ullus: Difference between revisions
Μισῶ γε μέντοι χὤταν ἐν κακοῖσί τις ἁλοὺς ἔπειτα τοῦτο καλλύνειν θέλῃ → I hate it when someone is caught in the midst of their evil deeds and tries to gloss over them
(6_17) |
(D_9) |
||
| Line 1: | Line 1: | ||
{{Lewis | {{Lewis | ||
|lshtext=<b>ullus</b>: a, um;<br /><b>I</b> gen. ullīus; dat. ulli (gen. [[sing]]. ulli, Plaut. Truc. 2, 2, 38), adj. [[dim]]. [for unulus,<br /> [[dim]]. of [[unus]], [[any]], [[any]] one (usu. in neg. sentences; corresp. [[with]] [[aliquis]] in affirmations).<br /><b>I</b> In [[negative]] declarations (so [[most]] [[usually]]): [[neque]] [[praeter]] te in Alide [[ullus]] [[servus]] [[istoc]] nomine est, Plaut. Capt. 3, 4, 58: nec [[vobis]] [[auctor]] [[ullus]] est nec vosmet estis ulli, id. Curc. 4, 2, 12: nec ulla deformior [[species]] est civitatis [[quam]] [[illa]], etc., Cic. Rep. 1, 34, 51: nulium, [[inquam]], horum (signorum) reliquit, [[neque]] aliud ullum [[tamen]], [[praeter]] unum [[pervetus]] ligneum, id. Verr. 2, 4, 3, § 7: nullā aliā in civitate ... ullum [[domicilium]] [[libertas]] habet, id. Rep. 1, 31, 47: Cluentii [[nummus]] [[nullus]] judici [[datus]] ullo vestigio reperietur, id. Clu. 36, 102: [[omnino]] [[nemo]] ullius rei fuit [[emptor]], cui, etc., id. Phil. 2, 38, 97; cf.: neminem [[quidem]] [[adeo]] infatuare potuit, ut ei nummum ullum crederet, id. Fl. 20, 47: non [[possum]] [[equidem]] dicere, me ullā in cogitatione, etc., id. Rep. 1, 22, 35: [[neve]] [[ipse]] navem ullam [[praeter]] duos lembos haberet, Liv. 34, 35, 5.—After [[sine]]: ut [[plane]] [[sine]] ullo domino sint, Cic. Rep. 1, 43, 67: [[aditus]] [[sine]] ullā facultate navium, id. Verr. 2, 5, 3, § 6: [[sine]] ullo maleficio [[iter]] per provinciam facere, Caes. B. G. 1, 7; Cic. Off. 2, 11, 40: negant sapientem suscepturum ullam rei publicae partem, id. Rep. 1, 6, 10: [[communis]] lex naturae, quae vetat ullam rem esse cujusquam, [[nisi]] ejus, etc., id. ib. 1, 17, 27.— Esp., [[haud]] [[ullus]], non [[ullus]], emphat. for [[nullus]]: di sciunt, culpam meam istanc non esse ullam, Plaut. Merc. 3, 4, 41: [[deinceps]] explicatur [[differentia]] rerum, [[quam]] si non ullam esse diceremus, etc., Cic. Fin. 3, 15, 50; id. Brut. 90, 112; cf.: non ullam rem aliam extimescens, [[quam]], etc., Planc. ap. Cic. Fam. 10, 18, 2: non [[ille]] honorem a pueritiā ... non ullum existimationis bonae fructum [[umquam]] cogitarat, Cic. Clu. 13, 39; id. Rosc. Am. 44, 128: [[virus]] [[haud]] ullum [[magis]] noxium est, Curt. 9, 1, 12.—<br /> <b>2</b> Subst., [[any]] one, anybody, etc. ([[rare]] [[but]] [[class]].): Tr. Quasi non [[sit]] [[intus]] ([[erus]])! Am. Neque pol est, [[neque]] [[ullus]] [[quidem]] huc venit, Plaut. Rud. 2, 3, 10: nec ulli verbo [[male]] dicat, id. As. 4, 1, 55: [[numquam]] ulli supplicabo, id. Rud. 5, 2, 49: negat se [[more]] et [[exemplo]] populi Romani posse [[iter]] ulli per provinciam [[dare]], Caes. B. G. 1, 8: nec prohibente ullo, Liv. 5, 40, 4: ne [[quam]] societatem cum ullo Cretensium aut quodam [[alio]] institueret, id. 34, 35, 9: [[reor]] non ullis, si [[vita]] longior daretur, posset esse jucundior, Cic. Tusc. 1, 39, 94: nec ullis aut [[gloria]] major aut augustior [[honor]], Tac. Or. 12.—<br /> <b>B</b> In questions implying a [[negation]] ([[rare]] [[but]] [[class]].): est [[ergo]] ulla res tanti, aut [[commodum]] ullum tam expetendum, ut viri boni [[nomen]] amittas? Cic. Off. 3, 20, 82: an [[deus]] est [[ullus]] [[suavis]] Suaviatio? Plaut. Bacch. 1, 2, 12: cui [[nescio]] an ulla [[pars]] operis hujus [[sit]] [[magis]] elaborata, Quint. 9, 4, 1.—<br /> <b>C</b> In [[hypothetical]] clauses: hunc si [[ullus]] [[deus]] amaret, Plaut. Bacch. 4, 7, 20: si ullo pacto [[ille]] huc conciliari potest, id. Capt. 1, 2, 28; cf.: si posset ullo [[modo]] impetrari ut abiret, id. Mil. 4, 5, 8: si ullo [[modo]] est ut possit, Ter. Hec. 4, 4, 102: [[atqui]] si [[tempus]] est ullum jure hominis necandi, quae [[multa]] sunt, etc., Cic. Mil. 4, 9: si ulla mea [[apud]] te [[commendatio]] valuit, id. Fam. 13, 40: filio meo, si erit ulla res publica, [[satis]], etc., id. ib. 2, 16, 5: si ullam partem libertatis tenebo, id. Q. Fr. 3, 1, 5, § 15: si [[vero]] non ulla [[tibi]] facta est injuria, [[sine]] scelere eum accusare non potes, id. Div. in Caecil. 18, 60.—<br /><b>II</b> In [[affirmative]] clauses ([[very]] [[rare]]; perh. not in Cic.): ita fustibus [[sum]] mollior [[miser]] [[magis]], [[quam]] [[ullus]] [[cinaedus]], Plaut. Aul. 3, 2, 8; cf. id. Rud. 3, 4, 49: [[ultra]] [[quam]] [[ullus]] [[spiritus]] durare possit, Quint. 8, 2, 17: dum amnes ulli rumpuntur fontibus, Verg. G. 3, 428: nam [[scelus]] [[intra]] se tacitum qui cogitat ullum, Facti [[crimen]] habet, Juv. 13, 209. | |lshtext=<b>ullus</b>: a, um;<br /><b>I</b> gen. ullīus; dat. ulli (gen. [[sing]]. ulli, Plaut. Truc. 2, 2, 38), adj. [[dim]]. [for unulus,<br /> [[dim]]. of [[unus]], [[any]], [[any]] one (usu. in neg. sentences; corresp. [[with]] [[aliquis]] in affirmations).<br /><b>I</b> In [[negative]] declarations (so [[most]] [[usually]]): [[neque]] [[praeter]] te in Alide [[ullus]] [[servus]] [[istoc]] nomine est, Plaut. Capt. 3, 4, 58: nec [[vobis]] [[auctor]] [[ullus]] est nec vosmet estis ulli, id. Curc. 4, 2, 12: nec ulla deformior [[species]] est civitatis [[quam]] [[illa]], etc., Cic. Rep. 1, 34, 51: nulium, [[inquam]], horum (signorum) reliquit, [[neque]] aliud ullum [[tamen]], [[praeter]] unum [[pervetus]] ligneum, id. Verr. 2, 4, 3, § 7: nullā aliā in civitate ... ullum [[domicilium]] [[libertas]] habet, id. Rep. 1, 31, 47: Cluentii [[nummus]] [[nullus]] judici [[datus]] ullo vestigio reperietur, id. Clu. 36, 102: [[omnino]] [[nemo]] ullius rei fuit [[emptor]], cui, etc., id. Phil. 2, 38, 97; cf.: neminem [[quidem]] [[adeo]] infatuare potuit, ut ei nummum ullum crederet, id. Fl. 20, 47: non [[possum]] [[equidem]] dicere, me ullā in cogitatione, etc., id. Rep. 1, 22, 35: [[neve]] [[ipse]] navem ullam [[praeter]] duos lembos haberet, Liv. 34, 35, 5.—After [[sine]]: ut [[plane]] [[sine]] ullo domino sint, Cic. Rep. 1, 43, 67: [[aditus]] [[sine]] ullā facultate navium, id. Verr. 2, 5, 3, § 6: [[sine]] ullo maleficio [[iter]] per provinciam facere, Caes. B. G. 1, 7; Cic. Off. 2, 11, 40: negant sapientem suscepturum ullam rei publicae partem, id. Rep. 1, 6, 10: [[communis]] lex naturae, quae vetat ullam rem esse cujusquam, [[nisi]] ejus, etc., id. ib. 1, 17, 27.— Esp., [[haud]] [[ullus]], non [[ullus]], emphat. for [[nullus]]: di sciunt, culpam meam istanc non esse ullam, Plaut. Merc. 3, 4, 41: [[deinceps]] explicatur [[differentia]] rerum, [[quam]] si non ullam esse diceremus, etc., Cic. Fin. 3, 15, 50; id. Brut. 90, 112; cf.: non ullam rem aliam extimescens, [[quam]], etc., Planc. ap. Cic. Fam. 10, 18, 2: non [[ille]] honorem a pueritiā ... non ullum existimationis bonae fructum [[umquam]] cogitarat, Cic. Clu. 13, 39; id. Rosc. Am. 44, 128: [[virus]] [[haud]] ullum [[magis]] noxium est, Curt. 9, 1, 12.—<br /> <b>2</b> Subst., [[any]] one, anybody, etc. ([[rare]] [[but]] [[class]].): Tr. Quasi non [[sit]] [[intus]] ([[erus]])! Am. Neque pol est, [[neque]] [[ullus]] [[quidem]] huc venit, Plaut. Rud. 2, 3, 10: nec ulli verbo [[male]] dicat, id. As. 4, 1, 55: [[numquam]] ulli supplicabo, id. Rud. 5, 2, 49: negat se [[more]] et [[exemplo]] populi Romani posse [[iter]] ulli per provinciam [[dare]], Caes. B. G. 1, 8: nec prohibente ullo, Liv. 5, 40, 4: ne [[quam]] societatem cum ullo Cretensium aut quodam [[alio]] institueret, id. 34, 35, 9: [[reor]] non ullis, si [[vita]] longior daretur, posset esse jucundior, Cic. Tusc. 1, 39, 94: nec ullis aut [[gloria]] major aut augustior [[honor]], Tac. Or. 12.—<br /> <b>B</b> In questions implying a [[negation]] ([[rare]] [[but]] [[class]].): est [[ergo]] ulla res tanti, aut [[commodum]] ullum tam expetendum, ut viri boni [[nomen]] amittas? Cic. Off. 3, 20, 82: an [[deus]] est [[ullus]] [[suavis]] Suaviatio? Plaut. Bacch. 1, 2, 12: cui [[nescio]] an ulla [[pars]] operis hujus [[sit]] [[magis]] elaborata, Quint. 9, 4, 1.—<br /> <b>C</b> In [[hypothetical]] clauses: hunc si [[ullus]] [[deus]] amaret, Plaut. Bacch. 4, 7, 20: si ullo pacto [[ille]] huc conciliari potest, id. Capt. 1, 2, 28; cf.: si posset ullo [[modo]] impetrari ut abiret, id. Mil. 4, 5, 8: si ullo [[modo]] est ut possit, Ter. Hec. 4, 4, 102: [[atqui]] si [[tempus]] est ullum jure hominis necandi, quae [[multa]] sunt, etc., Cic. Mil. 4, 9: si ulla mea [[apud]] te [[commendatio]] valuit, id. Fam. 13, 40: filio meo, si erit ulla res publica, [[satis]], etc., id. ib. 2, 16, 5: si ullam partem libertatis tenebo, id. Q. Fr. 3, 1, 5, § 15: si [[vero]] non ulla [[tibi]] facta est injuria, [[sine]] scelere eum accusare non potes, id. Div. in Caecil. 18, 60.—<br /><b>II</b> In [[affirmative]] clauses ([[very]] [[rare]]; perh. not in Cic.): ita fustibus [[sum]] mollior [[miser]] [[magis]], [[quam]] [[ullus]] [[cinaedus]], Plaut. Aul. 3, 2, 8; cf. id. Rud. 3, 4, 49: [[ultra]] [[quam]] [[ullus]] [[spiritus]] durare possit, Quint. 8, 2, 17: dum amnes ulli rumpuntur fontibus, Verg. G. 3, 428: nam [[scelus]] [[intra]] se tacitum qui cogitat ullum, Facti [[crimen]] habet, Juv. 13, 209. | ||
}} | |||
{{Gaffiot | |||
|gf=<b>ūllus</b>,⁵ a, um (unulus, dim. de [[unus]],) [employé dans les prop. négatives ou hypothétiques ou interrogatives, et rarement ailleurs], quelque, quelqu’un<br /><b>1</b> adj<sup>t</sup> : [[non]] ulla [[causa]] Cic. Br. 312, pas une seule cause, cf. Cic. Fin. 3, 50 ; Clu. 39 ; [[nemo]] [[ullius]] [[rei]] fuit [[emptor]] Cic. Phil. 2, 97, personne ne fut acheteur d’aucun objet ; [[neque]] aliud ullum ([[signum]] reliquat) præter... Cic. Verr. 2, 4, 7, et il ne laissa aucune autre statue que... ; [[neque]] ullam in partem [[disputo]] Cic. Verr. 2, 5, 7, et je ne me prononce dans aucun sens, ni pour ni contre ; [[sine]] [[ullo]] maleficio Cæs. G. 1, 7, sans faire aucun mal ; [[sine]] [[ullo]] [[domino]] [[esse]] Cic. Rep. 1, 67, n’avoir aucun maître ; si [[tempus]] [[est]] ullum [[jure]] hominis necandi Cic. Mil. 9, s’il y a qq. occasion où le meurtre soit légitime ; si erit ulla [[respublica]]... ; [[sin]] [[autem]] nulla erit... Cic. Fam. 2, 16, 5, s’il existe un gouvernement en qq. manière... ; mais s’il n’en existe pas du tout... ; cf. Fam. 13, 40 ; Q. 3, 1, 15 ; Verr. 2, 5, 81 ; Phil. 2, 86 ; Tusc. 5, 4 || [[est]] [[ergo]] ulla [[res]] [[tanti]], ut...? Cic. Off. 3, 82, y a-t-il [[rien]] d’assez [[grande]] valeur pour que...? Cic. Pomp. 44 ; Domo 47 ; Fin. 2, 7 || [dans une prop. affirmative] : Pl. Aul. 422 ; Virg. G. 3, 428 ; Quint. 8, 2, 17<br /><b>2</b> subst. m. : [[numquam]] [[ulli]] supplicabo Pl. Rud. 1335, jamais je ne supplierai personne, cf. Cæs. G. 1, 8 ; si ab [[ullo]]... Cic. Planc. 6, si par personne..., cf. Cic. Phil. 2, 38 ; Liv. 5, 40, 4 ; pl., quæ [[virtus]] in ullis fuit ? Cic. Tusc. 1, 2, quelle vertu y eut-il chez aucun peuple...? || au n. : [[neque]] [[est]] ullum, [[quod]] Cic. Tusc. 5, 37, et il n’y a pas une de ces choses qui ; [[nemo]] [[ullius]] [[nisi]] fugæ [[memor]] Liv. 2, 59, 8, personne ne songe à [[rien]] qu’à la fuite. gén. ullīus, dat. [[ulli]] ; mais gén. ullĭus Catul. 4, 3 ; etc. ; gén. [[ulli]] Pl. Truc. 293, cf. Prisc. Gramm. 6, 36 et 82 ; dat. f. ullæ Tib. 4, 6, 9. | |||
}} | }} | ||
Revision as of 06:51, 14 August 2017
Latin > English (Lewis & Short)
ullus: a, um;
I gen. ullīus; dat. ulli (gen. sing. ulli, Plaut. Truc. 2, 2, 38), adj. dim. [for unulus,
dim. of unus, any, any one (usu. in neg. sentences; corresp. with aliquis in affirmations).
I In negative declarations (so most usually): neque praeter te in Alide ullus servus istoc nomine est, Plaut. Capt. 3, 4, 58: nec vobis auctor ullus est nec vosmet estis ulli, id. Curc. 4, 2, 12: nec ulla deformior species est civitatis quam illa, etc., Cic. Rep. 1, 34, 51: nulium, inquam, horum (signorum) reliquit, neque aliud ullum tamen, praeter unum pervetus ligneum, id. Verr. 2, 4, 3, § 7: nullā aliā in civitate ... ullum domicilium libertas habet, id. Rep. 1, 31, 47: Cluentii nummus nullus judici datus ullo vestigio reperietur, id. Clu. 36, 102: omnino nemo ullius rei fuit emptor, cui, etc., id. Phil. 2, 38, 97; cf.: neminem quidem adeo infatuare potuit, ut ei nummum ullum crederet, id. Fl. 20, 47: non possum equidem dicere, me ullā in cogitatione, etc., id. Rep. 1, 22, 35: neve ipse navem ullam praeter duos lembos haberet, Liv. 34, 35, 5.—After sine: ut plane sine ullo domino sint, Cic. Rep. 1, 43, 67: aditus sine ullā facultate navium, id. Verr. 2, 5, 3, § 6: sine ullo maleficio iter per provinciam facere, Caes. B. G. 1, 7; Cic. Off. 2, 11, 40: negant sapientem suscepturum ullam rei publicae partem, id. Rep. 1, 6, 10: communis lex naturae, quae vetat ullam rem esse cujusquam, nisi ejus, etc., id. ib. 1, 17, 27.— Esp., haud ullus, non ullus, emphat. for nullus: di sciunt, culpam meam istanc non esse ullam, Plaut. Merc. 3, 4, 41: deinceps explicatur differentia rerum, quam si non ullam esse diceremus, etc., Cic. Fin. 3, 15, 50; id. Brut. 90, 112; cf.: non ullam rem aliam extimescens, quam, etc., Planc. ap. Cic. Fam. 10, 18, 2: non ille honorem a pueritiā ... non ullum existimationis bonae fructum umquam cogitarat, Cic. Clu. 13, 39; id. Rosc. Am. 44, 128: virus haud ullum magis noxium est, Curt. 9, 1, 12.—
2 Subst., any one, anybody, etc. (rare but class.): Tr. Quasi non sit intus (erus)! Am. Neque pol est, neque ullus quidem huc venit, Plaut. Rud. 2, 3, 10: nec ulli verbo male dicat, id. As. 4, 1, 55: numquam ulli supplicabo, id. Rud. 5, 2, 49: negat se more et exemplo populi Romani posse iter ulli per provinciam dare, Caes. B. G. 1, 8: nec prohibente ullo, Liv. 5, 40, 4: ne quam societatem cum ullo Cretensium aut quodam alio institueret, id. 34, 35, 9: reor non ullis, si vita longior daretur, posset esse jucundior, Cic. Tusc. 1, 39, 94: nec ullis aut gloria major aut augustior honor, Tac. Or. 12.—
B In questions implying a negation (rare but class.): est ergo ulla res tanti, aut commodum ullum tam expetendum, ut viri boni nomen amittas? Cic. Off. 3, 20, 82: an deus est ullus suavis Suaviatio? Plaut. Bacch. 1, 2, 12: cui nescio an ulla pars operis hujus sit magis elaborata, Quint. 9, 4, 1.—
C In hypothetical clauses: hunc si ullus deus amaret, Plaut. Bacch. 4, 7, 20: si ullo pacto ille huc conciliari potest, id. Capt. 1, 2, 28; cf.: si posset ullo modo impetrari ut abiret, id. Mil. 4, 5, 8: si ullo modo est ut possit, Ter. Hec. 4, 4, 102: atqui si tempus est ullum jure hominis necandi, quae multa sunt, etc., Cic. Mil. 4, 9: si ulla mea apud te commendatio valuit, id. Fam. 13, 40: filio meo, si erit ulla res publica, satis, etc., id. ib. 2, 16, 5: si ullam partem libertatis tenebo, id. Q. Fr. 3, 1, 5, § 15: si vero non ulla tibi facta est injuria, sine scelere eum accusare non potes, id. Div. in Caecil. 18, 60.—
II In affirmative clauses (very rare; perh. not in Cic.): ita fustibus sum mollior miser magis, quam ullus cinaedus, Plaut. Aul. 3, 2, 8; cf. id. Rud. 3, 4, 49: ultra quam ullus spiritus durare possit, Quint. 8, 2, 17: dum amnes ulli rumpuntur fontibus, Verg. G. 3, 428: nam scelus intra se tacitum qui cogitat ullum, Facti crimen habet, Juv. 13, 209.
Latin > French (Gaffiot 2016)
ūllus,⁵ a, um (unulus, dim. de unus,) [employé dans les prop. négatives ou hypothétiques ou interrogatives, et rarement ailleurs], quelque, quelqu’un
1 adjt : non ulla causa Cic. Br. 312, pas une seule cause, cf. Cic. Fin. 3, 50 ; Clu. 39 ; nemo ullius rei fuit emptor Cic. Phil. 2, 97, personne ne fut acheteur d’aucun objet ; neque aliud ullum (signum reliquat) præter... Cic. Verr. 2, 4, 7, et il ne laissa aucune autre statue que... ; neque ullam in partem disputo Cic. Verr. 2, 5, 7, et je ne me prononce dans aucun sens, ni pour ni contre ; sine ullo maleficio Cæs. G. 1, 7, sans faire aucun mal ; sine ullo domino esse Cic. Rep. 1, 67, n’avoir aucun maître ; si tempus est ullum jure hominis necandi Cic. Mil. 9, s’il y a qq. occasion où le meurtre soit légitime ; si erit ulla respublica... ; sin autem nulla erit... Cic. Fam. 2, 16, 5, s’il existe un gouvernement en qq. manière... ; mais s’il n’en existe pas du tout... ; cf. Fam. 13, 40 ; Q. 3, 1, 15 ; Verr. 2, 5, 81 ; Phil. 2, 86 ; Tusc. 5, 4 || est ergo ulla res tanti, ut...? Cic. Off. 3, 82, y a-t-il rien d’assez grande valeur pour que...? Cic. Pomp. 44 ; Domo 47 ; Fin. 2, 7 || [dans une prop. affirmative] : Pl. Aul. 422 ; Virg. G. 3, 428 ; Quint. 8, 2, 17
2 subst. m. : numquam ulli supplicabo Pl. Rud. 1335, jamais je ne supplierai personne, cf. Cæs. G. 1, 8 ; si ab ullo... Cic. Planc. 6, si par personne..., cf. Cic. Phil. 2, 38 ; Liv. 5, 40, 4 ; pl., quæ virtus in ullis fuit ? Cic. Tusc. 1, 2, quelle vertu y eut-il chez aucun peuple...? || au n. : neque est ullum, quod Cic. Tusc. 5, 37, et il n’y a pas une de ces choses qui ; nemo ullius nisi fugæ memor Liv. 2, 59, 8, personne ne songe à rien qu’à la fuite. gén. ullīus, dat. ulli ; mais gén. ullĭus Catul. 4, 3 ; etc. ; gén. ulli Pl. Truc. 293, cf. Prisc. Gramm. 6, 36 et 82 ; dat. f. ullæ Tib. 4, 6, 9.
