μαίνομαι: Difference between revisions
τὸ πεπρωμένον γὰρ οὐ μόνον βροτοῖς ἄφευκτόν ἐστιν, ἀλλὰ καὶ τὸν οὐρανόν ἔχουσι → fate is unavoidable not only for mortals, but also for those who hold the heavens
(strοng) |
(T22) |
||
Line 24: | Line 24: | ||
{{StrongGR | {{StrongGR | ||
|strgr=[[middle]] [[voice]] from a [[primary]] mao (to [[long]] for; [[through]] the [[idea]] of [[insensate]] [[craving]]); to [[rave]] as a "[[maniac]]": be [[beside]] [[self]] ([[mad]]). | |strgr=[[middle]] [[voice]] from a [[primary]] mao (to [[long]] for; [[through]] the [[idea]] of [[insensate]] [[craving]]); to [[rave]] as a "[[maniac]]": be [[beside]] [[self]] ([[mad]]). | ||
}} | |||
{{Thayer | |||
|txtha=(from [[Homer]] [[down]]); to be [[mad]], to [[rave]]: said of [[one]] [[who]] so speaks [[that]] he seems [[not]] to be in his [[right]] [[mind]], σωφροσύνης ῤήματα ἀποφθέγγεσθαι, [[δαιμόνιον]] ἔχειν, [[ἐμμαίνομαι]].) | |||
}} | }} |
Revision as of 18:13, 28 August 2017
English (LSJ)
fut.
A μᾰνοῦμαι Hdt.1.109, μᾰνήσομαι AP11.216 (Lucill.), D.L.7.118 (neither found in Att.): pf. with pres. sense μέμηνα A.Pr. 977, S.El.879, Ar.Byz. ap. Ath.13.586f; Dor. μέμηνα dub. in Alcm. 68; also in pass. form μεμάνημαι [ᾰ] Theoc.10.31: aor. Pass. ἐμάνην, part. μᾰνείς, inf. μᾰνῆναι, Hdt.3.30, E.Ba.1295: also aor. Med. ἐμηνάμην CPHerm.7.18 (iii A. D.); poet. 2sg. ἐμήναο prob. in Bion 1.61, 3sg. μήνατο Theoc.20.34; part. μηνάμενος AP9.35 (Antiphil.):—on the act. forms, v. infr. 11.—Hom. uses only pres. and impf.:—rage, be furious, in Il. freq. of martial rage, μαίνεσθαι ἐάσομεν οὖλον Ἄρηα 5.717, cf. 6.101, Od.9.350, etc.; χεῖρες ἄαπτοι μαίνονται Il.16.245; μαίνεται ἐγχείη ἀπὸ λοιγὸν ἀμῦναι ib.75; δόρυ μαίνεται ἐν παλάμῃσιν 8.111; rage with anger, πατὴρ . . φρεσὶ μαίνεται οὐκ ἀγαθῇσι ib.360; ἐνὶ φρεσὶ μ. ἦτορ ib.413; φρεσὶ μαινομένῃσιν 24.114; μαινομένᾳ κραδίᾳ A.Th. 781, E.Med.432 (both lyr.); μανείσᾳ πραπίδι Id.Ba.999 (lyr.); ὁ μανείς the madman, S.Aj.726; μ. καὶ παραπαίω Pl.Smp.173e, etc.; αἱ τῶν μεμηνότων αἰσθήσεις Aristocl. ap. Eus.PE14.20; to be mad with wine, Od. 18.406, 21.298; μεμηνότες ὑπὸ τοῦ ποτοῦ Luc.DDeor.18.2; of Bacchic frenzy, μαινόμενος Διώνυσος Il.6.132; [Θυιάδες] μαινόμεναι S.Ant. 1152 (lyr.); Διονύσῳ μαίνεσθαι Paus.2.7.5; ἐπὶ τῷ Δ. Alex.223; ὑπὸ τοῦ θεοῦ μ. to be inspired by... driven mad by... Hdt.4.79, cf. μάντις; τὸ μαίνεσθαι madness, S.OC1537; πλεῖν ἢ μαίνομαι I am beside myself with joy, Ar.Ra.103, 751; of madness in animals, Plu.2.641c, al.; later simply, = ὀργίζομαι, μαινόμενος ὅτι . . PCair.Zen.41.11 (iii B. C.): freq. with words of manner, ὁ δὲ μαίνεται οὐκέτ' ἀνεκτῶς Il.8.355; τάδε μαίνεται 5.185: c. acc. cogn., μεμηνότ' οὐ σμικρὰν νόσον A.Pr. l. c.; μ. μανίας Ar.Th.793; μ. μανίαν ἐρρωμένην Luc.Ind.22: c. dat., μ. γόοισι φρήν A.Th.967 (lyr.); τόλμῃ X.Cyr.1.4.24; πόνοις at or because of... A.Supp.562 (lyr.); τοῖς εὑρήμασιν E.Cyc.465; ἐπί τινι (sc. φιλοτιμίᾳ) Id.Ph.535 (but ἐπί τινι, of love, Theoc.10.31); ἀμφί τινι Semon.7.33; εἰς τὴν ποιητικήν D.S.14.109; κατά τινος Luc.Abd. 1; ὑφ' ἡδονῆς S.El.1153. 2 of things, rage, riot, esp. of fire, ὡς ὅτ' . . ὀλοὸν πῦρ οὔρεσι μαίνηται Il.15.606, cf. Tryph.230; μαινόμενος οἶνος a hot, strong wine, Pl.Lg.773d; of feelings, ἐλπὶς μαινομένη Orac. ap. Hdt.8.77; ἔρις A.Th.935 (lyr.); ἄχεα S.Aj.957 (lyr.); μαινομένᾳ ξὺν ὁρμᾷ Id.Ant.135 (lyr.); σὺν μ. δόξᾳ E.Ba.887 (lyr.). 3 ἄμπελος μαινομένη, of a vine that is never done bearing fruit, Arist. Mir.846a38, Thphr.CP1.18.4. 4 μαινόμενα ἕλκη malignant ulcers, Asclep. ap. Aët.15.14. II aor. 1 Act. ἔμηνα, in causal sense, madden, E.Ion520 (troch., prob. in IA580 (lyr.)), Ar.Th.561; enrage, X.HG3.4.8: pres. μαίνω first in Orph.H.71.6. (Cf. μέμονα.)
Greek (Liddell-Scott)
μαίνομαι: μέλλ. μᾰνοῦμαι Ἡρόδ. 1. 109, μᾰνήσομαι Ἀνθ. Π. 11. 116, Διογ. Λ. 7. 118, ἀλλ’ οὔτε ὁ πρῶτος οὔτε ὁ δεύτερος ἀπαντᾷ παρὰ τοῖς δοκίμοις Ἀττ.· πρκμ. μὲ σημασ. ἐνεστ. μέμηνα Ἀλκμὰν 62, καὶ Ἀττ.· ὡσαύτως ἐν τῷ παθ. τύπῳ μεμάνημαι [ᾰ] Θεόκρ. 10. 31· παθ. ἀόρ. ἐμάνην, μετοχ. μᾰνείς, ἀπαρ. μᾰνῆναι Ἡρόδ. καὶ Ἀττ.· ὡσαύτως μέσ. ἀόρ. ἐμήναο, μήνατο Βίων 1. 61, Θεόκρ. 20. 34 (πρβλ. ἐπιμαίνομαι)· μηνάμενος Ἀνθ. Π. 9. 35· - περὶ τῶν ἐνεργ. τύπων ἴδε κατωτ. ΙΙ. - Ὁ Ὅμ. μεταχειρίζεται μόνον ἐνεστ. καὶ παρατ. (Ἐκ τῆς ῥίζης √ΜΑ, *μάω). Μαίνομαι, εἶμαι μανιώδης, ἐν Ἰλ. τὸ πλεῖστον ἐπὶ πολεμικῆς μανίας ἢ ὁρμῆς, μαίνεσθαι ἐάσομεν οὖλον Ἄρηα Ε. 717, πρβλ. Ζ. 101, Ὀδ. Ι. 350, κτλ.· οὕτω, χεῖρες ἄαπτοι μαίνονται Ἰλ. Π. 245· μαίνεται ἐγχείη Π. 75· δόρυ μαίνεται ἐν παλάμησιν Θ. 111· - ὡσαύτως, μαίνομαι ἐξ ὀργῆς, πατήρ... φρεσὶ μαίνεται οὐκ ἀγαθῇσιν αὐτόθι 360· ἐνὶ φρεσὶ μ. ἦτορ αὐτόθι 413· φρεσὶ μαινομένῃσιν Ω. 114· μαινομένᾳ κραδίᾳ Αἰσχύλ. Θήβ. 781, Εὐρ. Μήδ. 432· μανείσᾳ πραπίδι ὁ αὐτ. ἐν Βάκχ. 999· ὁ μανείς, ὁ παράφρων, «τρελλός», Σοφ. Αἴ. 726· μ. καὶ παραπαίω, Πλάτ. Συμπ. 173Ε, κτλ.· εἶμαι παράφρων ἕνεκα οἰνοποσίας, Ὀδ. Σ. 406., Φ. 298· μεμηνότες ὑπὸ τοῦ ποτοῦ Λουκ. Θεῶν Διάλ. 18. 2· - ὡσαύτως ἐπὶ Βακχικῆς μανίας, μαινόμενος Διόνυσος Ἰλ. Ζ. 132· [Θυιάδες] μαινόμεναι Σοφ. Ἀντ. 1152· μαίνεσθαι Διονύσῳ Παυσ. 2. 7, 5· ἐπὶ τῷ Δ. Ἄλεξ. ἐν «Ταραντ.» 5· ὑπὸ τοῦ θεοῦ μ., διατελῶ ὑπὸ τὴν ἔμπνευσιν τοῦ..., γίνομαι παράφρων τῇ ἐνεργείᾳ τοῦ..., Ἡρόδ. 4. 79, ἔνθα ἴδε Valck.· πρβλ. μάντις· - τὸ μαίνεσθαι, μανία, παραφροσύνη, Σοφ. Ο. Κ. 1537· πλεῖν ἢ μαίνομαι, πλειότερόν τι τῆς παραφροσύνης, Ἀριστοφ. Βάτρ. 103. 751· - συχνάκις μετὰ προσδιορισμοῦ τοῦ τρόπου, ὁ δὲ μαίνεται οὐκέτ’ ἀνεκτῶς Ἰλ. Θ. 355· τάδε μαίνεται Ε. 185· μετὰ συστοίχ. αἰτιατ., μεμηνότ’ οὐ σμικρὰν νόσον Αἰσχύλ. Πρ. 977· μ. μανίας Ἀριστοφ. Θεσμ. 793· μ. μανίαν ἐρρωμένην Λουκ. πρὸς Ἀπαίδευτ. 25· μετὰ δοτ., μ. γόοις Αἰσχύλ. Θήβ. 966· τόλμῃ Ξεν. Κύρ. 1. 4, 24· πόνοις, πρὸς τοὺς πόνους, ἢ ἕνεκα τῶν πόνων, Αἰσχύλ. Ἱκέτ. 562· τοῖς εὑρήμασιν Εὐρ. Κύκλ. 465· οὕτω, ἐπί τινι ὁ αὐτ. ἐν Φοιν. 535· ἀμφί τινι Σιμων. Ἰαμβ. 6. 33· εἴς τι Διόδ. 14. 109· κατά τινος Λουκ. Ἀποκηρυτ. 1· ὑφ’ ἡδονῆς Σοφ. Ἠλ. 1153. 2) ἐπὶ πραγμάτων, μανιωδῶς φέρομαι, ἐπιφέρω βλάβην, κυρίως ἐπὶ τοῦ πυρός, ὡς ὅτ’... ὀλοὸν πῦρ οὔρεσι μαίνεται Ἰλ. Ο. 606, κτλ.· ἐπὶ τῆς θαλάσσης ἢ ἄλλων στοιχείων, Wern. εἰς Τρυφ. 230· μαινόμενος οἶνος, ἰσχυρός, δυνατὸς οἶνος, Πλάτ. Νόμ. 733D· ἐπὶ αἰσθημάτων, μαινομένη ἐλπὶς Χρησμ. παρ’ Ἡροδ. 8. 77· ἔρις Αἰσχύλ. Θήβ. 936· ἄχεα Σοφοκλ. Αἴ. 757, πρβλ. Ἀντ. 135· σὺν μ. δόξᾳ Εὐριπ. Βάκχ. 887. 3) ἄμπελος μαινομένη, ἐπὶ ἀμπέλου ἥτις οὐδέποτε παύεται καρποφοροῦσα, Ἀριστ. π. Θαυμασ. 161, Θεοφρ. π. Φυτ. Αἰτ. 1. 18, 4. ΙΙ. ἀόριστός τις α΄ ἐνεργητικ. ἔμηνα, μετὰ μεταβ. σημασίας ἀπαντᾷ ἐν Εὐρ. Ἴωνι 520, Ἀριστοφ. Θεσμ. 561· ἐμβάλλω εἰς μανίαν, Ξεν. Ἑλλ. 3. 4, 8· ἐν Εὐρ. Ι. Α. 581, ὁ Hermann διορθοῖ: ὅτε σε κρίσις ἔμανε [βέλτιον ἔμηνε] θεῶν, ἀντὶ ἔμενε (ἐνῷ παρὰ Βίωνι 1. 61, ὁ Brunck ἐπανορθοῖ τὸν μέσ. ἀόρ. ἐμήναο) ἐπὶ ἀμεταβ. σημασίας· - ὁ ἐνεστὼς μαίνω πρῶτον ἐν Ὀρφ. Ὕμν. 70. 6· πρκμ. μεμάνηκα (ἐπι-) παρὰ Κυρίλλῳ· καὶ ἐν Ἐπικ. μετοχ. μεμανηώς, παράφρων, παραφρονήσας, ἐν Χρησμ. Σιβ. 11 (9). 137.
French (Bailly abrégé)
v. μαίνω.
English (Autenrieth)
ipf. μαίνετο: be mad, rave, rage, Il. 6.132, Od. 18.406; often of the frenzy of battle, Il. 5.185, Od. 11.537; fig., of the hand, weapons, fire, Il. 16.75, Il. 8.111, Il. 15.606.
English (Slater)
μαίνομαι
1 be insane μαινομέναις φρασὶν Ἥρας ὅτ' ἐράσσατο (P. 2.26)
English (Strong)
middle voice from a primary mao (to long for; through the idea of insensate craving); to rave as a "maniac": be beside self (mad).
English (Thayer)
(from Homer down); to be mad, to rave: said of one who so speaks that he seems not to be in his right mind, σωφροσύνης ῤήματα ἀποφθέγγεσθαι, δαιμόνιον ἔχειν, ἐμμαίνομαι.)