κελαρύζω

English (LSJ)

fut. -ύσομαι or -ύξομαι prob. in Hsch. (-ύζεται· μετὰ ποιᾶς φωνῆς ἠχήσει cod.): aor.
A κελάρυξε Lyr.Adesp.90.1; Poet. and late Prose (v. infr.):—babble, murmur, of running water, κατειβόμενον κελαρύζει Il.21.261, cf. Theoc.7.137, Phld.Po.Herc.994.14, Philostr.VA1.16, Im.1.21; later, of a rushing torrent, c. acc. cogn., ὣς ποταμὸς κ. μέγας… σμερδαλέον μύκημα Opp.C.2.145; also, gush out like water, ἀπὸ δ' ἕλκεος… αἷμα μέλαν κελάρυζε Il.11.813; [ἅλμη] ἀπὸ κρατὸς κελάρυζεν ran gushing, Od.5.323; of milk, Lyr.Adesp.l.c.
2 pour with a gush or gurgling sound, ἀφύσσοντες οἶνον κελαρύζετε Ion Trag.10 (lyr.). (Onomatopoeic, acc. to Str.14.2.28, Plu.2.747d.)

German (Pape)

[Seite 1414] dor. κελαρύσδω, = κελαδέω, rauschen, tosen, brausen; von herabströmendem Wasser, Il. 21, 261 Od. 5, 323, vgl. Plut. Symp. 9, 15, 2; vom Blut, ἀπὸ δ' ἕλκεος αἷμα μέλαν κελάρυζε Il. 11, 812; sp. D., wie Opp. Cyn. 2, 145 ἃς ποταμὸς κελάρυζε μέγας; – lärmen, jauchzen, ἀφύσσοντες οἶνον κελαρύζετε Ion bei Ath. XI, 495 b.

French (Bailly abrégé)

couler avec bruit, jaillir avec bruit.
Étymologie: κέλαδος, ῥέω.

Dutch (Woordenboekgrieks.nl)

κελαρύζω gutsen, ruisen:. κατειβόμενον κελαρύζει (het water) ruist als het naar beneden stroomt Il. 21.261; ἥ οἱ πολλὴ ἀπὸ κρατὸς κελάρυζεν (zeewater) dat in grote hoeveelheid van zijn hoofd gutste Od. 5.323.

Russian (Dvoretsky)

κελαρύζω: дор. κελαρύσδω струиться с шумом, журчать (τὸ ὕδωρ κατειβόμενον κελαρύζει, ἀπὸ δ᾽ ἕλκεος αἷμα κελαρύζει Hom.; τὸ ἱερὸν ὕδωρ ἐξ ἄντροιο κελάρυζε - v.l. κελάρυσδε Theocr.).

English (Autenrieth)

gurgle, of flowing water; of blood, Il. 11.813.

English (Slater)

κελᾰρύζω gurgle out προβάτων γὰρ ἐκ πάντων κελάρυξεν θηλᾶν γάλα *fr. 104b. 1*.

Greek Monolingual

(Α κελαρύζω)
(για τρεχούμενο νερό) κυλώ με μουρμουρητό, ηχώ τραγουδιστά, γαργαρίζω («τριγύρω εις την μεγάλην δίκρουνον βρύσιν, όπου εκελάρυζε τα νερά της στ' αυλάκια», Παπαδ.)
αρχ.
1. ξεχύνομαι άφθονος, αναβλύζω
2. χύνω υγρό βγάζοντας ήχο γαργαριστό.
[ΕΤΥΜΟΛ. Ηχομιμητική λ. που παράγεται πιθ. από ουδ. κέλαρ (παράλλ. τ. του κέλωρ «φωνή»), συνδέεται με τον τ. κέλαδος και εμφανίζει επίθημα -ύζω (πρβλ. γογγύζω, ολολύζω)].

Greek Monotonic

κελᾰρύζω: Δωρ. αορ. αʹ κελάρυξα· μουρμουρίζω, βουίζω, λέγεται για τρεχούμενο νερό, σε Όμηρ.· Δωρ. γʹ ενικ. κελάρυσδε, σε Θεόκρ.

Greek (Liddell-Scott)

κελᾰρύζω: Δωρ. -σδω: μέλλ. -ύσομαι, Ἡσύχ., -ύξομαι, Χρησμ. Σιβ. 3. 440: ἀόρ. κελάρυξε, Πινδ. Ἀποσπ. 150. Μορμυρίζω, ἠχῶ, βοῶ, «βουΐζω», ἐπὶ ῥέοντος ὕδατος, κατειβόμενον κελαρύζει Ἰλ. Φ. 261· ὡς ποταμὸς κελάρυζε μέγας Ὀππ. Κυν. 2. 145· ἐκρέω, μετὰ μορμυρισμοῦ καὶ κρότου ῥέω, ἀναβλύζω ὡς ὕδωρ, ἀπὸ δ’ ἕλκεος… αἷμα μέλαν κελάρυζε Λ. 813· ἅλμη ἀπὸ κρατὸς κελάρυζεν, ἐξετείνετο, ἐξεχύνετο, Ὀδ. Ε. 323· ἐπὶ γάλακτος, Ποιητὴς παρὰ Πλουτ. 2. 409Β, πρβλ. 747D· Δωρ. παρατ. κελάρυσδε Θεόκρ. 7. 137. 3) ἐπὶ ἀνθρώπων, χύνω μετὰ ἤχου γαργάρας, ἀφύσσοντες οἶνον κελαρύζετε Ἴων παρ’ Ἀθην. 495Β· πρβλ. ῥύζω.

Frisk Etymological English

Grammatical information: v.
Meaning: babble, murmur, of water (Il.).
Other forms: only present-stem except aor. κελάρυξε (Lyr. Adesp. 90, 1)
Derivatives: κελάρυσμα murmuring (Opp.), κελάρυξις id. (H.).
Origin: XX [etym. unknown]
Etymology: - Expressive sound-word in -(ρ)ύζω like τονθορύζω, γογγύζω, ὀλολύζω, κλύζω, prob. to κέλωρ φωνή H. (with also κελωρύειν, -ρύσας H.), first from an adjective *κελαρός, -ής (as ὕδωρ: ὑδαρής; s. Bechtel Lex. s. v.) or from a by-form *κέλαρ (as τέκμωρ: τέκμαρ; cf. Bq and Benveniste Origines 17); to κέλα-δος (?). (Not to καλέ-σαι.)

Middle Liddell

κελᾰρύζω,
to murmur, of running water, Hom.; doric 3rd sg. imperf. κελάρυσδε Theocr.

Frisk Etymology German

κελαρύζω: {kelarúzō}
Forms: nur Präsensstamm mit Ausnahme vom Aor. κελάρυξε (Lyr. Adesp. 90, 1)
Grammar: v.
Meaning: rauschen, rieseln, vom Wasser (ep. poet. seit Il., auch sp. Prosa).
Derivative: Davon κελάρυσμα das Rauschen (Opp.), κελάρυξις ib. (H.).
Etymology: Expressives Schallwort auf -(ρ)ύζω wie τονθορύζω, γογγύζω, ὀλολύζω, κλύζω, wohl zu κέλωρ· φωνή H. (wozu noch κελωρύειν, -ρύσας H.), u. zw. zunächst entweder von einem Adjektiv *κελαρός, -ής (wie ὕδωρ: ὑδαρής u. a.; dazu Bechtel Lex. s. v.) oder von einer Nebenform *κέλαρ (wie τέκμωρ: τέκμαρ; dazu Bq und Benveniste Origines 17); letzten Endes zu κέλαδος, καλέω, s. dd.
Page 1,814