χέω

English (LSJ)

used in the simple form mostly by Poets, but

   A v. ἐγ-, κατα-, συγ-χέω; -εει is not contr. by Ep., v. Il.6.147, 9.15, Hes.Op.421; but in Trag. and Att. always so, ἐκ-χεῖ, συγ-χεῖς, κατα-χεῖν, S.El. 1291, E.IA37 (anap.), Ar.Eq.1091 (hex.); for -εε no rule is observed, impf. χέε Il.23.220; but σύγ-χει 9.612, 13.808, χεῖσθαι Od.10.518; κατ-έχεε Ar.Nu.74, D.45.74; ἐν-έχει, ἐν-έχεις, ἐξ-έχει, Antipho 1.19, Ar.Pl.1021, A.Ag.1029 (lyr.):— -έῃ, -έο, -έου, -έω seem never to have been contracted, exc. ἐγχεῦντα Theoc.10.53:— fut. χέω (ἐκ-χεῶ acc. to Choerob. in Theod.2.168 H., but this is Hellenistic, LXX Je.6.11, al., ἐκ-χεεῖς ib.Ex.4.9, ἐκ-χεεῖib.Le.4.18,25, ἐκ-χεεῖτε ib.De.12.16,24, ἐκ-χεοῦσι ib.Le.4.12, προσ-χεεῖς ib.Ex. 29.16, al., and the Med. χεόμενος (v. infr.) points to Att. χέω), συγ- E.Fr.384, ἐπι-χεῖς Ar.Pax169 (anap.); παρα-χέων Pl.Com. 69.3; Ep. fut. χεύω Od.2.222 (χρειώ Aristarch., whence χείω Porson): aor. ἔχεα Il.18.347, Pi.I.8(7).64, etc.; Ep. ἔχευα Il.3.270, 4.269, χεῦα 14.436, Od.4.584, etc.; Ep. aor. 1 subj. χεύομεν Il.7.336 (late ἔχευσα AP14.124 (Metrod.)): pf. κέχῠκα, (ἐκ-) Men.915, APl.4.242 (Eryc.):—Med., fut. Att. χεόμενος Is.6.51: aor. ἐχεάμην Hdt.7.43, A.Pers.220 (troch.), S.OC477, Ar.V.1020 (anap.); Ep. ἐχευάμην, χευάμην, Il.5.314, 18.24, etc.; Ep. subj. χεύεται (περι-) Od.6.232 (perh. indic.):—Pass., fut. χῠθήσομαι (συγ-) D.23.62, cf. J.AJ8.8.5: later χεθήσομαι, (ἐκ-) Arr.Epict.4.10.26:—aor. 1 ἐχύθην [ῠ] Od.19.590, etc.: later ἐχέθην, not in Inscrr. or Pap., f.l. in Ph.1.455, Euc.Catoptr.Prooem. (vii p.286 H., ἐγ-, ἐκ-), etc.: also Ep. aor. χύτο [ῠ] Il.23.385, Od.7.143; ἐξ-έχῠτο 19.470; ἔχυντο, χύντο, 10.415, Il.4.526; part. χύμενος, η, ον, 19.284, Od.8.527, and Trag. in lyr., A.Ch.401, Eu.263, E.Heracl.76: pf. κέχῠμαι Il.5.141, Sapph. Supp.25.12, Pi.I.1.4, etc.: plpf. Ep. κέχῠτο Il.5.696, etc.—Ep. pres. χείω, Hes.Th.83; later Ep. pres. χεύω both in the simple Verb and compds., Nic.Al.381, Lyr.Alex.Adesp.35.19 (fort. Mesom.), Nonn. D.18.344, Opp.C.2.127:—Med., χεύομαι A.R.2.926: in later Prose pres. χύνω (q.v.); χῦσαι is f.l. for λῦσαι in codd. dett. of Tryph. 205.—Rare in Prose, exc. in compds. and in Med.    0-0Radic. sense, pour:    I prop. of liquids, pour out, let flow, κρήνη κατ' αἰγίλιπος πέτρης χέει ὕδωρ Il.9.15; βασιλεῦσιν ὕδωρ ἐπὶ χεῖρας ἔχευαν 3.270, cf. Od.1.146, etc.; οἶνον χαμάδις χέε Il.23.220; κατὰ στόματος νέκταρ Theoc.7.82: χέει ὕδωρ, of Zeus, i.e. makes it rain, Il.16.385; ὅταν βορέας χιόνα . . χέῃ E.Cyc.328: abs., χέει it snows, Il.12.281 (νειφέμεν is in l. 280): freq. of drink-offerings, χέουσα χοάς A.Ch.87:—Med., χοὴν χεῖσθαι νεκύεσσι Od.10.518; χοὴν χεόμην νεκύεσσι 11.26; χοὰς χέασθαι Hdt.7.43, etc.: abs., Is.6.51,65:—Pass., κέχυται Il.12.284; κρῆναι χέονται they gush forth, E.Hipp.748 (lyr.); ποτοῦ χυθέντος ἐς γῆν S.Tr.704; χέεσθαι βουτύρῳ, γάλακτι to flow with... LXX Jb.29.6.    2 χ. δάκρυα shed tears, δάκρυα θερμὰ χέοντες Il.7.426, cf. 16.3, E.Tr.38; ἀπ' ὀφθαλμῶν Id.Cyc.405:—Med., ὅσα σώματα χεῖται Pl.Ti.83e:—Pass., of tears, flow, δάκρυα θερμὰ χέοντο Od.4.523; ἀπ' ὀφθαλμῶν χύτο δάκρυα Il.23.385; of blood, to be shed, drip, φονίας σταγόνας χυμένας ἐς πέδον A.Ch.401 (anap.), cf. Eu.263 (lyr.).    3 smelt metal, LXX Ma.3.3.    b cast, of bronze statues, SIG3g (Susa, from Didyma, vi (?) B.C.).    4 Pass., become liquid, melt, dissolve, τὰ κεχυμένα, opp. τὰ συνεστῶτα, Pl.Ti.66c; of the ground in spring, X.Oec.16.12, Thphr.CP3.4.4; κεχυμένοι ὀφθαλμοί perh. moist, languishing eyes, Heph.Astr.1.1.    II of solids, shed, scatter, φύλλα ἄνεμος χαμάδις χέει Il.6.147; κῦμα φῦκος ἔχευεν 9.7; πτερὰ ἔραζε Od. 15.527; ἐν . . ἄλφιτα χ. δοροῖσιν pour into... 2.354; [κρέα] εἰν ἐλεοῖσιν Il.9.215; κόνιν κὰκ κεφαλῆς 18.24, Od.24.317; καλάμην χθονί, of a mower or reaper, Il.19.222:—Pass., ἐν νάσῳ κέχυται σπέρμα Pi.P. 4.42; πάγου χυθέντος when the frost was on the ground, S. Ph.293; κέχυται νόσος has spread through his frame, Id.Tr.853 (lyr.).    2 throw up earth, so as to form a mound, σῆμ' ἔχεαν Il.24.799; χεύαντες δὲ τὸ σῆμα ib.801, cf. Od.1.291; τύμβον χ. Il.7.336, etc.; θανόντι χυτὴν ἐπὶ γαῖαν ἔχευαν Od.3.258, cf. Il.23.256.    3 χ. δούρατα shower spears, 5.618:—Med., βέλεα χέοντο they showered their darts, 8.159.    4 let fall, drop, κατὰ δ' ἡνία χεῦεν ἔραζε 17.619; εἴδατα ἔραζε Od.22.20; ἀπὸ κρατὸς χέε (v.l. for βάλε) δέσματα Il.22.468; κρόκου βαφὰς ἐς πέδον χέουσα A.Ag.239 (lyr.) (but καρπὸν χ., of trees, not to shed their fruit, but to let it hang down in profusion, Od.11.588):—Pass., πλόκαμος γένυν παρ' αὐτὴν κεχυμένος streaming down, falling, E.Ba.456.    5 in Pass., to be heaped up, massed together, [ἰχθύες] ἐπὶ ψαμάθοισι κέχυνται Od. 22.387, cf. 389; of dead geese, 19.539; of dung, 17.298, Il.23.775; also σωρὸν σίτου κεχυμένον Hdt.1.22.    6 Pass., of living beings, stream in a dense throng, Il.16.267, etc.; δακρυόεντες ἔχυντο Od.10.415, etc.: of sheep, Il.5.141.    7 of persons, ἀμφ' αὐτῷ χυμένη throwing herself around him, 19.284, Od.8.527:—Med., ἀμφὶ φίλον υἱὸν ἐχεύατο πήχεε Il.5.314:—Pass., of things, ἀμφὶ δὲ δεσμοὶ τεχνήεντες ἔχυντο Od.8.297.    8 pf. Pass. κέχυμαι, to be wholly engaged or absorbed in, Δᾶλος, ἐν ᾇ κέχυμαι Pi.I.1.4; κεχυμένος ἐς τἀφροδίσια, Lat. effusus in Venerem, Luc.Sacr.5; πρὸς ἡδονήν Alciphr.1.6.    III of impalpable things:    1 of the voice, φωνήν, αὐδὴν χ., Od.19.521, Hes.Sc.396, cf. Th.83; ἐπὶ θρῆνον ἔχεαν Pi.I. 8(7).64; Ἑλλάδος φθόγγον χέουσα A.Th.73, cf. Supp.632 (lyr.), Fr.36 (lyr.); of wind instruments, πνεῦμα χέων ἐν αὐλοῖς Simon. 148.8, cf. APl.4.226 (Alc.):—Med., κωμῳδικὰ πολλὰ χέασθαι Ar.V. 1020 (anap.):—but in Pass., κεχυμένα ᾄσματα non-rhythmical melodies, Aristid.Quint.1.13.    b κὰκ κεφαλῆς χεῦεν πολὺ κάλλος Od.23.156; δόλον περὶ δέμνια χεῦεν 8.282.    2 of things that obscure the sight, κατ' ὀφθαλμῶν χέεν ἀχλύν shed a dark cloud over the eyes, Il.20.321; πολλὴν ἠέρα χεῦε shed a mist abroad, Od.7.15, etc. (so εὔκρατος ἀὴρ χεῖται Pl.Ax.371d); τῷ δ' ὕπνον ἀπήμονά τε λιαρόν τε χεύῃ ἐπὶ βλεφάροισιν Il.14.165, cf. Od.2.395, etc.:— Pass., ἀμφὶ δέ οἱ θάνατος χύτο was shed around him, Il.13.544; κατ' ὀφθαλμῶν κέχυτ' ἀχλύς 5.696; νύξ Hes.Th.727 (but πάλιν χύτο ἀήρ the mist dissolved or vanished, Od.7.143); οὔ κέ μοι ὕπνος ἐπὶ βλεφάροισι χυθείη 19.590; ἐχεύατο πόντον ἔπι φρίξ (Med. in pass. sense) Il.7.63.    3 aor. Pass., ἐχύθη οἱ θυμός his mind overflowed with joy, A.R.3.1009.    4 Pass., to be dissipated, diffused, Plot. 1.4.10; οὐδὲν τοῦ χεῖσθαι δεηθέν Id.6.5.3; to be rarefied, opp. πιλεῖσθαι, Gal.15.28. (Cf. Skt. juhóti 'pour (sacrificial offerings)', part. hutás (= χυτός), Lat. fundo, Goth. giutan 'pour'.)

German (Pape)

[Seite 1351] ep. auch χείω, Hes. Th. 83 (χυ, praes. also eigtl. χεέω, χέFΩ, χέω, vgl. φυγεῖν, φεύγω); χεῖσθαι Od. 10, 518, sonst im praes. u. impf. act. u. med. bei Hom. immer nicht zusammengezogen; aor. ἔχεα, ἔχεαν schon Il. 24, 799, u. bei Folgdn die herrschende Form, wie aor. med. ἐχεάμην, ep. auch ἔχευα (die ursprüngliche, aus ἔχευσα entstandene Form, aus der durch Uebergang des υ ins Digamma ἔχεFΑ, ἔχεα wird), oft bei Hom. conj. χεύω, plur. χεύομεν statt χεύωμεν Il. 7, 336, und so med. ἐχεύατο 7, 63; in pass. Bdtg bei Qu. Sm. 13, 324. 536 u. öfter; aor. syncop. χύτο, χύντο, in pass. Bdtg, nebst partic. χυμένη; fut. bei Hom. χεύω (für χεύσω), Od. 2, 222, und daraus entstand die gewöhnliche Form χέω; N. T. χεῶ; fut. med. χέομαι Is. 6, 51; Sp. χεύσω, u. aor. ἔχυσα, χῦσαι, s. Lob. Phryn. 725; perf. κέχυκα, κέχυμαι, aor. pass. ἐχύθην, bei Sp. auch ἐχέθην, vgl. Lob. Phryn. 731; – gießen, ergießen, ausgießen, fließen lassen; zunächst – a) von flüssigen Dingen, gew. mit dem Nebenbegriffe der Menge; so von Zeus χέει ὕδωρ, er läßt regnen, Il. 16, 385; χιόνα, er läßt schneien; auch absolut, χέει, 12, 281; κρήνη κατ' αἰγίλιπος πέτρης χέει ὕδωρ 9, 15. 16, 4; ὕδωρ ἐπὶ χεῖρας ἔχευαν 3, 270 Od. 4, 216 u. öfter; οἶνον ἀφυσσάμενος χαμάδις χέε Il. 23, 220; δάκρυα θερμὰ χέον 7, 426. 16, 3 u. öfter; pass., πολλὰ δάκ ρυα θερμὰ χέοντο, sie wurden vergossen, strömten, Od. 4, 523 Il. 23, 385; ποταμούς, οἳ διὰ χώρας θαλερὸν πῶμα χέουσιν Aesch. Suppl. 1007; ἢ τοῖσδε κρωσσοῖς χέω τάδε Soph. O. C. 479; πατρὸς χέοντες λουτρά El. 84; ποτοῦ χυθέντος εἰς γῆν Trach. 701; ὅταν βορέας χιόνα χέῃ Eur. Cycl. 328; und so Folgde. – Im med. bes. von der Libation bei Todtenopfern, χοὴν χεόμην πᾶσιν νεκύεσσιν Od. 11, 26, wie 10, 518, allen Todten ein Trankopfer ausgießen (vgl. χοή); χοὰς χέασθαι Her. 7, 43; Aesch. Pers. 216; Soph. O. C. 478; Eur. Or. 472; so auch allein, χεόμενον καὶ ἐναγιοῦντα Is. 6, 51; so auch im act., τύμβῳ χέουσα τάσδε κηδείους χοάς Aesch. Ch. 85, vgl. 90. 107. 127. – b) von trocknen Dingen, schütten, ausschütten, hinstreuen, immer mit dem Nebenbegriffe der Fülle; φύλλα τὰ μέν τ' ἄνεμος χαμάδις χέει Il. 6, 147; Hes. O. 423; φύλλων αὖα χέουσιν ἄνεμοι Crinag. 29 (XI, 291); φῦκος Il. 9, 7; ἄλφιτα Od. 2, 354. 380; aber δένδρεα κατακρῆθεν χέε καρπόν 11, 588 ist nur »in Fülle herabhangen lassen«. – Bes. σῆμ' ἔχεαν u. χεύαντες δὲ τὸ σῆμα, Il. 24, 799. 801, ein Grabmal aus Erde, einen Grabhügel aufschütten, wie Od. 1, 291. 2, 222 u. sonst; eben so τύμβον Il. 7, 336 Od. 4, 584. 12, 14 und sonst; θανόντι χυτὴν ἐπὶ γαῖαν ἔχευαν Il. 23, 256, vgl. Od. 3, 258; κόνιν κὰκ κεφαλῆς Il. 18, 24 Od. 24, 317. – Δοῦρα, Speere ausschütten, d. i. in Menge werfen, schleudern, Il. 5, 618; u. so im med., βέλεα στονόεντα χέοντο, Il. 8, 159. 15, 590, sie schütteten ihre Pfeile aus, schossen sie in Menge ab; τόξα χέαντα βέλη Mel. 32 (XII, 19). – Καλάμην χθονὶ χαλκὸς ἔχευεν, Halme in Menge hinschütten oder zu Boden strecken, d. i. sie abmähen, Il. 19, 222. – Auch fallen lassen, ἡνία ἔραζε 17, 619, εἴδατα ἔραζε Od. 22, 70. 85; δέσματα ἀπὸ κρατός Il. 22, 468; ἐν νήσῳ κέχυται σπέρμα Pind. P. 4, 42; κρόκου βαφὰς ἐς πέδον χέουσα Aesch. Ag. 230; πλοκάμους χευαμένη das Haar wallen lassen, Rhian. 9 (VII, 173); πλόκαμος γένυν παρ' αὐτὴν κεχυμένος Eur. Bacch. 456. – Pass. aufgeschüttet werden, ἰχθύες ἐπὶ ψαμάθοισι κέχυνται Od. 22, 387; ἃς τότ' ἄρα μνηστῆρες ἐπ' ἀλλήλοισι κέχυντο ib. 389; vgl. Od. 17, 298. 19, 539 Il. 23, 775; von Menschen u. Thieren = sich in Menge daher bewegen, daherströmen, sich haufenweise versammeln, sich drängen, 5, 141. 16, 267. 19, 356; δακρυόεντες ἔχυντο, weinend strömten sie heran, 10, 415. – c) übh. ergießen, in Menge, reichlich ausgießen, hervorbringen, verbreiten; φωνήν, αὐδήν, die Stimme ergießen, in Fülle ertönen lassen, Od. 19, 521; Hes. Sc. 296, vgl. Th. 83; ἐπὶ θρῆνον ἔχεαν Pind. I. 7, 58; μαντώδεα φωνήν Christod. ecphr. 37; πόλιν Ἑλλάδος φθόγγον χέουσαν Aesch. Spt. 73; κλύοιτ' εὐκταῖα γένει χεούσας Suppl. 626; auch in Prosa, ἁ πολλὰ καὶ κε χυμένα φωνὰ μεγάλα Tim. Locr. 101 b; von Blasinstrumenten, σύριγγι χέων μέλος Alc. Mess. 12 (Plan. 226); ἡδὺ πνεῦμα ἐν αὐλοῖς Simonds 76 (IX, 700). – Aehnlich κὰδ δ' ἄρα οἱ κεφαλῆς χέ' ἀϋτμένα, mit stark hervorströmendem Athem anhauchen, Il. 23, 765, vgl. Od. 3, 289; ἀχλὺν κατ' ὀφθαλμῶν, Finsterniß über die Augen ergießen, verbreiten, Il. 20, 321; πολλὴν ἠέρα χεῦε Od. 7, 15; ἀμψί σψιν ll. 17, 270; ὕπνον ἐπὶ βλεφάροισιν, 395. 12, 338 u. sonst; κάλλος κὰκ κεφαλῆς, Schönheit über das Haupt ausgießen, 23, 156; δόλον ἐπὶ δέμνια, Fangstricke über das Lager ausbreiten, 8, 282. – Pass. sich ergießen, ausbreiten, erstrecken, ἀμφὶ δέ οἱ θάνατος χύτο Il. 13, 544, wie ἀμφὶ δέ μιν νὺξ κέχυται Hes. Th. 727; κατ' ὀφθαλμῶν κέχυτ' ἀχλύς Il. 5, 696; πάλιν χύτο ἀήρ, der Nebel floß zurück, zerfloß, zerstreu'te sich, Od. 7, 143; οὔ κέ μοι ὕπνος ἐπὶ βλεφάροισι χυθείη 19, 590; ἀμ φὶ δεσμοὶ ἔχυντο 8, 297; ἐχύθη οἱ θυμός, sein Gemüth wurde überströmt, überschüttet von Freuden, Ap. Rh. 3, 1009; χυθεῖσα περὶ τάφῳ Ep. ad. 714 (App. 251); παγοῦ χυθέντος Soph. Phil. 293; Plat. stellt gegenüber τὰ παρὰ φύσιν ξυνεστῶτα ἢ κεχυμένα Tim. 66 c; u. med., φρὶξ ἐπὶ πόντον ἐχεύατο Il. 7, 63; anders ἀμφὶ φίλον υἱὸν ἐχεύατο πήχεε, um ihren Sohn goß, schlang sie ihre Arme, 5, 314; ἀμφ' αὐτῷ χυμένη, sich über ihn werfend und ihn umarmend, 19, 284 Od. 8, 527. – Auch übtr., ἐν ᾷ κέχυμαι Pind. I. 1, 4, in deren Lob ich mich ergieße; u. so κεχυμένος εἴς τι, einer Sache unmäßig hingegeben, ἐς τἀφροδίσια, der Wollust unmäßig ergeben, effusus in Venerem, Luc. sacrif. 5; πρὸς ἡδονήν Alciphr. 1, 6.

Greek (Liddell-Scott)

χέω: εἶναι ἐν χρήσει ἁπλοῦν τὸ πλεῖστον παρὰ ποιηταῖς, ἀλλ’ ἴδε ἐγ-, κατα-, συγχέω· (μὴ συναιρούμενον παρὰ τοῖς Ἐπικ. ἐν τῇ συλλαβ. -εει, ἴδε Ἰλ. Ζ. 147, Ι. 15, Ἡσ. Ἔργ. καὶ Ἡμ. 419· ἀλλὰ παρ’ Ἀττικ. ἀείποτε, ἐκχεῖ, συγχεῖ, καταχεῖν Σοφ. Ἠλ. 1291, Εὐρ. Ι. Α. 37, Ἀριστοφ. Ἱππ. 1091· ὅταν συμπίπτωσιν -εε, οὐδεὶς κανὼν τηρεῖται, παρατ. χέε Ἰλ. Χ. 468, Ψ. 220· ἀλλὰ σύγχει Ι. 612, Ν. 808, χεῖσθαι Ὀδ. Κ. 508· καὶ παρ’ Ἀττικ., κατέχεε, συνέχεε Ἀριστοφ. Νεφ. 74, Δημ. 1224. 2· ἀλλὰ ἐνέχεις, ἐξέχει, κτλ., Ἀριστοφ. Πλ. 1021, Αἰσχύλ. Ἀγ. 1029, πρβλ. Ἀντιφῶντα 113. 29· - αἱ συλλαβαὶ -εῃ, -εο, -εου, -εω φαίνεται ὅτι οὐδέποτε ἔπασχον συναίρεσιν πλὴν ἐν τῷ ἐγχεῦντα Θεόκρ. 10. 54, καὶ ἴσως τὸ ἐγχοῦ Μένανδρ. ἐν «Κόλακι» 3· - μέλλ. χεῶ (οὐχὶ χέω, Χοιροβ. ἐν τοῖς Α. Β. 1290), ἐκ-, συγ- Εὐρ. Ἱκ. 773, Ἀποσπ. 388, ἐπιχεῖς Ἀριστοφ. Εἰρ. 169· παραχέων (νῦν παραχέας) Πλάτ. Κωμικ. ἐν «Λάκωσιν» 1. 3· Ἐπικ. μέλλ. χεύω (ἐκτὸς ἂν θεωρηθῇ ὑποτακτ. ἀορ.) Ἰλ. Ζ. 336, Ὀδ. Β. 222· - ἀόρ. ἔχεα Ἰλ. Σ. 347, Πινδ. Ι. 8 (7). 129, συχνὸν παρ’ Ἀττ. (ἐν συνθέσει)· Ἐπικ. ἔχευα Ἰλ. Γ. 270, Δ. 269, ἢ χεῦα Ξ. 436, Ὀδ. Δ. 584, κλπ.· Ἐπικ. ὑποτ. χεύομεν Ἰλ. Ζ. 336· (ὁ τύπος ἔχευσα, ὃν οἱ Ἀντιγραφεῖς εἰσήγαγον εἰς τὸν Ὅμηρ., ἀπαντᾷ ἐν Ἀνθ. Π. 14. 124)· - πρκμ. κέχῠκα, (ἐκ-) Ἀνθ. Πλαν. 242, (συγ-) Μένανδρ. ἐν Ἀδήλ. 286. - Μέσ., μέλλ. Ἀττ. χεόμενος (πρβλ. ἔδομαι, πίομαι) Ἰσαῖ. 61. 22· - ἀόρ. ἐχεάμην, Ἡρόδ. 7. 43, Αἰσχύλ. Πέρσ. 220, Σοφ. Ο. Κ. 477, Ἀριστοφ. Σφ. 1020 Ἐπικ. ἐχευάμην, χευάμην Ἰλ. Ε. 314, Σ. 24, κλπ.· Ἐπικ. ὑποτ. χεύεται (περι-) Ὀδ. Ζ. 232. - Παθ., μέλλ. χῠθήσομαι, (συγ-) Δημ. 640. 11, πρβλ. Ἰωσήπ. Ἰουδ. Ἀρχ. 8. 8, 5· μεταγεν. χεθήσομαι Γαλην. 7. 313Β, πρβλ. Ἀρρ. Ἐπίκτ. 4. 10, 26· - ἀόρ. α΄ ἐχύθην [ῠ] Ἰλ. Ψ. 385, Ὀδ. Ζ. 143· ἐξέχῠτο Τ. 470· ἔχυντο, χύντο Κ. 415, Ἰλ. Δ. 526· μετοχ. χύμενος, η, ον, Ὅμ., καὶ ἐν λυρ. χωρίοις τῶν Τραγικ., Αἰσχύλ. Χο. 401, Εὐμεν. 263, Εὐρ. Ἡρακλ. 76· - πρκμ. κέχῠμαι Ἰλ. Ε. 141, Πινδ. Ι. 1. 4, Ἀττικ.· κέχῡται μόνον ἐν Χρησμ. Σιβ. 1. 139· ὑπερσ. Ἐπικ. κέχῠτο Ἰλ. Ε. 696, κλπ. - Ἐπικός τις ἐνεστὼς χείω ἀπαντᾷ παρ’ Ἡσ. Θ. 83· καὶ παρὰ μεταγεν. Ἐπικ. ὁ ἐνεστὼς χεύω ἁπλοῦς τε καὶ ἐν συνθέσει, ἴδε Νίκ. παρ’ Ἀθην. 683Ε, Ἀπολλ. Ρόδ. Β. 926, Νόνν. Δ. 18. 344, Ὀππ. Κυν. 2. 127· καὶ χύνω (ὃ ἴδε) παρὰ μεταγεν. πεζογράφοις. - Περὶ τοῦ μεταγενεστέρου τύπου τοῦ ἀορ. ἔχῡσα, χῦσαι Τρυφιόδ. (ὀρθότ. Τριφιόδ.) 205, ἴδε Λοβέκ. εἰς Φρύνιχ. 725. - Ρηματ. ἐπίθ. χῠτός, ἴδε ἐν λ. - Παρὰ πεζογράφοις σπάνιον πλὴν ἐν συνθέσει καὶ ἐν τῷ μέσῳ τύπῳ. (Ἐκ τῆς √ΧΥ, ἐκτεταμένης εἰς ΧΕΥ ἢ ΧΕϜ,παράγονται αἱ λέξ. χύνω, κέχυκα, χύμα, χύσις, χυμός, χυλός, μετὰ τοῦ Ἐπικ. μέλλ. χεύω, ἀόρ. ἔχευα, χεῦμα, Ἀττ. χέω, χοή, χόος, πρβλ. προσέτι χώννυμι, χῶμα· - πρβλ. Γοτθ. ufar-giut-an (ὑπερεκχύνειν), us-gut-nan (ἐκχεῖσθαι)· Γερμ. giessen). Ριζικὴ σημασία, χύνω. Ι. κυρίως ἐπὶ ὑγρῶν, χύνω, ἐκχύνω, ἀφίνω νὰ ῥεύσῃ, ὥς τε κρήνη μελάνυδρος, ἥ τε κατ’ αἰγίλιπος πέτρης δνοφερὸν χέει ὕδωρ Ἰλ. Ι. 15 βασιλεῦσιν ὕδωρ ἐπὶ χεῖρας ἔχευαν Γ. 270, πρβλ. Ὀδ. Α. 146 κτλ. οἶνον χαμάδις χέε Ἰλ. Ψ. 220· νέκταρ κατὰ στόματος Θεόκρ. 7. 82· - οὕτως, ὁ Ζεὺς χέει ὕδωρ, δηλ. βρέχει, Ἰλ. Π. 385· χέει χιόνα βορέας Εὐρ. Κύκλ. 328· ἀπολ. χέει, νίφει, «χιονίζει», Ἰλ. Μ. 281 (νιφέμεν ὑπάρχει ἐν τῷ προηγουμένῳ στίχῳ)· - μάλιστα ἐπὶ σπονδῶν, χέουσα χοὰς Αἰσχύλ. Χο. 87 (ἴδε ἐν λ. χοή)· καὶ ἐν τῷ μέσ., χοὴν χεῖσθαι νεκύεσσι Ὀδ. Κ. 518· χοὰς χεόμην νεκύεσσι Λ. 26· χοὰς χέασθαι Ἡρόδ. 7. 43, καὶ παρὰ Τραγ. (ἴδε ἐν λ. χοή)· οὕτως ἀπολ., Ἰσαῖος 61. 22., 62. 41. - Παθ., κέχυται Ὀδ. Μ. 284· χέονται κρῆναι ῥέουσι, Εὐρ. Ἱππόλ. 784· χυθέντος ποτοῦ ἐς γῆν Σοφ. Τρ. 704· ὅτε ἐχέοντο αἱ ὁδοί μου βουτύρῳ, τὰ δὲ ὄρη μου ἐχέοντο γάλακτι Ἑβδ. (Ἰωβ. ΚΘ΄, 6). 2) χέω δάκρυα, χύνω δάκρυα, δάκρυα θερμὰ χέων Ἰλ. Η. 426, Π. 3, πρβλ. Εὐρ. Τρῳ. 38· ἀπ’ ὀφθαλμῶν Εὐρ. Κύκλ. 405· οὕτως ἐν τῷ μέσῳ, ὅσα σῶμα χεῖται Πλάτ. Τίμ. 83Ε· καὶ ἐν τῷ παθ. ἐπὶ δακρύων, χύνομαι, ῥέω, δάκρυα θερμὰ χέοντο Ὀδ. Δ. 523, Ἰλ. Ψ. 385· οὕτως ἐπὶ αἵματος, χύνομαι, στάζω, ἀλλὰ νόμος μὲν φονίας σταγόνας χυμένας ἐς πέδον ἄλλο προσαιτεῖν αἷμα Αἰσχύλ. Χο. 401, πρβλ. Εὐμ. 253. 3) τήκω, χωνεύω ὡς μέταλλον, καθαρίζω διὰ τήξεως, καὶ χεεῖ αὐτοὺς ὥσπερ τὸ χρυσίον καὶ τὸ ἀργύριον Ἑβδ. (Μαλ. Γ΄, 3). 4) ἐν τῷ παθ. ὡσαύτως, ὑγροποιοῦμαι, τήκομαι, διαλύομαι, τὰ κεχυμένα, ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὰ συνεστῶτα, Πλάτ. Τίμ. 66C· οὕτως ἐπὶ τῆς γῆς κατὰ τὸ ἔαρ, χαλαροῦμαι, μαλακώνω, ὡς τὸ Λατ. resolvi laxari, εἰκὸς γάρ, ἔφην ἐγώ, ἐστὶ μάλιστα χεῖσθαι τὴν γῆν τηνικαῦτα (δηλ. κατὰ τὸ ἔαρ) Ξεν. Οἰκ. 16.12, Θεοφρ. π. Φυτ. Ἱστ. 3.4, 4. ΙΙ. ἐπὶ στερεῶν, χύνω, σκορπίζω, φύλλα τὰ μέν τ’ ἄνεμος χαμάδις χέει, ἄλλα δὲ θ’ ὕλη τηλεθόωσα φύει, ἔαρος δ’ ἐπιγίγνεται ὥρη Ἰλ. Ζ. 147· πολλὸν δὲ παρὲξ ἅλα φῦκος ἔχευε Ι. 7· πτερὰ ἔραζε Ὀδ. Ο. 527· ἐν δέ μοι ἄλφιτα χεῦον ἐϋρραφέεσσι δοροῖσιν Β. 354· κρέα εἰν ἐλεοῖσι Ἰλ. Ι. 215· κόνιν κἀκ κεφαλῆς Σ. 24, Ὀδ. Ω. 317· καλάμην χθονί, ἐπὶ τοῦ θεριστοῦ (ἴδε καλάμη), Ἰλ. Τ. 222. 2) ὡς τὸ χώννυμι, ῥίπτω, ἀναρρίπτω χῶμα καὶ σχηματίζω λόφον ἢ σωρόν, σῆμα ἔχεαν Ἰλ. Ω. 799· χεύαντες δὲ τὸ σῆμα αὐτόθι 801, πρβλ. Ὀδ. Α. 291· τύμβον χ. Ἰλ. Η. 336, κλπ.· θανόντι χυτὴν ἐπὶ γαῖαν ἔχευαν Ὀδ. Γ. 258, πρβλ. Ἰλ. Ψ. 256. 3) χ. δοῦρα, ῥίπτω δόρατα βροχηδόν, Ε. 618· οὕτως ἐν τῷ μέσῳ, βέλεα χέοντο, ἔρριπτον τὰ βέλη των ὡς βροχήν, Θ. 159, Ο. 590. 4) ἀφίνω τι νὰ πέσῃ κατὰ γῆς, ῥίπτω κάτω, ἡνία ἔραζε Ρ. 619· εἴδατα ἔραζε Ὀδ. Χ. 20· δέσματα ἀπὸ κρατὸς Ἰλ. Χ. 468· οὕτω, χέειν κρόκου βαφὰς εἰς χθόνα (ἴδε ἐν λέξ. βαφὴ) Αἰσχύλ. Ἀγ. 239· ἀλλά, καρπὸν χέω, ἐπὶ δένδρων (οὐχὶ ῥίπτω τὸν καρπόν, ἀλλ’ ἀφίνω νὰ κρέμαται ἐν ἀφθονίᾳ), δένδρεα δ’ ὑψιπέτηλα κατὰ κρῆθεν χέε καρπὸν Ὀδ. Λ. 587. - Παθ., πλόκαμος γένυς παρ’ αὐτὴν κεχυμένος, καταπίπτων, κατερχόμενος, Εὐρ. Βάκχ. 456. 5) ἐν τῷ παθ., ῥίπτομαι, ἐπισωρεύομαι ἢ συσσωρεύομαι εἰς τὸ αὐτὸ μέρος, ἰχθύες ἐπὶ ψαμάθοισι κέχυνται Ὀδ. Χ. 387, πρβλ. αὐτόθι 389· ἐπὶ νεκρῶν χηνῶν, ἐλθὼν δ’ ἐξ ὄρεος μέγας αἰετὸς ἀγκυλοχείλης πᾶσι κατ’ αὐχένας ἦξε καὶ ἔκτανεν, οἱ δ’ (δηλ. οἱ χῆνες) ἐκέχυντο ἀθρόοι ἐν μεγάροις Τ. 539· ἐπὶ κόπρου, ἐν πολλῇ κόπρῳ, ἣ οἱ προπάροιθε θυράων ἡμιόνων τε βοῶν τε ἅλις κέχυτ’ Ρ. 298, Ἰλ. Ψ. 775· ἐπὶ σίτου, Ἡρόδ. 1.22. 6) ἐν τῷ παθ. ὡσαύτως ἐπὶ ἀνθρώπων, ἐξορμῶ, χύνομαι ἔξω ὡς ποταμός, τῶν τότε Μυρμιδόνες κραδίην καὶ θυμὸν ἔχοντες ἐκ νηῶν ἐχέοντο Ἰλ. Π. 267, κτλ.· δακρυόεντες ἔχυντο Ὀδ. Κ. 415, κτλ.· ἐπὶ προβάτων, Ἰλ. Ε. 141. ΙΙΙ. ἐπὶ πραγμάτων μὴ ὑποπιπτόντων εἰς τὴν ἁφήν, 1) ἐπὶ τῆς φωνῆς, φωνήν, αὐδὴν Ὀδ. Τ. 521, Ἡσ. Ἀσπὶς Ἡρ. 396, πρβλ. Θεογ. 83· ἐπὶ θρῆνον ἔχεαν Πινδ. Ι. 8 (7). 129· Ἑλλάδος φθόγγον χέουσα Αἰσχύν. Θήβ. 73, πρβλ. Ἱκ. 632, Ἀποσπ. 34· καὶ ἐπὶ πνευστῶν ὀργάνων, πνεῦμα χέων ἐν αὐλοῖς Σιμωνίδ. 150 (205). 8, πρβλ. Ἀνθ. Πλαν. 226. - Μεσ. κωμῳδικὰ πολλὰ χέασθαι Ἀριστοφ. Σφ. 1020. 2) ἐπὶ πραγμάτων ἐπισκοτίζοντα τὴν ὄψιν, κατ’ ὀφθαλμῶν χέεν ἀχλύν, ἔχυσε σκοτεινὴν ἀχλὺν ἐπὶ τῶν ὀφθαλμῶν αὐτοῦ, Ἰλ. Υ. 321· πολλὴν ἠέρα χεῦε, πολλὴν ὀμίχλην, Ὀδ. Η. 15, κτλ.· (οὕτω, εὔκρατος ἀὴρ χεῖται Πλάτ. Ἀξ. 371D)· τῷ δ’ ὕπνον χεύῃ .. ἐπὶ βλεφάροισιν Ἰλ. Ξ. 165, Ὀδ. Β. 395, κλπ.· κἀκ κεφαλῆς χεῦεν πολὺ κάλλος Ὀδ. Ψ. 156· δόλον περὶ δέμνια χεῦεν Θ. 282. - Παθ., ἀμφὶ δὲ οἱ θάνατος χύτο, περὶ αὐτὸν ἐχύθη, Ἰλ. Ν. 544· κατ’ ὀφθαλμῶν κέχυτ’ ἀχλὺς Ε. 696· νὺξ Ἡσ. Θεογ. 727· νόσος κέχυται Σοφ. Τραχ. 853· (ἀλλά, πάλιν χύτο ἀήρ, ἡ ὀμίχλη διελύθη ἢ ἐξηφανίσθη, Ὀδ. Η. 143)· οὔ κέ μοι ὕπνος ἐπὶ βλεφάροισι χυθείη Τ. 590· φρὶξ ἐπὶ πόντον ἐχεύατο (μέσ. μετὰ παθ. σημασίας) Ἰλ. Η. 63· πάγου χυθέντος, ὅτε ἐκαλύπτετο ἡ γῆ ὑπὸ πάγου, Σοφ. Φιλ. 293· κέχυται νόσος, ἔχει διαθοθῆ καθ’ ὅλον τὸ σῶμα αὐτοῦ, ὁ αὐτ. ἐν Τραχ. 853. 3) ὡσαύτως ἐπὶ προσώπων, ἀμφ’ αὐτῷ χυμένη, περιχυθεῖσα περὶ αὐτόν, περιπτυξαμένη αὐτόν, δηλ. τὸν Πάτροκλον, Ἰλ. Τ. 284, Ὀδ. 527· καὶ οὕτως ἐν τῷ μέσῳ τύπῳ, ἀμφὶ φίλον υἱὸν ἐχεύατο πήχεε Ἰλ. Ε. 314· οὕτω καὶ ἀμφὶ δὲ δεσμοὶ τεχνήεντες ἔχυντο Ὀδ. Θ. 297. - Πολλαὶ τῶν φράσεων τούτων, καίπερ εἰς ἡμᾶς φαινόμεναι μεταφορικαί, δὲν ἦσαν πράγματι τοιαῦται παρὰ τοῖς παλαιοῖς ποιηταῖς· ἐκεῖνοι ὄντως ἐθεώρουν τὴν φωνὴν ὡς ῥεῦμα, τὴν καλλονὴν ὡς ἔκχυσιν πλουσίαν τῆς φύσεως, τὸν θάνατον ὡς ἀχλύν, κτλ., πρβλ. Nitzsch προοίμιον Ὀδ. σ. xiii κἑξ. 4) παθ., πρκμ. κέχυμαι, εἶμαι ὅλως παραδεδομένος εἴς τι, Δᾶλος ἐν ᾇ κέχυμαι Πινδ. Ι. 1.4· κεχυμένος ἐς τἀφροδίσια, Λατ. effusus in Venerem, Λουκ. Θυσ. 5· πρὸς ἡδονὴν Ἀλκίφρων 1.6· - ἀλλά, 5) παθ. ἀόρ. ἐχύθη δὲ οἱ ἔνδοθι θυμός, ὑπερεχάρη δὲ ἐντὸς ἡ καρδία αὐτῆς, Ἀπολλ. Ρόδ. Γ. 1009.