παιφάσσω: Difference between revisions
m (Text replacement - " s.v. " to " s.v. ") |
m (Text replacement - "?]]" to "]]?") |
||
(9 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=paifasso | |Transliteration C=paifasso | ||
|Beta Code=paifa/ssw | |Beta Code=paifa/ssw | ||
|Definition= | |Definition=<span class="bld">A</span> [[dart]], [[rush about]], παιφάσσουσα διέσσυτο λαὸν Ἀχαιῶν Il.2.450, cf. A.R.4.1440; περί τινα Procl.''in Alc.''p.136C.; [[quiver]], Opp.''C.''2.250, ''H.''2.288.<br><span class="bld">2</span> trans., [[wave violently]], λαμπάδα Jo.Gaz. ''Ecphr.''2.167. (Redupl. form; cf. <b class="b3">δια-φάσσειν</b>, Lat. [[fax]].) | ||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0444.png Seite 444]] reduplleirte Form von φαω, schnell, wild umherblicken, παιφάσσουσα [[διέσσυτο]] λαὸν Ἀχαιῶν Il. 2, 450, u. sp. D., wie Ap. Rh. 4, 1442 παίφασσε δὲ τόνδ' ἀνὰ χῶρον [[ὕδωρ]] ἐξερέων; bei Hippocr. = wahnsinnig blicken, wahnsinnig sein; Sp. sich schnell, ungestüm bewegen, zucken, zappeln, καὶ [[ἀσπαίρω]], Opp. Cyn. 2, 250, vgl. Hal. 2, 288, von einem gefangenen Fische. | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0444.png Seite 444]] reduplleirte Form von φαω, schnell, wild umherblicken, παιφάσσουσα [[διέσσυτο]] λαὸν Ἀχαιῶν Il. 2, 450, u. sp. D., wie Ap. Rh. 4, 1442 παίφασσε δὲ τόνδ' ἀνὰ χῶρον [[ὕδωρ]] ἐξερέων; bei Hippocr. = wahnsinnig blicken, wahnsinnig sein; Sp. sich schnell, ungestüm bewegen, zucken, zappeln, καὶ [[ἀσπαίρω]], Opp. Cyn. 2, 250, vgl. Hal. 2, 288, von einem gefangenen Fische. | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=<i>seul. prés. et impf.</i><br />[[se montrer tout à coup]], [[apparaître soudainement]].<br />'''Étymologie:''' R. Φα, briller, avec redoubl. épq. | |||
}} | |||
{{elnl | |||
|elnltext=παιφάσσω rondrennen. | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''παιφάσσω:''' [[мелькать]], [[быстро появляться то тут]], [[то там]]: ([[Ἀθήνη]]) παιφάσσουσα [[διέσσυτο]] λαὸν Ἀχαιῶν Hom. быстро появляясь то тут, то там, Афина пробегала стан ахейцев. | |||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''παιφάσσω''': τινάσσομαι, ὁρμητικῶς φέρομαι, ἐφορμῶ ἀγρίως τῄδε κακεῖσε, παιφάσσουσα [[διέσσυτο]] λαὸν Ἀχαιῶν Ἰλ. Β. 450· [[τρέμω]], Λατ. palpitare, Ὀππ. Κ. 2. 250, Ἀλ. 2. 288. 2) μεταβ. κινῶ, [[σείω]] βιαίως, λαμπάδα Ἰω. Γαζ. Ἔκφρ. 525. (Προδήλως [[τύπος]] μετ’ ἀναδιπλ. ὡς τὸ [[δαιδάλλω]]· ἡ √ΦΑΣ, πιθανῶς σχετιζομένη πρὸς τὸ Σανσκρ. bhäs (lucere), φαίνεται ὅτι [[εἶναι]] δευτερεύων [[τύπος]] τῆς ῥίζης ΦΑ, ἴδε ἐν λ. [[φαίνω]]· [[ὥστε]] ἡ πρώτη αὐτῆς [[σημασία]] θὰ [[εἶναι]] ἡ τῆς ταχείας κινήσεως οἵα ἡ τοῦ φωτός, ὡς ἐν τοῖς [[αἰόλος]], [[ἀργός]].) | |lstext='''παιφάσσω''': τινάσσομαι, ὁρμητικῶς φέρομαι, ἐφορμῶ ἀγρίως τῄδε κακεῖσε, παιφάσσουσα [[διέσσυτο]] λαὸν Ἀχαιῶν Ἰλ. Β. 450· [[τρέμω]], Λατ. palpitare, Ὀππ. Κ. 2. 250, Ἀλ. 2. 288. 2) μεταβ. κινῶ, [[σείω]] βιαίως, λαμπάδα Ἰω. Γαζ. Ἔκφρ. 525. (Προδήλως [[τύπος]] μετ’ ἀναδιπλ. ὡς τὸ [[δαιδάλλω]]· ἡ √ΦΑΣ, πιθανῶς σχετιζομένη πρὸς τὸ Σανσκρ. bhäs (lucere), φαίνεται ὅτι [[εἶναι]] δευτερεύων [[τύπος]] τῆς ῥίζης ΦΑ, ἴδε ἐν λ. [[φαίνω]]· [[ὥστε]] ἡ πρώτη αὐτῆς [[σημασία]] θὰ [[εἶναι]] ἡ τῆς ταχείας κινήσεως οἵα ἡ τοῦ φωτός, ὡς ἐν τοῖς [[αἰόλος]], [[ἀργός]].) | ||
}} | }} | ||
{{Autenrieth | {{Autenrieth | ||
Line 23: | Line 29: | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=[[παιφάσσω]] (Α)<br /><b>1.</b> κινούμαι ορμητικά, τινάσσομαι<br /><b>2.</b> σείομαι<br /><b>3.</b> [[κινώ]] [[κάτι]] βίαια, [[σείω]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> P., αμφβλ. σημ. και ετυμολ., με επιτατ. διπλασιασμό ( | |mltxt=[[παιφάσσω]] (Α)<br /><b>1.</b> κινούμαι ορμητικά, τινάσσομαι<br /><b>2.</b> σείομαι<br /><b>3.</b> [[κινώ]] [[κάτι]] βίαια, [[σείω]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> P., αμφβλ. σημ. και ετυμολ., με επιτατ. διπλασιασμό ([[πρβλ]]. [[μαιμάω]]). Σύμφωνα με τις περισσότερες μαρτυρίες το ρ. έχει τη σημ. «κινούμαι ορμητικά». Ωστόσο, από ένα [[χωρίο]] της Ιλ. <i>παιπάσσουσα παντί φαινομένη</i> προκύπτει η σημ. «[[λάμπω]], [[ακτινοβολώ]]». Αν θεωρηθεί ότι αυτή [[είναι]] η αρχική του σημ., [[τότε]] θα ήταν δυνατόν να υποτεθεί [[ένας]] [[αρκτικός]] [[φθόγγος]] <i>ğhw</i>- για το ρ. και να συνδεθεί με το λατ. <i>fax</i> «[[πυρσός]]» και το λιθουαν. <i>žvakė</i> «[[κερί]]»]. | ||
}} | }} | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''παιφάσσω:''' (αναδιπλ. από √<i>ΦΑ</i> του <i>[[φαίνομαι]]</i>), μόνο στον ενεστ., τινάσσομαι ή [[ορμώ]] άγρια, σε Ομήρ. Ιλ. | |lsmtext='''παιφάσσω:''' (αναδιπλ. από √<i>ΦΑ</i> του <i>[[φαίνομαι]]</i>), μόνο στον ενεστ., τινάσσομαι ή [[ορμώ]] άγρια, σε Ομήρ. Ιλ. | ||
}} | }} | ||
{{etym | {{etym | ||
|etymtx=Grammatical information: v.<br />Meaning: Mean. uncertain: | |etymtx=Grammatical information: v.<br />Meaning: Mean. uncertain: [[to twitch]], [[to sway]], [[to move vehemently]]? (<b class="b3">πυκνὰ ἀπ</b>' <b class="b3">ἄλλου ἐπ</b>' <b class="b3">ἄλλον ὁρμᾶν</b>, <b class="b3">ἐνθουσιαστικῶς ἔχειν</b>, [[σπεύδειν]], [[θορυβεῖν]], [[πηδᾶν]] H.), [[to flash]], [[to flicker]]? (Β 450, Ε 803, A. R., Q. S., Opp.); cf. <b class="b3">παραιφάσσει τινάσσει</b>, <b class="b3">πηδᾳ̃</b>, [[παρακινεῖ]]. <b class="b3">διαφάσσειν διαφαίνειν</b>. [[παιπάσσουσα]] (Β450) <b class="b3">παντὶ φαινομένη</b> H.; on this Bechtel Lex. [[sub verbo|s.v.]] and Erbse Herm. 81, 171.<br />Other forms: Only Presensstem.<br />Compounds: Rarely with <b class="b3">ἐκ-</b>, <b class="b3">περι-</b>.<br />Origin: XX [etym. unknown]<br />Etymology: Reduplicated intensive formation (Schwyzer 647); as the meaning is uncertain, there is no certain etymology. Usually with Fick(-Bezzenberger) BB 8, 331 connected with a.o. Lat. [[fax]] [[torch]], which supposes an anlaut <b class="b2">*ǵhu̯-</b>, as it belongs to Lith. <b class="b2">žvãkė</b> [[candle]]. Objections in WP. 1, 645 w. lit. and other proposals (to be rejected; cf. Bq). Rich lit. also in W.-Hofmann s. [[fax]]. Cf. [[φάσσα]]. | ||
}} | }} | ||
{{mdlsj | {{mdlsj | ||
Line 41: | Line 41: | ||
}} | }} | ||
{{FriskDe | {{FriskDe | ||
|ftr='''παιφάσσω''': <br />{paiphássō.}<br />'''Forms''': nur Präsensstamm,<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': Bed. unsicher: ‘zucken, schwingen, sich heftig bewegen?’ (πυκνὰ ἀπ’ [[ἄλλου]] ἐπ’ ἄλλον ὁρμᾶν, [[ἐνθουσιαστικῶς]] ἔχειν, σπεύδειν, θορυβεῖν, πηδᾶν H.), ‘blitzen, schimmern?’ (Β 450, Ε 803, A. R., Q. S., Opp.); vgl. [[παραιφάσσει]] | |ftr='''παιφάσσω''': <br />{paiphássō.}<br />'''Forms''': nur Präsensstamm,<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': Bed. unsicher: ‘zucken, schwingen, sich heftig bewegen?’ (πυκνὰ ἀπ’ [[ἄλλου]] ἐπ’ ἄλλον ὁρμᾶν, [[ἐνθουσιαστικῶς]] ἔχειν, σπεύδειν, θορυβεῖν, πηδᾶν H.), ‘blitzen, schimmern?’ (Β 450, Ε 803, A. R., Q. S., Opp.); vgl. [[παραιφάσσει]]· τινάσσει, πηδᾷ, παρακινεῖ. [[διαφάσσειν]]· διαφαίνειν. παιπάσσουσα (Β450)· παντὶ φαινομένη H.; dazu Bechtel Lex. [[sub verbo|s.v.]] und Erbse Herm. 81, 171.<br />'''Composita''': vereinzelt mit ἐκ-, περι-,<br />'''Etymology''': Reduplizierte Intensivbildung (Schwyzer 647); schon wegen der unsicheren Bed. ohne feststellbare Etymologie. Gewöhnlich mit Fick(-Bezzenberger) BB 8, 331 u.a. mit lat. ''fax'' [[Fackel]] verbunden, das anlaut. ''ĝhu̯''- voraussetzt, da zu lit. ''žvãkė'' [[Kerze]] gehörig. Bedenken bei WP. 1, 645 m. Lit. und anderen (abzulehnenden) Vorschlägen (darüber auch Bq). Reiche Lit. auch bei W.-Hofmann s. ''fax''. Vgl. [[φάσσα]].<br />'''Page''' 2,463-464 | ||
}} | }} |
Latest revision as of 17:08, 13 November 2024
English (LSJ)
A dart, rush about, παιφάσσουσα διέσσυτο λαὸν Ἀχαιῶν Il.2.450, cf. A.R.4.1440; περί τινα Procl.in Alc.p.136C.; quiver, Opp.C.2.250, H.2.288.
2 trans., wave violently, λαμπάδα Jo.Gaz. Ecphr.2.167. (Redupl. form; cf. δια-φάσσειν, Lat. fax.)
German (Pape)
[Seite 444] reduplleirte Form von φαω, schnell, wild umherblicken, παιφάσσουσα διέσσυτο λαὸν Ἀχαιῶν Il. 2, 450, u. sp. D., wie Ap. Rh. 4, 1442 παίφασσε δὲ τόνδ' ἀνὰ χῶρον ὕδωρ ἐξερέων; bei Hippocr. = wahnsinnig blicken, wahnsinnig sein; Sp. sich schnell, ungestüm bewegen, zucken, zappeln, καὶ ἀσπαίρω, Opp. Cyn. 2, 250, vgl. Hal. 2, 288, von einem gefangenen Fische.
French (Bailly abrégé)
seul. prés. et impf.
se montrer tout à coup, apparaître soudainement.
Étymologie: R. Φα, briller, avec redoubl. épq.
Dutch (Woordenboekgrieks.nl)
παιφάσσω rondrennen.
Russian (Dvoretsky)
παιφάσσω: мелькать, быстро появляться то тут, то там: (Ἀθήνη) παιφάσσουσα διέσσυτο λαὸν Ἀχαιῶν Hom. быстро появляясь то тут, то там, Афина пробегала стан ахейцев.
Greek (Liddell-Scott)
παιφάσσω: τινάσσομαι, ὁρμητικῶς φέρομαι, ἐφορμῶ ἀγρίως τῄδε κακεῖσε, παιφάσσουσα διέσσυτο λαὸν Ἀχαιῶν Ἰλ. Β. 450· τρέμω, Λατ. palpitare, Ὀππ. Κ. 2. 250, Ἀλ. 2. 288. 2) μεταβ. κινῶ, σείω βιαίως, λαμπάδα Ἰω. Γαζ. Ἔκφρ. 525. (Προδήλως τύπος μετ’ ἀναδιπλ. ὡς τὸ δαιδάλλω· ἡ √ΦΑΣ, πιθανῶς σχετιζομένη πρὸς τὸ Σανσκρ. bhäs (lucere), φαίνεται ὅτι εἶναι δευτερεύων τύπος τῆς ῥίζης ΦΑ, ἴδε ἐν λ. φαίνω· ὥστε ἡ πρώτη αὐτῆς σημασία θὰ εἶναι ἡ τῆς ταχείας κινήσεως οἵα ἡ τοῦ φωτός, ὡς ἐν τοῖς αἰόλος, ἀργός.)
English (Autenrieth)
only part., παιφάσσουσα, darting gleams, ‘like lightning,’ Il. 2.450†.
Greek Monolingual
παιφάσσω (Α)
1. κινούμαι ορμητικά, τινάσσομαι
2. σείομαι
3. κινώ κάτι βίαια, σείω.
[ΕΤΥΜΟΛ. P., αμφβλ. σημ. και ετυμολ., με επιτατ. διπλασιασμό (πρβλ. μαιμάω). Σύμφωνα με τις περισσότερες μαρτυρίες το ρ. έχει τη σημ. «κινούμαι ορμητικά». Ωστόσο, από ένα χωρίο της Ιλ. παιπάσσουσα παντί φαινομένη προκύπτει η σημ. «λάμπω, ακτινοβολώ». Αν θεωρηθεί ότι αυτή είναι η αρχική του σημ., τότε θα ήταν δυνατόν να υποτεθεί ένας αρκτικός φθόγγος ğhw- για το ρ. και να συνδεθεί με το λατ. fax «πυρσός» και το λιθουαν. žvakė «κερί»].
Greek Monotonic
παιφάσσω: (αναδιπλ. από √ΦΑ του φαίνομαι), μόνο στον ενεστ., τινάσσομαι ή ορμώ άγρια, σε Ομήρ. Ιλ.
Frisk Etymological English
Grammatical information: v.
Meaning: Mean. uncertain: to twitch, to sway, to move vehemently? (πυκνὰ ἀπ' ἄλλου ἐπ' ἄλλον ὁρμᾶν, ἐνθουσιαστικῶς ἔχειν, σπεύδειν, θορυβεῖν, πηδᾶν H.), to flash, to flicker? (Β 450, Ε 803, A. R., Q. S., Opp.); cf. παραιφάσσει τινάσσει, πηδᾳ̃, παρακινεῖ. διαφάσσειν διαφαίνειν. παιπάσσουσα (Β450) παντὶ φαινομένη H.; on this Bechtel Lex. s.v. and Erbse Herm. 81, 171.
Other forms: Only Presensstem.
Compounds: Rarely with ἐκ-, περι-.
Origin: XX [etym. unknown]
Etymology: Reduplicated intensive formation (Schwyzer 647); as the meaning is uncertain, there is no certain etymology. Usually with Fick(-Bezzenberger) BB 8, 331 connected with a.o. Lat. fax torch, which supposes an anlaut *ǵhu̯-, as it belongs to Lith. žvãkė candle. Objections in WP. 1, 645 w. lit. and other proposals (to be rejected; cf. Bq). Rich lit. also in W.-Hofmann s. fax. Cf. φάσσα.
Middle Liddell
παι-φάσσω, [redupl. from !φα, Root of φαίνομαι] only in pres.]
to dart or rush wildly about, Il.
Frisk Etymology German
παιφάσσω:
{paiphássō.}
Forms: nur Präsensstamm,
Grammar: v.
Meaning: Bed. unsicher: ‘zucken, schwingen, sich heftig bewegen?’ (πυκνὰ ἀπ’ ἄλλου ἐπ’ ἄλλον ὁρμᾶν, ἐνθουσιαστικῶς ἔχειν, σπεύδειν, θορυβεῖν, πηδᾶν H.), ‘blitzen, schimmern?’ (Β 450, Ε 803, A. R., Q. S., Opp.); vgl. παραιφάσσει· τινάσσει, πηδᾷ, παρακινεῖ. διαφάσσειν· διαφαίνειν. παιπάσσουσα (Β450)· παντὶ φαινομένη H.; dazu Bechtel Lex. s.v. und Erbse Herm. 81, 171.
Composita: vereinzelt mit ἐκ-, περι-,
Etymology: Reduplizierte Intensivbildung (Schwyzer 647); schon wegen der unsicheren Bed. ohne feststellbare Etymologie. Gewöhnlich mit Fick(-Bezzenberger) BB 8, 331 u.a. mit lat. fax Fackel verbunden, das anlaut. ĝhu̯- voraussetzt, da zu lit. žvãkė Kerze gehörig. Bedenken bei WP. 1, 645 m. Lit. und anderen (abzulehnenden) Vorschlägen (darüber auch Bq). Reiche Lit. auch bei W.-Hofmann s. fax. Vgl. φάσσα.
Page 2,463-464