πιθάκνη

English (LSJ)

ἡ, Att. φῐδάκνη Moer.p.392 P., Phot., Lacon. πῐσάκνα Hsch.: (πίθος) :—

   A cask or jar, Ar.Pl.546, Ion Trag.10, BCH50.214 (Thasos, v B.C.); used for storing figs, etc., D.30.28, Pl.Com.114, Thphr.Sign.49, OGI483.149 (Pergam., ii A.D.); οἰκεῖν ἐν ταῖς φιδάκναις live in casks, as the poorer Athenians were forced to do during the Peloponn. war, Ar.Eq.792; π. ἰατρική a medicine-jar, Gal.19.115, cf. UP4.3 :—also πῐθακνίς, ίδος, ἡ, Att. φῐδακνίς, Poll.10.74, 131; Dim. πῐθάκνιον, τό, Eub.132, Hyp.Fr.265, Luc.Hist.Conscr.4, etc. (Dim. of πίθος, as πολίχνη of πόλις, Sch.Ar.Eq.l.c.)

German (Pape)

[Seite 613] ἡ, att. φιδάκνη, lakon. πισάκνη, Polem. bei Ath. XIII, 483 d, eine Art Weingefäß, Faß, Ael. H. A. 12, 41 u. a. Sp., nach den Alten dim. von πίθος. – Bei Dem. 20, 28 zu den σκεύη γεωργικά gerechnet. Bei Ar. Equ. 789 erkl. der Schol. οἰκεῖν ἐν ταῖσι πιθάκναις, vom Wohnen in einsamen Gegenden, es ist aber eigtl. in Fässern wohnen, weil es an anderem Obdach fehlt; vgl. Thuc. 2, 14. 17.

Greek (Liddell-Scott)

πῐθάκνη: ἡ, Ἀττ. φῐδάκνη, Μοῖρις, Φώτ. (ὁπόθεν ὁ τύπος οὗτος ἐπανορθωτέος παρὰ τῷ Ἀριστοφ.)· Λακων. πῐσάκνα· Ἡσύχ.· (πίθος)· ― εἶδος πίθου οἰνοδόχου, «κρασοπίθαρον», Ἀριστοφ. Πλ. 546, Ἴων παρ’ Ἀθην. 495Β· ἐχρησίμευε καὶ πρὸς ἐναπόθεσιν σύκων καὶ τῶν τοιούτων, Δημ. 871. 22, πρβλ. Πλάτ. Κωμικ. ἐν «Ποιητῇ» 2: ἐντεῦθεν παρ’ Ἀριστοφ. Ἱππ. 792, οἰκεῖν ἐν ταῖς πιθάκναις, ζῆν ἐντὸς πίθου, ὡς πτωχοί τινες Ἀθηναῖοι ἠναγκάζοντο νὰ πράττωσι κατὰ τὸν Πελοποννησιακὸν πόλεμον, πρβλ. Θουκ. 2. 14, 17· π. ἰατρική, κιβώτιον φαρμάκων, Γαλην. ― Τύπος τις πιθακνίς, ίδος, ἡ, Ἀττ. φιδακνίς, μνημονεύεται παρὰ Πολυδ. Ι΄, 74, 131· καὶ ὑποκορ. πιθάκνιον, τό, ἀπαντᾷ παρ’ Εὐβούλῳ ἐν Ἀδήλ. 7, Ὑπερείδ., Λουκ. κλ. (Ἡ λέξις εἶναι ὑποκορ. τοῦ πίθος, ὡς τὸ πολίχνη τοῦ πόλις, Σχολ. εἰς Ἀριστοφ. Ἱππ. ἔνθ’ ἀνωτ.).

French (Bailly abrégé)

ης (ἡ) :
petit tonneau.
Étymologie: πίθος.

Greek Monolingual

και αττ. τ. φιδάκνη και λακων. τ. πισάκνα, ή, Α
1. πιθάρι που χρησιμοποιούσαν συνήθως για εναπόθεση κρασιού, κρασοπίθαρο («οἰκοῡντ' ἐν ταῑς πιθάκνεσσι», Ιπποκρ.)
2. πιθάρι για εναπόθεση καρπών
3. φρ. «πιθάκνη ἰατρική» — δοχείο φαρμάκων, φαρμακευτικό γουδί (Γαλ.).
[ΕΤΥΜΟΛ. < πίθος «πιθάρι» + υποκορ. επίθημα -άκνη το οποίο πιθ. έχει προέλθει από το επίθημα -ίχνη (πρβλ. κυλ-ίχνη, πελ-ίχνη), με ανομοιωτική τροπή του δασέος -χ- σε κλειστό -κ- και του -ι- σε -α- (πιθ-ίχνη > πιθ-άκνη) ή κατ' επίδραση τών τύπων με -ακ- (πρβλ. πίναξ, -ακος, πύνδαξ, -ακος). Ο τ. φιδάκνη, κατά μία άποψη, έχει σχηματιστεί κατ' επίδραση του φείδομαι «μεταχειρίζομαι με φειδώ, κάνω οικονομία» λόγω του ότι το πιθάρι χρησιμοποιείται για εναπόθεση, αποταμίευση προμηθειών. Ο τ. πισάκνα με τροπή του -θ- σε -σ-].

Greek Monotonic

πῐθάκνη: Αττ. φῐδάκνη, ἡ (πίθος), βαρέλι ή δοχείο για κρασι, σε Αριστοφ.· χρησιμοποιείται στην αποθήκευση σύκων μέσα σ' αυτό, σε Δημ.· απ' όπου, οἰκεῖν ἐν ταῖς πιθάκναις, ζω σε πιθάρι, όπως οι Αθηναίοι μέτοικοι ήταν αναγκασμένοι να κάνουν κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου, σε Αριστοφ.