ὁπότερος
English (LSJ)
α, ον, Ep. ὁππότερος, as always in Hom.; Ion. ὁκότερος Hdt.5.119 :—correlat. to πότερος, used in sg. of individuals, in pl. of groups, e.g. of two armies, Il.3.299,5.33 : 1 as Relat., which of two, ἡμέων δ' ὁπποτέρῳ θάνατος . . τέτυκται, τεθναίη Il.3.101 : with ἄν, Ep. κε, whichsoever, ὁππότερος δέ κε νικήσῃ ib.71; ὁπότερ' ἂν κτίσῃς A.Supp.434 (lyr.); ὁπότεροι ἂν κρατῶσιν X.Cyr.4.2.37. 2 as indirect interrog., Ζεὺς οἶδε... ὁπποτέρῳ θανάτοιο τέλος πεπρωμένον ἐστίν Il.3.309, cf. 22.130,23.487; περὶ τοῦ ὁκότερος ἡμέων πλέω ἀγαθὰ . . ἐργάσεται about the question, which of us two . ., Hdt.8.79; ὥστε μὴ γνῶναι ὁπότερος . . Lys.Fr.78.3, cf. Antipho 3.2.6; ἀσαφῶς ὁποτέρων ἀρξάντων, for ἀσαφὲς ὂν ὁπότεροι ἦρξαν, Th.4.20 : rarely in direct questions, for πότερος, prob. f.l. in Pl.Euthd.271a and Ly.212c. 3 as indef., either of two, ἐὰν . . ὁπότερος αὐτοῖν . . πράξῃ Id.Lg.868a, cf. R. 509a, X.Cyr.3.2.22, And.3.26, D.16.27; so ὁποτεροσοῦν Pl.Men.98d, Phlb.14c, al.; ἐξεῖναι δ' ὁποτεροισοῦν Th.5.41, cf. Arist.Pol.1319b9, al. : with οὐδέ, οὐδ' ὁπότερος (or οὐδοπ-) neither, Hero Dioptr.37. II Adv. ὁποτέρως, in which of two ways, as Relat. and indirect interrog., ὁ. ἔσται, ἐν ἀδήλῳ κινδυνεύεται Th.1.78, cf. Lys.26.5, Isoc.12.76, Pl. R.348b, etc.; so ὁποτερωσοῦν Arist.APr.60a16, al. 2 also neut. ὁπότερον or -ερα as Adv., mostly in indirect questions, whether, folld. by ἢ . . ἤ . ., as ἐβουλεύοντο ὁκότερα ἢ παραδόντες . . ἢ ἐκλιπόντες... ἄμεινον πρήξουσι Hdt.5.119; by one ἤ, Ar.Nu.157 : folld. by πότερον . . ἤ . ., Pl.Erx.405c, etc.; also ὁπότερον εἴτε... εἴτε . . Isoc.12.76, cf. X.HG3.5.19.
German (Pape)
[Seite 362] ep. ὁππότερος, correl. zu πότερος, 1) relativ u. indirect fragend, we lch ervonbeiden; c. indic., Hom., welcher von uns beiden Il. 3, 7, welcher von euch beiden 3, 92 Od. 18, 46, im plur., wenn auf beiden Seiten eine Mehrzahl ist, z. B. von zwei Heeren, Il. 3, 299. 5, 33. 23, 487 u. Folgde; ὁπότερος οὖν αὐτῶν ποτέρου φίλος ἐστίν; Plat. Lys. 212 c; ὁπότερον δέ, εἴθ' ὑπὸ πάντων αἱρεθεὶς εἴτ' αὐτὸς κτησάμενος, οὐκ ἔχω λέγειν· ὁποτέρως οὖν συμβέβηκεν –, doch auf welche von beiden Arten es sich auch zugetragen hat, Isocr. 12, 76; vgl. Xen. ὁπότερα μὲν οὖν εἴτε λαθόντες ἐπέπεσον αὐτῷ, εἴτε καὶ αἰσθόμενος ὑπέμενεν, ἄδηλον, wo wir sagen »Beides ist unklar, ob – oder«, Hell. 3, 5, 19; c. conj. u. ἄν, bedingend, welcher von beiden auch, ὁππότερος δέ κε νικήσῃ, Il. 3, 71 Od. 18, 46, ὁποτέρῳ κεν εὖχος ὀρέξῃ, Il. 22, 130; und ohne ἄν, ὁπποτέροισι Ζεὺς κῦδος ὀρέξῃ, 5, 33; ὁπότερ' ἂν κτίσῃς, Aesch. Suppl. 429; ὁπότερον ἂν τύχῃ, Plat. Rep. IX, 581 c; τούτων γε ὁπ οτέρου ἂν στέρηται, II, 375 c; ὁποτέρῳ ἂν τῷ ὀνόματι χρώμεθα, Men. 87 b; ὁπότερ' ἂν ποιῇ, οὐκ ἀμφοτέρως ζηλωτόν ἐστιν, auf welche von beiden Arten er auch handeln mag, Gorg. 469; αὐτίκα μάλα παρέσονται ὁπότεροι ἂν κρατῶσι, Xen. Cyr. 4, 2, 37; – ὁπότερον – ἤ, utrum – an, Plat. Eryx. 396 c 405 c; so ὁπότερα – ἤ, nach ἀνήρετ' αὐτόν, Ar. Nubb. 157, ob – oder, wie Xen. Mem. 3, 14, 4. – 2) auch als indefinitum, Einer von beiden; Plat. Tim. 86 b Rep. IX, 589 a, ὅπῃ ἂν ἐκείνων ὁπότερον ἄγῃ, vgl. VI, 509 a; Andoc. 3, 26; Dem. 16, 27; Sp.
Greek (Liddell-Scott)
ὁπότερος: -α, -ον, Ἐπικ. ὁππότερος, ὡς ἀείποτε παρ’ Ὁμ.· Ἰων. ὁκότερος Ἡρόδ.· - συσχετ. τοῦ πότερος· Ι. ὡς ἀναφορ., τὶς ἐκ τῶν δύο, ἡμῶν δ’ ὁπποτέρῳ θάνατος ... τέτυκται, τεθναίη Ἰλ. Γ. 101· ὁποτέρου αὐτῶν ἐστιν [ἡ ἁμαρτία] Ἀντιφῶν 121. 37· - κυρίως ἐν χρήσει μόνον κατθ’ ἑνικ., ἀλλ’ ἐν τῷ πληθ. ὅταν ἑκατέρωθεν ὑπάρχῃ πληθύς, π.χ. ἐπὶ δύο στρατῶν, ὡς τὸ Λατ. utrique, ὁππότεροι πρότεροι ὑπὲρ ὅρκια πημήνειαν Ἰλ. Γ. 299· ὁπποτέροισι πατὴρ Ζεὺς κῦδος ὀρέξῃ Ε. 33· - μετὰ τοῦ ἂν, Ἐπικ. κε, ὁποιοσδήποτε, ὅ,τι δήποτε, ὁππότερος δέ κε νικήσῃ Γ. 71, 92· ὁπότερ’ ἂν κτίσῃς Αἰσχύλ. Ἱκέτ. 434· ὁπότεροι ἂν κρατῶσιν Ξεν. Κύρ. 4. 2, 37· κἂν ἀδικῶσιν ὑμῶν ὁπ. αὐτόθι 3. 2, 22· - ὡσαύτως μετὰ μετοχῆς προστιθεμένου τοῦ οὖν, ὁποτεροσοῦν Πλάτ. Μένων 98D, Φίληβ. 14C, κ. ἀλλ.· ὁποτεροιοῦν Σπονδαὶ παρὰ Θουκ. 5. 18 καὶ 41. 2) ἐπὶ πλαγίων ἐρωτήσεων, Ζεὺς οἶδε ..., ὁποτέρῳ θανάτοι τέλος πεπρωμένον ἐστὶν Ἰλ. Γ. 309, πρβλ. Χ. 130., Ψ. 487· περὶ τοῦ ὁκότερος ἡμέων πλέω ἀγαθὰ ... ἐργάσεται, περὶ τοῦ ζητήματος, τὶς ἐκ τῶν δύο ἡμῶν ..., Ἡρόδ. 8. 79· ὥστε μὴ γνῶναι ὁπότερος ... Λυσ. Ἀποσπάσμ. 46. 3· ἀσαφῶς ὁποτέρων ἀρξάντων, ἀντὶ, ἀσαφὲς ὂν ὁπότεροι ἂν ἄρξωσιν, Θουκ. 4. 20· - σπανίως ἐπὶ εὐθείας ἐρωτήσεως ἀντὶ τοῦ πότερος, Πλάτ. Εὐθύδ. 271Α, Λυσ. 212C. 3) ὁ ἕτερος τῶν δύο, alteruter, ἐὰν ... ὁπότερος αὐτοῖν ... πράξῃ ὁ αὐτ. ἐν Νόμ. 868D. πρβλ. 509A, Ἀνδοκ. 26. 35, Δημ 209. 14· οὕτως, ἐξεῖναι δ’ ὁποτεροισοῦν Θουκ. 5. 41, πρβλ. Ἀριστ. Πολιτικ. 6. 4, 16, κ. ἀλλ. ΙΙ. Ἐπίρρ. ὁποτέρως, κατὰ τίνα ἐκ τῶν δύο τρόπων, ὡς ἀναφορ., ὁπ. ἔσται, ἐν ἀδήλῳ κινδυνεύεται Θουκ. 1. 78, πρβλ. Λυσ. 175. 29, Ἰσοκρ. 248C, Πλάτ., κλ.· οὕτως, ὁποτερωσοῦν Ἀριστ. Ἀναλυτ. Πρότ. 2. 9, 1, κ. ἀλλ.
2) ὡσαύτως, οὐδέτ., ὁπότερον ἢ -ερα, ὡς ἐπίρρ., τὸ πλεῖστον ἐπὶ πλαγίας ἐρωτήσεως, ὡς τὸ Λατ. utrum, ἑπομένου ἢ ... ἢ ..., οἷον ἐβουλεύοντο ὁκότερα ἢ παραδόντες ... ἢ ἐκλιπόντες ..., ἄμεινον πρήξουσι Ἡρόδ. 119· ἑπομένου ἑνὸς μόνου ἢ, ὡς τὸ Λατ. utrum ..., an ..., Ἀριστοφ. Νεφ. 157, πρβλ. Πλάτ. Ἐρυξ 405C, κτλ.· ὡσαύτως εἴτε ..., εἴτε ..., Ἰσοκρ. 248Β, Ξεν. Ἑλλ. 3. 5, 19.
French (Bailly abrégé)
épq. ὁππότερος, α, ον :
1 pron. relat. : lequel des deux (lat. uter) ; particul. lequel de nous deux, lequel de vous deux ; ὁπότερος οὖν (v. ὁποτεροσοῦν), ὁπότερος δήποτε ATT quel que soit celui des deux qui (lat. utervis, uterlibet, utercumque) ; adv. • ὁπότερον, • ὁπότερα, de laquelle des deux manières (lat. utro modo) : ὁπότερον… ἤ, ὁπότερον εἴτε… εἴτε ISOCR de laquelle des deux manières, soit…, soit…, etc.
2 pron. démonstr. : l’un des deux.
Étymologie: ὅς, πότερος.
Greek Monolingual
ὁπότερος, επικ. τ. ὁππότερος, ιων. τ. ὁκότερος, -έρα, -ον (Α)
(αντων.)
1. (ως αναφ.) ποιος από τους δύο
2. (με το ἂν ή το κεν και με υποτ. σχετικά με αόρ. γενικότητα) όποιος από τους δύο και αν, οποιοσδήποτε
3. (ως αόρ.) ο ένας από τους δύο, όποιος από τους δύο («ἐὰν... ὁπότερος αὐτοῑν... πράξῃ», Πλάτ.)
4. (το ουδ. εν. και πληθ. ως επίρρ.) ὁπότερον και ὁπότερα
(σε πλαγ. ερώτ. και όταν ακολουθούν ένα ή δύο ἤ...ἤ ή εἴτε...εἴτε) αν, εάν («ἐβουλεύοντο ὁκότερα ἢ παραδόντες ἢ ἐκλιπόντες... ἄμεινον πρήξουσι», Ηρόδ.)
5. φρ. «οὐδ' ὁπότερος» — κανένας από τους δύο, ούτε ο ένας ούτε ο άλλος.
επίρρ...
ὁποτέρως (Α)
(σε αναφ. και πλάγ. ερωτ. πρότ. με ορστ.) με ποιον από τους δύο τρόπους ή σε ποια από τις δύο κατευθύνσεις.
[ΕΤΥΜΟΛ. Η αναφ. αντων. όπότερος έχει σχηματιστεί από το θ. yo- της αναφορικής αντων. ὅς, ἥ, ὅ (βλ. λ. ος) και την ερωτ. αντων. πότερος (πρβλ. ὁποῖος < ποῖος, ὁπόσος < πόσος κ.λπ.). Για την εναλλαγή τών -π- και -κ- στην αττ. και ιων. διάλ., αντίστοιχα, βλ. λ. πο-].
Greek Monotonic
ὁπότερος: -α, -ον, Επικ. ὁππότερος, -η, -ον, Ιων. ὁκότερος, συσχετικό προς το πότερος·
I. 1. ως αναφορ., ποιος από τους δύο, είτε ο ένας είτε ο άλλος από τους δύο, Λατ. uter, σε Ομήρ. Ιλ. κ.λπ.· κανονικά σε ενικ., αλλά σε πληθ. όταν υπάρχουν πολλοί σε καθεμία από τις δύο πλευρές, π.χ. λέγεται για δύο αντίπαλα στρατεύματα, στο ίδ. κ.λπ.· επίσης, ὁποτεροσοῦν, σε Πλάτ.
2. σε πλάγιες ερωτήσεις, Ζεὺς οἶδε, ὁπποτέρῳ θανάτοιο τέλος πεπρωμένον ἐστίν, σε Ομήρ. Ιλ.· ἀσαφῶς ὁποτέρων ἀρξάντων, αντί ἀσαφὲς ὂν ὁπότεροι iν ἄρξωσιν, σε Θουκ.
3. ο ένας ή ο άλλος από τους δύο, Λατ. alteruter, σε Πλάτ. κ.λπ.
II. 1. επίρρ. ὁποτέρως, με ποιον από τους δυο τρόπους, ως αναφορ., σε Θουκ. κ.λπ.
III. επίσης το ουδ. ὁπότερον ή -ερα, ως επίρρ. σε πλάγιες ερωτήσεις, Λατ. utrum, σε Ηρόδ., Αριστοφ. κ.λπ.
Russian (Dvoretsky)
ὁπότερος: эп. ὁππότερος 3 relat.
1) который из обоих: ὁ. δέ κε νικήσῃ Hom. кто из обоих победит; ὁπότερον ἂν τύχῃ Plat. смотря по тому, как выйдет (из обеих возможностей); ὁπότερα ἂν ποιῇ Plat. что бы он (из двух) ни сделал; ὁπότερον κακὸν ἢ ἀγαθόν Plat. (спорят о том), что из обоих дурно и что хорошо;
2) один из обоих, какой-л. из двоих: ὅπῃ ἂν ἐκείνων ὁπότερον ἄγῃ Plat. куда увлечет одно из этих двух (стремлений).
Middle Liddell
ὁπότερος, η, ον [correlat. to πότερος
1. as relat. which of two, whether of the twain, Lat. uter, Il., etc.:—properly in sg., but in pl. when there are several on either side, e. g. of two armies, Il., etc.:—also, ὁποτεροσοῦν Plat.
2. in indirect questions, Ζεὺς οἶδε, ὁπποτέρῳ θανάτοιο τέλος πεπρωμένον ἐστίν Il.; ἀσαφῶς ὁποτέρων ἀρξάντων, for ἀσαφὲς ὂν ὁπότεροι ἂν ἄρξωσιν, Thuc.
3. either of two, Lat. alteruter, Plat., etc.
II. adv. ὁποτέρως, in which of two ways, as relat., Thuc., etc.
2. also neut. ὁπότερον or -ερα as adv., in indirect questions, Lat. utrum, Hdt., Ar., etc.