ὀβολός: Difference between revisions
ἢν μή τις ὥσπερ σφηκιὰν βλίττῃ με κἀρεθίζῃ → may no one squeeze me and tease me like a wasp | may no one smoke me and tease me like a wasp | but if anyone annoys me and rifles my nest, they'll find a wasp inside | still if you wake a wasps' nest then of wasps you must beware
m (Text replacement - " ;" to ";") |
m (Text replacement - "(?s)({{trml.*}}\n)({{.*}}$)" to "$2 $1") |
||
| (21 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=ovolos | |Transliteration C=ovolos | ||
|Beta Code=o)bolo/s | |Beta Code=o)bolo/s | ||
|Definition=ὁ, < | |Definition=ὁ,<br><span class="bld">A</span> [[obol]], used both as a [[weight]] and [[coin]], at [[Athens]], = ⅙ of a [[δραχμή]], rather more than [[three]] [[halfpence]], IG12.140.5, al., freq. in Ar., Nu.118, al.; [[πολὺ τοῦ ὀβολοῦ]] or [[μικρὸν τοῦ ὀβολοῦ]] a thing of which you get [[much]] or [[little]] for an [[obol]], i.e. [[worthless]] or [[valuable]], Antiph.135, Eup.185, cf. Ar.Eq.945; [[ἐν τοῖν δυοῖν ὀβολοῖν θεωρεῖν]] 'to [[sit in the cheap seats]]', D.18.28.<br><span class="bld">II</span> as a [[weight]], Gal.13.295, etc. ([[ὀβολός]], [[ὀβελός]], [[ὀβελλός]], [[ὀδελός]] are different dialect forms of a word for '[[spit]]' or '[[nail]]', nails being used in early times as [[money]], six of them making a [[handful]] ([[δραχμή]]), cf. Plu.Lys.17.) | ||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0289.png Seite 289]] ὁ, der Obol, eine Münze, = 6 [[χαλκοῦς]], der sechste | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0289.png Seite 289]] ὁ, der Obol, eine Münze, = 6 [[χαλκοῦς]], der sechste Teil einer [[δραχμή]], etwa 1 Silbergr.; Ar. Nubb. 119; [[ἡλιαστικός]], der Richtersold, 853; Thuc. 5, 47 u. Folgde überall. Übh. kleine Münze, Scheidemünze, D. C. 59, 6. – Nach Arist. bei Poll. 9, 77 u. E. M. war anfangs [[ὀβολός]] = [[ὀβελός]], s. oben [[ὀβελίσκος]]; wahrscheinlich waren spitze Stückchen Eisen oder Kupfer die ursprüngliche Münze, deren 6 die Hand füllten, [[δραχμή]]. | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=οῦ (ὁ) :<br />obole :<br /><b>1</b> monnaie athénienne valant ⅙ de la drachme attique et pesant 72 centigrammes;<br /><b>2</b> mesure athénienne équivalente à ⅙ d'un chénice.<br />'''Étymologie:''' [[ὀβελός]]. | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''ὀβολός:''' ὁ обол<br /><b class="num">1</b> мера веса = ⅙ драхмы = 0.728 г Arst.;<br /><b class="num">2</b> мелкая монета = 1/16 драхмы Thuc., Arph. etc. | |||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''ὀβολός''': ὁ, ἐν χρήσει ἐν Ἀθήναις ὡς βάρος καὶ ὡς [[νόμισμα]] = | |lstext='''ὀβολός''': ὁ, ἐν χρήσει ἐν Ἀθήναις ὡς βάρος καὶ ὡς [[νόμισμα]] = ⅙ τῆς δραχμῆς, ὀλίγῳ πλέον τῶν 15 σημερινῶν λεπτῶν, συχνὸν παρ’ Ἀριστοφ., κτλ.· πολὺ ἢ μικρὸν τοῦ ὀβολοῦ, [[πρᾶγμα]] τοῦ ὁποίου λαμβάνει τις πολὺ ἢ ὀλίγον ἀντὶ ἑνὸς ὀβολοῦ, δηλ. ἀσήμαντον ἢ πολύτιμον, Meineke εἰς Κωμικ. Ἀποσπ. 3. 76· ἀλλ’ ἐν τοῖν δυοῖν ὀβολοῖν ἐθεώρουν ἄν, θὰ ἐθεώρουν ἐκ τοῦ μέρους δι’ ὃ πληρώνει τις δύο ὀβολούς, Δημ. 234. 23, πρβλ. Böckh P. E. 1. 240. - Ὁ ὀβολὸς ἐδηλοῦτο διὰ τοῦ Ο, Συλλ. Ἐπιγρ. 1569 τὸ ἥμισυ δὲ ὀβολοῦ διὰ τοῦ (ἢ τοῦ), ἢ διὰ τοῦ Η (δηλ. [[ἡμιωβόλιον]]), [[αὐτόθι]], ἴδε Böckh σ. 744. 2) [[ὡσαύτως]] Κερκυραϊκόν τι [[νόμισμα]], Böckh Συλλ. Ἐπιγρ. 2, σ. 15. - Ὁ Πλούτ., ἐν Λυσ. 17, λέγει ὅτι τὸ [[πάλαι]] μακροὶ ἧλοι (ὀβελοὶ) ἐχρησίμευον ὡς νομίσματα ὡν ἓξ ἀπετέλουν μίαν δράκα [[ἤτοι]] φοῦκταν (δραχμήν), καὶ ὅτι τὸ [[ὄνομα]] μετεβλήθη εἰς [[ὀβολός]]· ὁ ἰσχυρισμὸς [[οὗτος]] ἐπιβεβαιοῦται ἐκ τοῦ τύπου [[πεμπώβολον]] ([[ὅστις]] βεβαίως γίνεται ἐκ τοῦ [[ὀβελός]]). Ἀλλ’ ἴδε llussey Anc. W. καὶ Μ. σ. 182. | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=ο (Α [[ὀβολός]] και ὀβελ[λ]ός και [[ὀδελός]])<br />προδρομική [[μορφή]] του νομίσματος που χρησιμοποιήθηκε [[κατά]] τους αρχαϊκούς χρόνους, που διατήρησε όμως την [[ονομασία]] και τη [[σχέση]] του με τη [[δραχμή]] [[κατά]] τους κλασικούς χρόνους και [[μέχρι]] το [[τέλος]] της αρχαιότητας και ισοδυναμούσε με το | |mltxt=ο (Α [[ὀβολός]] και ὀβελ[λ]ός και [[ὀδελός]])<br />προδρομική [[μορφή]] του νομίσματος που χρησιμοποιήθηκε [[κατά]] τους αρχαϊκούς χρόνους, που διατήρησε όμως την [[ονομασία]] και τη [[σχέση]] του με τη [[δραχμή]] [[κατά]] τους κλασικούς χρόνους και [[μέχρι]] το [[τέλος]] της αρχαιότητας και ισοδυναμούσε με το ⅙ της αττικής δραχμής<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> χάλκινο [[κέρμα]] που είχε [[αξία]] [[πέντε]] λεπτών, πεντάλεπτο, [[πεντάρα]]<br /><b>2.</b> <b>μτφ.</b> ελάχιστο χρηματικό [[ποσό]], ασήμαντη [[συνεισφορά]] («δεν αξίζει [[ούτε]] οβολό»)<br /><b>3.</b> <b>(παλαιοντ.)</b> απολιθωμένο [[γένος]] βραχιονοπόδων που έζησαν [[κατά]] το κάμβριο σε αβαθή θαλάσσια νερά<br /><b>4.</b> <b>φρ.</b> α) «προσφέρετε τον οβολό σας» — δώστε ό,τι έχετε [[ευχαρίστηση]]<br />β) «[[οβολός]] της χήρας» — [[συνδρομή]] ελάχιστη μεν, που προσφέρεται όμως με όλη την [[καρδιά]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> κερκυραϊκό [[νόμισμα]]<br /><b>2.</b> [[μονάδα]] βάρους της αρχαίας Αθήνας<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> α) «πολὺ τοῦ ὀβολοῦ» ή «μικρὸν τοῦ ὀβολοῦ» — ασήμαντο ή πολύτιμο [[πράγμα]]<br />β) «ἐν τοῑν δυοῑν ὀβολοῖν θεωρεῖν» — το να παρακολουθεί [[κανείς]] [[παράσταση]] έργου από [[θέση]] για την οποία καταβάλλονται δύο οβολοί.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Βλ. λ. [[οβελός]]]. | ||
}} | }} | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''ὀβολός:''' ὁ, [[ένας]] [[οβολός]], ως [[μονάδα]] μέτρησης βάρους· ως νομισματική [[μονάδα]], το | |lsmtext='''ὀβολός:''' ὁ, [[ένας]] [[οβολός]], ως [[μονάδα]] μέτρησης βάρους· ως νομισματική [[μονάδα]], το ⅙ <i>της δραχμῆς</i>, σε Αριστοφ.· <i>ἐν δυοῖν ὀβολοῖν θεωρεῖν</i>, σε [[θέση]] θεάτρου πληρωμένη με [[δύο]] οβολούς, σε Δημ. | ||
}} | }} | ||
{{mdlsj | {{mdlsj | ||
|mdlsjtxt=[[ὀβολός]], οῦ, ὁ,<br />an obol, as a [[weight]], = 1/6th [[part]] of a [[δραχμή]], [[worth]] [[rather]] [[more]] [[than]] [[three]] halfpence, Ar.; ἐν δυοῖν ὀβολοῖν θεωρεῖν, as we [[might]] say "to sit in the [[shilling]] [[gallery]], " Dem. | |mdlsjtxt=[[ὀβολός]], οῦ, ὁ,<br />an obol, as a [[weight]], = 1/6th [[part]] of a [[δραχμή]], [[worth]] [[rather]] [[more]] [[than]] [[three]] halfpence, Ar.; ἐν δυοῖν ὀβολοῖν θεωρεῖν, as we [[might]] say "to sit in the [[shilling]] [[gallery]], " Dem. | ||
}} | |||
{{wkpen | |||
|wketx=The [[obol]] (Greek: [[ὀβολός]], obolos, also [[ὀβελός]] (obelós), [[ὀβελλός]] (obellós), [[ὀδελός]] (odelós). lit. "[[nail]], [[metal]] [[spit]]"; Latin: [[obolus]]) was a form of ancient Greek [[currency]] and [[weight]]. | |||
}} | |||
{{mantoulidis | |||
|mantxt=(=ἀθηναϊκό [[νόμισμα]]). Παράλληλος [[τύπος]] τοῦ [[ὀβελός]], μέ ἑτεροίωση τοῦ ε σέ ο.<br><b>Παράγωγα:</b> ὀβολοστατῶ (=[[ζυγίζω]] ὀβολούς), [[ὀβολοστάτης]] (=[[τοκογλύφος]]), [[τριώβολον]]. | |||
}} | |||
{{lxth | |||
|lthtxt=''[[obolus]]'', [[obol]] (Greek coin), [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:5.47.6/ 5.47.6], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:8.29.2/ 8.29.2]. | |||
}} | |||
{{trml | |||
|trtx====[[obol]]=== | |||
an: obolo; az: obol; be_x_old: абол; be: абол; bg: обол; br: obolenn; ca: òbol; cs: obolos; cy: obol; de: Obolus; el: οβολός; en: [[obol]]; eo: obolo; es: [[óbolo]]; et: obool; eu: obolo; fi: oboli; fr: [[obole]]; gl: óbolo; he: אובול; hu: obolus; id: obolos; io: obolo; it: obolo; ja: オボルス; la: [[obolus]]; lt: obolas; ms: obolos; nl: [[obool]]; pl: obol; pt: [[óbolo]]; ro: obol; ru: [[обол]]; sah: обол; sv: obol; tr: obolos; uk: обол; zh: 奧波勒斯 | |||
}} | }} | ||
Latest revision as of 15:40, 16 November 2024
English (LSJ)
ὁ,
A obol, used both as a weight and coin, at Athens, = ⅙ of a δραχμή, rather more than three halfpence, IG12.140.5, al., freq. in Ar., Nu.118, al.; πολὺ τοῦ ὀβολοῦ or μικρὸν τοῦ ὀβολοῦ a thing of which you get much or little for an obol, i.e. worthless or valuable, Antiph.135, Eup.185, cf. Ar.Eq.945; ἐν τοῖν δυοῖν ὀβολοῖν θεωρεῖν 'to sit in the cheap seats', D.18.28.
II as a weight, Gal.13.295, etc. (ὀβολός, ὀβελός, ὀβελλός, ὀδελός are different dialect forms of a word for 'spit' or 'nail', nails being used in early times as money, six of them making a handful (δραχμή), cf. Plu.Lys.17.)
German (Pape)
[Seite 289] ὁ, der Obol, eine Münze, = 6 χαλκοῦς, der sechste Teil einer δραχμή, etwa 1 Silbergr.; Ar. Nubb. 119; ἡλιαστικός, der Richtersold, 853; Thuc. 5, 47 u. Folgde überall. Übh. kleine Münze, Scheidemünze, D. C. 59, 6. – Nach Arist. bei Poll. 9, 77 u. E. M. war anfangs ὀβολός = ὀβελός, s. oben ὀβελίσκος; wahrscheinlich waren spitze Stückchen Eisen oder Kupfer die ursprüngliche Münze, deren 6 die Hand füllten, δραχμή.
French (Bailly abrégé)
οῦ (ὁ) :
obole :
1 monnaie athénienne valant ⅙ de la drachme attique et pesant 72 centigrammes;
2 mesure athénienne équivalente à ⅙ d'un chénice.
Étymologie: ὀβελός.
Russian (Dvoretsky)
ὀβολός: ὁ обол
1 мера веса = ⅙ драхмы = 0.728 г Arst.;
2 мелкая монета = 1/16 драхмы Thuc., Arph. etc.
Greek (Liddell-Scott)
ὀβολός: ὁ, ἐν χρήσει ἐν Ἀθήναις ὡς βάρος καὶ ὡς νόμισμα = ⅙ τῆς δραχμῆς, ὀλίγῳ πλέον τῶν 15 σημερινῶν λεπτῶν, συχνὸν παρ’ Ἀριστοφ., κτλ.· πολὺ ἢ μικρὸν τοῦ ὀβολοῦ, πρᾶγμα τοῦ ὁποίου λαμβάνει τις πολὺ ἢ ὀλίγον ἀντὶ ἑνὸς ὀβολοῦ, δηλ. ἀσήμαντον ἢ πολύτιμον, Meineke εἰς Κωμικ. Ἀποσπ. 3. 76· ἀλλ’ ἐν τοῖν δυοῖν ὀβολοῖν ἐθεώρουν ἄν, θὰ ἐθεώρουν ἐκ τοῦ μέρους δι’ ὃ πληρώνει τις δύο ὀβολούς, Δημ. 234. 23, πρβλ. Böckh P. E. 1. 240. - Ὁ ὀβολὸς ἐδηλοῦτο διὰ τοῦ Ο, Συλλ. Ἐπιγρ. 1569 τὸ ἥμισυ δὲ ὀβολοῦ διὰ τοῦ (ἢ τοῦ), ἢ διὰ τοῦ Η (δηλ. ἡμιωβόλιον), αὐτόθι, ἴδε Böckh σ. 744. 2) ὡσαύτως Κερκυραϊκόν τι νόμισμα, Böckh Συλλ. Ἐπιγρ. 2, σ. 15. - Ὁ Πλούτ., ἐν Λυσ. 17, λέγει ὅτι τὸ πάλαι μακροὶ ἧλοι (ὀβελοὶ) ἐχρησίμευον ὡς νομίσματα ὡν ἓξ ἀπετέλουν μίαν δράκα ἤτοι φοῦκταν (δραχμήν), καὶ ὅτι τὸ ὄνομα μετεβλήθη εἰς ὀβολός· ὁ ἰσχυρισμὸς οὗτος ἐπιβεβαιοῦται ἐκ τοῦ τύπου πεμπώβολον (ὅστις βεβαίως γίνεται ἐκ τοῦ ὀβελός). Ἀλλ’ ἴδε llussey Anc. W. καὶ Μ. σ. 182.
Greek Monolingual
ο (Α ὀβολός και ὀβελ[λ]ός και ὀδελός)
προδρομική μορφή του νομίσματος που χρησιμοποιήθηκε κατά τους αρχαϊκούς χρόνους, που διατήρησε όμως την ονομασία και τη σχέση του με τη δραχμή κατά τους κλασικούς χρόνους και μέχρι το τέλος της αρχαιότητας και ισοδυναμούσε με το ⅙ της αττικής δραχμής
νεοελλ.
1. χάλκινο κέρμα που είχε αξία πέντε λεπτών, πεντάλεπτο, πεντάρα
2. μτφ. ελάχιστο χρηματικό ποσό, ασήμαντη συνεισφορά («δεν αξίζει ούτε οβολό»)
3. (παλαιοντ.) απολιθωμένο γένος βραχιονοπόδων που έζησαν κατά το κάμβριο σε αβαθή θαλάσσια νερά
4. φρ. α) «προσφέρετε τον οβολό σας» — δώστε ό,τι έχετε ευχαρίστηση
β) «οβολός της χήρας» — συνδρομή ελάχιστη μεν, που προσφέρεται όμως με όλη την καρδιά
αρχ.
1. κερκυραϊκό νόμισμα
2. μονάδα βάρους της αρχαίας Αθήνας
3. φρ. α) «πολὺ τοῦ ὀβολοῦ» ή «μικρὸν τοῦ ὀβολοῦ» — ασήμαντο ή πολύτιμο πράγμα
β) «ἐν τοῑν δυοῑν ὀβολοῖν θεωρεῖν» — το να παρακολουθεί κανείς παράσταση έργου από θέση για την οποία καταβάλλονται δύο οβολοί.
[ΕΤΥΜΟΛ. Βλ. λ. οβελός].
Greek Monotonic
ὀβολός: ὁ, ένας οβολός, ως μονάδα μέτρησης βάρους· ως νομισματική μονάδα, το ⅙ της δραχμῆς, σε Αριστοφ.· ἐν δυοῖν ὀβολοῖν θεωρεῖν, σε θέση θεάτρου πληρωμένη με δύο οβολούς, σε Δημ.
Middle Liddell
ὀβολός, οῦ, ὁ,
an obol, as a weight, = 1/6th part of a δραχμή, worth rather more than three halfpence, Ar.; ἐν δυοῖν ὀβολοῖν θεωρεῖν, as we might say "to sit in the shilling gallery, " Dem.
Wikipedia EN
The obol (Greek: ὀβολός, obolos, also ὀβελός (obelós), ὀβελλός (obellós), ὀδελός (odelós). lit. "nail, metal spit"; Latin: obolus) was a form of ancient Greek currency and weight.
Mantoulidis Etymological
(=ἀθηναϊκό νόμισμα). Παράλληλος τύπος τοῦ ὀβελός, μέ ἑτεροίωση τοῦ ε σέ ο.
Παράγωγα: ὀβολοστατῶ (=ζυγίζω ὀβολούς), ὀβολοστάτης (=τοκογλύφος), τριώβολον.
Lexicon Thucydideum
obolus, obol (Greek coin), 5.47.6, 8.29.2.
Translations
obol
an: obolo; az: obol; be_x_old: абол; be: абол; bg: обол; br: obolenn; ca: òbol; cs: obolos; cy: obol; de: Obolus; el: οβολός; en: obol; eo: obolo; es: óbolo; et: obool; eu: obolo; fi: oboli; fr: obole; gl: óbolo; he: אובול; hu: obolus; id: obolos; io: obolo; it: obolo; ja: オボルス; la: obolus; lt: obolas; ms: obolos; nl: obool; pl: obol; pt: óbolo; ro: obol; ru: обол; sah: обол; sv: obol; tr: obolos; uk: обол; zh: 奧波勒斯
