κοσμέω

English (LSJ)

   A order, arrange, esp. set an army in array, marshal it, Il.14.379; κοσμῆσαι ἵππους τε καὶ ἀνέρας 2.554:—Pass., ἐπεὶ κόσμηθεν ἅμ' ἡγεμόνεσσιν ἕκαστοι 3.1; πένταχα κοσμηθέντες marshalled in five bodies, 12.87; of a population, διὰ τρίχα κοσμηθέντες 2.655; once in Od., of hunters, διὰ δὲ τρίχα κοσμηθέντες 9.157:—Med., κοσμησάμενος πολιήτας having arranged his men, Il.2.806; so after Homer, κ. στρατόν (v.l. for κοιμήσων) E.Rh.662; τάξεις κεκοσμημέναι X.Cyr.2.1.26, cf. Pl.Phdr.247a; ἐπὶ τάξις πλεῦνας ἐκεκοσμέατο Hdt.9.31.    2 generally, arrange, prepare, δόρπον ἐκόσμει Od. 7.13; κ. ἀοιδήν η Bacch.59; ἔργα Hes.Op.306; στέφανον E.Hipp.74; τράπεζαν X.Cyr.8.2.6; εἰς τάφον λέβητα S.El.1401:—Pass., δεῖπνον κεκόσμηται Pi.N.1.22; δεῖ οὕτω κοσμηθῆναι ὅκως . . Democr.266; τὸ κοσμηθὲν αἷμα, = τὸνοἰκεῖον κόσμον κτησάμενον, Gal.5.551.    II order, rule, τὴν πόλιν κ. καλῶς τε καὶ εὖ Hdt.1.59, cf. S.Aj.1103; Σπάρτην ἔλαχες, κείνην κόσμει E.Fr.723 (anap.); κ. ἐμαυτόν restrain myself, Id.Hyps.Fr.34(60).46; τὰ ἄλλα ἐκεκοσμέατό οἱ Hdt.1.100; τόν γε νοῦν κοσμοῦντα πάντα κοσμεῖν Pl.Phd.97 c:—Pass., τὰ κοσμούμενα orderly institutions, S.Ant.677: pf.part., of persons, orderly, ταπεινὸς καὶ κεκοσμημένος Pl.Lg.716a; τεταγμένον τε καὶ κ. πρᾶγμα Id.Grg. 504 a.    2 in Crete, hold office of κόσμος 111, οἱ κεκοσμηκότες Arist. Pol.1272a35, cf. Plb.22.15.1; Cret. κοσμίω Leg.Gort.1.51, etc.; also κορμίω (q.v.).    III adorn, equip, dress, esp. of women, h.Hom. 6.11, Hes.Op.72; κοσμῆσαί τινα πανοπλίῃ Hdt.4.180; τριπόδεσσι κ. δόμον Pi.I.1.19; τινὰ πλούτῳ ὑπερβάλλοντι Hdn.3.10.6: c. dupl. acc., πρίν σε νυμφικὸν ἰστέφανον κοσμήσαμεν JRS17.51 (Phrygia, iv A. D.):—freq. in Med., κοσμέεσθαι τὰς κεφαλάς to adorn their heads, Hdt.7.209; κοσμεῖσθαι σῶμα ὅπλοις E.Ph.1359; ἐν φοινικίσι κοσμησάμενοι having decked themselves, Pl.Com.208:—Pass., χρυσῷ κοσμηθεῖσα h.Ven.65; παῖσα δ' Ἄρῃ κεκόσμηται στέγα Alc.15.1; ἵπποι κεκοσμημένοι ὡς κάλλιστα Hdt.7.40; κεκ. ἐσθῆτι ποικίλῃ καὶ χρυσοῖσι στεφάνοις Pl.Ion535 d, cf. S.Ph.1064, Th.6.41, etc.    2 metaph., adorn, embellish, λόγους E.Med.576; λόγους ῥήμασί τε καὶ ὀνόμασι κεκοσμημένους Pl.Ap.17 c; τραγικὸν λῆρον Ar.Ra.1005; κ. ἔργον ἄριστον ib.1027; τὸ λογικὸν ἔχεις ἐξαίρετον, τοῦτο κόσμει Arr.Epict.3.1.26; λόγον εὐρυθμίαις Isoc.5.27; αὑτὸν λόγοις Pl.La.196 b, cf. 197 c; ἐπὶ τὸ μεῖζον κ. Th.1.21; τὸν . . τὴν ἐκείνων ἀρετὴν κοσμήσοντα (in speaking) D.18.287:—Pass., ἦθος σεμνότητι -μημένον Phld.Acad.Ind. p.52 M.    3 honour, λουτροῖς σ' ἐκόσμης' S.El.1139; κ. τάφον Id.Ant. 396; νέκυν E.Tr.1147; κ. καὶ τιμᾶν X.Cyr.1.3.3; of persons, adorn, be an honour to, πατρίδα Thgn.947; νᾶσον εὐκλέα Pi.N.6.46; Σαλαμῖνα κ. πατρίδα E.Fr.530.3; [τὴν πόλιν] αἱ τῶνδε ἀρεταὶ ἐκόσμησαν Th.2.42.    4 bury, JHS25.172, al. (Isauria).    IV Pass., to be assigned, ascribed to, ἐς τὸν Αἰγύπτιον νομὸν αὗται [αἱ πόλεις] ἐκεκοσμέατο Hdt.3.91; ἐς Πέρσας κεκοσμέαται Id.6.41; esp. of philosophic schools, κατὰ τὴν Ἀκαδημίαν κοσμεῖσθαι S.E.P.1.231; οἱ κατὰ διαφόρους αἱρέσεις κοσμούμενοι Id.M.11.77.

Greek (Liddell-Scott)

κοσμέω: (κόσμος)· ― τακτοποιῶ, διευθετῶ, Ὅμ., ἰδίως (ὡς ἀείποτε ἐν τῇ Ἰλ.), παρατάττω στρατόν, Γ. 1., Ξ. 379, κτλ.· κοσμῆσαι ἵππους τε καὶ ἀνέρας Β. 554, κτλ.· πένταχα κοσμηθέντες, παραταχθέντες εἰς πέντε σώματα, Α. 87· ἐν τῇ Ὀδ. μόνον ἅπαξ ἐπὶ θηρευτῶν, διὰ δὲ τρίχα κοσμηθέντες Ι. 157· ὡσαύτως ἐν τῷ μέσ. τύπῳ, κοσμησάμενος πολιήτας, τακτοποιήσας τοὺς ἑαυτοῦ ἄνδρας, Ἰλ. Β. 806· ― οὕτω καὶ μετέπειτα, κ. στρατὸν Εὐρ. Ρῆσ. 662· ἀλλὰ κ. συμμάχους, καθησυχάζω αὐτοὺς, αὐτόθι 138)· τάξεις κεκοσμημέναι Ξεν. Κύρ. 2. 1, 26, πρβλ. Πλάτ. Φαῖδρ. 247Α· ἐπὶ τάξις πλεῦνας ἐκεκοσμέατο Ἡρόδ. 9. 31. 2) καθόλου, διευθετῶ, ἑτοιμάζω, δόρπον ἐκόσμει Ὀδ. Ζ. 13· κ. ἀοιδὴν Ὁμ. Ὕμν. 6. 59· ἔργα Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 304· δεῖπνον Πινδ. Ν. 1. 32· στέφανον Εὐρ. Ἱππ. 74· τράπεζαν Ξεν. Κύρ. 8. 2, 6· εἰς τάφον λέβητα Σοφ. Ἠλ. 1401. ΙΙ. διατίθημι, κυβερνῶ, διοικῶ, διευθύνω, τὴν πόλιν κ. καλῶν τε καὶ εὖ Ἡρόδ. 1. 59, πρβλ. Σοφ. Αἴ. 1103· τὰ ἄλλα ἐκεκοσμέατό οἱ Ἡρόδ. 1. 100· τόν γε νοῦν κοσμοῦντα πάντα κοσμεῖν Πλάτ. Φαίδ. 97C· ἐντεῦθεν, τὰ κοσμούμενα, αἱ διαταγαί, τὰ διατάγματα, Σοφ. Ἀντ. 677· ἀλλὰ μετοχ. πρκμ. ἐπὶ προσώπων, καλῶς διατεταγμένος, τακτικός, ταπεινὸς καὶ κεκοσμημένος Πλάτ. Νόμ. 716Α, πρβλ. Γοργ. 504Α. 2) ἐν Κρήτῃ, εἶμαι Κόσμος, κυβερνήτης, διοικῶ, κυβερνῶ ὡς τοιοῦτος (ἴδε κόσμος ΙΙΙ), Ἀριστ. Πολ. 2. 10, 10, Πολύβ. 23. 15, 1· πρβλ. Böckh εἰς Συλλογ. Ἐπιγραφ. 2. σ. 405. ΙΙΙ. κοσμῶ, «στολίζω», καταρτίζω, ἐφοδιάζω μέ τι, ἐνδύω, ἰδίως ἐπὶ γυναικῶν, Ὁμ. Ὕμν. 5. 11, 12, Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 72, Θ. 573· κοσμεῖν τινα πανοπλίῃ Ἡρόδ. 4. 180· τριπόδεσσι κ. δόμους Πινδ. Ι. 1. 27, κτλ.· καὶ συχν. ἐν τῷ μέσῳ τύπῳ, κοσμέεσθαι τὰς κεφαλὰς Ἡρόδ. 7. 209· κοσμεῖσθαι σῶμα ὅπλοις Εὐρ. Φοίν. 1359, πρβλ. Σοφ. Φ. 1064, Θουκ. 6. 41· ἐν φοινικίσι κοσμησάμενοι, κοσμήσαντες ἑαυτούς, Πλάτ. Κωμ. ἐν Ἀδήλ. 8. ― Παθ., χρυσῷ κοσμηθεῖσα Ὕμν. Ὁμ. εἰς Ἀφροδ. 65· ἵπποι κεκοσμημένοι ὡς κάλλιστα Ἡρόδ. 7. 40· κεκοσμ. ἐσθῆτι ποικίλῃ καὶ χρυσοῖσι στεφάνοις Πλάτ. Ἴων 535D. κτλ. 2) μεταφ., κοσμῶ, καλλωπίζω, καλλύνω, λόγους Εὐρ. Μήδ. 576, πρβλ. Πλάτ. Ἀπολ. 17C· τραγικὸν λῆρον Ἀριστοφ. Βάτρ. 1005, πρβλ. 1027· λόγον εὐρυθμίαις Ἰσοκρ. 87Ε· αὑτὸν λόγοις Πλάτ. Λάχ. 196Β, πρβλ. 197C· ἐπὶ τὸ μεῖζον κ. Θουκ. 1. 21· τὸν... τὴν ἐκείνων ἀρετὴν κοσμήσαντα (ἐν τῇ ἀγορεύσει) Δημ. 321. 14. 3) διὰ περικοσμήσεως ἀπονέμω τιμὴν εἴς τινα, λουτροῖς σ᾿ ἐκόσμησ᾿ Σοφ. Ἠλ. 1139· κ. τάφον ὁ αὐτ. ἐν Ἀντ. 396· νέκυν Εὐρ. ἐν Τρῳ. 1147· κ. καὶ τιμᾶν Ξεν. Κύρ. 1. 3, 3· ― ἐπὶ προσώπων, περικοσμῶ, προξενῶ τιμὴν εἴς τι, πόλιν Θέογν. 941· νᾶσον εὐκλέα τάνδε κοσμεῖν Πινδ. Ν. 6. 78· Σαλαμῖνα κ. πατρίδα Εὐρ. Ἀποσπ. 534· οὕτω, τὴν πόλιν αἱ τῶνδε ἀρεταὶ ἐκόσμησαν Θουκ. 2. 42. IV. ἐν τῷ παθ., ἀποδίδομαι ἢ ἀνάγομαι εἴς τι ἐς τὸν Αὐγύπτιον νόμον αὗται αἱ πόλεις ἐκεκοσμέατο Ἡρόδ. 3. 91· ἐς Πέρσας ἐκεκοσμέατο ὁ αὐτ. 6. 41.

French (Bailly abrégé)

-ῶ :
I. mettre en ordre :
1 arranger, mettre en bon ordre ; en gén. disposer, arranger, préparer : δόρπον OD un repas ; τράπεζαν XÉN dresser une table;
2 répartir, distribuer;
3 p. ext. diriger, gouverner, commander ; τὰ κοσμούμενα SOPH les dispositions prises par ceux qui gouvernent;
II. p. suite :
1 parer, orner ; fig. κ. λόγον εὐρυθμίαις ISOCR arranger un discours avec des phrases bien cadencées;
2 vanter, célébrer : ἐπὶ τὸ μεῖζον κ. THC embellir en exagérant;
3 honorer : τάφον SOPH donner des soins à une tombe ; κ. καὶ τιμᾶν XÉN parer (de vêtements, de bijoux) qui sont des marques d’honneur;
Moy. κοσμέομαι-οῦμαι;
1 arranger ou disposer pour soi : κοσμησάμενος πολιήτας IL ayant disposé en bon ordre ses compatriotes;
2 parer pour soi ou sur soi : κ. τὰς κόμας HDT se parer la chevelure.
Étymologie: κόσμος.

English (Autenrieth)

(κόσμος), aor. ἐκόσμησα, pass. aor. 3 pl. κόσμηθεν, mid. aor. part. κοσμησάμενος: arrange, order, esp. marshall troops, mid., one's own men, Il. 2.806; of preparing a meal, Od. 7.13.

English (Slater)

κοσμέω (κοσμεῖν: ἐκόσμησαν; κοσμήσαις: pass. aor. ἐκόσμηθεν: pf. κεκόσμηται.)
   1 deck, dress richly ποτὶ γραμμᾷ μὲν αὐτὰν στᾶσε κοσμήσαις having dressed her in fine clothing (P. 9.118) καὶ τριπόδεσσιν ἐκόσμησαν δόμον καὶ λεβήτεσσιν φιάλαισί τε χρυσοῦ (I. 1.19) χαίταν στεφάνοις ἐκόσμηθεν as victors in the games Παρθ. 2.. ἔνθα μοι ἁρμόδιον δεῖπνον κεκόσμηται is richly laid out (N. 1.22) met., honour, πλατεῖαι πάντοθεν λογίοισιν ἐντὶ πρόσοδοι νᾶσον εὐκλέα τάνδε κοσμεῖν (N. 6.46)