στελεά: Difference between revisions
m (Text replacement - "v. l." to "v.l.") |
m (LSJ1 replacement) |
||
(11 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=stelea | |Transliteration C=stelea | ||
|Beta Code=stelea/ | |Beta Code=stelea/ | ||
|Definition=ἡ, < | |Definition=ἡ,<br><span class="bld">A</span> [[haft]], [[shaft]], ([[στυρακίου]]) Aen.Tact.18.10 (unless = [[socket]]); Ep. [[στελεή]], τυπίδος A.R.4.957: also [[στειλειή]], [[haft]] of an axe, Od.21.422, v.l.in Nic.''Th.''387.<br><span class="bld">II</span> metaph., [[στειλέαν]], = <b class="b3">τὴν μακρὰν ῥάφανον</b>, Antiph. (''Fr.''121?) ap. [[Hesychius Lexicographus|Hsch.]] (cf. [[στελεός]]). (The statement of [[Hesychius Lexicographus|Hsch.]], ''EM''726.52, Eust.1531.37, that [[στειλειή]] = [[hole]] in the axe-head, may be due to a misunderstanding of Od. [[l.c.]]) (With [[στελεά]], [[στελεόν]], [[στελεός]], cf. OE. [[stela]] 'stem, stalk', Engl. (dial.) [[steal]] 'handle of a hammer, axe, rake, etc., shaft of an arrow or javelin'.) | ||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0933.png Seite 933]] ἡ, ion. σ τελεή, = στειλειή, Ap. Rh. 4, 957. | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0933.png Seite 933]] ἡ, ion. σ τελεή, = στειλειή, Ap. Rh. 4, 957. | ||
}} | }} | ||
{{ | {{bailly | ||
| | |btext=ᾶς (ἡ) :<br />[[manche d'un outil]].<br />'''Étymologie:''' DELG se rattache à [[στέλλω]]. | ||
}} | }} | ||
{{ | {{elnl | ||
| | |elnltext=στελεά -ᾶς, ἡ, ep. στειλειή en στελεή, steel (van een bijl):. οὐκ ἤμβροτε... πρώτης στειλειῆς hij miste niet het boveneind van de steel (met zijn pijlschot) Od. 21.422. | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=και επικ. τ. στελεή και [[στειλειή]] και [[στειλέα]], ἡ, Α<br />[[ξύλινος]] [[στειλεός]], ξύλινη [[λαβή]] εργαλείου.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Οι τ. <i>στελ</i>-<i>εά</i> / <i>στειλ</i>-<i>ειή</i> ( | |mltxt=και επικ. τ. στελεή και [[στειλειή]] και [[στειλέα]], ἡ, Α<br />[[ξύλινος]] [[στειλεός]], ξύλινη [[λαβή]] εργαλείου.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Οι τ. <i>στελ</i>-<i>εά</i> / <i>στειλ</i>-<i>ειή</i> ([[πρβλ]]. [[δωρεά]], [[νευρειή]]) έχουν σχηματιστεί πιθ. από αμάρτυρο τ. <i>στέλος</i> και συνδέονται με τα αρμ. <i>stetn</i>, <i>stetun</i>-<i>k</i> «[[κορμός]], [[κλαδί]]» και αγγλοσαξ. <i>stela</i> «[[στέλεχος]]» (<b>βλ.</b> και λ. [[στέλεχος]]). Η [[αναγωγή]] τών τ. στη [[ρίζα]] <i>stel</i>- του [[στέλλω]], αν και τολμηρή, δεν θα μπορούσε να αποκλειστεί. Παράλληλα με τους τ. του θηλ. [[στελεά]] / [[στειλειή]] μαρτυρούνται και οι τ. αρσενικού γένους <i>στελ</i>-<i>εός</i> ([[πρβλ]]. [[κολεός]]), [[στειλεός]], <i>στειλ</i>-<i>ειός</i>, <i>στελ</i>-<i>ειός</i> και το νεοελλ. <i>στελιός</i>, με [[συνίζηση]], [[καθώς]] και οι τ. ουδ. γένους <i>στελ</i>-<i>εόν</i> / <i>στειλ</i>-<i>ειόν</i> ([[πρβλ]]. [[κολεόν]]). Αρχικοί, [[τέλος]], θεωρούνται οι τ. με θ. <i>στελ</i>-, ενώ ο [[μακρός]] [[φωνηεντισμός]] <i>στει</i> οφείλεται [[προφανώς]] σε [[διευθέτηση]] μετρικών αναγκών]. | ||
}} | }} | ||
{{ | {{ls | ||
| | |lstext='''στελεά''': Ἰων. -εή, ἴδε ἐν λ. [[στειλειή]]. | ||
}} | }} | ||
{{etym | {{etym | ||
|etymtx=Grammatical information: f.<br />Meaning: | |etymtx=Grammatical information: f.<br />Meaning: [[shaft of an axe]], [[hack]], [[hammer etc.]] (<b class="b3">-ειή φ</b> 422 and <b class="b3">-εά</b> Aen. Tact. [[cavity for the shaft]] after Bérard REGr. 68, 8f. and Pocock AmJPh 82, 346ff. with Eust., H. and EM).<br />Other forms: <b class="b3">-εή</b> (A. R.), [[στειλειή]] (φ 422; [[varia lectio|v.l.]] Nic. Th. 387); <b class="b3">-εόν</b> (Aen. Tact., Babr.), [[στειλειόν]] (ε 236) n.; <b class="b3">-εός</b> and <b class="b3">-ειός</b> (Att. inscr.) m.; <b class="b3">-εός</b> or <b class="b3">-εόν</b> (hell. a. late); [[στειλεός]] (Hp. with [[variae lectiones|vv.ll.]]), [[στειλειός]] (Aesop.), gen. <b class="b3">-ειοῦ</b> (Nic. Th. 387 as [[varia lectio|v.l.]])<br />Derivatives: <b class="b3">στειλει-άριον</b> (Eust.) and the denom. ptc. [[ἐστελεωμένος]] [[provided with a shaft]] (AP). -- Beside it [[στέλεχος]] n. (m.) [[the end of the stem at the root of a tree]], [[stump]], [[log]], [[stem]], [[branch]] (Pi., IA.; on the eaning Strömberg Theophrastea 95ff.). Some compp., e.g. <b class="b3">πολυ-στελέχ-ης</b> (Thphr.), <b class="b3">-ος</b> (AP) [[with many stems]] (cf. Strömberg 103 f.). From this <b class="b3">στελέχ-ια πρέμ</b><[[ν]]>[[ια]] H., <b class="b3">-ώδης</b> [[stem-like]] (Thphr., Dsc.), <b class="b3">-ιαῖος</b> [[serving as a stem]] (Gal.), <b class="b3">-ηδόν</b> [[according to the kind of stem]] (A. R. 1, 1004 as [[varia lectio|v.l.]] for [[στοιχηδόν]]).<br />Origin: PG [a word of Pre-Greek origin] (V)<br />Etymology: On the formation: <b class="b3">στελ-εά</b> like <b class="b3">δωρ-εά</b>, <b class="b3">γεν-εά</b>, <b class="b3">-εός</b>, <b class="b3">-εόν</b> as <b class="b3">κολ-εός</b>, <b class="b3">-εόν</b>, <b class="b3">θυρ-εός</b>; <b class="b3">στειλ-ειή</b> as <b class="b3">ἀρ-ειή</b>, <b class="b3">νευρ-ειή</b> (<b class="b3">στειλ-</b> metr. lengthening(?); cf. Schwyzer 469 n. 3 w. lit., Risch 120f., Chantraine Form. 51 a. 91. With <b class="b3">στέλε-χος</b> cf. <b class="b3">τέμα-χος</b>, <b class="b3">σέλα-χος</b> a.o. (Schwyzer 496, Chantraine 403). Both [[στελεά]], <b class="b3">-εός</b>, <b class="b3">-εόν</b> and [[στέλεχος]] are based on an unknown, prob. nominal basis, perhaps <b class="b3">*στέλος</b> n. (Schulze Q. 175), which fits unproblem. to Arm. [[steɫn]], pl. <b class="b2">steɫun-k`</b> [[stem]], [[shaft]], [[stalk]], [[twig]] and to Germ. words like OE [[stela]] m. [[stalk of a plant]], Norw. [[stjøl]] [[stalk]]; further s. [[στέλλω]] (with [[στόλος]]). Cf. also [[στήλη]]. -- The variation shows that the word is Pre-Greek, with a > <b class="b3">ε(ι</b>) before palatal ly. Was the word <b class="b2">*stalyaya</b>? | ||
}} | }} | ||
{{FriskDe | {{FriskDe | ||
|ftr='''στελεά''': (Aen. Tact.),<br />{steleá}<br />'''Forms''': -εή (A. R.), [[στειλειή]] (φ 422; [[varia lectio|v.l.]] Nik. ''Th''. 387); -εόν (Aen. Tact., Babr.), [[στειλειόν]] (ε 236) n.; -εός und -ειός (att. Inschr.) m.; -εός od. -εόν (hell. u. sp.); στειλεός (Hp. mit vv. ll.), [[στειλειός]] (Aesop.), Gen. -ειοῦ (Nik. ''Th''. 387 als [[varia lectio|v.l.]])<br />'''Grammar''': f.<br />'''Meaning''': [[Stiel einer Axt]], [[einer Hacke]], [[eines Hammers]] (-ειή φ 422 und -εά Aen. Tact. [[Höhlung für den Stiel]] nach Bérard REGr. 68, 8f. und Pocock AmJPh 82, 346ff. mit Eust., H. und ''EM'').<br />'''Derivative''': Davon στειλειάριον (Eust.) und das denom. Ptz. ἐστελεωμένος [[mit Stiel versehen]] (''AP''). — Daneben [[στέλεχος]] n. (m.) [[das Stammende an der Wurzel eines Baumes]], [[Strunk]], [[Klotz]], [[Stamm]], [[Ast]] (Pi., ion. att.; zur Bed. Strömberg Theophrastea 95ff.). Einige Kompp., z.B. [[πολυστελέχης]] (Thphr.), -ος (''AP'') [[vielstämmig]] (vgl. Ström- berg 103 f.). Davon | |ftr='''στελεά''': (Aen. Tact.),<br />{steleá}<br />'''Forms''': -εή (A. R.), [[στειλειή]] (φ 422; [[varia lectio|v.l.]] Nik. ''Th''. 387); -εόν (Aen. Tact., Babr.), [[στειλειόν]] (ε 236) n.; -εός und -ειός (att. Inschr.) m.; -εός od. -εόν (hell. u. sp.); στειλεός (Hp. mit [[variae lectiones|vv.ll.]]), [[στειλειός]] (Aesop.), Gen. -ειοῦ (Nik. ''Th''. 387 als [[varia lectio|v.l.]])<br />'''Grammar''': f.<br />'''Meaning''': [[Stiel einer Axt]], [[einer Hacke]], [[eines Hammers]] (-ειή φ 422 und -εά Aen. Tact. [[Höhlung für den Stiel]] nach Bérard REGr. 68, 8f. und Pocock AmJPh 82, 346ff. mit Eust., H. und ''EM'').<br />'''Derivative''': Davon στειλειάριον (Eust.) und das denom. Ptz. ἐστελεωμένος [[mit Stiel versehen]] (''AP''). — Daneben [[στέλεχος]] n. (m.) [[das Stammende an der Wurzel eines Baumes]], [[Strunk]], [[Klotz]], [[Stamm]], [[Ast]] (Pi., ion. att.; zur Bed. Strömberg Theophrastea 95ff.). Einige Kompp., z.B. [[πολυστελέχης]] (Thphr.), -ος (''AP'') [[vielstämmig]] (vgl. Ström- berg 103 f.). Davon στελέχια· πρέμ<ν>ια H., -ώδης ‘stamm- ähnlich’ (Thphr., Dsk.), -ιαῖος [[als Stamm dienend]] (Gal.), -ηδόν [[nach Stammesart]] (A. R. 1, 1004 als [[varia lectio|v.l.]] für [[στοιχηδόν]]).<br />'''Etymology''': Zur Bildung: [[στελεά]] wie [[δωρεά]], [[γενεά]], -εός, -εόν wie [[κολεός]], -εόν, [[θυρεός]]; [[στειλειή]] wie [[ἀρειή]], [[νευρειή]] (στειλ- metr. Dehnung); vgl. Schwyzer 469 A. 3m. Lit., Risch 120f., Chantraine Form. 51 u. 91. Zu [[στέλεχος]] vgl. [[τέμαχος]], [[σέλαχος]] u.a. (Schwyzer 496, Chantraine 403). Sowohl [[στελεά]], -εός, -εόν wie [[στέλεχος]] gehen von einem unbekannten, wahrscheinlich nominalen Grundwort aus, etwa *στέλος n. (Schulze Q. 175), das sich ungezwungen an arm. ''steɫn'', pl. ''steɫun''-''k‘'' [[Stamm]], [[Schaft]], [[Stengel]], [[Zweig]] und an germ. Wörter wie ags. ''stela'' m. [[Pflanzenstiel]], norw. ''stjøl'' [[Stengel]], [[Stiel]] anschließt; des weiteren s. [[στέλλω]] (mit [[στόλος]]). Vgl. noch [[στήλη]].<br />'''Page''' 2,785-786 | ||
}} | }} |
Latest revision as of 10:17, 25 August 2023
English (LSJ)
ἡ,
A haft, shaft, (στυρακίου) Aen.Tact.18.10 (unless = socket); Ep. στελεή, τυπίδος A.R.4.957: also στειλειή, haft of an axe, Od.21.422, v.l.in Nic.Th.387.
II metaph., στειλέαν, = τὴν μακρὰν ῥάφανον, Antiph. (Fr.121?) ap. Hsch. (cf. στελεός). (The statement of Hsch., EM726.52, Eust.1531.37, that στειλειή = hole in the axe-head, may be due to a misunderstanding of Od. l.c.) (With στελεά, στελεόν, στελεός, cf. OE. stela 'stem, stalk', Engl. (dial.) steal 'handle of a hammer, axe, rake, etc., shaft of an arrow or javelin'.)
German (Pape)
[Seite 933] ἡ, ion. σ τελεή, = στειλειή, Ap. Rh. 4, 957.
French (Bailly abrégé)
ᾶς (ἡ) :
manche d'un outil.
Étymologie: DELG se rattache à στέλλω.
Dutch (Woordenboekgrieks.nl)
στελεά -ᾶς, ἡ, ep. στειλειή en στελεή, steel (van een bijl):. οὐκ ἤμβροτε... πρώτης στειλειῆς hij miste niet het boveneind van de steel (met zijn pijlschot) Od. 21.422.
Greek Monolingual
και επικ. τ. στελεή και στειλειή και στειλέα, ἡ, Α
ξύλινος στειλεός, ξύλινη λαβή εργαλείου.
[ΕΤΥΜΟΛ. Οι τ. στελ-εά / στειλ-ειή (πρβλ. δωρεά, νευρειή) έχουν σχηματιστεί πιθ. από αμάρτυρο τ. στέλος και συνδέονται με τα αρμ. stetn, stetun-k «κορμός, κλαδί» και αγγλοσαξ. stela «στέλεχος» (βλ. και λ. στέλεχος). Η αναγωγή τών τ. στη ρίζα stel- του στέλλω, αν και τολμηρή, δεν θα μπορούσε να αποκλειστεί. Παράλληλα με τους τ. του θηλ. στελεά / στειλειή μαρτυρούνται και οι τ. αρσενικού γένους στελ-εός (πρβλ. κολεός), στειλεός, στειλ-ειός, στελ-ειός και το νεοελλ. στελιός, με συνίζηση, καθώς και οι τ. ουδ. γένους στελ-εόν / στειλ-ειόν (πρβλ. κολεόν). Αρχικοί, τέλος, θεωρούνται οι τ. με θ. στελ-, ενώ ο μακρός φωνηεντισμός στει οφείλεται προφανώς σε διευθέτηση μετρικών αναγκών].
Greek (Liddell-Scott)
στελεά: Ἰων. -εή, ἴδε ἐν λ. στειλειή.
Frisk Etymological English
Grammatical information: f.
Meaning: shaft of an axe, hack, hammer etc. (-ειή φ 422 and -εά Aen. Tact. cavity for the shaft after Bérard REGr. 68, 8f. and Pocock AmJPh 82, 346ff. with Eust., H. and EM).
Other forms: -εή (A. R.), στειλειή (φ 422; v.l. Nic. Th. 387); -εόν (Aen. Tact., Babr.), στειλειόν (ε 236) n.; -εός and -ειός (Att. inscr.) m.; -εός or -εόν (hell. a. late); στειλεός (Hp. with vv.ll.), στειλειός (Aesop.), gen. -ειοῦ (Nic. Th. 387 as v.l.)
Derivatives: στειλει-άριον (Eust.) and the denom. ptc. ἐστελεωμένος provided with a shaft (AP). -- Beside it στέλεχος n. (m.) the end of the stem at the root of a tree, stump, log, stem, branch (Pi., IA.; on the eaning Strömberg Theophrastea 95ff.). Some compp., e.g. πολυ-στελέχ-ης (Thphr.), -ος (AP) with many stems (cf. Strömberg 103 f.). From this στελέχ-ια πρέμ<ν>ια H., -ώδης stem-like (Thphr., Dsc.), -ιαῖος serving as a stem (Gal.), -ηδόν according to the kind of stem (A. R. 1, 1004 as v.l. for στοιχηδόν).
Origin: PG [a word of Pre-Greek origin] (V)
Etymology: On the formation: στελ-εά like δωρ-εά, γεν-εά, -εός, -εόν as κολ-εός, -εόν, θυρ-εός; στειλ-ειή as ἀρ-ειή, νευρ-ειή (στειλ- metr. lengthening(?); cf. Schwyzer 469 n. 3 w. lit., Risch 120f., Chantraine Form. 51 a. 91. With στέλε-χος cf. τέμα-χος, σέλα-χος a.o. (Schwyzer 496, Chantraine 403). Both στελεά, -εός, -εόν and στέλεχος are based on an unknown, prob. nominal basis, perhaps *στέλος n. (Schulze Q. 175), which fits unproblem. to Arm. steɫn, pl. steɫun-k` stem, shaft, stalk, twig and to Germ. words like OE stela m. stalk of a plant, Norw. stjøl stalk; further s. στέλλω (with στόλος). Cf. also στήλη. -- The variation shows that the word is Pre-Greek, with a > ε(ι) before palatal ly. Was the word *stalyaya?
Frisk Etymology German
στελεά: (Aen. Tact.),
{steleá}
Forms: -εή (A. R.), στειλειή (φ 422; v.l. Nik. Th. 387); -εόν (Aen. Tact., Babr.), στειλειόν (ε 236) n.; -εός und -ειός (att. Inschr.) m.; -εός od. -εόν (hell. u. sp.); στειλεός (Hp. mit vv.ll.), στειλειός (Aesop.), Gen. -ειοῦ (Nik. Th. 387 als v.l.)
Grammar: f.
Meaning: Stiel einer Axt, einer Hacke, eines Hammers (-ειή φ 422 und -εά Aen. Tact. Höhlung für den Stiel nach Bérard REGr. 68, 8f. und Pocock AmJPh 82, 346ff. mit Eust., H. und EM).
Derivative: Davon στειλειάριον (Eust.) und das denom. Ptz. ἐστελεωμένος mit Stiel versehen (AP). — Daneben στέλεχος n. (m.) das Stammende an der Wurzel eines Baumes, Strunk, Klotz, Stamm, Ast (Pi., ion. att.; zur Bed. Strömberg Theophrastea 95ff.). Einige Kompp., z.B. πολυστελέχης (Thphr.), -ος (AP) vielstämmig (vgl. Ström- berg 103 f.). Davon στελέχια· πρέμ<ν>ια H., -ώδης ‘stamm- ähnlich’ (Thphr., Dsk.), -ιαῖος als Stamm dienend (Gal.), -ηδόν nach Stammesart (A. R. 1, 1004 als v.l. für στοιχηδόν).
Etymology: Zur Bildung: στελεά wie δωρεά, γενεά, -εός, -εόν wie κολεός, -εόν, θυρεός; στειλειή wie ἀρειή, νευρειή (στειλ- metr. Dehnung); vgl. Schwyzer 469 A. 3m. Lit., Risch 120f., Chantraine Form. 51 u. 91. Zu στέλεχος vgl. τέμαχος, σέλαχος u.a. (Schwyzer 496, Chantraine 403). Sowohl στελεά, -εός, -εόν wie στέλεχος gehen von einem unbekannten, wahrscheinlich nominalen Grundwort aus, etwa *στέλος n. (Schulze Q. 175), das sich ungezwungen an arm. steɫn, pl. steɫun-k‘ Stamm, Schaft, Stengel, Zweig und an germ. Wörter wie ags. stela m. Pflanzenstiel, norw. stjøl Stengel, Stiel anschließt; des weiteren s. στέλλω (mit στόλος). Vgl. noch στήλη.
Page 2,785-786