δημόσιος: Difference between revisions

From LSJ

ἀλλὰ τί ἦ μοι ταῦτα περὶ δρῦν ἢ περὶ πέτρην → why all this about trees and rocks, why all these things we have nothing to do with

Source
(Bailly1_1)
(big3_11)
Line 18: Line 18:
{{bailly
{{bailly
|btext=α, ον :<br /><b>A.</b> <i>adj.</i> de l’État :<br /><b>1</b> qui appartient à l’État, public;<br /><b>2</b> qui se fait au nom <i>ou</i> aux frais de l’État, qui a un caractère public;<br /><b>B.</b> <i>subst.</i><br /><b>I.</b> <i>à Athènes</i> ὁ [[δημόσιος]] ([[δοῦλος]] <i>ou</i> [[οἰκέτης]]);<br /><b>1</b> crieur public;<br /><b>2</b> agent <i>ou</i> garde de police;<br /><b>3</b> greffier de l’État;<br /><b>4</b> exécuteur public, bourreau;<br /><b>II.</b> ἡ δαμοσία <i>dor.</i> (<i>s.e.</i> [[σκηνή]]) la tente des rois de Sparte ; [[οἱ]] περὶ δαμοσίαν XÉN le conseil du roi;<br /><b>III.</b> τὸ δημόσιον :<br /><b>1</b> la chose publique, l’État;<br /><b>2</b> lieu public;<br /><b>3</b> édifice public;<br /><b>4</b> prison de l’État;<br /><b>5</b> trésor public;<br /><b>6</b> archives de l’État;<br /><b>IV.</b> τὰ δημόσια les biens de l’État, les revenus publics;<br /><b>C.</b> <i>adv.</i> • [[δημοσίᾳ]] :<br /><b>1</b> au nom de l’État;<br /><b>2</b> pour le service de l’État;<br /><b>3</b> aux frais de l’État;<br /><b>4</b> mourir de la main du bourreau.<br />'''Étymologie:''' [[δῆμος]].
|btext=α, ον :<br /><b>A.</b> <i>adj.</i> de l’État :<br /><b>1</b> qui appartient à l’État, public;<br /><b>2</b> qui se fait au nom <i>ou</i> aux frais de l’État, qui a un caractère public;<br /><b>B.</b> <i>subst.</i><br /><b>I.</b> <i>à Athènes</i> ὁ [[δημόσιος]] ([[δοῦλος]] <i>ou</i> [[οἰκέτης]]);<br /><b>1</b> crieur public;<br /><b>2</b> agent <i>ou</i> garde de police;<br /><b>3</b> greffier de l’État;<br /><b>4</b> exécuteur public, bourreau;<br /><b>II.</b> ἡ δαμοσία <i>dor.</i> (<i>s.e.</i> [[σκηνή]]) la tente des rois de Sparte ; [[οἱ]] περὶ δαμοσίαν XÉN le conseil du roi;<br /><b>III.</b> τὸ δημόσιον :<br /><b>1</b> la chose publique, l’État;<br /><b>2</b> lieu public;<br /><b>3</b> édifice public;<br /><b>4</b> prison de l’État;<br /><b>5</b> trésor public;<br /><b>6</b> archives de l’État;<br /><b>IV.</b> τὰ δημόσια les biens de l’État, les revenus publics;<br /><b>C.</b> <i>adv.</i> • [[δημοσίᾳ]] :<br /><b>1</b> au nom de l’État;<br /><b>2</b> pour le service de l’État;<br /><b>3</b> aux frais de l’État;<br /><b>4</b> mourir de la main du bourreau.<br />'''Étymologie:''' [[δῆμος]].
}}
{{DGE
|dgtxt=-α, -ον<br /><br /><b class="num">• Alolema(s):</b> fem. -ίη Hippon.126.4, Hdt.1.30, dór. δαμ- <i>CEG</i> 143.4 (Corcira VII a.C.), 364.2 (Argos V a.C.), <i>SEG</i> 30.380.1-4 (Tirinto VII a.C.), X.<i>HG</i> 4.5.8, <i>Lac</i>.13.7, <i>IAssos</i> 3.1 (IV a.C.), Call.<i>Cer</i>.43, tes. [[δάμοσσος]] <i>Ann.Br.Sch.Ath</i>.88.1993.189.A.71, 75 (Tesalia II a.C.), argól. [[δαμόἱος]] <i>SEG</i> 36.332 (Nemea II a.C.), eretr. [[δημόριος]] <i>IG</i> 7.235.28, 35 (Oropo IV a.C.)<br /><b class="num">A</b> <b class="num">I</b>sent. socio-político<br /><b class="num">1</b> [[público]], [[del pueblo]], [[de la comunidad]]<br /><b class="num">a)</b> gener. δ. δὲ καϙόν <i>CEG</i> l.c., cf. Sol.3.26, Thgn.50, δημόσιον ἀγαθόν Luc.<i>Scyth</i>.11, ταῦτα ... δημόσια esos asuntos al alcance del pueblo, e.e. comprensibles para el pueblo</i> Luc.<i>Pisc</i>.31;<br /><b class="num">b)</b> institucionalizado [[público]], [[del pueblo]], incluso [[estatal]] frec. op. ἴδιος: ὅπως ... ὄληται βουλῇ δημοσίῃ de modo que muera por decisión del pueblo</i> Hippon.l.c., σύλλογοι Pl.<i>Phdr</i>.261a, δημόσιόν τι ἐπιδεικνύμενοι Luc.<i>Harm</i>.3, τὰ δημόσια πράγματα op. τὰ ἰδιωτικά <i>TAM</i> 3(1).3A.7 (Termeso II d.C.), δημοσίοις ἀγῶσι en los conflictos públicos</i> Plu.2.798b;<br /><b class="num">c)</b> [[que emana o está respaldado por el estado]], [[oficial]] πρεσβεῖαι Aen.Tact.10.11, cf. 10.20, σφραγίς <i>TAM</i> 3(1).7.27 (Termeso II d.C.), τὰ σκεύεά ἐσσι δαμόσια estas son las medidas oficiales</i>, <i>IAssos</i> l.c., μέτρῳ δημοσίῳ con medida oficial</i>, <i>BGU</i> 2027.8 (III d.C.), cf. <i>PKell.G</i>.79.8 (IV d.C.);<br /><b class="num">d)</b> rom. δημόσια πράγματα trad. de lat. <i>res publicae</i>, [[los asuntos del Estado]] y p. ext. [[la República]] romana <i>IG</i> 7.2225.12 (Tisbe II a.C.), <i>IPr</i>.41.14 (II a.C.), <i>Thasos</i> 174C.4, <i>IUrb.Rom</i>.1.7 (ambas I a.C.), τὰ δημόσια πράγματα τοῦ δήμου τῶν Ῥωμαίων <i>IGLS</i> 718.17 (I a.C.), <i>IStratonikeia</i> 505.28, 81 (I a.C.), τριῶν ἀνδρῶν τῆς τῶν δημοσίων πραγμάτων διατάξεως lat. <i>triumuirorum reipublicae constituendae</i>, <i>IAphrodisias</i> 6.3 (I a.C.), cf. I.<i>AI</i> 14.320, <i>IGLS</i> 718.9 (I a.C.), <i>SB</i> 4224.2 (I a.C.);<br /><b class="num">e)</b> jur. [[que afecta al estado]], [[político]] ἐπὶ τοῖς δημοσίοις ἀγῶσιν sobre los procesos políticos</i> Aeschin.1.2, δίκαι Arist.<i>Pol</i>.1320<sup>a</sup>12.<br /><b class="num">2</b> econ. [[que pertenece al estado]], [[público]], [[estatal]] κτέανα Xenoph.2.8, Sol.3.12, πλοῦτος Th.1.80, [[ἀργύριον]] Isoc.18.5, χρήματα Cratin.183, D.C.47.31.3, <i>PWash.Univ</i>.7.7 (V/VI d.C.), τὰ δημόσια χρηματιστήρια los archivos públicos</i>, <i>IClaros</i> 1.P.3.43 (II a.C.), τράπεζα banca pública</i>, <i>IG</i> 2<sup>2</sup>.1013.4 (II a.C.), 2336.180 (I a.C.), <i>POxy</i>.835 (I a.C.), δ. λόγος erario público</i>, <i>ITemple of Hibis</i> 4.21 (I d.C.), ἀναλώματα D.C.56.33.2, θησαυροί Hdn.2.7.2, ἐπιδόσεις ... δημοσίας ἐπιδιδόναι hacer donaciones al estado</i> Artem.2.30, τὰ πλοῖα Pl.<i>Grg</i>.469e, <i>POxy</i>.2715.8 (IV d.C.)<br /><b class="num">•</b>de tierras χώρα [[tierra pública]], [[tierra estatal]] Arist.<i>Pol</i>.1267<sup>b</sup>34, δημόσιαι γέαι <i>SIG</i> 279.40 (Zelea IV a.C.), γῆ <i>IEphesos</i> 3.2 (III a.C.), cf. <i>PAmh</i>.99a.10 (II d.C.), <i>PTeb</i>.336.12 (II d.C.), τόποι <i>IEphesos</i> 3046.17 (II d.C.)<br /><b class="num">•</b>de edificios ἐν τηρήσει δημοσίᾳ en la cárcel pública</i>, <i>Act.Ap</i>.5.18, ἔργα ... δημόσια obras públicas</i>, <i>AP</i> 9.799 (Anon.), [[ἀγωγός]] δ. acueducto público</i>, <i>ITyr</i>.108<br /><b class="num">•</b>[[de uso público]] ἐν τοῖς δημοσίοις βαλανείοις Plb.26.1.12, λουτρόν Hdn.1.12.4, (ὄνειροι) δημόσιοι sueños relacionados con edificios y monumentos públicos</i> Artem.1.2, 4.1, ῥύμη <i>PKell.G</i>.30.16 (IV d.C.)<br /><b class="num">•</b>en uso pred. δημόσιον εἶναι, γίγνεσθαι o ποιῆσαι [[ser o convertirse en propiedad del Estado]], [[ser confiscado]] αὐτὰ δημόσια εἶναι Th.2.13, δημόσιόν τε γιγνέσθω Pl.<i>Lg</i>.742b, γῆν δημοσίαν ποιῆσαι Lys.18.14, τὸ δὲ ἥμισυ ἔστω δημόσιον sea la mitad propiedad del Estado, e.e. sea confiscada</i>, <i>IG</i> 2<sup>2</sup>.1100.40 (II d.C.)<br /><b class="num">•</b>[[público]], [[a expensas o por cuenta del Estado]] ἄεθλα <i>CEG</i> 364.2 (Argos V a.C.), τροφαί Arist.<i>Rh</i>.1361<sup>a</sup>36;<br /><b class="num">f)</b> de pers. [[pagado por el Estado]], [[público]] ἀράτειρα Call.l.c., οἰκέται Charito 3.4.7, cf. D.Chr.66.14, οἱ στρατιῶται D.C.57.2.3, δημόσιοι γεωργοί aparceros de tierras públicas</i> e.e. que comparten los beneficios con el Estado <i>PGrenf</i>.1.45.3 (I a.C.), <i>PTeb</i>.576 (I a.C.), <i>PBerl.Leihg</i>.44.1 (II d.C.), <i>PTeb</i>.288.7 (III d.C.), δ. ἰατρός <i>POxy</i>.3926.37 (III d.C.), <i>CPR</i> 17A.23.5 (IV d.C.), καμινάριος δ. encargado de las termas públicas</i>, <i>ITyr</i>.111 (crist.).<br /><b class="num">3</b> en el ámbito relig. ἱερὰ δημόσια [[celebraciones religiosas públicas u oficiales]] e.d. [[sufragadas por el estado]] θύσει τὰ ἱερὰ τὰ δημόσια καὶ τὰ ἰδιωτικά <i>SIG</i> 1015.9 (Halicarnaso III a.C.), cf. 279.39 (Zelea IV a.C.), ἑορταί Aristid.Quint.59.4<br /><b class="num">•</b>de dioses [[que recibe culto oficial]] [[Δημήτηρ]] <i>SEG</i> 4.187.23 (Halicarnaso III a.C.), [[Διόνυσος]] <i>ITralleis</i> 3.6 (I a.C.), ἱερεῖα δὲ φερέτω εἰς τοὺς δημοσίους θεούς <i>Sokolowski</i> 1.79.3 (Pisidia I a.C.), cf. [[δημοτελής]].<br /><b class="num">II</b> sent. no político<br /><b class="num">1</b> [[común]] τρόπος Arist.<i>Top</i>.162<sup>a</sup>35, τόπος Arist.<i>SE</i> 165<sup>a</sup>5, ἡλίου γὰρ οὔτε θεσπεσιώτερον ... οὐδὲν οὔτε δημοσιώτερον nada mas divino ni común que el sol</i> Synes.<i>Insomn</i>.5<br /><b class="num">•</b>[[general]], [[común a todo el mundo]] ἐπίνοια D.Chr.12.39, πρόφασις Hld.7.4.4, δημόσια γράμματα caracteres comunes, populares</i> ref. a la escritura demótica egipcia, op. ἱερός ‘sagrado’ ref. a la jeroglífica <i>Hymn.Is</i>.7 (Cime), cf. <i>ISyène</i> 1.11 (III a.C.).<br /><b class="num">2</b> de mujeres [[del común]], [[prostituída]] τὰς θυγατέρας ὑμῶν ... δημοσίας ποιήσετε haréis de vuestras hijas mujeres públicas</i>, <i>TIud</i>.23.2.<br /><b class="num">B</b> subst.<br /><b class="num">I</b> ὁ δ.<br /><b class="num">1</b> [[esclavo público]], esp. el [[verdugo oficial]] ὁ δ. ... βασανιεῖ ἐναντίον ὑμῶν Aeschin.2.126, ὑπὸ τῶν δημοσίων ἐπὶ τὸν θάνατον ἄγεσθαι D.S.13.102, cf. Plu.<i>Phoc</i>.36.<br /><b class="num">2</b> [[funcionario]], [[agente público]] con diferentes funciones: de [[pregonero público]] τὰ χρήματα [[αὐτοῦ]] κηρυσσόμενα ὑπὸ τοῦ δημοσίου sus bienes anunciados (para su venta) por medio del pregonero público</i> Hdt.6.121<br /><b class="num">•</b>esp. de custodia [[guardián]], [[guardia]] Ar.<i>Lys</i>.436, <i>AP</i> 11.85 (Lucill.), Charito 4.5.6, Plu.<i>Cat.Ma</i>.6, del notario a cuyo cargo están los archivos públicos, D.19.129, de un ayudante del [[ἀρχέφοδος]] <i>POxy</i>.69.10, 13 (II d.C.), calificando genéricamente a distintos funcionarios locales <i>POxy</i>.3774.5 (IV d.C.).<br /><b class="num">3</b> [[víctima pública]], [[chivo expiatorio]], [[fármaco]] εἰ τούσδ' ἐπίτηδες ὥσπερ δημοσίους τρέφεις ἐν τῇ πυκνί Ar.<i>Eq</i>.1136, cf. Sch.<i>ad loc</i>.<br /><b class="num">II</b> ἡ δ.<br /><b class="num">1</b> en Esparta [[tienda de los reyes espartanos]] οἱ περὶ δαμοσίαν los en torno a la tienda</i>, e.e. el consejo del rey</i> X.<i>HG</i> 4.5.8, <i>Lac</i>.13.7.<br /><b class="num">2</b> [[cárcel pública]] τοῦτον ... παραδώσωμεν ἐν δημοσίᾳ (<i>sc</i>. φυλακῇ) ἐπὶ τῆσδε τῆς πόλεως <i>PMich</i>.inv.3780.18 (V d.C.) en <i>ZPE</i> 62.1986.134.<br /><b class="num">III</b> τὸ δ.<br /><b class="num">1</b> [[el Estado]] τοῦ δημοσίου ... ὁ θησαυρός Hdt.1.14, Aeschin.3.58, D.C.49.15.3, οἱ ἐκ δημοσίου los funcionarios públicos</i> X.<i>Lac</i>.3.3.<br /><b class="num">2</b> [[el erario público]] δίδοσθαι ἐκ τοῦ δημοσίου Hdt.6.57, cf. Th.6.31, D.C.49.15.5, ἥ τ' ἐκ τοῦ δημοσίου τροφή Pl.<i>R</i>.465d, τοῦ μὲν δημοσίου δραχμὴν τῆς ἡμέρας τῷ ναύτῃ ἑκάστῳ διδόντος Th.6.31, cf. Hld.2.27.1, 4.20.3, ἐμοί τι [[ἀτύχημα]] πρὸς τὸ δημόσιον συνέβη me ocurrió una desgracia con el fisco</i> Is.10.20, οἱ μὲν [[ἀργύριον]] ὀφείλοντες τῷ δημοσίῳ And.<i>Myst</i>.73, cf. D.21.182, Din.2.2, D.C.60.10.4, τὰ δὲ εἰς τὸ δημό(σιον) τελούμεν(α) <i>BGU</i> 1158.18 (I a.C.), cf. 1188.12 (I d.C.), <i>POxy</i>.3352.11 (I d.C.).<br /><b class="num">3</b> [[edificio público]], [[edificio del Estado]] τὸ παιδίον ... τρέφειν ἐν τῷ δημοσίῳ Hdt.6.52, πόλις ἔχουσα ... δημόσια Mac.Aeg.<i>Serm</i>.C 19 (p.99)<br /><b class="num">•</b>[[prisión del Estado]] Th.5.18, Hsch.<br /><b class="num">•</b>[[anfiteatro]] ἤγοντο ἐπὶ τὰ θηρία εἰς τὸ δημόσιον <i>A.Mart</i>.5.1.37<br /><b class="num">•</b>[[lugar público]] εἰς τὸ δημόσιον μάλιστα ἑστάναι exponer (copias de un edicto) en el lugar más público posible</i>, <i>PFay</i>.20.22 (III d.C.).<br /><b class="num">4</b> colect. [[el público]], [[el pueblo]] προῆλθεν εἰς τὸ δημόσιον Charito 1.1.16.<br /><b class="num">5</b> peyor. [[mujer pública]], [[ramera]] φιλία τις δηλαδὴ πολυρέμβαστος καὶ καλὸν δοκοῦσα -εἴποι ἂν ἡ Σαπφὼ- δημόσιον Eust.<i>Op</i>.345.56.<br /><b class="num">IV</b> τὰ δ.<br /><b class="num">1</b> [[los asuntos públicos]] εἰ δὲ ἀμελέοι τις τῶν δημοσίων op. τῶν ἑωυτῶν Democr.B 253, cf. <i>SEG</i> 30.380.1-4 (Tirinto VII a.C.), Hdt.5.29, Call.<i>Epigr</i>.28.4, ἐπιδόσεις δὲ δημοσίας Artem.2.30, D.C.56.7.5, Vett.Val.379.30, Gr.Naz.M.36.384A.<br /><b class="num">2</b> [[los caudales o ingresos públicos]] σιτεόμενοι ... τὰ δημόσια Hdt.6.57, τὴν χεῖρ' ἁπαλὴν τῶν δημοσίων κεκλοφυῖαν Ar.<i>V</i>.554, ἀπὸ δημοσίων χρηματιζόμενον enriqueciéndose con los ingresos públicos</i> Plu.2.819e, τὰς χεῖρας ἐπιβάλλοντες τοῖς δημοσίοις Gr.Naz.M.35.992C<br /><b class="num">•</b>[[los impuestos públicos]], <i>PPrag</i>.36.11 (I d.C.), <i>PSoterichos</i> 1.14, 2.12 (I d.C.), <i>BGU</i> 1018.21 (III d.C.), Iust.<i>Nou</i>.128.10.<br /><b class="num">3</b> [[los archivos públicos]] ἀνανεγράφθαι δὲ αὐτὸ καὶ ἐν τοῖς δημοσίοις <i>ISmyrna</i> 573.108 (III a.C.).<br /><b class="num">4</b> [[víctimas sacrificiales públicas]] τὰ σκέλɛ̄ καὶ τὰ δέρματα φέρɛ̄ν τον δɛ̄μοσίον <i>IG</i> 1<sup>3</sup>.35.11 (V a.C.), ἀπὸ τῶν δημορίων λαμβανέτω ὦμον <i>SEG</i> 31.416.35 (Oropo IV a.C.).<br /><b class="num">5</b> [[tierras públicas]] τōν ἀποτόμον καὶ τōν δαμοσίον de las fincas privadas y de las públicas</i>, <i>IG</i> 9<sup>2</sup>(1).609.3 (Naupacto V a.C.).<br /><b class="num">V</b> dat. fem. sg. δημοσίᾳ, jón. -ίῃ como adv. <br /><b class="num">1</b> [[públicamente]] op. ἰδίᾳ Th.1.128, Pl.<i>Ap</i>.30b, <i>Cra</i>.385a, Is.7.30, 8.12, Chrys.<i>Sac</i>.6.4.32, δ. εἰσαγγελθεὶς πρὸς τὸν ἄρχοντα Is.3.62, δ. τεθνάναι ser ejecutado públicamente</i> D.45.81, δ. περιαγαγόντες αὐτὰς πόλιν llevándolas en público por la ciudad</i> LXX 2<i>Ma</i>.6.10, δ. με καταλεύσατε Charito 1.5.4, δείραντες ... δ. <i>Act.Ap</i>.16.37, τὸ [[ἀντίγραφον]] δ. ... προθεῖναι <i>BGU</i> 1086.2.3 (II/III d.C.), cf. Origenes <i>Cels</i>.2.63, δ. προανεγίνωσκε Hierocl.<i>Facet</i>.68.<br /><b class="num">2</b> [[por cuenta del Estado]], [[oficialmente]], [[en el servicio público]] δ. κρίνει And.<i>Myst</i>.105, δ. πάντας ὑμᾶς προξένους αὑτῶν ποιήσασθαι D.21.50, ἐμοῦ δ. τριηραρχοῦντος D.45.3, δ. παρατίθεσθαι actuar en nombre del Estado</i> Aen.Tact.10.2<br /><b class="num">•</b>[[a expensas del Estado]] esp. del enterramiento σῆμα δ' ἐφ' ἡμῖν ... δ. κέχυται Simon.<i>FGE</i> 689, δ. ... ἔθαψαν Hdt.1.30, cf. Ar.<i>Au</i>.396, Isoc.4.74, Πυθαγόρην ἔθεσαν ... δ. <i>IG</i> 1<sup>3</sup>.1154.4 (V a.C.), cf. D.Chr.31.94, <i>BGU</i> 1024.4.4 (IV d.C.), μυῆσαι αὐτὸν τὰ μυστήρια τὰ μεγάλα δ. iniciarle (a Hipócrates) en los grandes misterios a expensas del estado</i> Hp.<i>Decret</i>.402, οὓς (παῖδας) ... ἐφυλάττομεν ἐν ἀκροπόλει δ. Pl.<i>Virt</i>.379b, ἐπεύχονται ... δ. X.Eph.1.12.2, cf. 5.11.2.<br /><b class="num">3</b> [[comúnmente]], [[vulgarmente]] τῶν δ. νομιζομένων ἀγαθῶν Luc.<i>Nigr</i>.4.<br /><b class="num">C</b> adv. -ίως<br /><b class="num">1</b> [[públicamente]] τυφθῆναι Aristox.<i>Fr</i>.42c, προϊών <i>A.Mart</i>.21.1.2, cf. A.D.<i>Adu</i>.151.12.<br /><b class="num">2</b> [[en misión oficial]] καταπλεύσαντες <i>IG</i> 12(5).36.7 (Naxos III a.C.).
}}
}}

Revision as of 12:23, 21 August 2017

Click links below for lookup in third sources:
Full diacritics: δημόσιος Medium diacritics: δημόσιος Low diacritics: δημόσιος Capitals: ΔΗΜΟΣΙΟΣ
Transliteration A: dēmósios Transliteration B: dēmosios Transliteration C: dimosios Beta Code: dhmo/sios

English (LSJ)

Dor. δᾱμ-, α, ον (ος, ον Hp. (v. infr.)),

   A belonging to the people or state, κτέανα Xenoph.2.8; τὰδ. Hdt.5.29, Ar.V.554; δ. χρήματα Cratin.171; πλοῦτος Th.1.80; χώρα, opp. ἱερά, ἰδία, Arist.Pol. 1267b34; ἡ δ. τράπεζα IG22.1013; τὰ ἱερὰ τὰ δ., opp. ἰδιωτικά, SIG 1015.9 (Halic.); ἀγῶνες, δίκαι, Aeschin.1.2, Arist.Pol.1320a12; δ. λόγος, = Lat. fiscus, BGU193.27, OGI1669.21; δημόσιον εἶναι, γίγνεσθαι, to be, become state-property, be confiscated, Th.2.13, IG22.1100.40 (Hadr.), Pl.Lg.742b, etc.; γῆν δ. ποιεῖν Lys.18.14.    b used by the public, βαλανεῖα, λουτρόν, Plb.26.1.12, Hdn.1.12.4.    2 common, δημοσιώτατος τρόπος, τόπος, Arist.Top.162a35, SE165a5; δημόσιος κακίη epidemic, Hp.Ep.19 (Hermes 53.67).    II as Subst.:    a δημόσιος (sc. δοῦλος), ὁ, any public slave or servant, as, the public crier, Hdt.6.121; policeman, Ar.Lys.436; public notary, = γραμματεύς, D. 19.129, etc.; public executioner, D.S.13.102: generally, public official, τὸν ἀρχέφοδον καὶ τοὺς ἄλλους δημοσίους POxy.69.13 (ii A. D.).    b public victim, = φάρμακος, Ar.Eq.1136, cf. Sch. ad loc.    c harlot, prostitute, Procop.Arc.9 (cf. Sapph.148).    III neut., δημόσιον, τό, the state, Hdt.1.14, Aeschin.3.58; οἱ ἐκ δ. public officials, X. Lac.3.3.    b public building, hall, Hdt.6.52.    c treasury, = τὸ κοινόν, ἀργύριον ὀφείλοντες τῷ δ. And.1.73, cf. D.21.182, Din.2.2; ὁ ἐκ δ. μισθός Th.6.31; ἡ ἐκ τοῦ δ. τροφή Pl.R.465d; τελεῖν εἰς τὸ δ. BGU1188.12 (Aug.), 1158.18 (i B. C.).    d the public prison, Th.5.18.    2 τὰ δ. public archives, OGI229.108 (Smyrna).    b public dues, taxes, in pl., PLond.3.938.11 (iii A. D.), BGU1018.21 (iii A. D.).    IV fem., δαμοσία (sc. σκηνή), ἡ, tent of the Spartan kings: hence οἱ περὶ δαμοσίαν the king's council, X.HG4.5.8, Lac.13.7.    V as Adv.:    1 dat. δημοσία, Ion. -ίῃ, at the public expense, Hdt.1.30, Ar.Av.396, etc.; by public consent, D.21.50; on public service, δ. ἀποδημεῖν Id.45.3; δ. κρίνειν try in the public courts, And.1.105; δ. τεθνάναι to die by the hands of the public executioner, D.45.81.    2 as a community, opp. ἰδίᾳ, Pl.Ap.30b.    3 commonly, popularly, τὰ δ. νομιζόμενα ἀγαθά Luc.Nigr.4.    4 regul. Adv. -ίως A.D. Adv.151.12; on public business, καταπλεῦσαι SIG520.7 (Naxos, iii B. C.).

German (Pape)

[Seite 564] (Sp. auch 2 End.), dem Volk od. dem Staat angehörend, öffentlich, Ggstz ἴδιος, z. B. ἀγρός, Her. 5, 29; πλοῦτος, Thuc. 1, 80; Plat. Gorg. 469 e u. öfter; γῆν δημοσίαν ποιεῖν, zum Staatsgut machen, confisciren, Lys. 18, 14; δημόσιον γίγνεσθαι, εἶναι, Staatsgut werden, ἀφίησιν αὐτὰ δημόσια εἶναι Thuc. 2, 13; δημόσιον γίγνεσθαι, d. i. öffentlich verkauft werden, Plat. Legg. V, 742 b; τὰ δημόσια, Staatseinkünfte, Ar. Vesp. 554; οἰκοδομήματα u. ähnl., Plat. Legg. XII, 952 c; ἀγών, auf öffentliche Kosten veranstaltet, XI, 865 a; δίκαι, ἀγῶνες, Staatsprocesse, Aesch. 1, 2; Arist. pol. 6, 3; – ὁ δημόσιος, a) jeder öffentliche Diener in Athen, Her. 6, 121 u. Folgde, nach B. A. 234 ὁ τῆς πόλεως δοῦλος, vgl. Lob. ad Phryn. 476; so Ar. Lys. 436, wo es Einer von der Stadtwache ist, vgl. Böckh Staatshh. I, S. 222; Dem. 2, 19, bei dem auch ein öffentlicher Schreiber so heißt, wie App. B. C. 3, 14. – b) der Folterknecht, Aesch. 2, 36; der Scharfrichter, Henker, D. Sic. 13, 102. Auch ein Verbrecher, der als der Sündenbock für den ganzen Staat hingerichtet wird, Ar. Equ. 1114, Schol. φαρμακός, w. m. s.; – τὸ δημόσιον, der Staat, Her. 1, 14; Ggstz βασιλεύς, 6, 59; das Gemeinwesen, ὅταν τὸ δ. ὑπό τινος τῶν πολιτῶν ἡγῆταί τις ἀδικεῖσθαι Plat. Legg. VI, 767 b; ἐκ τοῦ δημοσίου, von Staatswegen, Xen. Lac. 3, 4; πρὸς τὸ δημόσιον προσιέναι, Staatsgeschäfte übernehmen, Dem. Bes. Staatskasse, ὁ ἐκ δημοσίου μισθός, Thuc. 6, 31; Xen. Hell. 5, 2, 10; ἡ ἐκ δ. τροφή, Plat. Rep. V, 465 d. Auch = Staatsgefängniß, Thuc. 5, 18; Staatsarchiv, Dem. 18, 142. Bei Pol. 6, 13, 3 sind τὰ δημόσια Staatsgebäude; – ἡ δημοσία, dor. δαμοσία, sc. σκηνή, das Zelt der spartanischen Könige, Xen. Lac. 13, 7, vgl. Hell. 4, 5, 8. – Bei Plat. Phil. 51 c, δημόσια καὶ περιφανῆ, = allbekannt.

Greek (Liddell-Scott)

δημόσιος: Δωρ. δαμ-, α, ον, ἀνήκων εἰς τὸν λαὸν ἢ τὴν πολιτείαν, Λατ. publicus, ἀντίθ. τῷ ἴδιος, ἀγρὸς δ., Λατ. ager publicus, Ἡρόδ. 5. 29· δ. χρήματα Κρατῖν. Πυλ. 2· πλοῦτος Θουκ. 1. 80· χώρα, ἀντίθ τῷ ἱερά, ἴδιος, Ἀριστ. Πολ. 2. 8, 3· ἡ δ. τράπεζα Συλλ. Ἐπιγρ. 123. 4· ἀγῶνες, δίκαι Αἰσχίν. 1. 11, κτλ·― δημόσιον εἶναι, γίγνεσθαι, εἶναι, γίνεται δημοσία περιουσία, δημεύεται, κτλ., Θουκ. 2. 13, Συλλ. Ἐπιγρ. 355. 41, Πλάτ. κτλ.· γῆν δ. ποιεῖν Λυσ. 150. 31. 2) κοινός, δημοσιὼτατος τρόπος Ἀριστ. Τοπ. 8. 12, 1, πρβλ. Σοφ. Ἐλέγχ. 1, 4. ΙΙ. ὡς οὐσιατ., 1) ὁ δημόσιος (ἐνν. δοῦλος), δημόσιος δοῦλοςὑπάλληλος, οἷον δημόσιος κήρυξ, Ἡρόδ. 6. 121· ἀστυνόμος ἢ ἀστυνομικὸς ὑπηρέτης, Ἀριστοφ. Λυσ. 436, πρβλ. Böckh Ath. Staatsh. 1. 277· συμβολαιογράφοςδημόσιος γραμματεύς, Δημ. 381. 2, κτλ· ὁ δήμιος, ὁ ἐκτελεστὴς τῶν θανατικῶν ποινῶν, Διόδ. 14. 102. β) δημόσιον θῦμα, = φαρμακός, ΙΙ, κάθαρμα Ἀριστοφ. Ἱππ. 1136· Πρβλ. δήμιος ΙΙ. ΙΙΙ. ὡς οὐδέτερον, δημόσιον, τό, ἡ πολιτεία, Λατ. respublica, Ἡρόδ. 1. 14, Ἀνδοκ. 10. 17, Αἰσχίν. 62. 6. 2) πᾶν δημόσιον οἰκοδόμημα, Ἡρόδ. 6. 52, 57. 3) τὸ ταμεῖον, ἀλλαχοῦ τὸ κοινόν, Ἀνδοκ. 10. 16, Δημ. 573. 11, Δείναρχ. 105. 11. 4) ἡ δημοσία εἱρκτή, Θουκ. 5. 18. 5) τὰ δ., δημοσία περιουσία, Ἀριστοφ. Σφηξ. 554. IV. ὡς θηλ., ἡ δαμοσία (ἐνν. σκηνή), ἡ σκηνὴ τῶν Σπαρτιατῶν βασιλέων, Λατ. praetorium, οἱ περὶ δαμοσίαν, τὸ περὶ τὸν βασιλέα συμβούλιον, Ξεν. Ἑλλ. 4. 5, 8, Λακ. 13, 7· V. ὡς ἐπίρρ., 1) δοτ. δημοσίᾳ, Ἰων. -ίῃ, διὰ δημοσίων ἐξόδων, Ἡρόδ. 1. 30, κτλ.· διὰ κοινῆς συναινέσεως, Δημ. 530. 15· εἰς δημοσίαν ὑπηρεσίαν, ὁ αὐτ. 1102. 11· ἀλλά, δ. κρίνειν, κρίνω ἐν τοῖς δημοσίοις δικαστηρίοις, Ἀνδοκ. 14. 17· δ. τεθνάναι, ἀποθνήσκω διὰ χειρὸς τοῦ δημίου, Δημ. 1126. 7. 2) ἐκ δημοσίου, διὰ δημοσίας ἐξουσίας, Ξεν. Πολιτ. Λακ. 3, 3. 3) οὐδ. πληθ. δημόσια, δ. ταφῶμεν Ἀριστοφ. Ὄρν. 396. 4) ὁμαλόν ἐπίρρ., -ίως Στράβ. 562, καὶ παρὰ τοῖς μεταγεν. πεζοῖς.

French (Bailly abrégé)

α, ον :
A. adj. de l’État :
1 qui appartient à l’État, public;
2 qui se fait au nom ou aux frais de l’État, qui a un caractère public;
B. subst.
I. à Athènesδημόσιος (δοῦλος ou οἰκέτης);
1 crieur public;
2 agent ou garde de police;
3 greffier de l’État;
4 exécuteur public, bourreau;
II. ἡ δαμοσία dor. (s.e. σκηνή) la tente des rois de Sparte ; οἱ περὶ δαμοσίαν XÉN le conseil du roi;
III. τὸ δημόσιον :
1 la chose publique, l’État;
2 lieu public;
3 édifice public;
4 prison de l’État;
5 trésor public;
6 archives de l’État;
IV. τὰ δημόσια les biens de l’État, les revenus publics;
C. adv. • δημοσίᾳ :
1 au nom de l’État;
2 pour le service de l’État;
3 aux frais de l’État;
4 mourir de la main du bourreau.
Étymologie: δῆμος.

Spanish (DGE)

-α, -ον

• Alolema(s): fem. -ίη Hippon.126.4, Hdt.1.30, dór. δαμ- CEG 143.4 (Corcira VII a.C.), 364.2 (Argos V a.C.), SEG 30.380.1-4 (Tirinto VII a.C.), X.HG 4.5.8, Lac.13.7, IAssos 3.1 (IV a.C.), Call.Cer.43, tes. δάμοσσος Ann.Br.Sch.Ath.88.1993.189.A.71, 75 (Tesalia II a.C.), argól. δαμόἱος SEG 36.332 (Nemea II a.C.), eretr. δημόριος IG 7.235.28, 35 (Oropo IV a.C.)
A Isent. socio-político
1 público, del pueblo, de la comunidad
a) gener. δ. δὲ καϙόν CEG l.c., cf. Sol.3.26, Thgn.50, δημόσιον ἀγαθόν Luc.Scyth.11, ταῦτα ... δημόσια esos asuntos al alcance del pueblo, e.e. comprensibles para el pueblo Luc.Pisc.31;
b) institucionalizado público, del pueblo, incluso estatal frec. op. ἴδιος: ὅπως ... ὄληται βουλῇ δημοσίῃ de modo que muera por decisión del pueblo Hippon.l.c., σύλλογοι Pl.Phdr.261a, δημόσιόν τι ἐπιδεικνύμενοι Luc.Harm.3, τὰ δημόσια πράγματα op. τὰ ἰδιωτικά TAM 3(1).3A.7 (Termeso II d.C.), δημοσίοις ἀγῶσι en los conflictos públicos Plu.2.798b;
c) que emana o está respaldado por el estado, oficial πρεσβεῖαι Aen.Tact.10.11, cf. 10.20, σφραγίς TAM 3(1).7.27 (Termeso II d.C.), τὰ σκεύεά ἐσσι δαμόσια estas son las medidas oficiales, IAssos l.c., μέτρῳ δημοσίῳ con medida oficial, BGU 2027.8 (III d.C.), cf. PKell.G.79.8 (IV d.C.);
d) rom. δημόσια πράγματα trad. de lat. res publicae, los asuntos del Estado y p. ext. la República romana IG 7.2225.12 (Tisbe II a.C.), IPr.41.14 (II a.C.), Thasos 174C.4, IUrb.Rom.1.7 (ambas I a.C.), τὰ δημόσια πράγματα τοῦ δήμου τῶν Ῥωμαίων IGLS 718.17 (I a.C.), IStratonikeia 505.28, 81 (I a.C.), τριῶν ἀνδρῶν τῆς τῶν δημοσίων πραγμάτων διατάξεως lat. triumuirorum reipublicae constituendae, IAphrodisias 6.3 (I a.C.), cf. I.AI 14.320, IGLS 718.9 (I a.C.), SB 4224.2 (I a.C.);
e) jur. que afecta al estado, político ἐπὶ τοῖς δημοσίοις ἀγῶσιν sobre los procesos políticos Aeschin.1.2, δίκαι Arist.Pol.1320a12.
2 econ. que pertenece al estado, público, estatal κτέανα Xenoph.2.8, Sol.3.12, πλοῦτος Th.1.80, ἀργύριον Isoc.18.5, χρήματα Cratin.183, D.C.47.31.3, PWash.Univ.7.7 (V/VI d.C.), τὰ δημόσια χρηματιστήρια los archivos públicos, IClaros 1.P.3.43 (II a.C.), τράπεζα banca pública, IG 22.1013.4 (II a.C.), 2336.180 (I a.C.), POxy.835 (I a.C.), δ. λόγος erario público, ITemple of Hibis 4.21 (I d.C.), ἀναλώματα D.C.56.33.2, θησαυροί Hdn.2.7.2, ἐπιδόσεις ... δημοσίας ἐπιδιδόναι hacer donaciones al estado Artem.2.30, τὰ πλοῖα Pl.Grg.469e, POxy.2715.8 (IV d.C.)
de tierras χώρα tierra pública, tierra estatal Arist.Pol.1267b34, δημόσιαι γέαι SIG 279.40 (Zelea IV a.C.), γῆ IEphesos 3.2 (III a.C.), cf. PAmh.99a.10 (II d.C.), PTeb.336.12 (II d.C.), τόποι IEphesos 3046.17 (II d.C.)
de edificios ἐν τηρήσει δημοσίᾳ en la cárcel pública, Act.Ap.5.18, ἔργα ... δημόσια obras públicas, AP 9.799 (Anon.), ἀγωγός δ. acueducto público, ITyr.108
de uso público ἐν τοῖς δημοσίοις βαλανείοις Plb.26.1.12, λουτρόν Hdn.1.12.4, (ὄνειροι) δημόσιοι sueños relacionados con edificios y monumentos públicos Artem.1.2, 4.1, ῥύμη PKell.G.30.16 (IV d.C.)
en uso pred. δημόσιον εἶναι, γίγνεσθαι o ποιῆσαι ser o convertirse en propiedad del Estado, ser confiscado αὐτὰ δημόσια εἶναι Th.2.13, δημόσιόν τε γιγνέσθω Pl.Lg.742b, γῆν δημοσίαν ποιῆσαι Lys.18.14, τὸ δὲ ἥμισυ ἔστω δημόσιον sea la mitad propiedad del Estado, e.e. sea confiscada, IG 22.1100.40 (II d.C.)
público, a expensas o por cuenta del Estado ἄεθλα CEG 364.2 (Argos V a.C.), τροφαί Arist.Rh.1361a36;
f) de pers. pagado por el Estado, público ἀράτειρα Call.l.c., οἰκέται Charito 3.4.7, cf. D.Chr.66.14, οἱ στρατιῶται D.C.57.2.3, δημόσιοι γεωργοί aparceros de tierras públicas e.e. que comparten los beneficios con el Estado PGrenf.1.45.3 (I a.C.), PTeb.576 (I a.C.), PBerl.Leihg.44.1 (II d.C.), PTeb.288.7 (III d.C.), δ. ἰατρός POxy.3926.37 (III d.C.), CPR 17A.23.5 (IV d.C.), καμινάριος δ. encargado de las termas públicas, ITyr.111 (crist.).
3 en el ámbito relig. ἱερὰ δημόσια celebraciones religiosas públicas u oficiales e.d. sufragadas por el estado θύσει τὰ ἱερὰ τὰ δημόσια καὶ τὰ ἰδιωτικά SIG 1015.9 (Halicarnaso III a.C.), cf. 279.39 (Zelea IV a.C.), ἑορταί Aristid.Quint.59.4
de dioses que recibe culto oficial Δημήτηρ SEG 4.187.23 (Halicarnaso III a.C.), Διόνυσος ITralleis 3.6 (I a.C.), ἱερεῖα δὲ φερέτω εἰς τοὺς δημοσίους θεούς Sokolowski 1.79.3 (Pisidia I a.C.), cf. δημοτελής.
II sent. no político
1 común τρόπος Arist.Top.162a35, τόπος Arist.SE 165a5, ἡλίου γὰρ οὔτε θεσπεσιώτερον ... οὐδὲν οὔτε δημοσιώτερον nada mas divino ni común que el sol Synes.Insomn.5
general, común a todo el mundo ἐπίνοια D.Chr.12.39, πρόφασις Hld.7.4.4, δημόσια γράμματα caracteres comunes, populares ref. a la escritura demótica egipcia, op. ἱερός ‘sagrado’ ref. a la jeroglífica Hymn.Is.7 (Cime), cf. ISyène 1.11 (III a.C.).
2 de mujeres del común, prostituída τὰς θυγατέρας ὑμῶν ... δημοσίας ποιήσετε haréis de vuestras hijas mujeres públicas, TIud.23.2.
B subst.
I ὁ δ.
1 esclavo público, esp. el verdugo oficial ὁ δ. ... βασανιεῖ ἐναντίον ὑμῶν Aeschin.2.126, ὑπὸ τῶν δημοσίων ἐπὶ τὸν θάνατον ἄγεσθαι D.S.13.102, cf. Plu.Phoc.36.
2 funcionario, agente público con diferentes funciones: de pregonero público τὰ χρήματα αὐτοῦ κηρυσσόμενα ὑπὸ τοῦ δημοσίου sus bienes anunciados (para su venta) por medio del pregonero público Hdt.6.121
esp. de custodia guardián, guardia Ar.Lys.436, AP 11.85 (Lucill.), Charito 4.5.6, Plu.Cat.Ma.6, del notario a cuyo cargo están los archivos públicos, D.19.129, de un ayudante del ἀρχέφοδος POxy.69.10, 13 (II d.C.), calificando genéricamente a distintos funcionarios locales POxy.3774.5 (IV d.C.).
3 víctima pública, chivo expiatorio, fármaco εἰ τούσδ' ἐπίτηδες ὥσπερ δημοσίους τρέφεις ἐν τῇ πυκνί Ar.Eq.1136, cf. Sch.ad loc.
II ἡ δ.
1 en Esparta tienda de los reyes espartanos οἱ περὶ δαμοσίαν los en torno a la tienda, e.e. el consejo del rey X.HG 4.5.8, Lac.13.7.
2 cárcel pública τοῦτον ... παραδώσωμεν ἐν δημοσίᾳ (sc. φυλακῇ) ἐπὶ τῆσδε τῆς πόλεως PMich.inv.3780.18 (V d.C.) en ZPE 62.1986.134.
III τὸ δ.
1 el Estado τοῦ δημοσίου ... ὁ θησαυρός Hdt.1.14, Aeschin.3.58, D.C.49.15.3, οἱ ἐκ δημοσίου los funcionarios públicos X.Lac.3.3.
2 el erario público δίδοσθαι ἐκ τοῦ δημοσίου Hdt.6.57, cf. Th.6.31, D.C.49.15.5, ἥ τ' ἐκ τοῦ δημοσίου τροφή Pl.R.465d, τοῦ μὲν δημοσίου δραχμὴν τῆς ἡμέρας τῷ ναύτῃ ἑκάστῳ διδόντος Th.6.31, cf. Hld.2.27.1, 4.20.3, ἐμοί τι ἀτύχημα πρὸς τὸ δημόσιον συνέβη me ocurrió una desgracia con el fisco Is.10.20, οἱ μὲν ἀργύριον ὀφείλοντες τῷ δημοσίῳ And.Myst.73, cf. D.21.182, Din.2.2, D.C.60.10.4, τὰ δὲ εἰς τὸ δημό(σιον) τελούμεν(α) BGU 1158.18 (I a.C.), cf. 1188.12 (I d.C.), POxy.3352.11 (I d.C.).
3 edificio público, edificio del Estado τὸ παιδίον ... τρέφειν ἐν τῷ δημοσίῳ Hdt.6.52, πόλις ἔχουσα ... δημόσια Mac.Aeg.Serm.C 19 (p.99)
prisión del Estado Th.5.18, Hsch.
anfiteatro ἤγοντο ἐπὶ τὰ θηρία εἰς τὸ δημόσιον A.Mart.5.1.37
lugar público εἰς τὸ δημόσιον μάλιστα ἑστάναι exponer (copias de un edicto) en el lugar más público posible, PFay.20.22 (III d.C.).
4 colect. el público, el pueblo προῆλθεν εἰς τὸ δημόσιον Charito 1.1.16.
5 peyor. mujer pública, ramera φιλία τις δηλαδὴ πολυρέμβαστος καὶ καλὸν δοκοῦσα -εἴποι ἂν ἡ Σαπφὼ- δημόσιον Eust.Op.345.56.
IV τὰ δ.
1 los asuntos públicos εἰ δὲ ἀμελέοι τις τῶν δημοσίων op. τῶν ἑωυτῶν Democr.B 253, cf. SEG 30.380.1-4 (Tirinto VII a.C.), Hdt.5.29, Call.Epigr.28.4, ἐπιδόσεις δὲ δημοσίας Artem.2.30, D.C.56.7.5, Vett.Val.379.30, Gr.Naz.M.36.384A.
2 los caudales o ingresos públicos σιτεόμενοι ... τὰ δημόσια Hdt.6.57, τὴν χεῖρ' ἁπαλὴν τῶν δημοσίων κεκλοφυῖαν Ar.V.554, ἀπὸ δημοσίων χρηματιζόμενον enriqueciéndose con los ingresos públicos Plu.2.819e, τὰς χεῖρας ἐπιβάλλοντες τοῖς δημοσίοις Gr.Naz.M.35.992C
los impuestos públicos, PPrag.36.11 (I d.C.), PSoterichos 1.14, 2.12 (I d.C.), BGU 1018.21 (III d.C.), Iust.Nou.128.10.
3 los archivos públicos ἀνανεγράφθαι δὲ αὐτὸ καὶ ἐν τοῖς δημοσίοις ISmyrna 573.108 (III a.C.).
4 víctimas sacrificiales públicas τὰ σκέλɛ̄ καὶ τὰ δέρματα φέρɛ̄ν τον δɛ̄μοσίον IG 13.35.11 (V a.C.), ἀπὸ τῶν δημορίων λαμβανέτω ὦμον SEG 31.416.35 (Oropo IV a.C.).
5 tierras públicas τōν ἀποτόμον καὶ τōν δαμοσίον de las fincas privadas y de las públicas, IG 92(1).609.3 (Naupacto V a.C.).
V dat. fem. sg. δημοσίᾳ, jón. -ίῃ como adv.
1 públicamente op. ἰδίᾳ Th.1.128, Pl.Ap.30b, Cra.385a, Is.7.30, 8.12, Chrys.Sac.6.4.32, δ. εἰσαγγελθεὶς πρὸς τὸν ἄρχοντα Is.3.62, δ. τεθνάναι ser ejecutado públicamente D.45.81, δ. περιαγαγόντες αὐτὰς πόλιν llevándolas en público por la ciudad LXX 2Ma.6.10, δ. με καταλεύσατε Charito 1.5.4, δείραντες ... δ. Act.Ap.16.37, τὸ ἀντίγραφον δ. ... προθεῖναι BGU 1086.2.3 (II/III d.C.), cf. Origenes Cels.2.63, δ. προανεγίνωσκε Hierocl.Facet.68.
2 por cuenta del Estado, oficialmente, en el servicio público δ. κρίνει And.Myst.105, δ. πάντας ὑμᾶς προξένους αὑτῶν ποιήσασθαι D.21.50, ἐμοῦ δ. τριηραρχοῦντος D.45.3, δ. παρατίθεσθαι actuar en nombre del Estado Aen.Tact.10.2
a expensas del Estado esp. del enterramiento σῆμα δ' ἐφ' ἡμῖν ... δ. κέχυται Simon.FGE 689, δ. ... ἔθαψαν Hdt.1.30, cf. Ar.Au.396, Isoc.4.74, Πυθαγόρην ἔθεσαν ... δ. IG 13.1154.4 (V a.C.), cf. D.Chr.31.94, BGU 1024.4.4 (IV d.C.), μυῆσαι αὐτὸν τὰ μυστήρια τὰ μεγάλα δ. iniciarle (a Hipócrates) en los grandes misterios a expensas del estado Hp.Decret.402, οὓς (παῖδας) ... ἐφυλάττομεν ἐν ἀκροπόλει δ. Pl.Virt.379b, ἐπεύχονται ... δ. X.Eph.1.12.2, cf. 5.11.2.
3 comúnmente, vulgarmente τῶν δ. νομιζομένων ἀγαθῶν Luc.Nigr.4.
C adv. -ίως
1 públicamente τυφθῆναι Aristox.Fr.42c, προϊών A.Mart.21.1.2, cf. A.D.Adu.151.12.
2 en misión oficial καταπλεύσαντες IG 12(5).36.7 (Naxos III a.C.).