eil; Mongolian Cyrillic: тос, масло; Mongolian: ᠲᠣᠰᠤ, ᠮᠠᠰᠯᠣ; Mwani: mafuta; Nepali: तेल; Niuean: lolo; Norman: hielle, huile; Northern Norwegian Bokmål: matolje, olje; Occitan: òli; Odia: ତେଲ; Okinawan: 油; Old Church Slavonic Cyrillic: масло; Old East Slavic: масло; Old English: ele; Old Javanese: lĕnga; Old Turkic: 𐰖𐰍; Oromo: zayita; Ottoman Turkish: یاغ, روغن; Pannonian Rusyn: олєй; Pashto: غوړ, تېل; Persian Dari: تیل; Iranian Persian: رُوْغَن; Plautdietsch: Eelj; Polish: olej; Portuguese: [[óleo]]; Punjabi: ਤੇਲ; Romagnol: öli; Romanian: ulei; Romansch: ieli; Russian: [[масло]]; Rwanda-Rundi: amavuta; Sanskrit: तैल; Scottish Gaelic: ola; Serbo-Croatian Cyrillic: у̑ље, зѐјтӣн; Roman: ȗlje, zèjtīn; Shan: ၼမ်ႉမၼ်း; Sicilian: ogghiu; Sidamo: saitella; Sinhalese: තෙල්; Slovak: olej; Slovene: olje; Somali: saliid; Spanish: [[aceite]], [[óleo]]; Swahili: mafuta; Swedish: matolja, olja; Tagalog: langis, mantika; Tajik: равған; Tamil: எண்ணெய்; Tarantino: uègghie; Tat: ruğan; Tatar: май; Telugu: నూనె; Tetum: mina; Thai: น้ำมัน, มัน; Tibetan: སྣུམ, འབྲུ་མར; Tigrinya: ዘይቲ; Tocharian B: ṣmare; Tongan: lolo; Turkish: yağ; Turkmen: ýag; Tyap: a̱myia̱; Ukrainian: олі́я, масло; Urdu: تیل; Uyghur: ياغ; Uzbek: yogʻ; Venetan: ojo; Vietnamese: dầu); Vilamovian: ȳł; Welsh: olew; West Coast Bajau: enselan; West Frisian: oalje; White Hmong: tsoj; Yagnobi: руған; Yakut: арыы; Yámana: kun; Yiddish: אייל; Yoruba: òróró; Zazaki: ron, ruwen, çewr; Zhuang: youz; Zulu: amafutha | |||
}} | }} |
Latest revision as of 09:11, 1 November 2024
Greek Monolingual
το (Μ λάδι[ν])
το λιπαρό υγρό που λαμβάνεται με σύνθλιψη του ελαιοκάρπου, ελαιόλαδο
νεοελλ.
1. κάθε ρευστή λιπαρή ουσία που προέρχεται από φυτική, ζωική ή ορυκτή ύλη
2. φρ. α) «άγια λάδια» — το ευχέλαιο
β) «άγιο λάδι» — το άγιο μύρο
γ) «βάζω λάδι» — βαφτίζω
δ) «βγάζει κι από την πέτρα λάδι» — είναι δραστήριος, ικανότατος και πολύ αποδοτικός
ε) «βγαίνω λάδι» — κατορθώνω να θεωρηθώ αθώος
στ) «του βγάζω το λάδι»
i) τον απομυζώ, του παίρνω κάθε ικμάδα
ii) τον πιέζω, τον ταλαιπωρώ πολύ
ζ) «η θάλασσα είναι λάδι» — η θάλασσα είναι απολύτως γαλήνια
η) «ρίχνω λάδι στη φωτιά» — βλ. ρίχνω
3. παροιμ. «τον λαδά τον σκοτώνουμε, μα το λάδι το νηστεύουμε» — λέγεται για άρπαγες και απατεώνες που υποκρίνονται τους θεοσεβείς.
[ΕΤΥΜΟΛ. Ο τ. λάδι(ν) < ἐλᾴδιον (< ἐλάα, αττ. τ. του ἐλαία), με σίγηση του αρχικού ε-.
ΠΑΡ. μσν.-νεοελλ. λαδερός
νεοελλ.
λαδαριό, λαδάς, λαδής, λαδιά, λαδικό, λαδίλα, λαδώνω.
ΣΥΝΘ. (Α' συνθετικό) νεοελλ. λαδάκονο, λαδέμπορος, λαδόκολλα, λαδοκούμαρο, λαδολέμονο, λαδομπογιά, λαδόμυλος, λαδόξιδο, λαδόπανο, λαδοπίθαρο, λαδοπουλειό, λαδορόι, λαδοτύρι, λαδόχαρτο, λαδοχέρης, λαδόχρωμος, λαδόψωμο].
Translations
oil
Afrikaans: olie; Akkadian: 𒉌𒄑; Albanian: vaj; Amharic: ዘይት; Apache Western Apache: ikʼah, tłád; Arabic: زَيْت; Egyptian Arabic: زيت; Hijazi Arabic: زيت; Moroccan Arabic: زيت; Armenian: յուղ, ձեթ; Assamese: তেল; Asturian: aceite; Azerbaijani: yağ; Bashkir: май; Basque: olio, koipe; Belarusian: алей, масла; Bengali: তেল; Bhojpuri: तेल; Bulgarian: олио, масло, масло; Burmese: ဆီ; Catalan: oli; Chechen: даьтта; Cherokee: ᎪᎢ; Cheyenne: amėške; Chinese Cantonese: 油; Dungan: ю; Hokkien: 油; Mandarin: 油; Wu: 油; Cornish: oyl; Crimean Tatar: may, yağ; Czech: olej; Danish: olie, madolie; Dutch: olie; Esperanto: oleo; Estonian: õli; Faroese: olja; Finnish: öljy, ruokaöljy; Franco-Provençal: ôlyo; French: huile; Friulian: vueli; Galician: aceite; Ge'ez: ዘይት; Georgian: ზეთი; German: Öl; Greek: λάδι, έλαιο; Ancient Greek: ἔλαιον; Greenlandic: uulia; Gujarati: તેલ; Haitian Creole: lwil oliv; Hausa: mai; Hebrew: שֶׁמֶן; Hindi: तेल; Hungarian: olaj; Icelandic: olía; Ido: oleo; Indonesian: minyak; Ingrian: voi; Irish: ola; Italian: olio; Japanese: 油, 油; Javanese: lenga; Kannada: ಎಣ್ಣೆ; Kashubian: òléj; Kazakh: май; Khmer: ខ្លាញ់; Kikuyu: maguta; Kongo: mafuta; Korean: 기름, 유(油); Kurdish Central Kurdish: ڕۆن; Northern Kurdish: don; Kyrgyz: май; Ladino: azeyte, azete; Lao: ນ້ຳມັນ, ມັນ; Latin: oleum; Latvian: eļļa; Lingala: mafúta; Lithuanian: aliejus; Lombard: oli; Low German: Ööl; Lun Bawang: umau; Luxembourgish: Ueleg; Macedonian: масло, зејтин; Malagasy: menaka; Malay: minyak; Malayalam: എണ്ണ; Maltese: żejt; Maori: hinu, noni; Marathi: तेल; Miyako: 油; Mòcheno: eil; Mongolian Cyrillic: тос, масло; Mongolian: ᠲᠣᠰᠤ, ᠮᠠᠰᠯᠣ; Mwani: mafuta; Nepali: तेल; Niuean: lolo; Norman: hielle, huile; Northern Norwegian Bokmål: matolje, olje; Occitan: òli; Odia: ତେଲ; Okinawan: 油; Old Church Slavonic Cyrillic: масло; Old East Slavic: масло; Old English: ele; Old Javanese: lĕnga; Old Turkic: 𐰖𐰍; Oromo: zayita; Ottoman Turkish: یاغ, روغن; Pannonian Rusyn: олєй; Pashto: غوړ, تېل; Persian Dari: تیل; Iranian Persian: رُوْغَن; Plautdietsch: Eelj; Polish: olej; Portuguese: óleo; Punjabi: ਤੇਲ; Romagnol: öli; Romanian: ulei; Romansch: ieli; Russian: масло; Rwanda-Rundi: amavuta; Sanskrit: तैल; Scottish Gaelic: ola; Serbo-Croatian Cyrillic: у̑ље, зѐјтӣн; Roman: ȗlje, zèjtīn; Shan: ၼမ်ႉမၼ်း; Sicilian: ogghiu; Sidamo: saitella; Sinhalese: තෙල්; Slovak: olej; Slovene: olje; Somali: saliid; Spanish: aceite, óleo; Swahili: mafuta; Swedish: matolja, olja; Tagalog: langis, mantika; Tajik: равған; Tamil: எண்ணெய்; Tarantino: uègghie; Tat: ruğan; Tatar: май; Telugu: నూనె; Tetum: mina; Thai: น้ำมัน, มัน; Tibetan: སྣུམ, འབྲུ་མར; Tigrinya: ዘይቲ; Tocharian B: ṣmare; Tongan: lolo; Turkish: yağ; Turkmen: ýag; Tyap: a̱myia̱; Ukrainian: олі́я, масло; Urdu: تیل; Uyghur: ياغ; Uzbek: yogʻ; Venetan: ojo; Vietnamese: dầu); Vilamovian: ȳł; Welsh: olew; West Coast Bajau: enselan; West Frisian: oalje; White Hmong: tsoj; Yagnobi: руған; Yakut: арыы; Yámana: kun; Yiddish: אייל; Yoruba: òróró; Zazaki: ron, ruwen, çewr; Zhuang: youz; Zulu: amafutha