λεκτικός: Difference between revisions

From LSJ

Ὑπὸ γὰρ λόγων ὁ νοῦς μετεωρίζεται ἐπαίρεταί τ' ἄνθρωπος → Borne up by words, the mind soars aloft, and we reach the heights (Aristophanes, Birds 1447f.)

Source
(6_11)
m (LSJ1 replacement)
 
(32 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 8: Line 8:
|Transliteration C=lektikos
|Transliteration C=lektikos
|Beta Code=lektiko/s
|Beta Code=lektiko/s
|Definition=ή, όν, <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">good at speaking, able to speak</b>, <span class="bibl">X.<span class="title">Mem.</span>4.3.1</span>, <span class="bibl"><span class="title">Cyr.</span> 5.5.46</span> (Sup.); <b class="b3">ἡ -κή</b> (sc. <b class="b3">τέχνη</b>) <b class="b2">the art of speaking</b>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Plt.</span>304d</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> <b class="b2">suited for speaking</b>, <b class="b3">οἱ λ. τῶν λόγων</b> speeches <b class="b2">in common colloquial style</b>, opp. <b class="b3">ποιητικῶς συγκείμενοι</b>, <span class="bibl">D.61.2</span>; μάλιστα λ. τῶν μέτρων τὸ ἰαμβεῖόν ἐστι <span class="bibl">Arist.<span class="title">Po.</span>1449a24</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Rh.</span>1408b33</span>. Adv. -<b class="b3">κῶς</b> <b class="b2">in prose</b>, <span class="bibl">D.H.<span class="title">Comp.</span>25</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> <b class="b2">related to expression, stylistic</b>, <b class="b3">ὁ λ. τόπος</b> the province <b class="b2">of expression</b>, ib.<span class="bibl">1</span>, <span class="bibl">4</span>; opp. <b class="b3">πραγματικός</b>, <b class="b2">of style</b>, opp. matter, ἀρεταί <span class="bibl">Id.<span class="title">Pomp.</span>1</span>; μέρος <span class="bibl">Id.<span class="title">Th.</span>34</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">III</span> Adv. -<b class="b3">κῶς</b> <b class="b2">with the force of a word</b>, of the termination -θεν, <span class="bibl">A.D.<span class="title">Adv.</span>195.16</span>; <b class="b2">verbally</b>, Stoic.3.214.</span>
|Definition=λεκτική, λεκτικόν,<br><span class="bld">A</span> [[good at speaking]], [[able to speak]], [[Xenophon|X.]]''[[Memorabilia|Mem.]]''4.3.1, ''Cyr.'' 5.5.46 (Sup.); <b class="b3">ἡ λεκτική</b> (''[[sc.]]'' [[τέχνη]]) the [[art of speaking]], [[Plato|Pl.]]''[[Politicus|Plt.]]'' 304d.<br><span class="bld">II</span> [[suited for speaking]], <b class="b3">οἱ λ. τῶν λόγων</b> [[speech]]es [[in common colloquial style]], opp. <b class="b3">ποιητικῶς συγκείμενοι</b>, D.61.2; μάλιστα λ. τῶν μέτρων τὸ ἰαμβεῖόν ἐστι Arist.''Po.''1449a24, cf. ''Rh.''1408b33. Adv. [[λεκτικῶς]] = [[in prose]], [[Dionysius of Halicarnassus|D.H.]]''[[De Compositione Verborum|Comp.]]''25.<br><span class="bld">2</span> [[related to expression]], [[stylistic]], <b class="b3">ὁ λ. τόπος</b> the province [[of expression]], ib.''1'', 4; opp. [[πραγματικός]], [[of style]], opp. [[matter]], ἀρεταί Id.''Pomp.''1; μέρος Id.''Th.''34.<br><span class="bld">III</span> Adv. [[λεκτικῶς]] = [[with the force of a word]], of the termination -θεν, A.D.''Adv.''195.16; [[verbally]], Stoic.3.214.
}}
}}
{{pape
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0027.png Seite 27]] zum Reden, zum Ausdruck gehörig, bes. sich für die Rede eignend; ἡ λεκτική, Plat. Polit. 304 d; τῶν ῥυθμῶν ὁ [[ἡρῷος]] σεμνὸς καὶ οὐ [[λεκτικός]] Arist. rhet. 3, 8; λεκτικὸν τῶν μέτρων τὸ ἰαμβικόν poet. 4, 18; vgl. Xen. Cyr. 5, 5, 46 Hem. 4, 3, 1. Von einer Maske, Poll. 4, 151. – Auch adv., D. Hal.
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0027.png Seite 27]] zum Reden, zum Ausdruck gehörig, bes. sich für die Rede eignend; ἡ λεκτική, Plat. Polit. 304 d; τῶν ῥυθμῶν ὁ [[ἡρῷος]] σεμνὸς καὶ οὐ [[λεκτικός]] Arist. rhet. 3, 8; λεκτικὸν τῶν μέτρων τὸ ἰαμβικόν poet. 4, 18; vgl. Xen. Cyr. 5, 5, 46 Hem. 4, 3, 1. Von einer Maske, Poll. 4, 151. – Auch adv., D. Hal.
}}
{{bailly
|btext=ή, όν :<br />apte à la parole, <i>d'où</i><br /><b>1</b> [[capable de parler]];<br /><b>2</b> [[qui convient au dialogue]], [[aux entretiens familiers]];<br /><i>Sp.</i> λεκτικώτατος.<br />'''Étymologie:''' [[λεκτός]].
}}
{{elru
|elrutext='''λεκτικός:'''<br /><b class="num">1</b> [[умеющий говорить]] (περί τι Xen.);<br /><b class="num">2</b> [[речевой]], [[разговорный]] (μέτρος Arst.).
}}
}}
{{ls
{{ls
|lstext='''λεκτικός''': -ή, -όν, ἱκανὸς περὶ τὸ λέγειν, [[περί]] τι Ξεν. Ἀπομν. 4. 3, 1, Κύρ. 5. 5, 46· - ἡ λεκτικὴ (δηλ. [[τέχνη]]), ἡ [[τέχνη]] τοῦ ὁμιλεῖν, Πλάτ. Πολιτικ. 305D. ΙΙ. [[ἁρμόδιος]] εἰς τὴν ὁμιλίαν, οἱ λ. τῶν λόγων, οἱ συντεταγμένοι εἰς κοινὸν τῆς συνηθείας [[ὕφος]], ἐν ἀντιθέσει πρὸς τοὺς ποιητικῶς συγκειμένους Δημ. 1401. 20· [[μάλιστα]] λεκτικὸν τῶν μέτρων τὸ ἰαμβεῖόν ἐστι Ἀριστ. Ποιητ. 4, ἐν τέλ., πρβλ. Ρητ. 3. 8, 4· - Ἐπίρρ. -κῶς, ἐν πεζῷ λόγῳ Διον. Ἁλ. π. Συνθ. 25, σ. 201R.
|lstext='''λεκτικός''': -ή, -όν, ἱκανὸς περὶ τὸ λέγειν, [[περί]] τι Ξεν. Ἀπομν. 4. 3, 1, Κύρ. 5. 5, 46· - ἡ λεκτικὴ (δηλ. [[τέχνη]]), ἡ [[τέχνη]] τοῦ ὁμιλεῖν, Πλάτ. Πολιτικ. 305D. ΙΙ. [[ἁρμόδιος]] εἰς τὴν ὁμιλίαν, οἱ λ. τῶν λόγων, οἱ συντεταγμένοι εἰς κοινὸν τῆς συνηθείας [[ὕφος]], ἐν ἀντιθέσει πρὸς τοὺς ποιητικῶς συγκειμένους Δημ. 1401. 20· [[μάλιστα]] λεκτικὸν τῶν μέτρων τὸ ἰαμβεῖόν ἐστι Ἀριστ. Ποιητ. 4, ἐν τέλ., πρβλ. Ρητ. 3. 8, 4· - Ἐπίρρ. -κῶς, ἐν πεζῷ λόγῳ Διον. Ἁλ. π. Συνθ. 25, σ. 201R.
}}
{{grml
|mltxt=-ή, -ό (AM [[λεκτικός]], -ή, -όν) [[λεκτός]]<br /><b>1.</b> αυτός πού ανήκει ή αναφέρεται στην [[έκφραση]] διά του λόγου (α. «τοῖς μὲν γὰρ λεκτικοῖς τῶν λόγων [[ἁπλῶς]] καὶ ὁμοίως οἷς ἂν ἐκ τοῦ παραχρῆμά τις εἴποι [[πρέπει]] γεγράφθαι», <b>Δημοσθ.</b><br />β. «ὁ λεκτικὸς [[τρόπος]]» — η [[δυνατότητα]] έκφρασης, Διον.Αλ.)<br /><b>2.</b> ο [[ικανός]] στην [[έκφραση]], [[εκφραστικός]] («τὸ μὲν οὖν λεκτικοὺς καὶ πρακτικοὺς [[γίγνεσθαι]] τοὺς συνόντας οὐκ ἔσπευδεν», <b>Ξεν.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> <b>το ουδ. ως ουσ.</b> <i>το λεκτικό</i><br />ο [[προσωπικός]] [[τρόπος]] προφορικής ή γραπτής έκφρασης, το ύφος<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> α) «λεκτικά ρήματα» — τα ρήματα που έχουν την [[έννοια]] του [[λέγω]]<br />β) «λεκτικοί τρόποι» — τα σχήματα του λόγου που προκύπτουν ανάλογα με την ποικίλη σημασιολογική [[χρήση]] λέξεων ή φράσεων και τα οποία [[είναι]]: η [[συνεκδοχή]], η [[μετωνυμία]], η [[υπαλλαγή]], η [[αντονομασία]], η [[αντίφραση]], η [[υπερβολή]] και η [[αλληγορία]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>το θηλ. ως ουσ.</b> <i>ἡ λεκτική</i><br />η [[τέχνη]] του να εκφράζεται [[κάποιος]] [[προφορικά]] ή γραπτά. <br /><b>επίρρ.</b><i>..</i><br /><i>λεκτικώς</i> και -<i>ά</i> (Α λεκτικῶς)<br /><b>νεοελλ.</b><br />από λεκτική [[άποψη]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> με εκφραστική [[ικανότητα]]<br /><b>2.</b> [[προφορικά]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''λεκτικός:''' -ή, -όν ([[λέγω]] Γ)·<br /><b class="num">I.</b> [[ικανός]] να αρθρώσει λόγο, σε Ξεν.<br /><b class="num">II.</b> [[κατάλληλος]], [[ικανός]] στην [[ομιλία]], [[ευφραδής]], σε Δημ.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[[λεκτικός]], ή, όν [λέγω3]<br /><b class="num">I.</b> [[able]] to [[speak]], Xen.<br /><b class="num">II.</b> suited for [[speaking]], Dem.
}}
{{mantoulidis
|mantxt=(=[[ἱκανός]] στό νά μιλάει). Ἀπό τό [[λέγω]] (=[[μιλῶ]]), ὅπου δές γιά περισσότερα παράγωγα.
}}
}}

Latest revision as of 10:12, 25 August 2023

Click links below for lookup in third sources:
Full diacritics: λεκτικός Medium diacritics: λεκτικός Low diacritics: λεκτικός Capitals: ΛΕΚΤΙΚΟΣ
Transliteration A: lektikós Transliteration B: lektikos Transliteration C: lektikos Beta Code: lektiko/s

English (LSJ)

λεκτική, λεκτικόν,
A good at speaking, able to speak, X.Mem.4.3.1, Cyr. 5.5.46 (Sup.); ἡ λεκτική (sc. τέχνη) the art of speaking, Pl.Plt. 304d.
II suited for speaking, οἱ λ. τῶν λόγων speeches in common colloquial style, opp. ποιητικῶς συγκείμενοι, D.61.2; μάλιστα λ. τῶν μέτρων τὸ ἰαμβεῖόν ἐστι Arist.Po.1449a24, cf. Rh.1408b33. Adv. λεκτικῶς = in prose, D.H.Comp.25.
2 related to expression, stylistic, ὁ λ. τόπος the province of expression, ib.1, 4; opp. πραγματικός, of style, opp. matter, ἀρεταί Id.Pomp.1; μέρος Id.Th.34.
III Adv. λεκτικῶς = with the force of a word, of the termination -θεν, A.D.Adv.195.16; verbally, Stoic.3.214.

German (Pape)

[Seite 27] zum Reden, zum Ausdruck gehörig, bes. sich für die Rede eignend; ἡ λεκτική, Plat. Polit. 304 d; τῶν ῥυθμῶν ὁ ἡρῷος σεμνὸς καὶ οὐ λεκτικός Arist. rhet. 3, 8; λεκτικὸν τῶν μέτρων τὸ ἰαμβικόν poet. 4, 18; vgl. Xen. Cyr. 5, 5, 46 Hem. 4, 3, 1. Von einer Maske, Poll. 4, 151. – Auch adv., D. Hal.

French (Bailly abrégé)

ή, όν :
apte à la parole, d'où
1 capable de parler;
2 qui convient au dialogue, aux entretiens familiers;
Sp. λεκτικώτατος.
Étymologie: λεκτός.

Russian (Dvoretsky)

λεκτικός:
1 умеющий говорить (περί τι Xen.);
2 речевой, разговорный (μέτρος Arst.).

Greek (Liddell-Scott)

λεκτικός: -ή, -όν, ἱκανὸς περὶ τὸ λέγειν, περί τι Ξεν. Ἀπομν. 4. 3, 1, Κύρ. 5. 5, 46· - ἡ λεκτικὴ (δηλ. τέχνη), ἡ τέχνη τοῦ ὁμιλεῖν, Πλάτ. Πολιτικ. 305D. ΙΙ. ἁρμόδιος εἰς τὴν ὁμιλίαν, οἱ λ. τῶν λόγων, οἱ συντεταγμένοι εἰς κοινὸν τῆς συνηθείας ὕφος, ἐν ἀντιθέσει πρὸς τοὺς ποιητικῶς συγκειμένους Δημ. 1401. 20· μάλιστα λεκτικὸν τῶν μέτρων τὸ ἰαμβεῖόν ἐστι Ἀριστ. Ποιητ. 4, ἐν τέλ., πρβλ. Ρητ. 3. 8, 4· - Ἐπίρρ. -κῶς, ἐν πεζῷ λόγῳ Διον. Ἁλ. π. Συνθ. 25, σ. 201R.

Greek Monolingual

-ή, -ό (AM λεκτικός, -ή, -όν) λεκτός
1. αυτός πού ανήκει ή αναφέρεται στην έκφραση διά του λόγου (α. «τοῖς μὲν γὰρ λεκτικοῖς τῶν λόγων ἁπλῶς καὶ ὁμοίως οἷς ἂν ἐκ τοῦ παραχρῆμά τις εἴποι πρέπει γεγράφθαι», Δημοσθ.
β. «ὁ λεκτικὸς τρόπος» — η δυνατότητα έκφρασης, Διον.Αλ.)
2. ο ικανός στην έκφραση, εκφραστικός («τὸ μὲν οὖν λεκτικοὺς καὶ πρακτικοὺς γίγνεσθαι τοὺς συνόντας οὐκ ἔσπευδεν», Ξεν.)
νεοελλ.
1. το ουδ. ως ουσ. το λεκτικό
ο προσωπικός τρόπος προφορικής ή γραπτής έκφρασης, το ύφος
2. φρ. α) «λεκτικά ρήματα» — τα ρήματα που έχουν την έννοια του λέγω
β) «λεκτικοί τρόποι» — τα σχήματα του λόγου που προκύπτουν ανάλογα με την ποικίλη σημασιολογική χρήση λέξεων ή φράσεων και τα οποία είναι: η συνεκδοχή, η μετωνυμία, η υπαλλαγή, η αντονομασία, η αντίφραση, η υπερβολή και η αλληγορία
αρχ.
το θηλ. ως ουσ. ἡ λεκτική
η τέχνη του να εκφράζεται κάποιος προφορικά ή γραπτά.
επίρρ...
λεκτικώς και -ά (Α λεκτικῶς)
νεοελλ.
από λεκτική άποψη
αρχ.
1. με εκφραστική ικανότητα
2. προφορικά.

Greek Monotonic

λεκτικός: -ή, -όν (λέγω Γ)·
I. ικανός να αρθρώσει λόγο, σε Ξεν.
II. κατάλληλος, ικανός στην ομιλία, ευφραδής, σε Δημ.

Middle Liddell

λεκτικός, ή, όν [λέγω3]
I. able to speak, Xen.
II. suited for speaking, Dem.

Mantoulidis Etymological

(=ἱκανός στό νά μιλάει). Ἀπό τό λέγω (=μιλῶ), ὅπου δές γιά περισσότερα παράγωγα.