αὐθάδης: Difference between revisions
(Bailly1_1) |
(big3_7) |
||
Line 15: | Line 15: | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=ης, <i>neutre</i> αὔθαδες;<br /><b>1</b> qui se complaît en soi, suffisant, présomptueux ; arrogant;<br /><b>2</b> dur, cruel.<br />'''Étymologie:''' [[αὐτός]], R. Ἁδ plaire ; cf. ἀνδάνω, [[ἥδομαι]]. | |btext=ης, <i>neutre</i> αὔθαδες;<br /><b>1</b> qui se complaît en soi, suffisant, présomptueux ; arrogant;<br /><b>2</b> dur, cruel.<br />'''Étymologie:''' [[αὐτός]], R. Ἁδ plaire ; cf. ἀνδάνω, [[ἥδομαι]]. | ||
}} | |||
{{DGE | |||
|dgtxt=-ες<br /><br /><b class="num">• Alolema(s):</b> jón. [[αὐτώδης]] A.D.<i>Pron</i>.74.9, Hsch. y quizá tb. [[αὐτάδης]] Hsch.; αὐτοάδης Arist.<i>MM</i> 1192<sup>b</sup>33<br /><b class="num">I</b> c. idea de hostilidad<br /><b class="num">1</b> [[arrogante]], [[desafiante]], [[obstinado]] de dioses y hombres y su comportamiento αὐθάδη φρονῶν (Zeus) A.<i>Pr</i>.908, αὔθαδες ὁ θεός, πρὸς δὲ τοὺς θεοὺς [[ἐγώ]] E.<i>HF</i> 1243<br /><b class="num">•</b>gener. del carácter y modales de las pers. πρὸς τάδ' αὐθαδέστερα γίγνου θαλάσσης E.<i>Hipp</i>.304, [[ἄνθρωπος]] αὐ. καὶ [[ἀμαθής]] Pl.<i>Plt</i>.294b, cf. <i>R</i>.548e, Aesop.135, τρόποις αὐθάδεσι καὶ χαλεποῖς Pl.<i>Lg</i>.950b, en rel. c. ὀργιλός y μανικός Arist.<i>Rh</i>.1367<sup>a</sup>38, op. [[ἄφρων]]: αὐ. τις ὢν καὶ [[ἀνάγωγος]] Chrysipp.<i>Stoic</i>.3.158, op. φρόνιμος Isoc.1.15, οὐ ... αὐ. ... οὐδὲ ἐπαχθὴς ὁ χρηστός Plu.2.823a, c. adjs. similares: οὐ σκληρὸς οὐδ' αὐ. ὁ Λυκοῦργος Plu.<i>Lyc</i>.11, cf. LXX <i>Ge</i>.49.3, θρασὺς καὶ αὐ. καὶ [[ἀλαζών]] LXX <i>Pr</i>.21.24<br /><b class="num">•</b>de un obispo [[δεῖ]] ... μὴ αὐθάδη εἶναι <i>Ep.Tit</i>.1.7, de los falsos maestros τολμηταί, αὐθάδεις 2<i>Ep.Petr</i>.2.10, ἀνὴρ [[βίαιος]] καὶ αὐ. <i>SB</i> 4284.9 (III d.C.)<br /><b class="num">•</b>def. en Arist.<i>EE</i> 1233<sup>b</sup>36, <i>MM</i> 1192<sup>b</sup>31, Thphr.<i>Char</i>.15.1<br /><b class="num">•</b>de una respuesta [[altanero]], [[desafiante]] compar. αὐθαδέστερόν τι ἀπεκρίνατο Th.8.84.<br /><b class="num">2</b> del carácter colectivo de una raza o un pueblo [[arrogante]], [[osado]], [[desafiante]] de los eginetas αὐθαδέστεροι Hdt.6.92, τῇ κατὰ γένος αὐθάδει ῥώμῃ Pl.<i>Lg</i>.692a, de los pueblos mediterráneos ὀργὰς αὐθάδεάς τε καὶ ἰδιογνώμονας Hp.<i>Aër</i>.24, de los romanos κατὰ ... τὰς ἐλαττώσεις αὐθαδεστάτους ... φαίνεσθαι Plb.27.8.8, de los arcadios, Plb.4.21.3, de los persas κηρύγματα ... αὐθαδέστερα Ath.538b.<br /><b class="num">3</b> fig. del clavo que aprisiona a Prometeo [[cruel]] ἀδαμαντίνου ... σφηνὸς αὐθάδη γνάθον A.<i>Pr</i>.64<br /><b class="num">•</b>de un perro [[antipático]], [[arisco]] X.<i>Cyn</i>.6.25.<br /><b class="num">II</b> sin idea de hostilidad<br /><b class="num">1</b> [[duro]], [[inflexible]] πολλὰ μὲν δὴ τὸ πρᾶον ἐπιεικὲς τοῦ αὐθάδους δικαίου προκρίνοντες prefiriendo la bondad de la verdadera justicia más que la arrogancia del derecho (positivo)</i>, Gorg.B 6<br /><b class="num">•</b>[[obstinado]], [[inmutable]] πρὸς τὸ συμφέρον Gorg.B 6<br /><b class="num">•</b>[[orgulloso]] σεμνότης αὐθάδων D.61.14<br /><b class="num">•</b>de la apariencia del médico [[serio]], [[solemne]] αὐ. γὰρ δοκέει εἶναι μισάνθρωπος Hp.<i>Medic</i>.1<br /><b class="num">•</b>[[tozudo]], [[terco]] [[δειλία]] πρὸς ἡδονάς Philostr.<i>Ep</i>.64, ψυχὴ νέα τε καὶ αὐ. D.C.61.4.2<br /><b class="num">•</b>subst. τὸ αὔθαδες τῶν νέων I.<i>AI</i> 4.263.<br /><b class="num">2</b> esp. en ret. del gusto de los épicos por las palabras insólitas [[enfático]] σεμνὸν καὶ αὔθαδες Arist.<i>Rh</i>.1406<sup>b</sup>3<br /><b class="num">•</b>del uso del hipérbaton en el estilo de Demóstenes en rel. c. el de Tucídides [[atrevido]] Longin.22.3.<br /><b class="num">III</b> adv. -ως [[osadamente]], [[descaradamente]] del estilo de Esquilo, αὐ. σεμνυνόμενος χαλέπαινε Ar.<i>Ra</i>.1020, φράζουσι (τὸν μῦθον) ... μάλα αὐθαδῶς (<i>sic</i>) D.Chr.36.42, ἁρπαγῇ αὐ. ἀναστραφέντες <i>SB</i> 10218.21 (I/II d.C.), αὐ. ... ἐπῆλθη <i>BGU</i> 2240.7 (II d.C.), κἀμοὶ αὐ. ἀποκρεινόμενος <i>POxy</i>.1242.41 (III d.C.)<br /><b class="num">•</b>compar. αὐθαδέστερον ἂν πρός με σχοίη Pl.<i>Ap</i>.34c.<br /><br /><b class="num">• Etimología:</b> De *αὐτοϝαδής, comp. de [[αὐτός]] y de la raíz *<i>su̯ad</i>- que da lugar a [[ἁνδάνω]] (q.u.), [[ἅδος]], etc. | |||
}} | }} |
Revision as of 12:18, 21 August 2017
English (LSJ)
ες,
A self-willed, stubborn, ἦσάν τε αὐθαδέστεροι Hdt.6.92; τὰς ὀργὰς αὐ. Hp.Aër.24, cf. Arist.Rh.1367a37; surly, Thphr.Char. 15.1; αὐθάδη φρονῶν A.Pr.907; of a dog, X.Cyn.6.25. 2 metaph. of things, remorseless, σφηνὸς γνάθος αὐ. A.Pr.64. 3 Adv.-δως Ar. Ra.1020, POxy.1242.41: Comp. -έστερον Pl.Ap.34c; cf. αὐτώδης. (From αὐτο-ἁδης, cf. Arist.MM1192b33.)
Greek (Liddell-Scott)
αὐθάδης: [ᾱ], ες, (ἥδομαι) φίλαυτος, αὐθαίρετος, ἐπίμονος, θρασύς, ὑπερόπτης, ὑπέρφρων, ἰσχυρογνώμων, ὁ μὲν γὰρ μηδὲν πρὸς ἕτερον ζῶν, ἀλλὰ καταφρονητικὸς αὐθάδης Ἀριστ. Ἠθ. Εὐδ. 3. 7· ἔσαν τε αὐθαδέστεροι Ἡρόδ. 92, πρβλ. Ἱππ. π. Ἀέρ. 295, Θεοφρ. Χαρ. 15· αὐθάδη φρονῶν Αἰσχύλ. Πρ. 908· ἐπὶ κυνός, Ξεν. Κυν. 6. 25. Καθ’ Ἡσύχ. «αὐθάδης· ὑπερήφανος, θυμώδης, παράνομος, αὐτάρεσκος». 2) μεταφ. ἐπὶ πραγμάτων, σκληρός, ἀνάλγητος, σφηνὸς γνάθος αὐθάδης Αἰσχύλ. Πρ. 64· πρβλ. ἀναιδής. - Ἐπίρρ. -δῶς Ἀριστοφ. Βάτρ. 1020 (κατὰ τὸν Μέγαν Ἐτυμ. (171, 40) ὅμως αὐθάδως)· συγκρ. -έστερον Πλάτ. Ἀπολ. 34C. ΙΙ. ὁ Ἰων. τύπος ἦτο αὐτώδης, ὃ ἴθε.
French (Bailly abrégé)
ης, neutre αὔθαδες;
1 qui se complaît en soi, suffisant, présomptueux ; arrogant;
2 dur, cruel.
Étymologie: αὐτός, R. Ἁδ plaire ; cf. ἀνδάνω, ἥδομαι.
Spanish (DGE)
-ες
• Alolema(s): jón. αὐτώδης A.D.Pron.74.9, Hsch. y quizá tb. αὐτάδης Hsch.; αὐτοάδης Arist.MM 1192b33
I c. idea de hostilidad
1 arrogante, desafiante, obstinado de dioses y hombres y su comportamiento αὐθάδη φρονῶν (Zeus) A.Pr.908, αὔθαδες ὁ θεός, πρὸς δὲ τοὺς θεοὺς ἐγώ E.HF 1243
•gener. del carácter y modales de las pers. πρὸς τάδ' αὐθαδέστερα γίγνου θαλάσσης E.Hipp.304, ἄνθρωπος αὐ. καὶ ἀμαθής Pl.Plt.294b, cf. R.548e, Aesop.135, τρόποις αὐθάδεσι καὶ χαλεποῖς Pl.Lg.950b, en rel. c. ὀργιλός y μανικός Arist.Rh.1367a38, op. ἄφρων: αὐ. τις ὢν καὶ ἀνάγωγος Chrysipp.Stoic.3.158, op. φρόνιμος Isoc.1.15, οὐ ... αὐ. ... οὐδὲ ἐπαχθὴς ὁ χρηστός Plu.2.823a, c. adjs. similares: οὐ σκληρὸς οὐδ' αὐ. ὁ Λυκοῦργος Plu.Lyc.11, cf. LXX Ge.49.3, θρασὺς καὶ αὐ. καὶ ἀλαζών LXX Pr.21.24
•de un obispo δεῖ ... μὴ αὐθάδη εἶναι Ep.Tit.1.7, de los falsos maestros τολμηταί, αὐθάδεις 2Ep.Petr.2.10, ἀνὴρ βίαιος καὶ αὐ. SB 4284.9 (III d.C.)
•def. en Arist.EE 1233b36, MM 1192b31, Thphr.Char.15.1
•de una respuesta altanero, desafiante compar. αὐθαδέστερόν τι ἀπεκρίνατο Th.8.84.
2 del carácter colectivo de una raza o un pueblo arrogante, osado, desafiante de los eginetas αὐθαδέστεροι Hdt.6.92, τῇ κατὰ γένος αὐθάδει ῥώμῃ Pl.Lg.692a, de los pueblos mediterráneos ὀργὰς αὐθάδεάς τε καὶ ἰδιογνώμονας Hp.Aër.24, de los romanos κατὰ ... τὰς ἐλαττώσεις αὐθαδεστάτους ... φαίνεσθαι Plb.27.8.8, de los arcadios, Plb.4.21.3, de los persas κηρύγματα ... αὐθαδέστερα Ath.538b.
3 fig. del clavo que aprisiona a Prometeo cruel ἀδαμαντίνου ... σφηνὸς αὐθάδη γνάθον A.Pr.64
•de un perro antipático, arisco X.Cyn.6.25.
II sin idea de hostilidad
1 duro, inflexible πολλὰ μὲν δὴ τὸ πρᾶον ἐπιεικὲς τοῦ αὐθάδους δικαίου προκρίνοντες prefiriendo la bondad de la verdadera justicia más que la arrogancia del derecho (positivo), Gorg.B 6
•obstinado, inmutable πρὸς τὸ συμφέρον Gorg.B 6
•orgulloso σεμνότης αὐθάδων D.61.14
•de la apariencia del médico serio, solemne αὐ. γὰρ δοκέει εἶναι μισάνθρωπος Hp.Medic.1
•tozudo, terco δειλία πρὸς ἡδονάς Philostr.Ep.64, ψυχὴ νέα τε καὶ αὐ. D.C.61.4.2
•subst. τὸ αὔθαδες τῶν νέων I.AI 4.263.
2 esp. en ret. del gusto de los épicos por las palabras insólitas enfático σεμνὸν καὶ αὔθαδες Arist.Rh.1406b3
•del uso del hipérbaton en el estilo de Demóstenes en rel. c. el de Tucídides atrevido Longin.22.3.
III adv. -ως osadamente, descaradamente del estilo de Esquilo, αὐ. σεμνυνόμενος χαλέπαινε Ar.Ra.1020, φράζουσι (τὸν μῦθον) ... μάλα αὐθαδῶς (sic) D.Chr.36.42, ἁρπαγῇ αὐ. ἀναστραφέντες SB 10218.21 (I/II d.C.), αὐ. ... ἐπῆλθη BGU 2240.7 (II d.C.), κἀμοὶ αὐ. ἀποκρεινόμενος POxy.1242.41 (III d.C.)
•compar. αὐθαδέστερον ἂν πρός με σχοίη Pl.Ap.34c.
• Etimología: De *αὐτοϝαδής, comp. de αὐτός y de la raíz *su̯ad- que da lugar a ἁνδάνω (q.u.), ἅδος, etc.