θύννος

English (LSJ)

ὁ, tunny-fish, Orac. ap. Hdt.1.62, A.Pers.424, Arist.HA 571a12, al., Ath.7.301e sqq.; θηρεύειν θύννον Phld.Rh.1.251S. (The connection with θύνω, suggested by the line θύννοι μὲν θύνοντες, ἐν ἰχθύσιν ἔξοχοι ὁρμήν Opp.H.1.181, is dub.)

German (Pape)

[Seite 1225] ὁ (von θύω, θύνω, wegen seiner schnellen Bewegung, Opp. H. 1, 181 Ath. VII, 303 b), der Thunfisch, ein im mittelländischen Meere häufiger und beliebter Seefisch; Orac. bei Her. 1, 62; Aesch. Pers. 424 u. A.; vgl. bes. Ath. VII, 63 ff.

French (Bailly abrégé)

ου (ὁ) :
thon, poisson.
Étymologie: θύνω, cf. θύω.

Russian (Dvoretsky)

θύννος: ὁ рыба тунец (Thynnus vulgaris) Aesch., Her., Arst. etc.

Greek (Liddell-Scott)

θύννος: ὁ, Λατ. Thynnus, μέγας τις ἰχθὺς τῆς Μεσογείου θαλάσσης περιλαμβάνων πολλὰ εἴδη, χρησιμεύων δὲ εἰς τροφήν, πρῶτον ἀναφερόμενος ἔν τινι χρησμῷ παρ’ Ἡροδ. 1. 62, πρβλ. Αἰσχύλ. Πέρσ. 424, Ἀριστ. π. τά Ζ. Ἱστ. 6. 17, 12., 8. 15, 3, κ. ἀλλ., Ἀθήν. σ. 301-303. Τὸ θηλ. εἶναι θύννα ἢ θυννίς. (Ἐκ τοῦ θύνω, θύω, ἕνεκα τῆς ταχείας καὶ ὁρμητικῆς αὐτοῦ κινήσεως, Ὀππ. Ἁλ. 1. 181· ἐντεῦθέν τινες γράφουσι θῦνος, ὡς συχνάκις ἐν τοῖς Ἀντιγράφοις, π.χ. τοῦ Ἡροδ. ἔνθ’ ἀνωτ.). - Κατὰ τὸν Κοραῆν (Ξενοκρ. περὶ τῆς ἀπὸ τῶν Ἐνύδρων Τροφῆς σ. 63) «ἔσωσε καὶ παρ’ ἡμῖν τὸ ἀρχαῖον ὄνομα» - «κατὰ μὲν τοὺς παλαιοὺς θύννος καὶ ὄρκυνος καὶ πηλαμύς, οὐ διαφόρου εἴδους ἀλλὰ διαφόρου ἡλικίας ἐστὶν ὀνόματα., οἱ δὲ νεώτεροι ἰχθυολόγοι, εἰ καὶ τἆλλα συγχωροῦσι, τὴν γοῦν πηλαμύδα ἑτέραν εἶναι τοῦ θύννου διατείνονται. Αἴτιον δὲ τῆς συγχύσεως τῶν ὀνομάτων φασὶ τὸ παραπλησίαν εἶναι τὴν πηλαμύδα τῷ θύννῳ» Σημ. Κοραῆ ἔνθ’ ἀνωτ. σ. 65. - νῦν κοινῶν ὀνομάζεται, «τόννος».

Greek Monolingual

ο (ΑΜ θύννος, θηλ. θυννίς και θύννα)
τον(ν)ος, είδος μεγάλου εδώδιμου ψαριού της Μεσογείου που ανήκει στην οικογένεια τών σκομβριδών.
[ΕΤΥΜΟΛ. Άγνωστης ετυμολ. Η λ. δεν είναι ελληνικής προελεύσεως. Λανθασμένη η σύνδεση της με το εβρ. tannīn «θαλάσσιο τέρας». Στην αρχαιότητα συνδέθηκε παρετυμολογικά με τα θύνω, θύω (ΙΙ).
ΠΑΡ. αρχ. θυννάζω, θυνναίος, θύνναξ, θυννείον, θύννειος, θυννευτικός, θυννίζω, θυννίς, θυννίτης, θυννώδης.
ΣΥΝΘ. αρχ. θυννοθήρας, θυννοκέφαλος, θυννολογώ, θυννοσκοπείον, θυννοσκοπία, θυννοσκόπος, θυννοσκοπώ
μσν.
θυννόκομμαν, θυννομαγερία].

Greek Monotonic

θύννος: ὁ, τόνος, μεγάλο ψάρι, που τρώγεται στη Μεσόγειο, Χρησμ. παρά Ηροδ., σε Αισχύλ., κ.λπ. (από το θύνω, εξαιτίας της γρήγορης και ορμητικής του κίνησης).

Frisk Etymological English

Grammatical information: m.
Meaning: tunny-fish (Orac. ap. Hdt. 1, 62, A. Pers. 424, Arist.). Fem. *θύννα or *-η, gen. -ης with -ίς, -άς (Com.).
Compounds: As 1. member e. g. in θυννο-σκόπος watch for tunnies (Arist.), -έω (Ar.) with -ία, -εῖον (Str.). -
Derivatives: θύνναξ, -ακος m. (Com.; affective formation, Björck Alpha impurum 62); θυννίτης tunny-fisher (inscr. Varna; Redard Les noms grecs en -της 39), θύννειος, θυνναῖος of tunny (Ar.), θυννώδης tunny-like (Luc.), θυννεῖα pl. n. tunny-fishing (Troizen), θυννευτικός belonging to tunny-fishing (Luc.; as from *θυννεύω, cf. also ἁλιευτικός a. o.); denomin. verbs θυννάζω catch tunny (Ar.), also -ίζω (Suid.).
Origin: PG [a word of Pre-Greek origin]
Etymology: Mediterranean word, often compared with Hebr. tannīn big water-animal, whale, shark; Lewy Fremdw.; "qui est loin à tous égards" comments DELG 14f. See Strömberg Fischnamen 126f., Thompson Fishes s. v., also on folketymologies (θύω, θύνω). Lat. LW [loanword] thynnus, thunnus, from where the roman. forms. - The fem. in short -α rather points to Pre-Greek (s. Bq.)

Middle Liddell

θύννος, ὁ,
the tunny-fish, a large fish, used for food in the Mediterranean, Orac. ap. Hdt., Aesch., etc. [From θύνω, because of the tuna's quick, darting motion.]

Frisk Etymology German

θύννος: {thúnnos}
Grammar: m.
Meaning: Thunfisch (Orac. ap. Hdt. 1, 62, A. Pers. 424, Arist. usw.).
Composita: Als Vorderglied u. a. in θυννοσκόπος Thunfischspäher (Arist.), -έω ‘(dem Thunfisch) auflauern’ (Ar.) mit -ία, -εῖον (Str.). — Fem. *θύννα oder *-η, Gen. -ης mit -ίς, -άς (Kom. u. a.).
Derivative: Sonstige Ableitungen: θύνναξ, -ακος m. (Kom.; affektive Bildung, Björck Alpha impurum 62); θυννίτης Thunfischer (Inschr. Varna; Redard Les noms grecs en -της 39), θύννειος, θυνναῖος aus Thunfisch (Ar. u. a.), θυννώδης ‘Thun-ähnlich’ (Luk.), θυννεῖα pl. n. Thunfischerei (Troizen), θυννευτικός zum Thunfang gehörig (Luk.; wie von *θυννεύω, vgl. auch ἁλιευτικός u. a.); denominative Verba θυννάζω Thunfisch fangen (Ar.), auch -ίζω (Suid.).
Etymology: Mittelmeerwort, oft mit hebr. tannīn ‘großes Wassertier, Wal-, Haifisch’ verglichen; Lit. bei Lewy Fremdw. 14f. Dazu Strömberg Fischnamen 126f., Thompson Fishes s. v., wo auch über die Volksetymologien (θύω, θύνω). Lat. LW thynnus, thunnus, woraus die roman. Formen.
Page 1,694