προστατέω: Difference between revisions

From LSJ

Τὰ μηδὲν ὠφελοῦντα μὴ πόνει μάτην → Ne tu labores frustra in iis, quae nil iuvant → Müh nicht umsonst mit dem, was dir nichts nützt, dich ab

Menander, Monostichoi, 508
mNo edit summary
m (Text replacement - "(*UTF)(*UCP)(?s)Medium diacritics=(\w+)(έω)(?s)(.*)btext=(-ῶ)" to "Medium diacritics=$1$2$3btext=$1ῶ")
 
(10 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 8: Line 8:
|Transliteration C=prostateo
|Transliteration C=prostateo
|Beta Code=prostate/w
|Beta Code=prostate/w
|Definition== [[προστατεύω]]: <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[ruleover]], [[lord it over]], χθονός <span class="bibl">E.<span class="title">Heracl.</span>206</span>; αἰσχρὸν προστατεῖν γε δωμάτων γυναῖκα <span class="bibl">Id.<span class="title">El.</span>932</span>; τῆς πόλεως <span class="bibl">Pl.<span class="title">Grg.</span>519c</span>; τῶν μεγίστων <span class="bibl">Id.<span class="title">La.</span>197e</span>; <b class="b3">π. τοῦ ἀγῶνος</b> to [[be steward]] of the games, <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>4.8.25</span>; <b class="b3">π. νούσου</b>, of a physician, to [[be in charge]], <span class="bibl">Hp.<span class="title">Praec.</span>13</span>; τοῦ λύχνου τῶν ἱερῶν <span class="bibl"><span class="title">POxy.</span> 1453.14</span> (i B.C.): abs., <b class="b3">ὁ προστατῶν</b> [[he that acts as chief]], v.l. in <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span> 8.3.25</span>; ὅταν δημοκρατουμένη πόλις ἐλευθερίας διψήσασα κακῶν οἰνοχόων προστατούντων τύχῃ <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>562d</span>; = [[προστατεύω]] ''ΙΙ'', <span class="bibl">X.<span class="title">Mem.</span>2.7.9</span>; π. τοῦ θεμελιωθῆναι τὴν σύνοδον <span class="title">IG</span>22.1343.14:—Pass., <b class="b3">προστατεῖσθαι ὑπό τινων</b> to [[be ruled]] or [[led]] by them, <span class="bibl">X.<span class="title">Hier.</span>5.1</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">b</span> to [[be president]], <b class="b3">ἐκκλησίας Ἀρχ. Ἐφ</b>. <span class="bibl">1914.180</span> (Gonni); βουλᾶς <span class="title">IG</span>14.612 (Rhegium). </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> [[stand before]] as a defender, to [[be guardian]] or [[protector of]], πυλῶν <span class="bibl">A.<span class="title">Th.</span>396</span>; <b class="b3">Ἥρα π. [Ἀργείων</b>] <span class="bibl">E.<span class="title">Heracl.</span>349</span>; ἁ διὰ παντὸς Χερσονασιτᾶν προστατοῦσα Παρθένος <span class="title">IPE</span>12.352.23 (ii/i B.C.); ἀναίδειαν, ἥπερ μόνη π. ῥητόρων <span class="bibl">Ar.<span class="title">Eq.</span>325</span> (lyr.); πολιτῶν π. αἱρούμενον <span class="bibl">Men.578</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> <b class="b3">π. περὶ τοῦ ἀνατεθέντος ἀργυρίου</b> [[bring forward a measure]] respecting... <span class="title">IG</span>9(1).694.106 (Corc.). </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> <b class="b3">ὁ προστατῶν χρόνος</b> the time [[that stands before]], i.e. [[is close at hand]], <span class="bibl">S.<span class="title">El.</span>781</span> (cf. Sch. ad loc.), unless rather [[tyrannous]].</span>
|Definition== [[προστατεύω]]:<br><span class="bld">A</span> [[rule over]], [[lord it over]], χθονός E.''Heracl.''206; αἰσχρὸν [[προστατεῖν]] γε δωμάτων γυναῖκα Id.''El.''932; τῆς πόλεως [[Plato|Pl.]]''[[Gorgias|Grg.]]'' 519c; τῶν μεγίστων Id.''La.''197e; <b class="b3">π. τοῦ ἀγῶνος</b> to [[be steward]] of the games, X.''An.''4.8.25; <b class="b3">π. νούσου</b>, of a physician, to [[be in charge]], Hp.''Praec.''13; τοῦ λύχνου τῶν ἱερῶν ''[[Oxyrhynchus Papyri|POxy.]]'' 1453.14 (i B.C.): abs., [[ὁ προστατῶν]] = [[he that acts as chief]], [[varia lectio|v.l.]] in [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]'' 8.3.25; ὅταν δημοκρατουμένη πόλις ἐλευθερίας διψήσασα κακῶν οἰνοχόων προστατούντων τύχῃ [[Plato|Pl.]]''[[Republic|R.]]'' 562d; = [[προστατεύω]] ''ΙΙ'', [[Xenophon|X.]]''[[Memorabilia|Mem.]]''2.7.9; π. τοῦ θεμελιωθῆναι τὴν σύνοδον ''IG''22.1343.14:—Pass., <b class="b3">προστατεῖσθαι ὑπό τινων</b> to [[be ruled]] or [[be led]] by them, X.''Hier.''5.1.<br><span class="bld">b</span> to [[be president]], <b class="b3">ἐκκλησίας Ἀρχ. Ἐφ.</b> 1914.180 (Gonni); βουλᾶς ''IG''14.612 (Rhegium).<br><span class="bld">II</span> [[stand before]] as a defender, to [[be guardian]] or [[be protector of]], πυλῶν A.''Th.''396; <b class="b3">Ἥρα π. [Ἀργείων]</b> E.''Heracl.''349; ἁ διὰ παντὸς Χερσονασιτᾶν προστατοῦσα Παρθένος ''IPE''12.352.23 (ii/i B.C.); ἀναίδειαν, ἥπερ μόνη π. ῥητόρων [[Aristophanes|Ar.]]''[[The Knights|Eq.]]''325 (lyr.); πολιτῶν π. αἱρούμενον Men.578.<br><span class="bld">2</span> <b class="b3">π. περὶ τοῦ ἀνατεθέντος ἀργυρίου</b> [[bring forward a measure]] respecting... ''IG''9(1).694.106 (Corc.).<br><span class="bld">III</span> <b class="b3">ὁ προστατῶν χρόνος</b> the [[time]] [[that stands before]], i.e. [[that is close at hand]], S.''El.''781 (cf. Sch. ad loc.), unless rather [[tyrannous]].
}}
}}
{{pape
{{pape
Line 14: Line 14:
}}
}}
{{bailly
{{bailly
|btext=-ῶ :<br /><b>I.</b> être président, <i>d’où</i><br /><b>1</b> être à la tête de, gén.;<br /><b>2</b> être protecteur, protéger, défendre, gén.;<br /><b>II.</b> s’avancer ; se tenir devant : ὁ προστατῶν [[χρόνος]] SOPH le temps qui s’avance, qui presse.<br />'''Étymologie:''' [[προστάτης]].
|btext=[[προστατῶ]] :<br /><b>I.</b> être président, <i>d'où</i><br /><b>1</b> être à la tête de, gén.;<br /><b>2</b> être protecteur, protéger, défendre, gén.;<br /><b>II.</b> [[s'avancer]] ; se tenir devant : ὁ προστατῶν [[χρόνος]] SOPH le temps qui s'avance, qui presse.<br />'''Étymologie:''' [[προστάτης]].
}}
}}
{{lsm
{{lsm
Line 20: Line 20:
}}
}}
{{elru
{{elru
|elrutext='''προστατέω:'''<br /><b class="num">1)</b> стоять во главе, управлять, править (δωμάτων Eur.; τῆς πόλεως Plat.; προστατεῖσθαι [[ὑπό]] τινος Xen.): ὁ προστατῶν Xen. глава, предводитель, начальник; τοῦ ἀγῶνος προστατῆσαι Xen. стать распорядителем состязаний;<br /><b class="num">2)</b> оборонять, стоять на защите (πυλῶν Aesch.; τῆς τῶν Ἑλλήνων ἐλευθερίας Polyb.);<br /><b class="num">3)</b> быть впереди, предстоять: ὁ [[χρόνος]] προστατῶν Soph. ближайшее время, (любой) наступающий момент, каждое мгновение.
|elrutext='''προστατέω:'''<br /><b class="num">1</b> [[стоять во главе]], [[управлять]], [[править]] (δωμάτων Eur.; τῆς πόλεως Plat.; προστατεῖσθαι [[ὑπό]] τινος Xen.): ὁ προστατῶν Xen. глава, предводитель, начальник; τοῦ ἀγῶνος προστατῆσαι Xen. стать распорядителем состязаний;<br /><b class="num">2</b> [[оборонять]], [[стоять на защите]] (πυλῶν Aesch.; τῆς τῶν Ἑλλήνων ἐλευθερίας Polyb.);<br /><b class="num">3</b> [[быть впереди]], [[предстоять]]: ὁ [[χρόνος]] προστατῶν Soph. ближайшее время, (любой) наступающий момент, каждое мгновение.
}}
}}
{{elnl
{{elnl

Latest revision as of 18:35, 16 March 2024

Click links below for lookup in third sources:
Full diacritics: προστᾰτέω Medium diacritics: προστατέω Low diacritics: προστατέω Capitals: ΠΡΟΣΤΑΤΕΩ
Transliteration A: prostatéō Transliteration B: prostateō Transliteration C: prostateo Beta Code: prostate/w

English (LSJ)

= προστατεύω:
A rule over, lord it over, χθονός E.Heracl.206; αἰσχρὸν προστατεῖν γε δωμάτων γυναῖκα Id.El.932; τῆς πόλεως Pl.Grg. 519c; τῶν μεγίστων Id.La.197e; π. τοῦ ἀγῶνος to be steward of the games, X.An.4.8.25; π. νούσου, of a physician, to be in charge, Hp.Praec.13; τοῦ λύχνου τῶν ἱερῶν POxy. 1453.14 (i B.C.): abs., ὁ προστατῶν = he that acts as chief, v.l. in X.Cyr. 8.3.25; ὅταν δημοκρατουμένη πόλις ἐλευθερίας διψήσασα κακῶν οἰνοχόων προστατούντων τύχῃ Pl.R. 562d; = προστατεύω ΙΙ, X.Mem.2.7.9; π. τοῦ θεμελιωθῆναι τὴν σύνοδον IG22.1343.14:—Pass., προστατεῖσθαι ὑπό τινων to be ruled or be led by them, X.Hier.5.1.
b to be president, ἐκκλησίας Ἀρχ. Ἐφ. 1914.180 (Gonni); βουλᾶς IG14.612 (Rhegium).
II stand before as a defender, to be guardian or be protector of, πυλῶν A.Th.396; Ἥρα π. [Ἀργείων] E.Heracl.349; ἁ διὰ παντὸς Χερσονασιτᾶν προστατοῦσα Παρθένος IPE12.352.23 (ii/i B.C.); ἀναίδειαν, ἥπερ μόνη π. ῥητόρων Ar.Eq.325 (lyr.); πολιτῶν π. αἱρούμενον Men.578.
2 π. περὶ τοῦ ἀνατεθέντος ἀργυρίου bring forward a measure respecting... IG9(1).694.106 (Corc.).
III ὁ προστατῶν χρόνος the time that stands before, i.e. that is close at hand, S.El.781 (cf. Sch. ad loc.), unless rather tyrannous.

German (Pape)

[Seite 781] vorstehen, Vorsteher sein; Ar. sagt komisch ἀναίδεια μόνη προστατεῖ τῶν ῥητόρων, Equ. 324; ἧς πόλεως προστατεῖ, Plat. Gorg. 519 c; Lach. 197 e; τῆς πόλεως, Xen. Mem. 1, 1, 8; Folgende; τῶν πραγμάτων, Pol. 5, 35, 7 u. öfter. – Zum Schutze davorstehen, beschützen, vertheidigen, τίς Προίτου πυλῶν προστατεῖν φερέγγυος, Aesch. Spt. 378; δωμάτων, χθονός, Eur. El. 932 Heracl. 207; auch in Prosa: τῆς τῶν Ἑλλήνων ἐλευθερίας, Pol. 27, 4, 7; auch pass., ὑπ' αὐτῶν προστατεῖσθαι, Xen. Hier. 5, 1; – bevorstehen, ὁ προστατῶν χρόνος, Soph. El. 771.

French (Bailly abrégé)

προστατῶ :
I. être président, d'où
1 être à la tête de, gén.;
2 être protecteur, protéger, défendre, gén.;
II. s'avancer ; se tenir devant : ὁ προστατῶν χρόνος SOPH le temps qui s'avance, qui presse.
Étymologie: προστάτης.

Greek Monotonic

προστᾰτέω: μέλ. -ήσω (προστάτης
I. προΐσταμαι, είμαι κυβερνήτης, ασκώ εξουσία, χθονὸς δώματων, σε Ευρ.· προστατέω τοῦ ἀγῶνος, είμαι επιμελητής του αγώνα, σε Ξεν.· απόλ., ὁπροστατῶν, αυτός που ενεργεί ως αρχηγός, στον ίδ.
II. στέκομαι μπροστά ως υπερασπιστής, είμαι φύλακας ή προστάτης σε, πυλῶν, σε Αισχύλ.· Ἀργείων, σε Ευρ.
III. ὁ προστατῶν χρόνος, ο πλησιέστατος χρόνος, σε Σοφ.

Russian (Dvoretsky)

προστατέω:
1 стоять во главе, управлять, править (δωμάτων Eur.; τῆς πόλεως Plat.; προστατεῖσθαι ὑπό τινος Xen.): ὁ προστατῶν Xen. глава, предводитель, начальник; τοῦ ἀγῶνος προστατῆσαι Xen. стать распорядителем состязаний;
2 оборонять, стоять на защите (πυλῶν Aesch.; τῆς τῶν Ἑλλήνων ἐλευθερίας Polyb.);
3 быть впереди, предстоять: ὁ χρόνος προστατῶν Soph. ближайшее время, (любой) наступающий момент, каждое мгновение.

Dutch (Woordenboekgrieks.nl)

προστατέω [προστάτης] vooraan staan, leiden; overdr.. ὁ προστατῶν χρόνος de tijd die nabij is Soph. El. 781. ter bescherming staan voor, met gen.:; Προίτου πυλῶν voor de poort van Proteus Aeschl. Sept. 396; ἥπερ μόνη προστατεῖ ῥητόρων, (schaamteloosheid) het enige dat de politici bescherming biedt Aristoph. Eq. 325; onder zijn hoede nemen, met gen.: δεινὸς δὲ καὶ προστατῆσαι φαύλων hij is ook goed in het bevoogden van het gewone volk Thphr. Char. 29.6. ervoor zorgen (dat), met ὅπως + coni.:. ἐὰν δε προστατήσῃς ὅπως ἐνεργοὶ ὦσι als je ervoor zorgt dat ze werkzaam zijn Xen. Mem. 2.7.9.

Middle Liddell

fut. ήσω προστάτης
I. to stand before, be ruler over, domineer over, χθονός, δωμάτων Eur.; πρ. τοῦ ἀγῶνος to be steward of the games, Xen.; absol., ὁ προστατῶν he that acts as chief, Xen.
II. to stand before as a defender, to be guardian or protector of, πυλῶν Aesch.; Ἀργείων Eur.
III. ὁ προστατῶν χρόνος the time that's close at hand, Soph.