σφάκελος: Difference between revisions
Ἔπαινον ἕξεις, ἂν κρατῇς, ὧν δεῖ κρατεῖν → Laus est, si, quibus est imperandum, tu imperes → Lob hast du, wenn du herrschst, worüber zu herrschen gilt
mNo edit summary |
m (1 revision imported) |
||
(17 intermediate revisions by 2 users not shown) | |||
Line 1: | Line 1: | ||
{{LSJ1 | {{LSJ1 | ||
|Full diacritics= | |Full diacritics=σφᾰ́κελος | ||
|Medium diacritics=σφάκελος | |Medium diacritics=σφάκελος | ||
|Low diacritics=σφάκελος | |Low diacritics=σφάκελος | ||
Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=sfakelos | |Transliteration C=sfakelos | ||
|Beta Code=sfa/kelos | |Beta Code=sfa/kelos | ||
|Definition=ὁ, < | |Definition=ὁ,<br><span class="bld">A</span> [[gangrene]], [[mortification]], or, of bones, [[caries]], Hp.''Aph.''7.78; <b class="b3">τοῦ ἐγκεφάλου</b> Id. Aër.10 (pl.); so called when farther advanced than [[γάγγραινα]], cf. Gal.2.632, 18(1).687.<br><span class="bld">2</span> generally, [[spasm]], [[convulsion]], [[Aeschylus|A.]]''[[Prometheus Vinctus|Pr.]]''878 (anap.); <b class="b3">κατὰ δ' ἐγκέφαλον πηδᾷ σφάκελος</b> E.''Hipp.''1352 (anap.): metaph., [[σφάκελος ἀνέμων]], the [[convulsive fury of winds]], [[Aeschylus|A.]]''[[Prometheus Vinctus|Pr.]]''1045 (anap.).<br><span class="bld">3</span> the [[middle finger]], Suid.s.v. [[σφακελισμός]]; so [[σφάκηλος]] (or [[φάκηλος]]) ''PLond.''1821.297. | ||
}} | }} | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=ου (ὁ) :<br /><b>1</b> gangrène sèche;<br /><b>2</b> douleur violente avec | |btext=ου (ὁ) :<br /><b>1</b> [[gangrène sèche]];<br /><b>2</b> [[douleur violente avec convulsions]] ; convulsion ; <i>fig.</i> [[tourmente]], [[tempête]].<br />'''Étymologie:''' DELG terme techn. médic. | ||
}} | |||
{{pape | |||
|ptext=ὁ, <i>[[Entzündung]] der fleischigen [[Teile]] des Leibes, kalter [[Brand]]</i>, wie [[γάγγραινα]]. <i>[[Frostschaden]], [[Erfrieren]] der [[Glieder]]; der [[Brand]] der [[Bäume]]</i>; übertragen <i>[[heftiger]] [[Schmerz]]</i>, und <i>das Äußern [[desselben]] durch [[Zucken]] und krampfhafte [[Bewegung]]</i>, Medic.; so auch ὑπό μ' αὖ [[σφάκελος]] καὶ φρενοπληγεῖς μανίαι θάλπουσι, Aesch. <i>Prom</i>. 880; auch ἀνέμων σφ., <i>der [[gewaltige]] [[Andrang]] der [[Stürme]]</i>, 1047. | |||
}} | }} | ||
{{elnl | {{elnl | ||
|elnltext=σφάκελος -ου, ὁ gangreen, afsterving. spasme, stuiptrekking:; κατά | |elnltext=σφάκελος -ου, ὁ [[gangreen]], [[afsterving]]. [[spasme]], [[stuiptrekking]]:; [[κατά δ' ἐγκέφαλον πηδᾷ σφάκελος]] = [[een stuiptrekking springt door mijn hersenen]] Eur. Hipp. 1352; overdr.. [[σφάκελος ἀγρίων ἀνέμων]] = [[heftige stoten van wilde winden]] Aeschl. PV 1045. | ||
}} | }} | ||
{{elru | {{elru | ||
|elrutext='''σφάκελος:''' (ᾰ) ὁ<br /><b class="num">1 | |elrutext='''σφάκελος:''' (ᾰ) ὁ<br /><b class="num">1</b> досл. [[сухая гангрена]], [[костоеда]], перен. [[жгучая боль]], [[терзание]], [[мука]] Aesch., Eur.;<br /><b class="num">2</b> [[судороги]] Aesch., Eur.: [[σφάκελος ἀνέμων]] Aesch. [[бешеные вихри]]. | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=<b>(I)</b><br />ο, ΝΑ<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[νεκρωτικός]] [[ιστός]] που βρίσκεται σε [[εξέλιξη]] [[προς]] την [[αποβολή]] του, όπως στη [[γάγγραινα]] του δέρματος<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> (για οστά) [[σήψη]]<br /><b>2.</b> [[σπασμώδης]] [[κίνηση]], [[σπασμός]] («ὑπό μ' αὖ [[σφάκελος]] καὶ φρενοπληγεῖς μανίαι θάλπουσι», <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> «[[σφάκελος]] ἀνέμων» — η ορμητική [[κίνηση]] τών ανέμων.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Τεχνικός [[ιατρικός]] όρος άγνωστης ετυμολ. με [[επίθημα]] -<i>ελος</i> ( | |mltxt=<b>(I)</b><br />ο, ΝΑ<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[νεκρωτικός]] [[ιστός]] που βρίσκεται σε [[εξέλιξη]] [[προς]] την [[αποβολή]] του, όπως στη [[γάγγραινα]] του δέρματος<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> (για οστά) [[σήψη]]<br /><b>2.</b> [[σπασμώδης]] [[κίνηση]], [[σπασμός]] («ὑπό μ' αὖ [[σφάκελος]] καὶ φρενοπληγεῖς μανίαι θάλπουσι», <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> «[[σφάκελος]] ἀνέμων» — η ορμητική [[κίνηση]] τών ανέμων.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Τεχνικός [[ιατρικός]] όρος άγνωστης ετυμολ. με [[επίθημα]] -<i>ελος</i> ([[πρβλ]]. [[πύελος]], [[σκόπελος]]). Η [[σύνδεση]] του τ. με το αρχ. άνω γερμ. <i>spachen</i> «[[σχίζω]]» δεν φαίνεται πιθανή].<br /> <b>(II)</b><br />ο, ΝΜΑ, και [[σφάκηλος]] και [[φάκηλος]] Α<br /><b>νεοελλ.-μσν.</b><br /><b>1.</b> υβριστική [[χειρονομία]] που γίνεται με ανοιχτή [[παλάμη]], [[φάσκελο]], [[μούντζα]]<br /><b>2.</b> υβριστική [[χειρονομία]] η οποία γίνεται με κλειστή την [[παλάμη]] σε [[θέση]] πυγμής ενώ το μεγάλο [[δάχτυλο]] διέρχεται [[μεταξύ]] του λιχανού και του μέσου<br /><b>αρχ.</b><br />το μεσαίο [[δάχτυλο]] του χεριού.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Ο τ. [[σφάκελος]] αποτελεί πιθανότατα διαφορετική [[μορφή]] του τ. [[φάκελος]] (<b>πρβλ.</b> <i>φαλάγγίον</i>: [[σφαλάγγι]]) ενώ οι τ. [[σφάκηλος]] και [[φάκηλος]] εσφ. γρφ. του [[σφάκελος]]. Από το αρχ. [[σφάκελος]] έχει</i> σχηματιστεί με [[μετάθεση]] του -<i>σ</i>- ο νεοελλ. τ. [[φάσκελο]] (<b>βλ. λ.</b> [[φάκελος]] και [[φάσκελο]])]. | ||
}} | }} | ||
{{lsm | {{lsm | ||
Line 29: | Line 32: | ||
}} | }} | ||
{{etym | {{etym | ||
|etymtx=1. Grammatical information: m.<br />Meaning: [[caries]], [[gangrene]], [[necrosis]] (Hp., Gal.), also [[twitching pain]], [[cramp]] (A. Pr. 878, 1045, E. Hipp. 1352, everywhere anap.).<br />Derivatives: [[σφακελώδης]] [[gangrenous]] (medic.), [[σφακελίζω]], ([[ἐπισφακελίζω]], [[ἀποσφακελίζω]]) [[to suffer from caries or gangrene]] (Hdt. Hp., a.o.), rarely [[to sense a twitching pain]], [[cramp]] (Cratin., Pherecr., Plu.), with [[σφακελισμός]] m. [[caries]], [[gangrene]] (Hp., Arist., Thphr. [cf. Strömberg Theophrastea 191]), [[heavy pain]] (Stoic.), [[epilepsy]] (Hippiatr.); <b class="b3">ἐπι-</b>, [[ἀποσφακέλισις]] f. [[gangrene]] (Hp.).<br />Origin: XX [etym. unknown]<br />Etymology: Formation like [[σκόπελος]], [[πύελος]] a.o.; further unclear. The word was prob. orig. a medical expression (Chantraine Form. 244; diff. Solmsen Wortforsch. 5 and Persson Beitr. 1, 396). Starting from a meaning | |etymtx=1. Grammatical information: m.<br />Meaning: [[caries]], [[gangrene]], [[necrosis]] (Hp., Gal.), also [[twitching pain]], [[cramp]] (A. Pr. 878, 1045, E. Hipp. 1352, everywhere anap.).<br />Derivatives: [[σφακελώδης]] [[gangrenous]] (medic.), [[σφακελίζω]], ([[ἐπισφακελίζω]], [[ἀποσφακελίζω]]) [[to suffer from caries or gangrene]] (Hdt. Hp., a.o.), rarely [[to sense a twitching pain]], [[cramp]] (Cratin., Pherecr., Plu.), with [[σφακελισμός]] m. [[caries]], [[gangrene]] (Hp., Arist., Thphr. [cf. Strömberg Theophrastea 191]), [[heavy pain]] (Stoic.), [[epilepsy]] (Hippiatr.); <b class="b3">ἐπι-</b>, [[ἀποσφακέλισις]] f. [[gangrene]] (Hp.).<br />Origin: XX [etym. unknown]<br />Etymology: Formation like [[σκόπελος]], [[πύελος]] a.o.; further unclear. The word was prob. orig. a medical expression (Chantraine Form. 244; diff. Solmsen Wortforsch. 5 and Persson Beitr. 1, 396). Starting from a meaning [[convulsions]], [[c. with pain]], Persson seeks connection with MHG [[spachen]] [[split]], LG [[spaken]] [[burst]], [[putrefy]] etc.; justified criticism by WP. 2, 652. -- Cf. [[σφάκος]], [[σφήξ]], [[φάκελος]]. | ||
}} | }} | ||
{{mdlsj | {{mdlsj | ||
Line 39: | Line 42: | ||
{{trml | {{trml | ||
|trtx====[[gangrene]]=== | |trtx====[[gangrene]]=== | ||
Afrikaans: kouevuur; Albanian: gangrenë; Arabic: | Afrikaans: kouevuur; Albanian: gangrenë; Arabic: غَنْغْرِينَة, غَرْغْرِينَا; Armenian: գանգրենա; Basque: haratustel; Belarusian: гангрэна; Bulgarian: гангрена; Chinese Cantonese: [[壞疽]], [[坏疽]]; Mandarin: [[壞疽]], [[坏疽]]; Czech: gangréna, sněť; Danish: koldbrand, gangræn c or; Dutch: [[gangreen]], [[koudvuur]]; Esperanto: gangreno; Faroese: kolubrandur; Finnish: kuolio, gangreeni; French: [[gangrène]]; Georgian: განგრენა; German: [[Gangrän]], [[Wundbrand]], [[Brand]]; Greek: [[γάγγραινα]]; Ancient Greek: [[ἀποσφακέλισις]], [[γάγγραινα]], [[γαγγραίνωσις]], [[διαμύδησις]], [[νέκρωσις]], [[σηπεδών]], [[σῆψις ὀστέων]], [[σφακελισμός]], [[σφάκελος]]; Hindi: कोथ; Hungarian: gangréna, üszkösödés; Icelandic: ýldudrep, átudrep, brandur, kolbrandur, drep í holdi; Indonesian: gangren; Italian: [[cancrena]]; Japanese: 壊疽; Kazakh: гангрена; Khmer: ដំបៅរលួយ; Korean: 회저(壞疽); Latin: [[gangraena]]; Macedonian: гангрена; Maori: kikohunga; Marathi: कोथ; Mongolian: үхжил; Navajo: naałdzid, iʼniiyą́ą́ʼ; Nepali: सइनको घाउले; Norwegian Bokmål: koldbrann, gangren; Nynorsk: kaldbrann, gangren; Persian: قانقاریا; Polish: zgorzel, gangrena; Portuguese: [[gangrena]]; Romanian: cangrenă; Russian: [[гангрена]]; Serbo-Croatian Cyrillic: гангрена; Roman: gangrena; Slovak: gangréna; Slovene: gangrena; Spanish: [[gangrena]]; Swedish: kallbrand, gangrän c or; Tagalog: ganggrena; Tibetan: འདྲུལ་བ; Turkish: kangren; Ukrainian: гангрена; Vietnamese: bệnh thối hoại; Welsh: madredd | ||
}} | }} |
Latest revision as of 13:36, 12 October 2024
English (LSJ)
ὁ,
A gangrene, mortification, or, of bones, caries, Hp.Aph.7.78; τοῦ ἐγκεφάλου Id. Aër.10 (pl.); so called when farther advanced than γάγγραινα, cf. Gal.2.632, 18(1).687.
2 generally, spasm, convulsion, A.Pr.878 (anap.); κατὰ δ' ἐγκέφαλον πηδᾷ σφάκελος E.Hipp.1352 (anap.): metaph., σφάκελος ἀνέμων, the convulsive fury of winds, A.Pr.1045 (anap.).
3 the middle finger, Suid.s.v. σφακελισμός; so σφάκηλος (or φάκηλος) PLond.1821.297.
French (Bailly abrégé)
ου (ὁ) :
1 gangrène sèche;
2 douleur violente avec convulsions ; convulsion ; fig. tourmente, tempête.
Étymologie: DELG terme techn. médic.
German (Pape)
ὁ, Entzündung der fleischigen Teile des Leibes, kalter Brand, wie γάγγραινα. Frostschaden, Erfrieren der Glieder; der Brand der Bäume; übertragen heftiger Schmerz, und das Äußern desselben durch Zucken und krampfhafte Bewegung, Medic.; so auch ὑπό μ' αὖ σφάκελος καὶ φρενοπληγεῖς μανίαι θάλπουσι, Aesch. Prom. 880; auch ἀνέμων σφ., der gewaltige Andrang der Stürme, 1047.
Dutch (Woordenboekgrieks.nl)
σφάκελος -ου, ὁ gangreen, afsterving. spasme, stuiptrekking:; κατά δ' ἐγκέφαλον πηδᾷ σφάκελος = een stuiptrekking springt door mijn hersenen Eur. Hipp. 1352; overdr.. σφάκελος ἀγρίων ἀνέμων = heftige stoten van wilde winden Aeschl. PV 1045.
Russian (Dvoretsky)
σφάκελος: (ᾰ) ὁ
1 досл. сухая гангрена, костоеда, перен. жгучая боль, терзание, мука Aesch., Eur.;
2 судороги Aesch., Eur.: σφάκελος ἀνέμων Aesch. бешеные вихри.
Greek Monolingual
(I)
ο, ΝΑ
νεοελλ.
νεκρωτικός ιστός που βρίσκεται σε εξέλιξη προς την αποβολή του, όπως στη γάγγραινα του δέρματος
αρχ.
1. (για οστά) σήψη
2. σπασμώδης κίνηση, σπασμός («ὑπό μ' αὖ σφάκελος καὶ φρενοπληγεῖς μανίαι θάλπουσι», Αισχύλ.)
3. φρ. «σφάκελος ἀνέμων» — η ορμητική κίνηση τών ανέμων.
[ΕΤΥΜΟΛ. Τεχνικός ιατρικός όρος άγνωστης ετυμολ. με επίθημα -ελος (πρβλ. πύελος, σκόπελος). Η σύνδεση του τ. με το αρχ. άνω γερμ. spachen «σχίζω» δεν φαίνεται πιθανή].
(II)
ο, ΝΜΑ, και σφάκηλος και φάκηλος Α
νεοελλ.-μσν.
1. υβριστική χειρονομία που γίνεται με ανοιχτή παλάμη, φάσκελο, μούντζα
2. υβριστική χειρονομία η οποία γίνεται με κλειστή την παλάμη σε θέση πυγμής ενώ το μεγάλο δάχτυλο διέρχεται μεταξύ του λιχανού και του μέσου
αρχ.
το μεσαίο δάχτυλο του χεριού.
[ΕΤΥΜΟΛ. Ο τ. σφάκελος αποτελεί πιθανότατα διαφορετική μορφή του τ. φάκελος (πρβλ. φαλάγγίον: σφαλάγγι) ενώ οι τ. σφάκηλος και φάκηλος εσφ. γρφ. του σφάκελος. Από το αρχ. σφάκελος έχει σχηματιστεί με μετάθεση του -σ- ο νεοελλ. τ. φάσκελο (βλ. λ. φάκελος και φάσκελο)].
Greek Monotonic
σφάκελος: [ᾰ], ὁ, γάγγραινα, σηψαιμία, απονέκρωση· και για οστά, νέκρωση, οστεοπόρωση· γενικά, σπασμός, σφαδασμός, σε Αισχύλ., Ευρ.· μεταφ., σφάκελος ἀνέμων, σφοδρή μανία και ορμή των ανέμων, σε Αισχύλ.
Greek (Liddell-Scott)
σφάκελος: [ᾰ], ὁ, γάγγραινα, νέκρωσις, καὶ ἐπὶ ὀστῶν ξήρανσις καὶ νέκρωσις, Ἱππ. Ἀφ. 1261· τοῦ ἐγκεφάλου ὁ αὐτ. π. Ἀέρ. 287· ὁ τεχνικὸς ὅρος εἶναι γάγγραινα, πρβλ. Γαλην. 2. 263. 2) καθόλου, σπασμός, σπασμώδης κίνησις, σφαδασμός, Αἰσχύλ. Πρ. 878· κατὰ δ’ ἐγκέφαλον πηδᾷ σφ. Εὐριπ. Ἱππ. 1353· μεταφορ., σφ. ἀνέμων, ἡ σπασμώδης μανία καὶ ὁρμὴ τῶν ἀνέμων, Αἰσχύλ. Πρ. 1046. - Ἴδε Κόντου Παρατηρήσεις εἰς Ἀριστ. Ἀθην. Πολιτείαν τομ. Γ΄, σ. 365.
Frisk Etymological English
1. Grammatical information: m.
Meaning: caries, gangrene, necrosis (Hp., Gal.), also twitching pain, cramp (A. Pr. 878, 1045, E. Hipp. 1352, everywhere anap.).
Derivatives: σφακελώδης gangrenous (medic.), σφακελίζω, (ἐπισφακελίζω, ἀποσφακελίζω) to suffer from caries or gangrene (Hdt. Hp., a.o.), rarely to sense a twitching pain, cramp (Cratin., Pherecr., Plu.), with σφακελισμός m. caries, gangrene (Hp., Arist., Thphr. [cf. Strömberg Theophrastea 191]), heavy pain (Stoic.), epilepsy (Hippiatr.); ἐπι-, ἀποσφακέλισις f. gangrene (Hp.).
Origin: XX [etym. unknown]
Etymology: Formation like σκόπελος, πύελος a.o.; further unclear. The word was prob. orig. a medical expression (Chantraine Form. 244; diff. Solmsen Wortforsch. 5 and Persson Beitr. 1, 396). Starting from a meaning convulsions, c. with pain, Persson seeks connection with MHG spachen split, LG spaken burst, putrefy etc.; justified criticism by WP. 2, 652. -- Cf. σφάκος, σφήξ, φάκελος.
Middle Liddell
σφάκελος, ὁ,
gangrene:—generally, a spasm, convulsion, Aesch., Eur.: metaph., σφ. ἀνέμων the convulsive fury of winds, Aesch.
Frisk Etymology German
σφάκελος: {sphákelos}
Grammar: m.
Meaning: Knochenfraß, Fäulnis, Brand (Hp., Gal.), auch zuckender Schmerz, Krampf (A. Pr. 878, 1045, E. Hipp. 1352, überall anap.).
Derivative: Davon σφακελώδης brandartig (Mediz.), -ίζω (ἐπι-, ἀπο-) ‘den Knochenfraß od. Brand haben’ (Hdt. Hp., Pl., Arist., Thphr., LXX u.a.), selten einen zuckenden Schmerz, Krampf empfinden (Kratin., Pherekr., Plu.), mit -ισμός m. Knochenfraß, Brand (Hp., Arist., Thphr. [vgl. Strömberg Theophrastea 191]), heftiger Schmerz (Stoik.), Epilepsie (Hippiatr.); ἐπι-, ἀποσφακέλισις f. Brand (Hp.).
Etymology: Bildung wie σκόπελος, πύελος u.a.; sonst dunkel. Das Wort war wohl ursprünglich ein medizinischer Fachausdruck (Chantraine Form. 244; anders Solmsen Wortforsch. 5 und Persson Beitr. 1, 396). Von einer Bed. zuckende Bewegung, zuckender Schmerz ausgehend, sucht Persson Anschluß an mhd. spachen spalten, ndd. spaken bersten, faulen u. a. m.; berechtigte Kritik bei WP. 2, 652. — Vgl. σφάκος, σφήξ, φάκελος.
Page 2,827
Translations
gangrene
Afrikaans: kouevuur; Albanian: gangrenë; Arabic: غَنْغْرِينَة, غَرْغْرِينَا; Armenian: գանգրենա; Basque: haratustel; Belarusian: гангрэна; Bulgarian: гангрена; Chinese Cantonese: 壞疽, 坏疽; Mandarin: 壞疽, 坏疽; Czech: gangréna, sněť; Danish: koldbrand, gangræn c or; Dutch: gangreen, koudvuur; Esperanto: gangreno; Faroese: kolubrandur; Finnish: kuolio, gangreeni; French: gangrène; Georgian: განგრენა; German: Gangrän, Wundbrand, Brand; Greek: γάγγραινα; Ancient Greek: ἀποσφακέλισις, γάγγραινα, γαγγραίνωσις, διαμύδησις, νέκρωσις, σηπεδών, σῆψις ὀστέων, σφακελισμός, σφάκελος; Hindi: कोथ; Hungarian: gangréna, üszkösödés; Icelandic: ýldudrep, átudrep, brandur, kolbrandur, drep í holdi; Indonesian: gangren; Italian: cancrena; Japanese: 壊疽; Kazakh: гангрена; Khmer: ដំបៅរលួយ; Korean: 회저(壞疽); Latin: gangraena; Macedonian: гангрена; Maori: kikohunga; Marathi: कोथ; Mongolian: үхжил; Navajo: naałdzid, iʼniiyą́ą́ʼ; Nepali: सइनको घाउले; Norwegian Bokmål: koldbrann, gangren; Nynorsk: kaldbrann, gangren; Persian: قانقاریا; Polish: zgorzel, gangrena; Portuguese: gangrena; Romanian: cangrenă; Russian: гангрена; Serbo-Croatian Cyrillic: гангрена; Roman: gangrena; Slovak: gangréna; Slovene: gangrena; Spanish: gangrena; Swedish: kallbrand, gangrän c or; Tagalog: ganggrena; Tibetan: འདྲུལ་བ; Turkish: kangren; Ukrainian: гангрена; Vietnamese: bệnh thối hoại; Welsh: madredd