ὑλοτόμος: Difference between revisions
ὃς ἂν βούληται τῆν γῆν κινῆσαι κινησάτω τὸ πρῶτον ἑαυτόν → let him that would move the world first move himself
(42) |
m (Text replacement - "German: Holzfäller, Holzhacker;" to "German: Holzfäller, Holzfällerin, Holzhacker, Holzhauer, Holzknecht, Holzschnitzer;") |
||
| (28 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=ylotomos | |Transliteration C=ylotomos | ||
|Beta Code=u(lo/tomos | |Beta Code=u(lo/tomos | ||
|Definition=(parox.), ον, (τέμνω) < | |Definition=(parox.), ον, ([[τέμνω]])<br><span class="bld">A</span> [[cutting wood]] or [[felling wood]], πελέκεις Il.23.114; τέκτων [[LXX]] ''Wi.''13.11.<br><span class="bld">II</span> Subst. [[ὑλοτόμος]], ὁ, [[woodcutter]], [[woodman]], Il.23.123, Hes.''Op.''807, S.''El.''98 (anap.), ''IG''12.1084.5, [[Theophrastus|Thphr.]] ''[[Historia Plantarum|HP]]'' 3.9.3, Gal.17(2).229, etc.<br><span class="bld">III</span> [[τὸ ὑλότομον]] either [[a plant cut in the wood]] (cf. [[τέμνω]] III), used as a [[charm]]; or = [[worm]] (cf. [[φερέοικος]]), supposed to be the cause of [[pain]] in [[teething]] ([[οὐλοτόμοιο]] may be the right reading), ''h.Cer.''229. | ||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1177.png Seite 1177]] Holz schlagend, fällend; ὁ ὑλ., der Holzschläger, Holzhauer, Il. 23, 114. 123; Hes. O. 809; | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1177.png Seite 1177]] [[Holz schlagend]], [[Holz fällend]]; ὁ ὑλ., der [[Holzschläger]], [[Holzhauer]], Il. 23, 114. 123; Hes. O. 809; ὥστε δρῦν ὑλοτόμοι σχίζουσι [[κάρα]] φονίῳ πελέκει Soph. El. 98; Antiphil. 27 (IX, 306). – Mit verändertem Accent, [[ὑλότομος]], im Walde abgeschnitten, gehauen, τὸ ὑλότομον, ein im Walde geschnittenes Zauber- oder Heilmittel, H. h. Cer. 229. | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=ος, ον :<br />[[qui coupe le bois]] ; ὁ [[ὑλοτόμος]] [[bûcheron]].<br />'''Étymologie:''' [[ὕλη]], [[τέμνω]]. | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''ὑλοτόμος:'''<br /><b class="num">I</b> дор. [[ὑλατόμος|ὑλᾱτόμος]] 2 (ῡ) [[лесорубный]] ([[πέλεκυς]] Hom.).<br /><b class="num">II</b> ὁ [[дровосек]], [[лесоруб]] Hom., Hes., Soph., Diod., Plut. | |||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''ὑλοτόμος''': -ον, (√ΤΕΜ, [[τέμνω]]), ὁ τέμνων ξύλα, [[πέλεκυς]] Ἰλ. Ψ. 114· [[τέκτων]] Ἑβδ. (Σοφ. Σολ. ΙΓ΄, 11)· - ὡς οὐσιαστ. [[ὑλοτόμος]], ὁ, [[ξυλοτόμος]], [[ξυλοκόπος]], Ἰλ. Ψ. 123, Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 805, Σοφ. Ἠλ. 98, Θεόφρ., κλπ. ΙΙ. προπαροξ. [[ὑλοτόμος]], ον, Παθ., ὁ ἐν τῷ δάσει τμηθείς· τὸ ὑλότομον, φυτὸν τμηθὲν ἐν τῷ δρυμῷ ἐν χρήσει δὲ ὡς [[θελκτήριον]], φέρτερον ὑλοτόμοιο Ὑμν. Ὁμ. εἰς Δήμ. 229, πρβλ. [[τέμνω]] ΙΙΙ. 2. | |lstext='''ὑλοτόμος''': -ον, (√ΤΕΜ, [[τέμνω]]), ὁ τέμνων ξύλα, [[πέλεκυς]] Ἰλ. Ψ. 114· [[τέκτων]] Ἑβδ. (Σοφ. Σολ. ΙΓ΄, 11)· - ὡς οὐσιαστ. [[ὑλοτόμος]], ὁ, [[ξυλοτόμος]], [[ξυλοκόπος]], Ἰλ. Ψ. 123, Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 805, Σοφ. Ἠλ. 98, Θεόφρ., κλπ. ΙΙ. προπαροξ. [[ὑλοτόμος]], ον, Παθ., ὁ ἐν τῷ δάσει τμηθείς· τὸ ὑλότομον, φυτὸν τμηθὲν ἐν τῷ δρυμῷ ἐν χρήσει δὲ ὡς [[θελκτήριον]], φέρτερον ὑλοτόμοιο Ὑμν. Ὁμ. εἰς Δήμ. 229, πρβλ. [[τέμνω]] ΙΙΙ. 2. | ||
}} | }} | ||
{{ | {{grml | ||
| | |mltxt=-ο / [[ὑλοτόμος]], -ον, ΝΑ, και λοτόμος Ν, και [[ὑλητόμος]], και δωρ. τ. [[ὑλατόμος]], Α<br /><b>το αρσ. ως ουσ.</b> ο [[υλοτόμος]]·(για προσ.) αυτός που κόβει τα δέντρα του δάσους, [[ξυλοκόπος]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> αυτός που αναλαμβάνει την [[εκμετάλλευση]] ενός δάσους<br /><b>2.</b> <b>το αρσ. ως ουσ.</b> <b>εντομολ.</b> [[γένος]] μελανών υμενόπτερων εντόμων με κίτρινη [[κοιλιά]], τών οποίων η [[προνύμφη]] κατατρώγει τα φύλλα τών [[φυτών]]<br /><b>αρχ.</b><br />(<b>για πράγμ.</b>) αυτός που χρησιμοποιείται για την [[κοπή]] τών δένδρων του δάσους («οἱ δ' [[ἴσαν]], ὑλοτόμους πελέκεας ἐν χερσίν ἔχοντες», <b>Ομ. Ιλ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>ύλη</i> <span style="color: red;">+</span> -[[τόμος]] (<span style="color: red;"><</span> [[τόμος]] <span style="color: red;"><</span> [[τέμνω]]), <b>πρβλ.</b> [[λιθοτόμος]]. Η [[παροξυτονία]] προσδίδει στον τ. ενεργητική σημ.)]. | ||
}} | |||
{{lsm | |||
|lsmtext='''ὑλοτόμος:''' -ον ([[τέμνω]]),<br /><b class="num">I.</b> [[υλοτόμος]] ή [[ξυλοκόπος]], σε Ομήρ. Ιλ.· ως ουσ. [[ὑλοτόμος]], <i>ὁ</i>, [[ξυλοκόπος]], [[δασοφύλακας]], στο ίδ., Σοφ.<br /><b class="num">II.</b> προπαροξ. ὑλότομος, -ον, Παθ., αυτός που κόπηκε στο [[δάσος]]· <i>τὸ ὑλότομον</i>, [[φυτό]] που χρησιμοποιούνταν ως [[θέλγητρο]], [[φυλαχτό]], [[γούρι]], σε Ομηρ. Ύμν. | |||
}} | |||
{{mdlsj | |||
|mdlsjtxt=ὑλο-[[τόμος]], ον, [cf. ὑλότομος] [[τέμνω]]<br />[[cutting]] or felling [[wood]], Il.:— as [[substantive]] [[ὑλοτόμος]], a [[wood]]-cutter, woodman, Il., Soph. | |||
}} | }} | ||
{{ | {{mantoulidis | ||
| | |mantxt=(=[[ξυλοκόπος]]). Ἀπό τό [[ὕλη]] + [[τεμεῖν]] τοῦ [[τέμνω]], ὅπου δές γιά περισσότερα παράγωγα, [[καθώς]] καί στή λέξη [[ὕλη]]. | ||
}} | }} | ||
{{ | {{trml | ||
| | |trtx====[[lumberjack]]=== | ||
Albanian: druvar; Arabic: حَطَّاب; Armenian: անտառահատ, ծառահատ, փայտահատ; Aromanian: limnar; Assamese: খৰিকটীয়া; Azerbaijani: odunçu; Belarusian: лесаруб, драўні́к, дрывасек; Bulgarian: дървосекач, дървар; Catalan: llenyataire; Chinese Mandarin: 伐木工; Czech: dřevorubec; Danish: skovhugger; Dutch: [[houthakker]]; Esperanto: arbohakisto; Estonian: puuraidur; Faroese: skóghøggari; Finnish: metsuri; French: [[bûcheron]]; Galician: leñador, fragueiro; Georgian: ტყისმჭრელი; German: [[Holzfäller]], [[Holzfällerin]], [[Holzhacker]], [[Holzhauer]], [[Holzknecht]], [[Holzschnitzer]]; Greek: [[ξυλοκόπος]], [[υλοτόμος]]; Ancient Greek: [[δουροτόμος]], [[δρυμοτόμος]], [[δενδροτόμος]], [[δρυοτόμος]], [[δρυηκόπος]], [[δρυτόμος]], [[ξυλοκόπος]], [[ὑλοτόμος]], [[ὑλητόμος]], [[ὑλατόμος]]; Hindi: लकड़हारा; Hungarian: favágó; Icelandic: skógarhöggsmaður; Irish: lománaí; Italian: [[boscaiolo]], [[tagliaboschi]]; Japanese: 樵, 木こり; Kashubian: rãbca; Kazakh: ағаш кесуші, отыншы; Korean: 나무꾼; Kyrgyz: отунчу; Latin: [[lignator]]; Latvian: kokcirtējs; Lithuanian: medkirtys; Macedonian: дрвосечач, дрвар; Norwegian Bokmål: tømmerhugger; Old English: wuduhēawere; Ottoman Turkish: اوطونجی; Persian: چوببر; Polish: drwal; Portuguese: [[lenhador]], [[madeireiro]]; Romanian: lemnar; Russian: [[лесоруб]], [[дровосек]], [[вальщик леса]]; Serbo-Croatian Cyrillic: дрво̀сеча, дрво̀сјеча; Roman: drvòseča, drvòsječa; Slovak: drevorubač; Slovene: drvar; Spanish: [[leñador]], [[talador]]; Swedish: skogshuggare; Tagalog: magkakahoy; Tajik: ҳезум-бур, ҳезумкаш; Turkish: oduncu, ormancı; Ugaritic: 𐎃𐎉𐎁; Ukrainian: лісоруб, дроворуб; Venetian: boschier, buschier; Vietnamese: tiều phu; Walloon: bokion, boskiyon, abateu; Welsh: coedwigwr, cymynwr coed; Yiddish: האָלצהעקער | |||
===[[woodcutter]]=== | |||
Arabic: حَطَّاب; Armenian: փայտահատ; Azerbaijani: odunçu; Belarusian: дрывасек, драўні́к, лесаруб; Bulgarian: дървосекач, дървар; Catalan: estellador, estelladora; Chinese Mandarin: 樵夫; Czech: dřevorytec; Dutch: [[houthakker]]; Estonian: puuraidur; Finnish: puunhakkaaja; French: [[bûcheron]]; Georgian: ტყისმჭრელი; German: [[Holzfäller]], [[Holzfällerin]], [[Holzhacker]], [[Holzhauer]], [[Holzknecht]], [[Holzschnitzer]]; Greek: [[ξυλοκόπος]], [[υλοτόμος]]; Ancient Greek: [[δουροτόμος]], [[δρυμοτόμος]], [[δενδροτόμος]], [[δρυοτόμος]], [[δρυηκόπος]], [[δρυτόμος]], [[ξυλοκόπος]], [[ὑλοτόμος]], [[ὑλητόμος]], [[ὑλατόμος]]; Hungarian: favágó; Italian: [[taglialegna]]; Japanese: 樵; Korean: 나무꾼; Macedonian: дрвосечач, дрвар; Persian: چوببر; Polish: drwal; Russian: [[дровосек]], [[лесоруб]], [[дроворуб]]; Slovak: drevorubač, drevorytec; Slovene: drvar; Tajik: ҳезум-бур, ҳезумкаш; Turkish: oduncu; Ukrainian: дроворі́з, дроворуб, лісоруб | |||
}} | }} | ||
Latest revision as of 14:56, 25 February 2024
English (LSJ)
(parox.), ον, (τέμνω)
A cutting wood or felling wood, πελέκεις Il.23.114; τέκτων LXX Wi.13.11.
II Subst. ὑλοτόμος, ὁ, woodcutter, woodman, Il.23.123, Hes.Op.807, S.El.98 (anap.), IG12.1084.5, Thphr. HP 3.9.3, Gal.17(2).229, etc.
III τὸ ὑλότομον either a plant cut in the wood (cf. τέμνω III), used as a charm; or = worm (cf. φερέοικος), supposed to be the cause of pain in teething (οὐλοτόμοιο may be the right reading), h.Cer.229.
German (Pape)
[Seite 1177] Holz schlagend, Holz fällend; ὁ ὑλ., der Holzschläger, Holzhauer, Il. 23, 114. 123; Hes. O. 809; ὥστε δρῦν ὑλοτόμοι σχίζουσι κάρα φονίῳ πελέκει Soph. El. 98; Antiphil. 27 (IX, 306). – Mit verändertem Accent, ὑλότομος, im Walde abgeschnitten, gehauen, τὸ ὑλότομον, ein im Walde geschnittenes Zauber- oder Heilmittel, H. h. Cer. 229.
French (Bailly abrégé)
ος, ον :
qui coupe le bois ; ὁ ὑλοτόμος bûcheron.
Étymologie: ὕλη, τέμνω.
Russian (Dvoretsky)
ὑλοτόμος:
I дор. ὑλᾱτόμος 2 (ῡ) лесорубный (πέλεκυς Hom.).
II ὁ дровосек, лесоруб Hom., Hes., Soph., Diod., Plut.
Greek (Liddell-Scott)
ὑλοτόμος: -ον, (√ΤΕΜ, τέμνω), ὁ τέμνων ξύλα, πέλεκυς Ἰλ. Ψ. 114· τέκτων Ἑβδ. (Σοφ. Σολ. ΙΓ΄, 11)· - ὡς οὐσιαστ. ὑλοτόμος, ὁ, ξυλοτόμος, ξυλοκόπος, Ἰλ. Ψ. 123, Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 805, Σοφ. Ἠλ. 98, Θεόφρ., κλπ. ΙΙ. προπαροξ. ὑλοτόμος, ον, Παθ., ὁ ἐν τῷ δάσει τμηθείς· τὸ ὑλότομον, φυτὸν τμηθὲν ἐν τῷ δρυμῷ ἐν χρήσει δὲ ὡς θελκτήριον, φέρτερον ὑλοτόμοιο Ὑμν. Ὁμ. εἰς Δήμ. 229, πρβλ. τέμνω ΙΙΙ. 2.
Greek Monolingual
-ο / ὑλοτόμος, -ον, ΝΑ, και λοτόμος Ν, και ὑλητόμος, και δωρ. τ. ὑλατόμος, Α
το αρσ. ως ουσ. ο υλοτόμος·(για προσ.) αυτός που κόβει τα δέντρα του δάσους, ξυλοκόπος
νεοελλ.
1. αυτός που αναλαμβάνει την εκμετάλλευση ενός δάσους
2. το αρσ. ως ουσ. εντομολ. γένος μελανών υμενόπτερων εντόμων με κίτρινη κοιλιά, τών οποίων η προνύμφη κατατρώγει τα φύλλα τών φυτών
αρχ.
(για πράγμ.) αυτός που χρησιμοποιείται για την κοπή τών δένδρων του δάσους («οἱ δ' ἴσαν, ὑλοτόμους πελέκεας ἐν χερσίν ἔχοντες», Ομ. Ιλ.).
[ΕΤΥΜΟΛ. < ύλη + -τόμος (< τόμος < τέμνω), πρβλ. λιθοτόμος. Η παροξυτονία προσδίδει στον τ. ενεργητική σημ.)].
Greek Monotonic
ὑλοτόμος: -ον (τέμνω),
I. υλοτόμος ή ξυλοκόπος, σε Ομήρ. Ιλ.· ως ουσ. ὑλοτόμος, ὁ, ξυλοκόπος, δασοφύλακας, στο ίδ., Σοφ.
II. προπαροξ. ὑλότομος, -ον, Παθ., αυτός που κόπηκε στο δάσος· τὸ ὑλότομον, φυτό που χρησιμοποιούνταν ως θέλγητρο, φυλαχτό, γούρι, σε Ομηρ. Ύμν.
Middle Liddell
ὑλο-τόμος, ον, [cf. ὑλότομος] τέμνω
cutting or felling wood, Il.:— as substantive ὑλοτόμος, a wood-cutter, woodman, Il., Soph.
Mantoulidis Etymological
(=ξυλοκόπος). Ἀπό τό ὕλη + τεμεῖν τοῦ τέμνω, ὅπου δές γιά περισσότερα παράγωγα, καθώς καί στή λέξη ὕλη.
Translations
lumberjack
Albanian: druvar; Arabic: حَطَّاب; Armenian: անտառահատ, ծառահատ, փայտահատ; Aromanian: limnar; Assamese: খৰিকটীয়া; Azerbaijani: odunçu; Belarusian: лесаруб, драўні́к, дрывасек; Bulgarian: дървосекач, дървар; Catalan: llenyataire; Chinese Mandarin: 伐木工; Czech: dřevorubec; Danish: skovhugger; Dutch: houthakker; Esperanto: arbohakisto; Estonian: puuraidur; Faroese: skóghøggari; Finnish: metsuri; French: bûcheron; Galician: leñador, fragueiro; Georgian: ტყისმჭრელი; German: Holzfäller, Holzfällerin, Holzhacker, Holzhauer, Holzknecht, Holzschnitzer; Greek: ξυλοκόπος, υλοτόμος; Ancient Greek: δουροτόμος, δρυμοτόμος, δενδροτόμος, δρυοτόμος, δρυηκόπος, δρυτόμος, ξυλοκόπος, ὑλοτόμος, ὑλητόμος, ὑλατόμος; Hindi: लकड़हारा; Hungarian: favágó; Icelandic: skógarhöggsmaður; Irish: lománaí; Italian: boscaiolo, tagliaboschi; Japanese: 樵, 木こり; Kashubian: rãbca; Kazakh: ағаш кесуші, отыншы; Korean: 나무꾼; Kyrgyz: отунчу; Latin: lignator; Latvian: kokcirtējs; Lithuanian: medkirtys; Macedonian: дрвосечач, дрвар; Norwegian Bokmål: tømmerhugger; Old English: wuduhēawere; Ottoman Turkish: اوطونجی; Persian: چوببر; Polish: drwal; Portuguese: lenhador, madeireiro; Romanian: lemnar; Russian: лесоруб, дровосек, вальщик леса; Serbo-Croatian Cyrillic: дрво̀сеча, дрво̀сјеча; Roman: drvòseča, drvòsječa; Slovak: drevorubač; Slovene: drvar; Spanish: leñador, talador; Swedish: skogshuggare; Tagalog: magkakahoy; Tajik: ҳезум-бур, ҳезумкаш; Turkish: oduncu, ormancı; Ugaritic: 𐎃𐎉𐎁; Ukrainian: лісоруб, дроворуб; Venetian: boschier, buschier; Vietnamese: tiều phu; Walloon: bokion, boskiyon, abateu; Welsh: coedwigwr, cymynwr coed; Yiddish: האָלצהעקער
woodcutter
Arabic: حَطَّاب; Armenian: փայտահատ; Azerbaijani: odunçu; Belarusian: дрывасек, драўні́к, лесаруб; Bulgarian: дървосекач, дървар; Catalan: estellador, estelladora; Chinese Mandarin: 樵夫; Czech: dřevorytec; Dutch: houthakker; Estonian: puuraidur; Finnish: puunhakkaaja; French: bûcheron; Georgian: ტყისმჭრელი; German: Holzfäller, Holzfällerin, Holzhacker, Holzhauer, Holzknecht, Holzschnitzer; Greek: ξυλοκόπος, υλοτόμος; Ancient Greek: δουροτόμος, δρυμοτόμος, δενδροτόμος, δρυοτόμος, δρυηκόπος, δρυτόμος, ξυλοκόπος, ὑλοτόμος, ὑλητόμος, ὑλατόμος; Hungarian: favágó; Italian: taglialegna; Japanese: 樵; Korean: 나무꾼; Macedonian: дрвосечач, дрвар; Persian: چوببر; Polish: drwal; Russian: дровосек, лесоруб, дроворуб; Slovak: drevorubač, drevorytec; Slovene: drvar; Tajik: ҳезум-бур, ҳезумкаш; Turkish: oduncu; Ukrainian: дроворі́з, дроворуб, лісоруб
