μείων: Difference between revisions
Κύριε, βοήθησον τὸν δοῦλον σου Νῖλον κτλ. → Lord, help your slave Nilos ... (mosaic inscription from 4th-cent. church in the Negev)
m (Text replacement - "(*UTF)(*UCP)(<\/b>) ([a-zA-ZÀ-ÿŒ'œ ]+)\.<br" to "$1 $2.<br") |
m (Text replacement - "(?s)({{elru\n\|elrutext.*}}\n)({{.*}}\n)({{pape.*}})" to "$3 $1$2") |
||
Line 12: | Line 12: | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=ων, ον ; <i>gén.</i> ονος;<br />moindre, <i>càd</i> :<br /><b>I.</b> [[le plus petit]];<br /><b>1</b> [[plus petit de taille]];<br /><b>2</b> <i>fig.</i> inférieur <i>ou</i> moindre en force, en puissance, en crédit ; <i>neutre adv.</i> • [[μεῖον]] ἰσχύειν ESCHL être moins fort ; ἀπέχοντες παρασάγγην καὶ [[μεῖον]] XÉN à une distance d'un parasange et même moins;<br /><b>II.</b> [[moins nombreux]].<br />'''Étymologie:''' R. Mi, cf. <i>lat.</i> minor, etc., sert de Cp. à [[μικρός]] et à [[ὀλίγος]]. | |btext=ων, ον ; <i>gén.</i> ονος;<br />moindre, <i>càd</i> :<br /><b>I.</b> [[le plus petit]];<br /><b>1</b> [[plus petit de taille]];<br /><b>2</b> <i>fig.</i> inférieur <i>ou</i> moindre en force, en puissance, en crédit ; <i>neutre adv.</i> • [[μεῖον]] ἰσχύειν ESCHL être moins fort ; ἀπέχοντες παρασάγγην καὶ [[μεῖον]] XÉN à une distance d'un parasange et même moins;<br /><b>II.</b> [[moins nombreux]].<br />'''Étymologie:''' R. Mi, cf. <i>lat.</i> minor, etc., sert de Cp. à [[μικρός]] et à [[ὀλίγος]]. | ||
}} | |||
{{pape | |||
|ptext=[[μεῖον]], s. [[μικρός]]. | |||
}} | }} | ||
{{elru | {{elru | ||
Line 39: | Line 42: | ||
{{FriskDe | {{FriskDe | ||
|ftr='''μείων''': {meíōn}<br />'''Forms''': n. [[μεῖον]], auch [[μειότερος]] (A. R., Arat. u. a.), Superl. [[μεῖστος]] [[wenigst]], [[mindestens]] (Lokr. V<sup>a</sup>, Hdn., H.).<br />'''Meaning''': [[kleiner]] (ep. poet. seit Il., Hp., X., dor., ark.; vgl. Seiler Steigerungsformen 115f.)<br />'''Composita''': Als Vorderglied u. a. in [[μειονεκτέω]] [[den kürzeren ziehen]], [[im Nachteil sein]] mit -εξία (X. u.a.), Zusammenbildung von [[μεῖον]] ἔχειν nach [[πλεονέκτης]], -εκτέω, -εξία (Fraenkel Nom. ag. 1, 166).<br />'''Derivative''': Ableitungen (analogisch nach den ο-Stämmen [Schwyzer 731 f. m. Lit.], nicht mit Egli Heteroklisie 77 von einem sekundären ο-Stamm [[μεῖον]]): 1. [[μειότης]] f. [[Minderzahl]] (A.D., Vett.Val.); 2. μειόομαι, -όω [[kleiner werden]], [[nachstehen]], [[verkleinern]], [[verringern]] (Hp., X., Arist. usw.) mit [[μείωσις]] [[Verminderung]] (Hp., Arist. usw.), -ωμα [[Vermögensverminderung]] = [[Geldstrafe]] (X. ''An''. 5, 8, 1), -ώτης m. [[Verkleinerer]] (Paul. Al.), -ωτικός [[verkleinernd]], [[abnehmend]] (hell. u. sp.).<br />'''Etymology''': Primärer Komparativ von einem Verb [[mindern]] in aind. ''minā́ti'' [[mindern]], [[schädigen]], ''mī́yate'' [[sich mindern]], [[vergehen]]; vgl. das Oppositum [[πλείων]], [[πλέων]], [[πλεῖστος]] (s. [[πολύς]]). Die Beurteilung des überall herrschenden -ει- (aus dehnstuf. ''mēi''- ? Schulze Kl. Schr. 53) ist unsicher. — Myk. ''me''-''u''-''jo'', ''me''-''wi''-''jo'', angebl. = [[μείων]], ist mit dieser Erklärung nicht vereinbar, könnte aber zur Not in toch. B ''maiwe'' [[klein]], [[jung]] (aus *''meiu̯o''-, *''moiu̯o''-; Duchesne-Guillemin BSL 41, 157) eine gewisse Stütze finden; doch gehört das ''u̯o''-Suffix (älter ''u''-Stamm?) nur zum Positiv. — Anders über [[μείων]] Osthoff. MU 6, 303ff.: aus *μείνων zu [[ἀμείνων]] (s.d.) mit Schwund des -ν- nach [[πλείων]] (?). Vgl. [[μινύθω]].<br />'''Page''' 2,197-198 | |ftr='''μείων''': {meíōn}<br />'''Forms''': n. [[μεῖον]], auch [[μειότερος]] (A. R., Arat. u. a.), Superl. [[μεῖστος]] [[wenigst]], [[mindestens]] (Lokr. V<sup>a</sup>, Hdn., H.).<br />'''Meaning''': [[kleiner]] (ep. poet. seit Il., Hp., X., dor., ark.; vgl. Seiler Steigerungsformen 115f.)<br />'''Composita''': Als Vorderglied u. a. in [[μειονεκτέω]] [[den kürzeren ziehen]], [[im Nachteil sein]] mit -εξία (X. u.a.), Zusammenbildung von [[μεῖον]] ἔχειν nach [[πλεονέκτης]], -εκτέω, -εξία (Fraenkel Nom. ag. 1, 166).<br />'''Derivative''': Ableitungen (analogisch nach den ο-Stämmen [Schwyzer 731 f. m. Lit.], nicht mit Egli Heteroklisie 77 von einem sekundären ο-Stamm [[μεῖον]]): 1. [[μειότης]] f. [[Minderzahl]] (A.D., Vett.Val.); 2. μειόομαι, -όω [[kleiner werden]], [[nachstehen]], [[verkleinern]], [[verringern]] (Hp., X., Arist. usw.) mit [[μείωσις]] [[Verminderung]] (Hp., Arist. usw.), -ωμα [[Vermögensverminderung]] = [[Geldstrafe]] (X. ''An''. 5, 8, 1), -ώτης m. [[Verkleinerer]] (Paul. Al.), -ωτικός [[verkleinernd]], [[abnehmend]] (hell. u. sp.).<br />'''Etymology''': Primärer Komparativ von einem Verb [[mindern]] in aind. ''minā́ti'' [[mindern]], [[schädigen]], ''mī́yate'' [[sich mindern]], [[vergehen]]; vgl. das Oppositum [[πλείων]], [[πλέων]], [[πλεῖστος]] (s. [[πολύς]]). Die Beurteilung des überall herrschenden -ει- (aus dehnstuf. ''mēi''- ? Schulze Kl. Schr. 53) ist unsicher. — Myk. ''me''-''u''-''jo'', ''me''-''wi''-''jo'', angebl. = [[μείων]], ist mit dieser Erklärung nicht vereinbar, könnte aber zur Not in toch. B ''maiwe'' [[klein]], [[jung]] (aus *''meiu̯o''-, *''moiu̯o''-; Duchesne-Guillemin BSL 41, 157) eine gewisse Stütze finden; doch gehört das ''u̯o''-Suffix (älter ''u''-Stamm?) nur zum Positiv. — Anders über [[μείων]] Osthoff. MU 6, 303ff.: aus *μείνων zu [[ἀμείνων]] (s.d.) mit Schwund des -ν- nach [[πλείων]] (?). Vgl. [[μινύθω]].<br />'''Page''' 2,197-198 | ||
}} | }} |
Revision as of 12:34, 30 November 2022
English (LSJ)
so in Dor., Leg.Gort.9.48, al., Schwyzer323 B9 (Delph., iv B. C.), Tab.Heracl.1.114,al., Archyt.1, prob. in Epich.62 (μηονος cod., and so in Diotog. ap. Stob.4.7.62, etc.), and Arc., IG5(2).3.15, 18 (Tegea): neut. pl. μείονα Hes.Op.690, but μείω Ti.Locr.102b: masc. pl. μείους Xenoph.3.4, etc.: dat. pl. μειόνοις IG9(1).333 (Locr.): —irreg. Comp. of ὀλίγος or μικρός, lesser, less, Pi.O.1.35,al., A.Ch. 519, B.1.63, etc.; τὸ μ. κρεισσόνων κρατύνει; A.Supp.596(lyr.), cf.Hp. VM8 (v.l., cf. Erot.), Vict.1.5,al. (not in other works of Hp.), freq. in X., Cyr.5.4.48,al., not in good Att. Prose or Com., nor in Hdt.; younger, S.OC374: neut. μεῖον as adverb, less, μ. ἰσχύσειν Διός A.Pr. 510, cf. Ch.707: regul. Adv., μειόνως ἔχειν to be of less value, S.OC 104, cf. J.AJ19.2.2:—also μειότερος, α, ον, A.R.2.368, Arat.43, AP14.41, Man.2.147, IG14.2064. (μεί-yων, cf. μινύθω, Lat. minuo, minus.)
French (Bailly abrégé)
ων, ον ; gén. ονος;
moindre, càd :
I. le plus petit;
1 plus petit de taille;
2 fig. inférieur ou moindre en force, en puissance, en crédit ; neutre adv. • μεῖον ἰσχύειν ESCHL être moins fort ; ἀπέχοντες παρασάγγην καὶ μεῖον XÉN à une distance d'un parasange et même moins;
II. moins nombreux.
Étymologie: R. Mi, cf. lat. minor, etc., sert de Cp. à μικρός et à ὀλίγος.
German (Pape)
Russian (Dvoretsky)
μείων: 2, gen. ονος [compar. к μικρός и ὀλίγος
1 меньший, ниже ростом (μ. κεφαλῇ Ἀγαμέμνονος Hom.);
2 меньший, более короткий: παρασάγγην καὶ μεῖον Xen. на расстоянии парасанга и даже меньше;
3 более слабый (μεῖον ἰσχύειν τινός Aesch.);
4 менее значительный, низший (τὰ δῶρα μείω ἐστὶ τῆς ἁμαρτίας Aesch.);
5 менее многочисленный (ἱππέας οὐ μείους τετρακισμυρίων ἄγειν Xen.).
Greek (Liddell-Scott)
μείων: ἀνώμαλον συγκρ. τοῦ μικρός, μικρότερος, ἐλάσσων, Αἰσχύλ. Χο. 519, Ἱκέτ. 596, κτλ.· ἔχων μικροτέραν ἡλικίαν, χὠ μὲν νεάζων καὶ χρόνῳ μείων γεγὼς Σοφ. Ο. Κ. 374· ― οὐδ. μεῖον, ὡς ἐπίρρ., ὀλιγώτερον, μ. ἰσχύσειν Διὸς Αἰσχύλ. Πρ. 510, πρβλ. Χο. 707· ― ὡσαύτως, μειόνως ἔχειν, ἔχειν μικροτέραν ἀξίαν, Σοφ. Ο. Κ. 104· πρβλ. μειζόνως· ― τύπος τις μειότερος ἀπαντᾷ ἐν τοῖς Ἑλλ. Ἐπιγράμμ. 558. 2. (Ἴδε ἐν λεξ. μινύθω). ― μειόνοις, = μείοσι, Ἐπιγρ. Λοκρ. Ὀζ. Inscr. Gr. Antiqu. 322, 13.
English (Autenrieth)
see μῖκρός.
English (Slater)
Greek Monolingual
-ον (ΑM μείων, -ον, Α και σπαν. μειότερος, -τέρα, -τερον)
(ανώμ. συγκρ. του μικρός ή ολίγος)
νεοελλ.
μαθ. (το ουδ.) μείον
το σημείο της αφαίρεσης, που παριστάνεται με το σύμβολο -, αλλ. πλην
αρχ.-μσν.
1. μικρότερος ή λιγότερος («μειόνων επαίνων», Ξεν.)
2. αυτός που έχει μικρότερη ηλικία, ο νεώτερος («χὠ μὲν νεάζων καὶ χρόνῳ μεῖον γεγώς», Σοφ.)
3. (το ουδ. ως επίρρ.) μεῖον
λιγότερο («μεῖον ἰσχύσειν Διός», Σοφ.).
επίρρ...
μειόνως (Α)
φρ. «μειόνως ἔχω» — είμαι μικρότερης αξίας (Σοφ.).
[ΕΤΥΜΟΛ. Το συγκριτικό επίθ. μείων ανάγεται πιθ. σε ΙΕ ρίζα mei- «ελαττώνω, μειώνω» και συνδέεται με αρχ. ινδ. mīyate «ελαττώνω». Το επίθ. όμως μαρτυρείται και στη Μυκηναϊκή με τις μορφές: meujo, mewijo, πληθ. mewijoe, meujoe και πληθ. ουδ. meujoa, γεγονός που οδηγεί πιθ. σε ΙΕ τ. meiw-ijos (μειF-ijos) για τη Μυκηναϊκή και meiw-yos (μειF-jos) για την αλφαβητική Ελληνική. Το στοιχείο -eu/u-—που ίσως είναι επίθημα— απαντά επίσης και σε έναν αμάρτ. ενεστ. mineumi, ίχνη του οποίου μαρτυρούνται στο λατ. minuō «μειώνω» καθώς και στο ελλ. μινύω > μινύθω. Εξάλλου, το αρχ. ινδ. mināti —που αντιστοιχεί εν μέρει με το μείων— λόγω της παρουσίας του στοιχείου -n-οδήγησε στο να διατυπωθεί η άποψη ότι ο τ. μείων προέρχεται από αμάρτ. μείνων με αποβολή του -ν-, αναλογικά προς τον τ. πλείων (βλ. λ. ἀμείνων). Τέλος, κατ' άλλη άποψη, ελάχιστα πιθανή, ο τ. μείων προέρχεται από αμάρτ. meyyos, ενώ το -ω- της Μυκηναϊκής είναι προϊόν αναλογίας. Το ουδ. μεῖον με τη μορφή μειο- (πρβλ. μειοδότης) πριν από σύμφωνο και μειον- πριν από φωνήεν (πρβλ. μειον-έκτης) εμφανίζεται ως α' συνθετικό ονομάτων και ρημάτων προσδίδοντας τη σημ. της μείωσης στο β' συνθετικό.
ΠΑΡ. μειώνω
αρχ.
μειότης
νεοελλ.
μειονότητα.
ΣΥΝΘ. (Α' συνθετικό) μειο(ν)-: μείουρος
αρχ.
μειονέκτης, μειόφρων, μειώνυμος
νεοελλ.
μειοδότης, μειοψηφία. (Β' συνθετικό) αρχ. υπομείων].
Greek Monotonic
μείων: ανώμ. συγκρ. του μικρός, μικρότερος, λιγότερος, σε Αισχύλ. κ.λπ.· γηραιότερος, σε Σοφ.· το ουδ. μεῖον, ως επίρρ., λιγότερο, μείων ἰσχύσειν Διός, σε Αισχύλ.· μειόνως ἔχειν, είναι μικρότερης αξίας, σε Σοφ.
Frisk Etymological English
Grammatical information: n.
Meaning: μεῖον smaller (Il., Hp., X., Dor., Arc.; cf. Seiler Steigerungsformen 115f.), also μειότερος (A. R., Arat.), superl. μεῖστος least (Lokr. Va, Hdn., H.).
Dialectal forms: Myc. meujo, mewijo.
Compounds: As 1. member e.g. in μειον-εκτέω draw the shorter, be in disadvantage with -εξία (X.), from μεῖον ἔχειν after πλεον-έκτης, -εκτέω, -εξία (Fraenkel Nom. ag. 1, 166).
Derivatives: Derivv. (analogical after the ο-stems [Schwyzer 731 f.], not with Egli Heteroklisie 77 from a secondary ο-stem μεῖο-ν): 1. μειότης f. minority (A.D., Vett.Val.); 2. μειόομαι, -όω become smaller, be inferior, make smaller (Hp., X., Arist.) with μεί-ωσις lessening (Hp., Arist.), -ωμα lessening of wealth = penalty (X. An. 5, 8, 1), -ώτης m. who makes smaller (Paul. Al.), -ωτικός decreasing (hell.).
Origin: IE [Indo-European] [711] *mei-u- `less, small
Etymology: Primary comparative from a verb lessen in Skt. minā́ti lessen, damage, mī́yate become less, dwindle; cf. the opposite πλείων, πλέων, πλεῖστος (s. πολύς). The judgement of the general -ει- is uncertain. -- Myc. meujo, mewijo, appar. = μείων, cannot be combined with this explanation, but might find support in Toch. B maiwe small, young (from *meiu̯o-, *moiu̯o-; Duchesne-Guillemin BSL 41, 157); but the u̯o-suffix (older u-stem?) belongs only to the positive. -- Diff. on μείων Osthoff. MU 6, 303ff.: from *μείνων to ἀ-μείνων (s.v.) with loss of the -ν- after πλείων (? improbable). Cf. μινύθω.
Middle Liddell
[irr. comp. of μικρός
less, Aesch., etc.: older, Soph.:—neut. μεῖον, as adv., less, μ. ἰσχύσειν Διός Aesch.:— μειόνως ἔχειν to be of less value, Soph.
Frisk Etymology German
μείων: {meíōn}
Forms: n. μεῖον, auch μειότερος (A. R., Arat. u. a.), Superl. μεῖστος wenigst, mindestens (Lokr. Va, Hdn., H.).
Meaning: kleiner (ep. poet. seit Il., Hp., X., dor., ark.; vgl. Seiler Steigerungsformen 115f.)
Composita: Als Vorderglied u. a. in μειονεκτέω den kürzeren ziehen, im Nachteil sein mit -εξία (X. u.a.), Zusammenbildung von μεῖον ἔχειν nach πλεονέκτης, -εκτέω, -εξία (Fraenkel Nom. ag. 1, 166).
Derivative: Ableitungen (analogisch nach den ο-Stämmen [Schwyzer 731 f. m. Lit.], nicht mit Egli Heteroklisie 77 von einem sekundären ο-Stamm μεῖον): 1. μειότης f. Minderzahl (A.D., Vett.Val.); 2. μειόομαι, -όω kleiner werden, nachstehen, verkleinern, verringern (Hp., X., Arist. usw.) mit μείωσις Verminderung (Hp., Arist. usw.), -ωμα Vermögensverminderung = Geldstrafe (X. An. 5, 8, 1), -ώτης m. Verkleinerer (Paul. Al.), -ωτικός verkleinernd, abnehmend (hell. u. sp.).
Etymology: Primärer Komparativ von einem Verb mindern in aind. minā́ti mindern, schädigen, mī́yate sich mindern, vergehen; vgl. das Oppositum πλείων, πλέων, πλεῖστος (s. πολύς). Die Beurteilung des überall herrschenden -ει- (aus dehnstuf. mēi- ? Schulze Kl. Schr. 53) ist unsicher. — Myk. me-u-jo, me-wi-jo, angebl. = μείων, ist mit dieser Erklärung nicht vereinbar, könnte aber zur Not in toch. B maiwe klein, jung (aus *meiu̯o-, *moiu̯o-; Duchesne-Guillemin BSL 41, 157) eine gewisse Stütze finden; doch gehört das u̯o-Suffix (älter u-Stamm?) nur zum Positiv. — Anders über μείων Osthoff. MU 6, 303ff.: aus *μείνων zu ἀμείνων (s.d.) mit Schwund des -ν- nach πλείων (?). Vgl. μινύθω.
Page 2,197-198